doğru düzgün arapça bilen biri içkinin kati haram olduğunu bilir.
arap olmadığı halde arapçayı araplardan bile daha beliğ ve fasih bilen zemahşeri ki ebu kubeys dağına çıkıp: ey araplar gelin size atalarınızın dilini öğreteyim diyen zattır. yazdığı keşşaf tefsiri adeta tüm tesfirlerin anası hükmündedir.tefsir yazıpta keşşaftan yararlanmayan yoktur.kendisine Carullah Allahın komşusu denmiştir.zira hacca gitmiş Allahın evi kabe ye yakın yerde oturmuştur.
ikamet etmiştir.
ne ise şimdi bakın zemahşeri ne diyor keşşafında içkyi yasak eden maide 90 ın tefsirinde:
http://www.altafsir.com/Tafasir.asp?tMadhNo=0&tTafsirNo=2&tSoraNo=5&tAyahNo=90&tDisplay=yes&UserProfile=0&LanguageId=1
maide 90:"Ey İnananlar! İçki, kumar, putlar ve fal okları şüphesiz şeytan işi pisliklerdir, bunlardan kaçının ki saadete eresiniz."
bu ayetin iniş sebebinde bir olayı zikredilir
sad bin ebi vakkas ensar ile beraber bir davete gittiler. içki içip sarhoş oldular.
sad bin vakkas bunun üzerine bir şiir okudu kendi soyunu övdü ensarı ise yerdi.
bunun üzerine ensardan sarhoş olanlardan biri kızdı gadaba geldi yediği sofradan deve çenesini alıp sadın kafasına vurdu ve yardı. sad hz peygambere geldi şikayet etti sonra bu ayet indi diyor.
yine diğer nuzul sebebide adamın birinin kumarda kaybedip karşılığında tüm malını ve eşini dahi kumar karşılığında kaybettiği söylenir buda bir sebebdir derler.
ne ise.
zemahşeri derki:
hac 30:"Emir budur, Allah'ın yasaklarına kim saygı gösterirse, bu, kendisi için Rabbinin katında şüphesiz hayırdır. Size bildirilegelenden başka bütün hayvanlar helal kılınmıştır. O halde o pis putlardan kaçının ve yalan sözden sakının."
rics pislik kirli kötü demektir.putlara tapma şirk bu sıfatla adlandırılmıştır.
aynı sıfat içki ve kumar ve dikili taşlar ve fal oklarıda kullanılmıştır.
sonra hz peygamberin bir hadisini kırmızı ile yazılmış olanı aktarıyor: içki içmek puta tapmak gibidir."şarap içici puta tapıcı gibidir.
bu Kur'an da çok açıktır. zira maide 90 da içki ricsun nitelenmiş ictinabu ricsen
hac 30 da ise puta tapma yine fectenebu ricsen minel evsan evsan put demektir.
demeki şirk puta tapma en büyük günah ise ve rics ise
yine hamr şarap rics ise ikisi de aynı mahiyete girer.
bu rics aynı zamanda kesin yasaklanan domuz içinde geçer.rics geçen şeyler hep en ağır haramdır ve kesin şeytanla bağdaştırılmıştır.
zira şeytan cennete o kadar helal meyve arasında götürüp en pis olanı yasak olanı yedirdi
bu şu demektir ki Allah içecek olarak o kadar değerli şeyler yaratmış ki bunların başında süt gelir meyve suları bal şerbetleri temel içeceğimiz su ve daha neler dururken o götürüp pis olanı içkiyi icirtir. o kadar temiz helal et bıldırcın keklik kuzu dana balık tavuk keçi av hayvanları etleri durur ken
en necis en pis rics olan domuzu yedirtir ona götürür. şeytanın böyle halleri var.
zemahşeri derki: kumarı içkiyi dikili taşları fal oklarını şeytan işi pislikler(rics) sayması şu demek:şeytan pis ve habis ve zararlı olanı işler. zira şeytan asla iyi güzel iş yapmaz mutlak kötülüktür şerdir.
içkiye şeytan işi pislik demesi onların da pis şerli olduğunu haram olduğunu yasak olduğunu ve cezaya sebeb olduğunu onu içen adeta şeytanlaşmış gibi onun işini yaptığı için kayar dinden çıkar.
o yüzden içki nehy edilmiş kaçınması gereken uzaklaşması gereken şey denilmiş ve felah kurtuluş içkiden kaçınmak ile mümkündür denilmiş ayette.
nasıl ki şeker hastasına şekerden kaçın ki kurtuluşa eresin demek gibidir.yani ondan uzak durdukça durumun iyidir yoksa şeker komasına girer ölürsün aslında sakkara şeker ile aynı köktür şeker yükselmesi de bir nevi sarhoşluktur.
dikili taşlar fal okları putlar cahiliye adetleri olup şirk koşan müşriklerin işlerdir.
o yüzden bu işlerin kumar ve içki ile birlikte sayılması içki ve kumarın haramlığını artırır.
yani ben desem ki gıybet etmek,adam öldürmek günahdır.
burda adam öldürmek en büyük suç ve günahdır. hatta bir kişiyi sebebsiz öldüren tüm insanlığı öldürmüş gibidir gıybeti bu ağır suçla beraber zikretmem gıybetin haramlılığını artırır ziyadeleştirir
zaten gıybet ölü kardeşin etini yemek ile ayette gelmiş ki VAllahi bunu hiç bir belagat alimi akıl edemez ve bu benzetmeyi yapamaz ben belagat ta bilen biriyim hakikaten Kur'an ayetleri insanı hayrette bırakıyor aciz bırakıyor.
zaten fectenibûhu demek emirdir uzak durun yaklaşmayın demek gibidir. aynen ateşle yaklaşma gibi. veya elektrik tehlikesi uyarısı gibi.yaklaşma demek yapma demekten daha ileri seviyededir.
zira bazı şeyleri yapmak zaten insanın sonunu getirir. elektrik geçen çıplak tele dokunma demek faydasızdır. bir engel çizip yaklaşma demek mantıklıdır.yani yaklaşırsan bile çarpılma ihtimalin var
kaldı ki teli tutman zaten öldürür.içkide böyledir kumarda. bunlar bir yudumdan bir şey olmazla başlar bir el oynayalımla başlar alır götürür girdap gibidir.uyuşturur. o yüzden zinayada yaklaşma denir.başındaki fe de hemen hızlıca uzak dur demektir. bu fe kısalığı ifade eder. iki fiil arasındaki bitişikliği anlatır. misal: öğretmen sınıf girer girmez öğrenciler ayağa kalktı yani girmesi ile kalkmaları biroldu gibi burda fe kullanılır.burda hemen uzaklaşın demek gibidir.nasıl ki bir bomba patlamak üzere iken çevredekilere hemen uzaklaşın demek gibi yada üzerine yuvarlanıp gelen taş var hemen yana koş hızlıca koş kurtul manası gibidir.
ancak sonraki kurtuluşa erersiniz ile da bağlantısı var yani siz içkiden uzaklaşır uzaklaşmaz hemen kurtulursunuz gibi manada vardır.
aslında ayetin devamında maide 91:"Şeytan şüphesiz içki ve kumar yüzünden aranıza düşmanlık ve kin sokmak ve sizi Allah'ı anmaktan, namazdan alıkoymak ister. Artık bunlardan vazgeçersiniz değil mi?"
enam 125 de yine rics geçer:
"Allah, iman etmeyenlerin üstüne işte böyle pislik çökertir."
tevbe 95:"Yanlarına döndüğünüz zaman, kendilerini rahat bırakmanız için size Allah adıyla yemin edeceklerdir. Artık onların peşini bırakın. Çünkü onlar pistir. Kazandıklarının karşılığı olarak, varacakları yer de cehennemdir."
yine rics kafirler için kullanılmış.
tevbe 125:"Kalblerinde hastalık olanların ise pisliklerine pislik katmıştır; onlar kafir olarak ölmüşlerdir."
bunlarda rics pislik manasında ve hep kafirler cehennemlikler için kullanılmıştır.
zemahşeri diyor ki bırakın daha içmeyin demekten daha beliğdir ve artık bunlardan vazgeçersiniz değil mi?
nasıl ki bir çocuk elini sobaya vurmaya çalışsa anneside: yavrum elin yanar şişer acır sakat kalırsın sakın dokunma dese bile o da dinlemeyip elini sobaya vursa sonra ağlasa sonrada annesis ona: artık akıllandın sobaya elini vurmazsın değil mi gibi bir mana vardır
zaten ayetin iniş sebebi ve sad bin vakasın başına gelenler kumarın getirdiği felaketlerden sonra adeta bir musibet bin nasihhaten iyidie sözü gibidir.
birde söz alma ikrar etirme manasındadır.
***
kati şekilde içki haramdır ricsdir şeytan işidir emir kipinde uzak durunun zenilmiştir kurtuluşa ermeyi buna bağlanmış en sonunda da şeytandan kurtulmanın esası bundan vaz geçmektir içmemektir deyip sözde alınıp takrir ve tekyid edilmiştir
ve puta tapma ya eş tutulmuştur
kaldı ki hadis hiç olmazsa sahih olmazsa bile ayetlerde zaten kesin şekilde puta tapma ile içki içme eş tutulmuştur. ancak o hadis de sahihdir.
doğru düzgün arapça bilen biri içkinin kati haram olduğunu bilir.
arap olmadığı halde arapçayı araplardan bile daha beliğ ve fasih bilen zemahşeri ki ebu kubeys dağına çıkıp: ey araplar gelin size atalarınızın dilini öğreteyim diyen zattır. yazdığı keşşaf tefsiri adeta tüm tesfirlerin anası hükmündedir.tefsir yazıpta keşşaftan yararlanmayan yoktur.kendisine Carullah Allahın komşusu denmiştir.zira hacca gitmiş Allahın evi kabe ye yakın yerde oturmuştur.
ikamet etmiştir.
ne ise şimdi bakın zemahşeri ne diyor keşşafında içkyi yasak eden maide 90 ın tefsirinde:
http://www.altafsir.com/Tafasir.asp?tMadhNo=0&tTafsirNo=2&tSoraNo=5&tAyahNo=90&tDisplay=yes&UserProfile=0&LanguageId=1
maide 90:"Ey İnananlar! İçki, kumar, putlar ve fal okları şüphesiz şeytan işi pisliklerdir, bunlardan kaçının ki saadete eresiniz."
bu ayetin iniş sebebinde bir olayı zikredilir
sad bin ebi vakkas ensar ile beraber bir davete gittiler. içki içip sarhoş oldular.
sad bin vakkas bunun üzerine bir şiir okudu kendi soyunu övdü ensarı ise yerdi.
bunun üzerine ensardan sarhoş olanlardan biri kızdı gadaba geldi yediği sofradan deve çenesini alıp sadın kafasına vurdu ve yardı. sad hz peygambere geldi şikayet etti sonra bu ayet indi diyor.
yine diğer nuzul sebebide adamın birinin kumarda kaybedip karşılığında tüm malını ve eşini dahi kumar karşılığında kaybettiği söylenir buda bir sebebdir derler.
ne ise.
zemahşeri derki:
hac 30:"Emir budur, Allah'ın yasaklarına kim saygı gösterirse, bu, kendisi için Rabbinin katında şüphesiz hayırdır. Size bildirilegelenden başka bütün hayvanlar helal kılınmıştır. O halde o pis putlardan kaçının ve yalan sözden sakının."
rics pislik kirli kötü demektir.putlara tapma şirk bu sıfatla adlandırılmıştır.
aynı sıfat içki ve kumar ve dikili taşlar ve fal oklarıda kullanılmıştır.
sonra hz peygamberin bir hadisini kırmızı ile yazılmış olanı aktarıyor: içki içmek puta tapmak gibidir."şarap içici puta tapıcı gibidir.
bu Kur'an da çok açıktır. zira maide 90 da içki ricsun nitelenmiş ictinabu ricsen
hac 30 da ise puta tapma yine fectenebu ricsen minel evsan evsan put demektir.
demeki şirk puta tapma en büyük günah ise ve rics ise
yine hamr şarap rics ise ikisi de aynı mahiyete girer.
bu rics aynı zamanda kesin yasaklanan domuz içinde geçer.rics geçen şeyler hep en ağır haramdır ve kesin şeytanla bağdaştırılmıştır.
zira şeytan cennete o kadar helal meyve arasında götürüp en pis olanı yasak olanı yedirdi
bu şu demektir ki Allah içecek olarak o kadar değerli şeyler yaratmış ki bunların başında süt gelir meyve suları bal şerbetleri temel içeceğimiz su ve daha neler dururken o götürüp pis olanı içkiyi icirtir. o kadar temiz helal et bıldırcın keklik kuzu dana balık tavuk keçi av hayvanları etleri durur ken
en necis en pis rics olan domuzu yedirtir ona götürür. şeytanın böyle halleri var.
zemahşeri derki: kumarı içkiyi dikili taşları fal oklarını şeytan işi pislikler(rics) sayması şu demek:şeytan pis ve habis ve zararlı olanı işler. zira şeytan asla iyi güzel iş yapmaz mutlak kötülüktür şerdir.
içkiye şeytan işi pislik demesi onların da pis şerli olduğunu haram olduğunu yasak olduğunu ve cezaya sebeb olduğunu onu içen adeta şeytanlaşmış gibi onun işini yaptığı için kayar dinden çıkar.
o yüzden içki nehy edilmiş kaçınması gereken uzaklaşması gereken şey denilmiş ve felah kurtuluş içkiden kaçınmak ile mümkündür denilmiş ayette.
nasıl ki şeker hastasına şekerden kaçın ki kurtuluşa eresin demek gibidir.yani ondan uzak durdukça durumun iyidir yoksa şeker komasına girer ölürsün aslında sakkara şeker ile aynı köktür şeker yükselmesi de bir nevi sarhoşluktur.
dikili taşlar fal okları putlar cahiliye adetleri olup şirk koşan müşriklerin işlerdir.
o yüzden bu işlerin kumar ve içki ile birlikte sayılması içki ve kumarın haramlığını artırır.
yani ben desem ki gıybet etmek,adam öldürmek günahdır.
burda adam öldürmek en büyük suç ve günahdır. hatta bir kişiyi sebebsiz öldüren tüm insanlığı öldürmüş gibidir gıybeti bu ağır suçla beraber zikretmem gıybetin haramlılığını artırır ziyadeleştirir
zaten gıybet ölü kardeşin etini yemek ile ayette gelmiş ki VAllahi bunu hiç bir belagat alimi akıl edemez ve bu benzetmeyi yapamaz ben belagat ta bilen biriyim hakikaten Kur'an ayetleri insanı hayrette bırakıyor aciz bırakıyor.
zaten fectenibûhu demek emirdir uzak durun yaklaşmayın demek gibidir. aynen ateşle yaklaşma gibi. veya elektrik tehlikesi uyarısı gibi.yaklaşma demek yapma demekten daha ileri seviyededir.
zira bazı şeyleri yapmak zaten insanın sonunu getirir. elektrik geçen çıplak tele dokunma demek faydasızdır. bir engel çizip yaklaşma demek mantıklıdır.yani yaklaşırsan bile çarpılma ihtimalin var
kaldı ki teli tutman zaten öldürür.içkide böyledir kumarda. bunlar bir yudumdan bir şey olmazla başlar bir el oynayalımla başlar alır götürür girdap gibidir.uyuşturur. o yüzden zinayada yaklaşma denir.başındaki fe de hemen hızlıca uzak dur demektir. bu fe kısalığı ifade eder. iki fiil arasındaki bitişikliği anlatır. misal: öğretmen sınıf girer girmez öğrenciler ayağa kalktı yani girmesi ile kalkmaları biroldu gibi burda fe kullanılır.burda hemen uzaklaşın demek gibidir.nasıl ki bir bomba patlamak üzere iken çevredekilere hemen uzaklaşın demek gibi yada üzerine yuvarlanıp gelen taş var hemen yana koş hızlıca koş kurtul manası gibidir.
ancak sonraki kurtuluşa erersiniz ile da bağlantısı var yani siz içkiden uzaklaşır uzaklaşmaz hemen kurtulursunuz gibi manada vardır.
aslında ayetin devamında maide 91:"Şeytan şüphesiz içki ve kumar yüzünden aranıza düşmanlık ve kin sokmak ve sizi Allah'ı anmaktan, namazdan alıkoymak ister. Artık bunlardan vazgeçersiniz değil mi?"
enam 125 de yine rics geçer:
"Allah, iman etmeyenlerin üstüne işte böyle pislik çökertir."
tevbe 95:"Yanlarına döndüğünüz zaman, kendilerini rahat bırakmanız için size Allah adıyla yemin edeceklerdir. Artık onların peşini bırakın. Çünkü onlar pistir. Kazandıklarının karşılığı olarak, varacakları yer de cehennemdir."
yine rics kafirler için kullanılmış.
tevbe 125:"Kalblerinde hastalık olanların ise pisliklerine pislik katmıştır; onlar kafir olarak ölmüşlerdir."
bunlarda rics pislik manasında ve hep kafirler cehennemlikler için kullanılmıştır.
zemahşeri diyor ki bırakın daha içmeyin demekten daha beliğdir ve artık bunlardan vazgeçersiniz değil mi?
nasıl ki bir çocuk elini sobaya vurmaya çalışsa anneside: yavrum elin yanar şişer acır sakat kalırsın sakın dokunma dese bile o da dinlemeyip elini sobaya vursa sonra ağlasa sonrada annesis ona: artık akıllandın sobaya elini vurmazsın değil mi gibi bir mana vardır
zaten ayetin iniş sebebi ve sad bin vakasın başına gelenler kumarın getirdiği felaketlerden sonra adeta bir musibet bin nasihhaten iyidie sözü gibidir.
birde söz alma ikrar etirme manasındadır.
***
kati şekilde içki haramdır ricsdir şeytan işidir emir kipinde uzak durunun zenilmiştir kurtuluşa ermeyi buna bağlanmış en sonunda da şeytandan kurtulmanın esası bundan vaz geçmektir içmemektir deyip sözde alınıp takrir ve tekyid edilmiştir
ve puta tapma ya eş tutulmuştur
kaldı ki hadis hiç olmazsa sahih olmazsa bile ayetlerde zaten kesin şekilde puta tapma ile içki içme eş tutulmuştur. ancak o hadis de sahihdir.
E.Kayı Han
