Sayın :
Kamu kesiminde çalışan avukatlarımız çalışma koşulları açısından zor durumda oldukları emsal görev yapan kamu görevlilerine göre daha düşük ücret, sosyal hak ve emeklilik hakları bulunduğu tartışmasızdır.
Kamu kesiminde çalışan avukatların mevcut durumlarının eşdeğer görev yapan diğer kamu görevlileriyle eşit duruma getirilmesi amacıyla hazırlanan ve Çalışma Bakanımızın desteklediği yasal düzenleme gerektiren kanun teklifi metni aşağıda sunulmuştur.
Kanun teklifinin yasalaşması sürecinde katkınızı bekler, çaba gayretlerinize şimdiden teşekkür eder, saygılarımla arz ederim.
657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
HAKKINDA KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu?nun 152?nci maddesinin ?A- Özel Hizmet
Tazminatı?nın (d) bendinin sonundaki ?%135? ibaresi ?% 230? olarak değiştirilmiştir.
MADDE 2- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu?nun Ekli (I) sayılı cetvelinin;?I-Genel İdari
Hizmetler Sınıfı? başlıklı bölümünün (g) bendinin sonuna ?V- Avukatlık Hizmetleri Sınıfı?
başlıklı bölümü aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:
?V- AVUKATLIK HİZMETLERİ SINIFI
Kadroları bu sınıfa dahil olanlardan,
1 4500
2 3600
3 3000
4 2300
5 2200
6 2000
7 1800
8 1600
MADDE 3- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu?nun Ekli IV sayılı Makam Tazminatı
Cetvelinin 8?nci sırasının; (c) bendindeki ?İç Denetçiler? ibaresinden önce gelmek üzere
?Avukatlar ile? ibaresi eklenmiştir.
MADDE 4- 659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname?nin 14. maddesinin b fıkrası ?Ödenecek
vekalet ücretinin yıllık tutarı; hukuk birimi amiri, hukuk müşavirleri, muhakemat müdürü,
avukatlar için (50000) gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı
sonucu bulunacak aylık brüt tutarının on iki katını geçemez.? Şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 5- Bu Kanun hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 6- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
GENEL GEREKÇE
Kuvvetler ayrılığı prensibinin üç erkinden biri olan yargı, üç temel organdan
oluşmaktadır. Bunlar, iddia, savunma ve karar organlarıdır. Kamuda çalışan hakimler karar
organı, Savcılar iddia organı ve Kamu Avukatları da savunma organı olarak yargısal
fonksiyon ifa etmektedirler. Her birinin yaptığı görev, bulundukları statüye göre farklı
olmakla birlikte, yargılamanın yürütümünde bunlardan birinin görevinin diğerinden dahaüstün olduğu ya da diğerlerinden daha değerli bir fonksiyonu bulunduğunu söylemek
mümkün değildir.
Kamuda istihdam edilen Kamu Avukatı ve Hukuk Müşavirleri, devletin temel ilkesi
olan ve Anayasada yerini alan kuvvetler ayrılığı prensibi gereği yasama, yürütme ve yargı
fonksiyonlarından, yürütme organının yargı yerlerinde temsil ve savunuculuğu görevini de
üstlenmiş olduklarından, yargısal görevleri yanı sıra idari görevleri de ifa etmektedirler.
Kamu Avukatları, yürütmekte oldukları dava ve icra takibi dosyaları nedeniyle son derece
büyük bir sorumluluk üstlenmişken, idari bir takım görevleri de yürüterek İdarenin hukuka
uygun hareket etmesini sağlamakta ve Hukuk Devleti ilkesinin gerçekleşmesinde önemli rol
oynamaktadırlar.
Yargı organı içinde görev ifa eden Hakim ve Savcılar ile Kamu Avukatları arasında
ücret rejimi bakımından farklılıklar bulunmakta ve birbirini tamamlayıcı görev ifa eden bu
meslek mensupları arasında ücret farkı son dönemlerde Kamu Avukatları aleyhine
bozulmuştur.
Kamu avukatlarının uzun yıllardır TBMM nezdinde devam eden çalışmalarında
sürekli olarak eşit işe eşit ücret düzenlemesinin içerisinde değerlendirileceği belirtilmiştir.
Ancak 659 ve 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerde aynı kariyer meslek grubu içinde
sayılmakla beraber (Anayasa Mahkemesi?ne göre eşitlik aynı grup içinde söz konusudur) ek
gösterge tutarı 3000 olan sadece avukatlar bulunmaktadır. Diğer grupların yine avukatlara
verilmeyen makam, görev ve temsil tazminatı bulunmaktadır.
Emekli aylıkları açısından yaşanan eşitsizliğin giderilmesi
Hakim ve Savcılar?ın maaşları asgari olarak 5.500 TL Kurum avukatlarının maaşları
ise 2.500 TL?dir. Biyolog, kimyager, ziraat mühendisi, orman mühendisi maaşları ise 3.000
TL?dir.
TBMM gündeminde bulunan İntibak Yasası çerçevesinde 506 SK ve 1479
SK?na tabi çalışanlar arasındaki emeklilik dönemleri ile ilgili olarak iyileştirme çalışması
yapılmaktadır. Ancak Kamuda çalışan avukatların yine kamuda çalışan doktor, eczacı,
mühendis özellikle de sayıları 10.000?i geçen ziraat ve orman mühendislerinin, kimyager ve
biyologların ek göstergelerinin 3600?ün üzerinde olması nedeniyle, albayların ek göstergesi
4800 ve makam tazminatı 13.000 ve hakim ve savcılar için 4000 ek gösterge ile makam
tazminatı bununla birlikte görev tazminatı da ödenmektedir. Bu nedenle avukatlarla aralarında
adaletsiz bir durum söz konusudur.
Kamu Avukatları ¼. dereceden 30 yıl dahi çalışsa 1.200 TL emekli maaşı almaktadır.
Ziraat Mühendisi ¼. deredecen 2.000 TL emekli maaşı almaktadır.
Hakim ve savcılar 1. dereceden 3.000 TL emekli maaşı almaktadır.
Başçavuş emeklisi de 2.000 TL emekli maaşı almaktadır.
Kamu Avukatları, yürütmekte oldukları görevlerin sorumluluğuna nazaran, Hukuk
eğitimi almamış daha alt görevlerde çalışan diğer memurlarla neredeyse aynı miktarda maaş
ve özlük hakları almaktadırlar. Bu durum Kamu Avukatlarının almakta oldukları vekalet
ücretleri gerekçe gösterilerek her geçen gün daha da olumsuz hale gelmektedir. Halbuki,
yıllardan beri Kamu Avukatlarının almakta oldukları vekalet ücreti limitinde bir artış
yapılmamış ve son derece cüzi miktarlarda ödenen vekalet ücreti nedeniyle, Kamu
Avukatlarının aldıkları maaş ve diğer ödeneklere de bir artış yapılmamaktadır.
Kamu avukatlarının maaş artışı gündeme geldiğinde, yıllık limit dahilinde ödenen vekalet
ücretleri; vekalet ücret limitlerinde artış talep edildiğinde aldıkları maaşlar gerekçe
gösterilmektedir. Oysa ki vekalet ücret limitinde artış veya limitsiz ödenmesi yönündeki
talebin gerekçesi bu ücretin bizzat avukata ait olması, bütçeye ek bir yük getirmemesi iken
maaşlarda artış talebinin gerekçesi de bu kesime tabi avukatların dışarıdan dava almasınınyasayla engellenmiş olmasıdır. Bugün hemen hemen tüm kurumların hizmet satın alarak
çalıştırdıkları sözleşmeli avukatlara Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine endeksli olarak artış
gösteren düzenli aylıklar ödenmektedir. Bu aylıkların miktarı kamu avukatlarına ödenen
maaşın yaklaşık yarısı kadardır ve her yıl tarifeye bağlı artmaktadır. Bunun yanı sıra
sözleşmeli avukatlara tahsil edilen vekalet ücreti limitsiz olarak ödenmektedir. Kamu
avukatına bir yıl içinde ödenen vekalet ücreti bu kesime 1 ay içinde ödenmektedir. Bu durum
adaletsizliğin ölçüsünü açıkça göstermektedir. Bu adaletsizliğin önüne geçmek için maaş ve
vekalet ücretlerine ilişkin düzenlemenin bir an önce yapılması gerekir. Kamu avukatlarına
ilişkin olarak yapılacak düzenleme toplam sayılarının 2500 civarında olduğu dikkate
alındığında bütçeye herhangi bir yük getirmeyecektir. Zaten Kurumların bu kesim avukatları
çalıştırmakla, sadece vekalet ücretinden elde ettikleri gelir bile kat be kat bu adaletsizliği
gidermeye yetecek miktardadır. Bir sözleşmeli avukat aylık ortalama olarak 10.000 TL
civarında vekalet ücreti almaktadır.
Müstakil bir Kanuna sahip olmayan Kamu Avukatları açısından, statü ve özlük
haklarını belirleyecek müstakil bir kanun çıkarılıncaya kadar, Kamuda istihdam edilen
Avukatların ve Hukuk Müşavirlerinin ekonomik durumlarının iyileştirilmesi, hiç olmazsa
diğer kamu görevlileri ile avukatlık hizmeti sınıfı aleyhine olan ücret farkının giderilmesi
gerekmektedir. Kamu Avukatlarının ülkemizin son zamanlarda yakaladığı büyüme
ivmesinden ve ulaştığı ekonomik iyileşmelerden pay almaması düşünülemez. Devletin son
derece büyük müddeabihli davalarını takip eden, kamunun çıkarlarını korumak için her türlü
fedakarlıkta bulunarak azimle çalışan Kamu Avukatlarının içinde bulundukları mali
sıkıntıların giderilmesi, görevde kalıcılığın temini ve hizmet verimliliklerinin artırılmasına da
katkı sağlayacaktır.
Ülke genelinde Kamunun farklı kesimlerinde istihdam edilen 3000 civarında Kamu
Avukatı ve Hukuk Müşaviri bulunmaktadır. Bu nedenle, Kamu Avukatlarının özlük
haklarında lehe yapılacak bir değişikliğin Devlet bütçesine ve Kamu Maliyesine aşırı bir yük
getirmeyeceği de aşikardır. Yine Kamu Avukatlarına ödenmekte olan vekalet ücretinin
bütçeden ödenmediği, davalı ya da borçlulardan tahsil edildiği ve ödenmesi tahsil şartına
bağlanmış olması karşısında, vekalet ücreti limitinde yapılması öngörülen artışın Kamu
maliyesine hiçbir yük getirmeyeceği de ortadadır.
Bu itibarla, Kamu Avukatları ve Hukuk Müşavirlerinin özlük haklarına ilişkin
yaşadıkları sorunların giderilmesi, görev ve sorumluluklarının karşılığı olan bir ücret
alabilmeleri ve bu anlamda kendi aralarındaki adaletin de sağlanması bakımından mevcut
mevzuat ve statü içinde hazırlanan Kanun Teklifimizin sunulması zorunluluğu hasıl olmuştur.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu?na tabi olarak görev yapan devlet
memurlarına taban ve kıdem aylığının dışında hizmet sınıfı itibarı ile farklılık gösteren üç tür
ödeme yapılmaktadır. Bunlar; Ek Göstergeler, Özel Hizmet Tazminatı ve Yan Ödemelerdir.
Bu tür ödemeler yönünden, Avukatlık Hizmetleri sınıfına tabi olarak çalışan avukatlar,
kanunda yer alan diğer meslek gruplarından geri bırakılmışlardır.
Özel hizmet tazminatı yönünden, başlangıçta aralarında paralellik ve eşitlik bulunan diğer
meslek sınıfları arasındaki denge kamu avukatları aleyhine giderek bozulmuştur. Avukatlık
Hizmetleri sınıfı görev ve yetkileri bakımından diğer meslek sınıflarından farklı birçok özellik
göstermektedir. Buna karşılık, avukatların özel hizmet tazminatı teknik, denetim, emniyet,
sağlık, din ve mülki idare amirliği sınıflarının aldıkları oranlardan azdır.Uzman Tabipler için %215, Pratisyen Hekimler için %145, Teknik Elemanlar için %175,
Müfettişler için %195 olan özel hizmet tazminatı üst sınırı Avukatlar için %135 olarak tespit
edilmiştir. Söz konusu tazminat, emeklilik maaşına da yansıdığından haksızlık ve eşitsizlik
ömür boyu sürmektedir. Kamu Avukatlarının eğitim durumları ve yapmış oldukları hizmetin
niteliği düşünüldüğünde özel hizmet tazminatlarının emsalleri seviyesine arttırılması
gerekmektedir.
Madde 2- Hizmet türü yönünden avukatlık hizmetleri sınıfı ile denetim hizmetleri, sağlık
hizmetleri, teknik hizmetler sınıfı arasında başlangıçta bir denge kurulmuş iken, bu denge
yıllar geçtikçe avukatlık hizmetleri aleyhine bozulmuştur. Ek gösterge taban ve tavan
göstergeleri bu dört hizmet grubu arasında eşit olarak düzenlenmiş iken, bugün avukatlık
hizmetleri ek gösterge tavan puanı diğer sınıflara göre düşük bırakılmıştır. Bu dengenin
bozulmasının hiç bir hukuki ve mantıki gerekçesi yoktur.
Benzer meslek gruplarının ek gösterge rakamları kamu avukatlarından yüksek olmasına ve bu
eşitsizliğin varlığı Anayasa Mahkemesinin 2003/77 E. ve 2003/81 K. Sayılı kararı ile sabit
bulunmasına rağmen eşitsizlik düzeltilmemiş ve iptal edilen hükmün yerine tekrar 3000 ek
gösterge düzenlemesi yapılmıştır. Farklı meslek grupları ise bu süreç zarfında müteaddit
defalar yapılan eklemeler ile daha yüksek ek gösterge düzenlemesinden istifade ettirilmişler
ve eşitsizlik artarak devam etmiştir.
Ek göstergeler emekli keseneğine tabi olup, sonuçta bağlanacak emekli maaşına yansıdığında
yaratılan haksızlık ve eşitsizlik emeklilik döneminde de sürmektedir. Ek göstergesi 3600-6400
olanlardan %75, ek göstergesi 2200-3600 olanlardan %40' a tekabül eden kısmı emeklilik
maaşına yansıtılmak suretiyle ek göstergesi 3000 olan kamu avukatlarının mağduriyeti devam
etmektedir.
Madde 3- 1136 sayılı Avukatlık Kanunu?nun 1?nci maddesinde avukatlığın mahiyeti;
?Avukatlık, kamu hizmeti ve serbest bir meslektir. Avukat, yargının kurucu unsurlarından
olan bağımsız savunmayı serbestçe temsil eder.? şeklinde tanımlanmıştır. Avukatlığın esası
temsildir. Kamu Avukatları da, yargı ve diğer idari merciler nezdinde, görev yaptıkları
Kurumu temsil etmektedirler.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu?nun Ekli IV sayılı Makam Tazminatı Cetvelinde makam
tazminatlarından kimlerin ve ne oranda yararlanabileceği belirtilmiştir. Öğrenim durumları ve
yaptıkları görevin niteliği itibariyle benzer fonksiyonlar ifa eden meslek Ancak Kamu
Avukatları, görev yaptıkları Kurumları temsil etmelerine rağmen, 657 sayılı Devlet
Memurları Kanunu?nun Ekli IV sayılı Makam Tazminatı Cetvelinde yer almamaktadırlar.
27.01.2000 günlü 4505 sayılı Kanunun 5?nci maddesi gereğince ödenecek temsil
tazminatından, asli görevi temsil olan avukatların yararlandırılmamasının hiçbir hukuki
gerekçesi olamaz. Sayıları çok az olan kamu avukatlarına temsil tazminatı verilmesinin
bütçeye getireceği bir yük bulunmamaktadır.
Madde 5-Yapılacak bu değişiklik, karşı taraftan tahsil edilen vekalet ücretine ilişkin
olduğundan, hazineye ve bütçeye herhangi bir ek külfet getirmeyecek, tam aksine tahsil
olunan verginin artışını sağlayacak olup, son yıllarda özlük haklarında hiçbir iyileştirme
yapılmayan ve eğitim ve kariyerlerine uygun gelir elde edemeyen kamu avukatlarına ve
birlikte çalıştıkları diğer personele az da olsa katkı sağlayacaktır.
Madde 6-Yürürlük maddesidir.
Madde 7- Yürütme maddesidir.
Sayın :
Kamu kesiminde çalışan avukatlarımız çalışma koşulları açısından zor durumda oldukları emsal görev yapan kamu görevlilerine göre daha düşük ücret, sosyal hak ve emeklilik hakları bulunduğu tartışmasızdır.
Kamu kesiminde çalışan avukatların mevcut durumlarının eşdeğer görev yapan diğer kamu görevlileriyle eşit duruma getirilmesi amacıyla hazırlanan ve Çalışma Bakanımızın desteklediği yasal düzenleme gerektiren kanun teklifi metni aşağıda sunulmuştur.
Kanun teklifinin yasalaşması sürecinde katkınızı bekler, çaba gayretlerinize şimdiden teşekkür eder, saygılarımla arz ederim.
657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
HAKKINDA KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu?nun 152?nci maddesinin ?A- Özel Hizmet
Tazminatı?nın (d) bendinin sonundaki ?%135? ibaresi ?% 230? olarak değiştirilmiştir.
MADDE 2- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu?nun Ekli (I) sayılı cetvelinin;?I-Genel İdari
Hizmetler Sınıfı? başlıklı bölümünün (g) bendinin sonuna ?V- Avukatlık Hizmetleri Sınıfı?
başlıklı bölümü aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:
?V- AVUKATLIK HİZMETLERİ SINIFI
Kadroları bu sınıfa dahil olanlardan,
1 4500
2 3600
3 3000
4 2300
5 2200
6 2000
7 1800
8 1600
MADDE 3- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu?nun Ekli IV sayılı Makam Tazminatı
Cetvelinin 8?nci sırasının; (c) bendindeki ?İç Denetçiler? ibaresinden önce gelmek üzere
?Avukatlar ile? ibaresi eklenmiştir.
MADDE 4- 659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname?nin 14. maddesinin b fıkrası ?Ödenecek
vekalet ücretinin yıllık tutarı; hukuk birimi amiri, hukuk müşavirleri, muhakemat müdürü,
avukatlar için (50000) gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı
sonucu bulunacak aylık brüt tutarının on iki katını geçemez.? Şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 5- Bu Kanun hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 6- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
GENEL GEREKÇE
Kuvvetler ayrılığı prensibinin üç erkinden biri olan yargı, üç temel organdan
oluşmaktadır. Bunlar, iddia, savunma ve karar organlarıdır. Kamuda çalışan hakimler karar
organı, Savcılar iddia organı ve Kamu Avukatları da savunma organı olarak yargısal
fonksiyon ifa etmektedirler. Her birinin yaptığı görev, bulundukları statüye göre farklı
olmakla birlikte, yargılamanın yürütümünde bunlardan birinin görevinin diğerinden dahaüstün olduğu ya da diğerlerinden daha değerli bir fonksiyonu bulunduğunu söylemek
mümkün değildir.
Kamuda istihdam edilen Kamu Avukatı ve Hukuk Müşavirleri, devletin temel ilkesi
olan ve Anayasada yerini alan kuvvetler ayrılığı prensibi gereği yasama, yürütme ve yargı
fonksiyonlarından, yürütme organının yargı yerlerinde temsil ve savunuculuğu görevini de
üstlenmiş olduklarından, yargısal görevleri yanı sıra idari görevleri de ifa etmektedirler.
Kamu Avukatları, yürütmekte oldukları dava ve icra takibi dosyaları nedeniyle son derece
büyük bir sorumluluk üstlenmişken, idari bir takım görevleri de yürüterek İdarenin hukuka
uygun hareket etmesini sağlamakta ve Hukuk Devleti ilkesinin gerçekleşmesinde önemli rol
oynamaktadırlar.
Yargı organı içinde görev ifa eden Hakim ve Savcılar ile Kamu Avukatları arasında
ücret rejimi bakımından farklılıklar bulunmakta ve birbirini tamamlayıcı görev ifa eden bu
meslek mensupları arasında ücret farkı son dönemlerde Kamu Avukatları aleyhine
bozulmuştur.
Kamu avukatlarının uzun yıllardır TBMM nezdinde devam eden çalışmalarında
sürekli olarak eşit işe eşit ücret düzenlemesinin içerisinde değerlendirileceği belirtilmiştir.
Ancak 659 ve 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerde aynı kariyer meslek grubu içinde
sayılmakla beraber (Anayasa Mahkemesi?ne göre eşitlik aynı grup içinde söz konusudur) ek
gösterge tutarı 3000 olan sadece avukatlar bulunmaktadır. Diğer grupların yine avukatlara
verilmeyen makam, görev ve temsil tazminatı bulunmaktadır.
Emekli aylıkları açısından yaşanan eşitsizliğin giderilmesi
Hakim ve Savcılar?ın maaşları asgari olarak 5.500 TL Kurum avukatlarının maaşları
ise 2.500 TL?dir. Biyolog, kimyager, ziraat mühendisi, orman mühendisi maaşları ise 3.000
TL?dir.
TBMM gündeminde bulunan İntibak Yasası çerçevesinde 506 SK ve 1479
SK?na tabi çalışanlar arasındaki emeklilik dönemleri ile ilgili olarak iyileştirme çalışması
yapılmaktadır. Ancak Kamuda çalışan avukatların yine kamuda çalışan doktor, eczacı,
mühendis özellikle de sayıları 10.000?i geçen ziraat ve orman mühendislerinin, kimyager ve
biyologların ek göstergelerinin 3600?ün üzerinde olması nedeniyle, albayların ek göstergesi
4800 ve makam tazminatı 13.000 ve hakim ve savcılar için 4000 ek gösterge ile makam
tazminatı bununla birlikte görev tazminatı da ödenmektedir. Bu nedenle avukatlarla aralarında
adaletsiz bir durum söz konusudur.
Kamu Avukatları ¼. dereceden 30 yıl dahi çalışsa 1.200 TL emekli maaşı almaktadır.
Ziraat Mühendisi ¼. deredecen 2.000 TL emekli maaşı almaktadır.
Hakim ve savcılar 1. dereceden 3.000 TL emekli maaşı almaktadır.
Başçavuş emeklisi de 2.000 TL emekli maaşı almaktadır.
Kamu Avukatları, yürütmekte oldukları görevlerin sorumluluğuna nazaran, Hukuk
eğitimi almamış daha alt görevlerde çalışan diğer memurlarla neredeyse aynı miktarda maaş
ve özlük hakları almaktadırlar. Bu durum Kamu Avukatlarının almakta oldukları vekalet
ücretleri gerekçe gösterilerek her geçen gün daha da olumsuz hale gelmektedir. Halbuki,
yıllardan beri Kamu Avukatlarının almakta oldukları vekalet ücreti limitinde bir artış
yapılmamış ve son derece cüzi miktarlarda ödenen vekalet ücreti nedeniyle, Kamu
Avukatlarının aldıkları maaş ve diğer ödeneklere de bir artış yapılmamaktadır.
Kamu avukatlarının maaş artışı gündeme geldiğinde, yıllık limit dahilinde ödenen vekalet
ücretleri; vekalet ücret limitlerinde artış talep edildiğinde aldıkları maaşlar gerekçe
gösterilmektedir. Oysa ki vekalet ücret limitinde artış veya limitsiz ödenmesi yönündeki
talebin gerekçesi bu ücretin bizzat avukata ait olması, bütçeye ek bir yük getirmemesi iken
maaşlarda artış talebinin gerekçesi de bu kesime tabi avukatların dışarıdan dava almasınınyasayla engellenmiş olmasıdır. Bugün hemen hemen tüm kurumların hizmet satın alarak
çalıştırdıkları sözleşmeli avukatlara Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine endeksli olarak artış
gösteren düzenli aylıklar ödenmektedir. Bu aylıkların miktarı kamu avukatlarına ödenen
maaşın yaklaşık yarısı kadardır ve her yıl tarifeye bağlı artmaktadır. Bunun yanı sıra
sözleşmeli avukatlara tahsil edilen vekalet ücreti limitsiz olarak ödenmektedir. Kamu
avukatına bir yıl içinde ödenen vekalet ücreti bu kesime 1 ay içinde ödenmektedir. Bu durum
adaletsizliğin ölçüsünü açıkça göstermektedir. Bu adaletsizliğin önüne geçmek için maaş ve
vekalet ücretlerine ilişkin düzenlemenin bir an önce yapılması gerekir. Kamu avukatlarına
ilişkin olarak yapılacak düzenleme toplam sayılarının 2500 civarında olduğu dikkate
alındığında bütçeye herhangi bir yük getirmeyecektir. Zaten Kurumların bu kesim avukatları
çalıştırmakla, sadece vekalet ücretinden elde ettikleri gelir bile kat be kat bu adaletsizliği
gidermeye yetecek miktardadır. Bir sözleşmeli avukat aylık ortalama olarak 10.000 TL
civarında vekalet ücreti almaktadır.
Müstakil bir Kanuna sahip olmayan Kamu Avukatları açısından, statü ve özlük
haklarını belirleyecek müstakil bir kanun çıkarılıncaya kadar, Kamuda istihdam edilen
Avukatların ve Hukuk Müşavirlerinin ekonomik durumlarının iyileştirilmesi, hiç olmazsa
diğer kamu görevlileri ile avukatlık hizmeti sınıfı aleyhine olan ücret farkının giderilmesi
gerekmektedir. Kamu Avukatlarının ülkemizin son zamanlarda yakaladığı büyüme
ivmesinden ve ulaştığı ekonomik iyileşmelerden pay almaması düşünülemez. Devletin son
derece büyük müddeabihli davalarını takip eden, kamunun çıkarlarını korumak için her türlü
fedakarlıkta bulunarak azimle çalışan Kamu Avukatlarının içinde bulundukları mali
sıkıntıların giderilmesi, görevde kalıcılığın temini ve hizmet verimliliklerinin artırılmasına da
katkı sağlayacaktır.
Ülke genelinde Kamunun farklı kesimlerinde istihdam edilen 3000 civarında Kamu
Avukatı ve Hukuk Müşaviri bulunmaktadır. Bu nedenle, Kamu Avukatlarının özlük
haklarında lehe yapılacak bir değişikliğin Devlet bütçesine ve Kamu Maliyesine aşırı bir yük
getirmeyeceği de aşikardır. Yine Kamu Avukatlarına ödenmekte olan vekalet ücretinin
bütçeden ödenmediği, davalı ya da borçlulardan tahsil edildiği ve ödenmesi tahsil şartına
bağlanmış olması karşısında, vekalet ücreti limitinde yapılması öngörülen artışın Kamu
maliyesine hiçbir yük getirmeyeceği de ortadadır.
Bu itibarla, Kamu Avukatları ve Hukuk Müşavirlerinin özlük haklarına ilişkin
yaşadıkları sorunların giderilmesi, görev ve sorumluluklarının karşılığı olan bir ücret
alabilmeleri ve bu anlamda kendi aralarındaki adaletin de sağlanması bakımından mevcut
mevzuat ve statü içinde hazırlanan Kanun Teklifimizin sunulması zorunluluğu hasıl olmuştur.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu?na tabi olarak görev yapan devlet
memurlarına taban ve kıdem aylığının dışında hizmet sınıfı itibarı ile farklılık gösteren üç tür
ödeme yapılmaktadır. Bunlar; Ek Göstergeler, Özel Hizmet Tazminatı ve Yan Ödemelerdir.
Bu tür ödemeler yönünden, Avukatlık Hizmetleri sınıfına tabi olarak çalışan avukatlar,
kanunda yer alan diğer meslek gruplarından geri bırakılmışlardır.
Özel hizmet tazminatı yönünden, başlangıçta aralarında paralellik ve eşitlik bulunan diğer
meslek sınıfları arasındaki denge kamu avukatları aleyhine giderek bozulmuştur. Avukatlık
Hizmetleri sınıfı görev ve yetkileri bakımından diğer meslek sınıflarından farklı birçok özellik
göstermektedir. Buna karşılık, avukatların özel hizmet tazminatı teknik, denetim, emniyet,
sağlık, din ve mülki idare amirliği sınıflarının aldıkları oranlardan azdır.Uzman Tabipler için %215, Pratisyen Hekimler için %145, Teknik Elemanlar için %175,
Müfettişler için %195 olan özel hizmet tazminatı üst sınırı Avukatlar için %135 olarak tespit
edilmiştir. Söz konusu tazminat, emeklilik maaşına da yansıdığından haksızlık ve eşitsizlik
ömür boyu sürmektedir. Kamu Avukatlarının eğitim durumları ve yapmış oldukları hizmetin
niteliği düşünüldüğünde özel hizmet tazminatlarının emsalleri seviyesine arttırılması
gerekmektedir.
Madde 2- Hizmet türü yönünden avukatlık hizmetleri sınıfı ile denetim hizmetleri, sağlık
hizmetleri, teknik hizmetler sınıfı arasında başlangıçta bir denge kurulmuş iken, bu denge
yıllar geçtikçe avukatlık hizmetleri aleyhine bozulmuştur. Ek gösterge taban ve tavan
göstergeleri bu dört hizmet grubu arasında eşit olarak düzenlenmiş iken, bugün avukatlık
hizmetleri ek gösterge tavan puanı diğer sınıflara göre düşük bırakılmıştır. Bu dengenin
bozulmasının hiç bir hukuki ve mantıki gerekçesi yoktur.
Benzer meslek gruplarının ek gösterge rakamları kamu avukatlarından yüksek olmasına ve bu
eşitsizliğin varlığı Anayasa Mahkemesinin 2003/77 E. ve 2003/81 K. Sayılı kararı ile sabit
bulunmasına rağmen eşitsizlik düzeltilmemiş ve iptal edilen hükmün yerine tekrar 3000 ek
gösterge düzenlemesi yapılmıştır. Farklı meslek grupları ise bu süreç zarfında müteaddit
defalar yapılan eklemeler ile daha yüksek ek gösterge düzenlemesinden istifade ettirilmişler
ve eşitsizlik artarak devam etmiştir.
Ek göstergeler emekli keseneğine tabi olup, sonuçta bağlanacak emekli maaşına yansıdığında
yaratılan haksızlık ve eşitsizlik emeklilik döneminde de sürmektedir. Ek göstergesi 3600-6400
olanlardan %75, ek göstergesi 2200-3600 olanlardan %40' a tekabül eden kısmı emeklilik
maaşına yansıtılmak suretiyle ek göstergesi 3000 olan kamu avukatlarının mağduriyeti devam
etmektedir.
Madde 3- 1136 sayılı Avukatlık Kanunu?nun 1?nci maddesinde avukatlığın mahiyeti;
?Avukatlık, kamu hizmeti ve serbest bir meslektir. Avukat, yargının kurucu unsurlarından
olan bağımsız savunmayı serbestçe temsil eder.? şeklinde tanımlanmıştır. Avukatlığın esası
temsildir. Kamu Avukatları da, yargı ve diğer idari merciler nezdinde, görev yaptıkları
Kurumu temsil etmektedirler.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu?nun Ekli IV sayılı Makam Tazminatı Cetvelinde makam
tazminatlarından kimlerin ve ne oranda yararlanabileceği belirtilmiştir. Öğrenim durumları ve
yaptıkları görevin niteliği itibariyle benzer fonksiyonlar ifa eden meslek Ancak Kamu
Avukatları, görev yaptıkları Kurumları temsil etmelerine rağmen, 657 sayılı Devlet
Memurları Kanunu?nun Ekli IV sayılı Makam Tazminatı Cetvelinde yer almamaktadırlar.
27.01.2000 günlü 4505 sayılı Kanunun 5?nci maddesi gereğince ödenecek temsil
tazminatından, asli görevi temsil olan avukatların yararlandırılmamasının hiçbir hukuki
gerekçesi olamaz. Sayıları çok az olan kamu avukatlarına temsil tazminatı verilmesinin
bütçeye getireceği bir yük bulunmamaktadır.
Madde 5-Yapılacak bu değişiklik, karşı taraftan tahsil edilen vekalet ücretine ilişkin
olduğundan, hazineye ve bütçeye herhangi bir ek külfet getirmeyecek, tam aksine tahsil
olunan verginin artışını sağlayacak olup, son yıllarda özlük haklarında hiçbir iyileştirme
yapılmayan ve eğitim ve kariyerlerine uygun gelir elde edemeyen kamu avukatlarına ve
birlikte çalıştıkları diğer personele az da olsa katkı sağlayacaktır.
Madde 6-Yürürlük maddesidir.
Madde 7- Yürütme maddesidir.