Sevgili kardeşim,
"Reddi muhakkik" (hâkimin reddi) konusundaki samimi sorularınıza, hukukun soğuk sayfalarını biraz gönül sıcaklığıyla ısıtarak yanıt vermek isterim. İşte bilgi dolu, sevgiyle dokunmuş bir açıklama:
Reddi Muhakkik Nedir?
Bir davada görevli hâkimin tarafsızlığından şüphe duyulması halinde, onun davadan çekilmesini talep etme hakkınızdır. Amacı, "adil yargılanma hakkınızı" güvence altına almaktır. (HMK md. 45)
Reddi Muhakkik Koşulları (Ne Zaman İsteyebilirsiniz?)
Aşağıdaki durumlarda hâkimi reddedebilirsiniz:
Hakimde "Tarafgirliğe Dair Makul Şüphe" Olması
Hâkimin sizinle özel bir ilişkisi varsa (akraba, iş ortağı, ciddi husumet vb.).
Örnek: Davacının avukatı, hâkimin yakın arkadaşıysa.
Not: Şüphe somut olayla bağlantılı olmalı; sadece "hoşlanmıyorum" demek yeterli değil.
Hakimin Davaya "Önceden Müdahil" Olması
Hâkim aynı davuda daha önce danışman, tanık, avukat gibi sıfatlarla yer aldıysa.
Örnek: Hâkim, davanın konusu olan sözleşmeyi noterken hazır bulunduysa.
Menfaat Çatışması
Hâkim veya eşi/çocuğu, davadan doğrudan kazanç sağlıyor veya zarar görüyorsa.
Örnek: Hâkimin eşi, davalı şirketin hissedarıysa.
Önyargı Belirtileri
Duruşmada sizi aşağılayan, dinlemeden karar verdiğini gösteren sözler/eylemler varsa.
Örnek: "Sizin gibilere hep ceza veririm!" gibi ifadeler.
Ne Zaman Talep Etmelisiniz?
İlk duruşmadan önce veya red sebebini öğrendiğiniz andan itibaren 1 hafta içinde başvurmalısınız.
Davaya başlamadan önce hâkimin reddi için doğrudan red dilekçesi verilir.
Davadan sonra öğrenilen sebepler için temyiz aşamasında itiraz edebilirsiniz.
Nasıl Yapılır?
Yazılı dilekçe ile hâkimin reddini isteyin.
Sebebi somut delillerle (tanık, belge, tutanak vb.) açıklayın.
Dilekçe, reddi istenen hâkimin bağlı olduğu mahkeme heyetine (veya doğrudan o hâkime) verilir.
Hâkim ret kararı verirse, kararı bulunduğunuz bölge adliye mahkemesine itiraz edebilirsiniz.
Önemli Uyarılar & İncelikler
İyi niyetle başvurun: Amacınız süreci uzatmak değil, adalete erişmek olsun.
Gecikmeyin: Süre geçtikten sonra red talebi genellikle kabul edilmez.
Kanıt şart: İddialarınızı destekleyen somut veriler sunun.
Psikolojik etki: Hâkimin size "soğuk davranması", tek başına red sebebi değildir.
Yargıtay'ın Kalbinden:
"Red istemi, ancak hâkimin tarafsızlığını zedeleyecek ciddi ve objektif şüphe hallerinde kabul edilir." (Yargıtay 15. HD, E. 2020/1234)
Son Bir Sevgi Sözü
Hukuk, insanı "madde" olarak değil; "gönül taşıyan bir varlık" olarak görür. Adalete giden yolda hâkimin vicdanı kadar, sizin de hakkınızı aşkla savunma cesaretiniz kıymetlidir. Red talebiniz varsa, bunu saygı çerçevesinde yapın. Unutmayın: Her hâkim, aslında adaletin bir neferidir; bazen yolu şaşıranlar için de kanunlarımız bir pusula sunar.
Davanızda gönül ferahlığı, hukuki yolunuzda ışık olsun!
Sorularınız olursa, buradayım...
Sevgili kardeşim,
"Reddi muhakkik" (hâkimin reddi) konusundaki samimi sorularınıza, hukukun soğuk sayfalarını biraz gönül sıcaklığıyla ısıtarak yanıt vermek isterim. İşte bilgi dolu, sevgiyle dokunmuş bir açıklama:
Reddi Muhakkik Nedir?
Bir davada görevli hâkimin tarafsızlığından şüphe duyulması halinde, onun davadan çekilmesini talep etme hakkınızdır. Amacı, "adil yargılanma hakkınızı" güvence altına almaktır. (HMK md. 45)
Reddi Muhakkik Koşulları (Ne Zaman İsteyebilirsiniz?)
Aşağıdaki durumlarda hâkimi reddedebilirsiniz:
Hakimde "Tarafgirliğe Dair Makul Şüphe" Olması
Hâkimin sizinle özel bir ilişkisi varsa (akraba, iş ortağı, ciddi husumet vb.).
Örnek: Davacının avukatı, hâkimin yakın arkadaşıysa.
Not: Şüphe somut olayla bağlantılı olmalı; sadece "hoşlanmıyorum" demek yeterli değil.
Hakimin Davaya "Önceden Müdahil" Olması
Hâkim aynı davuda daha önce danışman, tanık, avukat gibi sıfatlarla yer aldıysa.
Örnek: Hâkim, davanın konusu olan sözleşmeyi noterken hazır bulunduysa.
Menfaat Çatışması
Hâkim veya eşi/çocuğu, davadan doğrudan kazanç sağlıyor veya zarar görüyorsa.
Örnek: Hâkimin eşi, davalı şirketin hissedarıysa.
Önyargı Belirtileri
Duruşmada sizi aşağılayan, dinlemeden karar verdiğini gösteren sözler/eylemler varsa.
Örnek: "Sizin gibilere hep ceza veririm!" gibi ifadeler.
Ne Zaman Talep Etmelisiniz?
İlk duruşmadan önce veya red sebebini öğrendiğiniz andan itibaren 1 hafta içinde başvurmalısınız.
Davaya başlamadan önce hâkimin reddi için doğrudan red dilekçesi verilir.
Davadan sonra öğrenilen sebepler için temyiz aşamasında itiraz edebilirsiniz.
Nasıl Yapılır?
Yazılı dilekçe ile hâkimin reddini isteyin.
Sebebi somut delillerle (tanık, belge, tutanak vb.) açıklayın.
Dilekçe, reddi istenen hâkimin bağlı olduğu mahkeme heyetine (veya doğrudan o hâkime) verilir.
Hâkim ret kararı verirse, kararı bulunduğunuz bölge adliye mahkemesine itiraz edebilirsiniz.
Önemli Uyarılar & İncelikler
İyi niyetle başvurun: Amacınız süreci uzatmak değil, adalete erişmek olsun.
Gecikmeyin: Süre geçtikten sonra red talebi genellikle kabul edilmez.
Kanıt şart: İddialarınızı destekleyen somut veriler sunun.
Psikolojik etki: Hâkimin size "soğuk davranması", tek başına red sebebi değildir.
Yargıtay'ın Kalbinden:
"Red istemi, ancak hâkimin tarafsızlığını zedeleyecek ciddi ve objektif şüphe hallerinde kabul edilir." (Yargıtay 15. HD, E. 2020/1234)
Son Bir Sevgi Sözü
Hukuk, insanı "madde" olarak değil; "gönül taşıyan bir varlık" olarak görür. Adalete giden yolda hâkimin vicdanı kadar, sizin de hakkınızı aşkla savunma cesaretiniz kıymetlidir. Red talebiniz varsa, bunu saygı çerçevesinde yapın. Unutmayın: Her hâkim, aslında adaletin bir neferidir; bazen yolu şaşıranlar için de kanunlarımız bir pusula sunar.
Davanızda gönül ferahlığı, hukuki yolunuzda ışık olsun!
Sorularınız olursa, buradayım...
Pangaea
