(91)HUMK DA DELİLLERİN TESPİTİ
ileride açılacak veya açılmış olan bir dava ile ilgili kanıtların zamanında önce toplanıp güvence altına lınmasını sağlamak için kabul edilmiş bir kurumdur...güvence altına alınması istenen kanıtların henüz inceleme sırası gelmemeiş olmalıdır...delil tespitini isteyenin hukuksal yararı olmalıdır...
(92)18 YAŞINDAN KÜÇÜĞÜN YEMİNİ
yemin edecek taraf 18 yaşından küçükse veya kısıtlı ise yemin yasal temsilci tarafından yerine getirilir...
(93)GENEL VE ÖZEL İDARİ KOLLUK MAKAMLARI VE PERSONELİ
bakanlar kurulu,içişleri bakanı,vali,kaymakam ve bucak müdürleri genel idari kolluk makamlarıdır...polis,jandarma ve bekçiler genel idari kolluk personelidir...
belediye kolluğu,özel idari kolluk makamıdır...zabıta belediyenin kolluk personelidir...köy kolluğu,özel idari kolluk makamıdır...silahlı,gönüllü,geçici köy korucuları;köyün kolluk personelidir...hizmet kollukları da özel idari kolluk makamlarıdır...
(94)FİİLİ YOL
idarenin hiçbir yasal dayanağı olmaksızın kişilerin mülkiyet haklarına tecavüz etmesi fiili yol olarak adlandırılmaktadır...
(95)AYNİ HAK
C-95)eşya uzerinde doğrudan hakimiyet sağlayan herkese karşı ileri sürülebilen ve herkes tarafından ihlal edilebilen zamanaşmına uğramayan mutlak haklara ayni haklar denir..
ayni haklar mulkiyet ve sınırlı ayni haklar olmak üzere ikiye ayrılır..
sınırlı ayni haklar ise irtifak hakları,rehin ve tasınmaz yuku olmak üzere üç bölüme ayrılır..
(96)TAVZİH-TAHSİS
bir hükmün anlaşılmaması veya çelişkili hükümler içermesi nedeniyle gerçek anlamının saptanmasında duraksama olması durumunda tarafların mahkemeye başvurarak bunun açıklanmasını istemelerine tavzih denir...
tarafların ad ve sıfatlarına,asıl istemlerine ilişkin hatalar ile esas hükümdeki hesap hatalarının ortadan kaldırılmasına tahsis denir...
davalarr,frklı mahkemelerde açılmışsa bağlantı nedeni ile birleştirme istemi,ikinci davanın açıldığı mahkeme önünde ilk itiraz olarak ileri sürülebilir...
(97)DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ
aralarında bağlantı buluna davaların birleştirilmesine karar verilebilir...birleştirilmesi istenen davaların,aynı mahkemede olması gerekli değildir...aynı mahkemede görülmekte olan davalar,davanın her aşamasında birleştirilebilir...davalar farklı mahkemelerde açılmışsa bağlantı nedeni ile birleştirme istemi,ikinci davanın açıldığı mahkeme önünde ilk itiraz olarak ileri sürülebilir...
(98)DAVALARIN AYRILMASI
birlikte açılan davalar arasında bağlantı yoksa ayrılmasına karar verilebilir...dava konusu hak veya borcun ortak olmadığı veya ortak işlemin bulunmadığı yada davanın aynı nedenden doğmadığı durumlarda davanın ayrılmasına karar verilebilir...
(99)NETİCE SEBEBİYLE AĞIRLAŞMIŞ SUÇ
failin ilk hareketi kasten olmalıdır
failin belli bir sonucu doğurmaya yönelik bu ilk hareketinden istenmemiş olan ağır veya başka bir sonuç ortaya çıkmalıdır...
ilk hareket ile sonuç arasında nedensellik bağı bulunmalıdır..
failin ortaya çıkan ağır sonuç bakımından,en azından taksirle areket etmesi gerekir...
(100)CEZA ÖZELDEKİ SUÇ AYRIMI
1-Uluslar arası suçlar: -soykırım ve insanlığa karşı suçlar
-göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti
2-Kişilere karşı suçlar: -hayata karşı suçlar
- vücut dokunulmazlığına karşı suçlar
- işkence ve eziyet
- koruma, gözetim, yardım veya bildirim yükümlülüğünün ihlali
- çocuk düşürtme, düşürme, kısırlaştırma
- cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar
- hürriyete karşı suçlar
- şerefe karşı suçlar
- özel hayata ve gizli alana karşı suçlar
- malvarlığına karşı suçlar
3- Topluma karşı suçlar: - genel tehlike yaratan suçlar
- çevreye karşı suçlar
- kamunun sağlığına karşı suçlar
- kamu güvenine karşı suçlar
- kamu barışına karşı suçlar
- ulaşım araçlarına ve sabit platformlara karşı suçlar
- genel ahlaka karşı suçlar
- aile düzenine karşı suçlar
- ekonomi sanayi ve ticarete ilişkin suçlar
- bilişim alanında suçlar
4- Millete ve devlete karşı suçlar: - kamu idaresinin güvenilirliğine ve işleyişine karşı suçlar
- adliyeye karşı suçlar
- devletin egemenlik alametlerine ve organlarının saygınlığına karşı suçlar
- devletin güvenliğine kaşı suçlar
- anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar
- milli savunmaya karşı suçlar
- devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk
- yabancı devletlerle olan ilişkilere karşı suçlar
(101)CMK DA ESKİ HALE İADE
kusuru olmaksızın bir süreyi geçirmiş olan kişi eski hale getirme isteminde bulunabilir...eski hale getirme dilekçesi engelin kalkmasından itibaren yedi gün içinde mahkemden istenebilir...eski hale getirme dilekçesi,kararın yerine getirilmesini durdurmaz...ancak mahkeme yerine getirmeyi erteleyebilir...
(102)ADLİ YARDIM
kendisinin ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zora sokmaksızın yargılama giderlerini kısmen veya tamamen ödeyemeyecek durumda olan kişilere,yargılama giderlerini ödemekten geçici olarak bir muaiyet tanınmasına adli yardm denir...
(103)İHTİYATİ TEDBİR
ihtiyati tedbir,kesin hükme kadar devam eden yargılama boyunca davacı ve/veya davalının,dava konusu ile ilgili olarak hukuksal durumunda oluşabilecek zararalara karşı öngörülmüş,geçici nitelikte hukuksal korumadır...
yargı organlarınca verilebilme
er iki tarafça istenebilme
geçici nitelik taşıma
bağlayıcı olma
karşı taraf dinlenmeden de verilebilmesi
yaklaşık ispatın yeterli olması
incelemenin besit ve çoğunluk olması;geçici hukuksal korumanın özellikleridir...
(104)ISLAH
ıslah ,taraflardan birisinin davada yapmış olduğu bir usul işlemini kısmen veya tamamen düzeltmesidir...ıslah sav ve savunmanın genişletilmesi yasağının önemli bir istisnasıdır...ıslah,mahkemeye karşı tek taraflı bir irade açıklamasıyla yapılır...ıslah,tahkikata tabi davalarda tahkikat bitinceye kadar,tahkikata tabi olmayan davalarda yrgılamanın bitimine kadar ileri sürülebilir...bir taraf aynı davada ancak bir kere ıslah yapılması gerekir...
(105)KARŞI DAVA
davalının,davacının açmış olduğu davadaki savlarına karşı yalnızca savunma yapmakla yetinmediği ve kendisinin de davacının bazı edimleri yerine getirmisini ve bunun mahkemece hüküm altına alınmasını istediği davaya karşı dava denir...karşı dava,ya takas ve mahsup istemine dayanarak açılmış olmalı veya asıl dava ile karşı dava sırasında bağlantı olmalıdır...karşı dava esasa yanıt süresi içinde açlımış olmalıdır...karşı davanın ,asıl dava ile aynı yargılama usulüne bağlı olması gerekir...
(91)HUMK DA DELİLLERİN TESPİTİ
ileride açılacak veya açılmış olan bir dava ile ilgili kanıtların zamanında önce toplanıp güvence altına lınmasını sağlamak için kabul edilmiş bir kurumdur...güvence altına alınması istenen kanıtların henüz inceleme sırası gelmemeiş olmalıdır...delil tespitini isteyenin hukuksal yararı olmalıdır...
(92)18 YAŞINDAN KÜÇÜĞÜN YEMİNİ
yemin edecek taraf 18 yaşından küçükse veya kısıtlı ise yemin yasal temsilci tarafından yerine getirilir...
(93)GENEL VE ÖZEL İDARİ KOLLUK MAKAMLARI VE PERSONELİ
bakanlar kurulu,içişleri bakanı,vali,kaymakam ve bucak müdürleri genel idari kolluk makamlarıdır...polis,jandarma ve bekçiler genel idari kolluk personelidir...
belediye kolluğu,özel idari kolluk makamıdır...zabıta belediyenin kolluk personelidir...köy kolluğu,özel idari kolluk makamıdır...silahlı,gönüllü,geçici köy korucuları;köyün kolluk personelidir...hizmet kollukları da özel idari kolluk makamlarıdır...
(94)FİİLİ YOL
idarenin hiçbir yasal dayanağı olmaksızın kişilerin mülkiyet haklarına tecavüz etmesi fiili yol olarak adlandırılmaktadır...
(95)AYNİ HAK
C-95)eşya uzerinde doğrudan hakimiyet sağlayan herkese karşı ileri sürülebilen ve herkes tarafından ihlal edilebilen zamanaşmına uğramayan mutlak haklara ayni haklar denir..
ayni haklar mulkiyet ve sınırlı ayni haklar olmak üzere ikiye ayrılır..
sınırlı ayni haklar ise irtifak hakları,rehin ve tasınmaz yuku olmak üzere üç bölüme ayrılır..
(96)TAVZİH-TAHSİS
bir hükmün anlaşılmaması veya çelişkili hükümler içermesi nedeniyle gerçek anlamının saptanmasında duraksama olması durumunda tarafların mahkemeye başvurarak bunun açıklanmasını istemelerine tavzih denir...
tarafların ad ve sıfatlarına,asıl istemlerine ilişkin hatalar ile esas hükümdeki hesap hatalarının ortadan kaldırılmasına tahsis denir...
davalarr,frklı mahkemelerde açılmışsa bağlantı nedeni ile birleştirme istemi,ikinci davanın açıldığı mahkeme önünde ilk itiraz olarak ileri sürülebilir...
(97)DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ
aralarında bağlantı buluna davaların birleştirilmesine karar verilebilir...birleştirilmesi istenen davaların,aynı mahkemede olması gerekli değildir...aynı mahkemede görülmekte olan davalar,davanın her aşamasında birleştirilebilir...davalar farklı mahkemelerde açılmışsa bağlantı nedeni ile birleştirme istemi,ikinci davanın açıldığı mahkeme önünde ilk itiraz olarak ileri sürülebilir...
(98)DAVALARIN AYRILMASI
birlikte açılan davalar arasında bağlantı yoksa ayrılmasına karar verilebilir...dava konusu hak veya borcun ortak olmadığı veya ortak işlemin bulunmadığı yada davanın aynı nedenden doğmadığı durumlarda davanın ayrılmasına karar verilebilir...
(99)NETİCE SEBEBİYLE AĞIRLAŞMIŞ SUÇ
failin ilk hareketi kasten olmalıdır
failin belli bir sonucu doğurmaya yönelik bu ilk hareketinden istenmemiş olan ağır veya başka bir sonuç ortaya çıkmalıdır...
ilk hareket ile sonuç arasında nedensellik bağı bulunmalıdır..
failin ortaya çıkan ağır sonuç bakımından,en azından taksirle areket etmesi gerekir...
(100)CEZA ÖZELDEKİ SUÇ AYRIMI
1-Uluslar arası suçlar: -soykırım ve insanlığa karşı suçlar
-göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti
2-Kişilere karşı suçlar: -hayata karşı suçlar
- vücut dokunulmazlığına karşı suçlar
- işkence ve eziyet
- koruma, gözetim, yardım veya bildirim yükümlülüğünün ihlali
- çocuk düşürtme, düşürme, kısırlaştırma
- cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar
- hürriyete karşı suçlar
- şerefe karşı suçlar
- özel hayata ve gizli alana karşı suçlar
- malvarlığına karşı suçlar
3- Topluma karşı suçlar: - genel tehlike yaratan suçlar
- çevreye karşı suçlar
- kamunun sağlığına karşı suçlar
- kamu güvenine karşı suçlar
- kamu barışına karşı suçlar
- ulaşım araçlarına ve sabit platformlara karşı suçlar
- genel ahlaka karşı suçlar
- aile düzenine karşı suçlar
- ekonomi sanayi ve ticarete ilişkin suçlar
- bilişim alanında suçlar
4- Millete ve devlete karşı suçlar: - kamu idaresinin güvenilirliğine ve işleyişine karşı suçlar
- adliyeye karşı suçlar
- devletin egemenlik alametlerine ve organlarının saygınlığına karşı suçlar
- devletin güvenliğine kaşı suçlar
- anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar
- milli savunmaya karşı suçlar
- devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk
- yabancı devletlerle olan ilişkilere karşı suçlar
(101)CMK DA ESKİ HALE İADE
kusuru olmaksızın bir süreyi geçirmiş olan kişi eski hale getirme isteminde bulunabilir...eski hale getirme dilekçesi engelin kalkmasından itibaren yedi gün içinde mahkemden istenebilir...eski hale getirme dilekçesi,kararın yerine getirilmesini durdurmaz...ancak mahkeme yerine getirmeyi erteleyebilir...
(102)ADLİ YARDIM
kendisinin ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zora sokmaksızın yargılama giderlerini kısmen veya tamamen ödeyemeyecek durumda olan kişilere,yargılama giderlerini ödemekten geçici olarak bir muaiyet tanınmasına adli yardm denir...
(103)İHTİYATİ TEDBİR
ihtiyati tedbir,kesin hükme kadar devam eden yargılama boyunca davacı ve/veya davalının,dava konusu ile ilgili olarak hukuksal durumunda oluşabilecek zararalara karşı öngörülmüş,geçici nitelikte hukuksal korumadır...
yargı organlarınca verilebilme
er iki tarafça istenebilme
geçici nitelik taşıma
bağlayıcı olma
karşı taraf dinlenmeden de verilebilmesi
yaklaşık ispatın yeterli olması
incelemenin besit ve çoğunluk olması;geçici hukuksal korumanın özellikleridir...
(104)ISLAH
ıslah ,taraflardan birisinin davada yapmış olduğu bir usul işlemini kısmen veya tamamen düzeltmesidir...ıslah sav ve savunmanın genişletilmesi yasağının önemli bir istisnasıdır...ıslah,mahkemeye karşı tek taraflı bir irade açıklamasıyla yapılır...ıslah,tahkikata tabi davalarda tahkikat bitinceye kadar,tahkikata tabi olmayan davalarda yrgılamanın bitimine kadar ileri sürülebilir...bir taraf aynı davada ancak bir kere ıslah yapılması gerekir...
(105)KARŞI DAVA
davalının,davacının açmış olduğu davadaki savlarına karşı yalnızca savunma yapmakla yetinmediği ve kendisinin de davacının bazı edimleri yerine getirmisini ve bunun mahkemece hüküm altına alınmasını istediği davaya karşı dava denir...karşı dava,ya takas ve mahsup istemine dayanarak açılmış olmalı veya asıl dava ile karşı dava sırasında bağlantı olmalıdır...karşı dava esasa yanıt süresi içinde açlımış olmalıdır...karşı davanın ,asıl dava ile aynı yargılama usulüne bağlı olması gerekir...