Biz bu kısa çalışmamızda uydurma hadislerin çıkış süreci ve sebepleri üzerinde duramayacağız* Sadece hadis alimlerinin mevzu hadisleri tanımadaki koydukları genel prensiplerle çeşitli konulardaki uydurma hadis örneklerini vermekle yetineceğiz. Bu meseleyi önemsiyoruz. Çünkü hadis demek din demektir. Ve şimdiye kadar çok insanların bu noktayı iyi bilemediklerinden şaştıklarını ve şaşırttıklarını gördük. Özellikle meşhur inkarcıların eserlerindeki dine hücumlarına dikkat edilirse, ekseriyetle geleneğin güzellikleri arasındaki tortuları kendilerine silah olarak aldıklarını görülür...
Bu meselede iki Üstadın, İbn-i Kayyım el Cevziyye ve Aliyyül Kari'nin koydukları temel prensipleri esas aldık. Her konuda bir kaç örnek verip geçeceğiz... Faydalı olması temennilerimizle...
1- Akla, tecrübeye, sarih ve mütevatir nakle, usule aykırı bütün hadisler uydurmadır:
Örneğin: ?Nuh'un gemisi yedi kez Kabe'yi tavaf etti. Sonra da makamda iki rekat namaz kıldı" uydurması gibi...
" Nuh Tufanı zamanında yaşayan Avc bin Unuk 3000 kulaç uzunluğundaydı. Nuh tufanında sular ancak ayak bileklerine kavuşmuştu. Elini denize daldırır, tuttuğu balıkları güneşe uzatarak pişirirdi." Not: Bu konularda geniş bilgi için merhum Abdullah Aydemir'in (Peygamberler-Diyanet vakfı yay.) eserine müracaatı tavsiye ederim.
2-Şehvet ve yozlaşmaya çağırır bir karakter arz eden bütün hadisler uydurmadır:
"Güzele bakmak gözlerinin cilasıdır."
"Güzele bakmak ibadettir."
"Güzel yüzlülere ve siyah gözbebeklerine bakmanızı tavsiye ederim. Çünkü Allah güzel birini ateşle cezalandırmaktan haya eder."
"Dört şey dört şeye doymaz: Dişi erkeğe, toprak yağmura, göz bakmaya ve kulak habere"
3-Tıp ilminin verileriyle çelişen hadisler uydurmadır:
"Domates her derde devadır."
"Keşkek(Herise) yemek beli güçlendirir."
"Balık yemek beli kuvvetlendirir"
"Mümin tatlıdır, tatlıyı sever."
"Adamın biri Resulullah'a çocuklarının azlığından şikayet etti. O (SAV)da ona yumurta ve soğan yemeği tavsiye etti."
"Cebrail bana Cennetten herise(keşkek) getirdi. Ben de yedim. Böylece kırk erkeğin gücüne kavuştum."
4-Allahu Tealanın kemal özelliklerine zıt rivayetler uydurmadır:
"Allah kendi kendini atın terinden yarattı"
"Rabbimiz arefe akşamı beyaz bir deve üzerinde inerek yürüyenlerle kucaklaşır, binekler üzerindekilerle tokalaşır."
"Allah, melekleri kendisinin dirsek ve göğüs kıllarından yaratmıştır."
"Allah'ı önümde hiç örtü olmadan gördüm. Öyle ki, başında lülüden halkalı bir taç vardı."
"Allah'ın gözleri rahatsızlandı, melaikeler ziyaretine geldiler."
"Allah harfleri yarattığı zaman b harfi secde etti. Elif ise etmedi."
5- Tecrübe ve genel geçer gerçeklere ters düşen rivayetler uydurmadır:
"Patlıcan ne için yenirse ona şifadır"
"Bir kimse konuşurken aksırırsa bu onun doğruyu söylediğinin delilidir."
"Size mercimek yemeyi tavsiye ederim, çünkü mercimek mübarektir. Kalbi inceltir, gözyaşını artırır. 70 peygamber onu kutsamıştır."
"Yemeğin üzerine su için, doyasınız."
"İnsanların en yalancıları boyacılar ve kuyumculardır."
"Gökteki Samanyolu arşın altındaki engerek yılanının izidir."
"Kim Farsça konuşursa cinneti artar, mürüvveti azalır."
6-Kur'an?ın beyanatına ve Sünnetin ruhuna ters düşen rivayetler uydurmadır:
"Zina çocuğu Cennete giremez." Bu söz Allah'ın "Her nefsin kazandığı kendisinedir" (En'am-164) fermanıyla çelişiyor.
"Dünya ahiret ehline haramdır. Ahiret dünya ehline haramdır. Dünya ve ahiret Ehlullaha haramdır." Bu söz "Cennet muttakiler içindir (13/55) ayetiyle çelişiyor
"Dünyanın ömrü 7000 senedir. Ve biz yedi bininci senedeyiz" Bu da Kur'an'ın "Kıyametin bilgisinin yalnız Allah'ın katında olduğu" hükmüyle çelişiyor.
"Kadınları yüksek yerlere oturtmayın. Onlara yazıyı da öğretmeyin. Dikişi ve nur suresini öğretin." Yeri geldiği için söyleyeyim. Yıllardır İlhan Arsel ve Turan Dursun gibi tiplere iyi malzeme olan bu gibi rivayetler barındıran eserler maalesef hala piyasadadır.
"Doğan çocuğuna "Muhammed" adını koyanlar hem kendisi hem de çocuğu Cennettedir."
"99 kadından biri cennette diğerleri cehennemdedir" Kur'anın insana bakış açısıyla ne kadar çeliştiğini bilmem ki izaha gerek var mı?
"Ramazan ayının son haftası farz namazlarını kılan biri 70 yaşına kadar kaçırdığı namazları karşılamış olur."
"Bir kimse her gün yüzünden 200 ayet okusa, müşrik bile olsalar Allah ana babasından azabı kaldırır."
7-Alay konusu olabilecek ifadeler içeren rivayetler uydurmadır:
"Eğer pirinç adam olsaydı, çok yumuşak huylu iri olurdu. Aç olan biri onu yese muhakkak doyar."
"Ceviz ilaçtır, peynir hastalıktır."
"Bakla şeytanı uzaklaştırır."
"Hindibanın her yaprağının üzerinde mutlaka Cennet suyundan bulunur."
"Menekşe yağının diğer yağlara üstünlüğü ehli beytin diğer insanlara üstünlüğü gibidir."
"Mümin itaatkar ve yumuşaktır. Munis bir deve gibi " boynunu ey" deyince boynunu eyer. Bir kaya üzerinde bile olsa "ıh" denilince çöker."
"Yüce Allah'ın taştan bir meleği vardır. Ona umare denir. Her gün bir eşeğin üzerinde bir taş indirir, fiatları sınırlandırır. Sonra göğe yükselir."
--------------------------------------------------------
8- Mehdi meselesinde çoğu rivayet uydurmadır: Mehdi meselesinin bir aslı olduğunu kabul etmekle beraber bu konuda çoğu rivayetin uydurma olduğunu söyleyebiliriz.
Örnekler: "İbn-i Mace'de yer alan "siyah bayraklı bir ordunun Horasan'dan zuhur ettiği zaman, kar üzerinde emekleyerek dahi olsa o orduya iltihak edilmesi gerektiği, zira onun içinde Halife Mehdi'nin olduğunu" ifade eden rivayet için Hadis alimi Veki" Hadis olarak bir değeri yoktur" derken Zehebi ise "Bu sahih değildir" demiştir.
Mehdi'nin doğudan ve Horasan'dan zuhur edeceğine dair rivayetler sanki Horasan isyanın lideri Ebu Müslim'in komutasındaki siyah bayraklı ordunun gerçekleştirdiği hareketi teşvik ve tasvir ediyor gibidir. Ona zemin hazırlamak için uydurulduğu görülüyor.
İbn-i Kesir de buna dikkat çekiyor." Siyah bayraklı ordu" rivayetlerindeki dikkat çeken bir nokta da "kar üzerinde emekleyerek dahi olsa" ifadesidir.Halbuki sıcak Arap yarımadasında kar üzerinde emeklemek tabiri kolay anlaşılacak bir tabir değildir.
"Mehdinin zuhur ettiği zaman Şam'dan üzerine bir ordu gönderilmesi, bu ordunun Beyda mevkiinde batması ile ilgili rivayetler Abdullah bin Zübeyr'in hilafeti sırasında uydurulmuştur. Çünkü zalim Mervan'ın komutanı Haccac bin Yusuf Kabe üzerine yürümüş ve Mekke'yi kuşatmıştı.
"İsmi ismime, babasının ismi babamın ismine uyan biri çıkmadıkça ve Araba hükmetmedikçe " gibi rivayetler de Nefs-üz Zekiyye lakabıyla maruf ve Abbasi meliki Ebu Cafer Mansur'a karşı Medine'de kıyam eden Muhammed bin Abdullah için tertip edilmiş görünüyor."(geniş bilgi için Avni İlhan'ın Mehdilik(Beyan yayınları) adlı eserine müracaat ediniz.)
9-Tarihi gerçeklere ve Sünnetullaha ters düşen rivayetler de uydurmadır: Her aşırı yüceltme bir tahriftir. Maalesef asrı saadet sonrası sevgisi, hissi aklının önüne geçen bazı kimselerin yüzünden Resulullah(asm)ile ilgili böyle mübalağalı rivayetler Ümmet arasında yayılmış, sonuçta tabiri caizse, Resulullah buharlaşmış, gökler ötesi alemlere yükselmiş ve hayattan kopartılmıştır. Böyle bir sevginin ne zararı var diyebilirsiniz. İslam aleminin durumuna bakın, peygambersizlikten
kırılan kitleleri görün, Muhammedileşmemiş hayatlarımızı gözden geçirin, cevabını bulacağınızdan eminim...
"Sevr mağarasında Hz.Peygamberin Hz.Ebubekir?in dizinde uykuya daldığı, bu arada Sıddık-ı Ekber?in ayak parmağıyla mağaradaki bir deliği tıkadığı sırada bir yılan tarafından sokulduğu, vs. anlatan rivayet düzmece bir hikayedir"
"Resulullah?ın Hz.Ebubekir?e Sevr mağarasında gizli zikri(zikr-i hafi) telkin etmesi ile ilgili rivayet de kesinlikle uydurmadır."
"Aşırı yüceltmeci bazı görüşler şunu, söyleyebilmişti: Peygamberimizin iki kürek kemiği arasında iğne deliği büyüklüğünde iki gözü bulunmaktaydı. O iki gözü ile arkasını görmekte ve elbise o gözlerin görmesini engellememekteydi."
"Aşırı yüceltmeci rivayetler Hz.Peygamberin sırf bir nur olduğu için gölgesinin yere düşmediğini söylemişlerdir.
"Buhari şarihi Bedreddin Ayni Hz.Peygamberin yeryüzündeki bütün dilleri bildiğini söyleyebilmiştir.
"Resulullah ayı yardığında iki parça olan ay yere inerek bir parçası bir cebine bir parçası diğer cebine girdi" (Bu gülünç uydurmayı M. Faruk Gürtunca adlı birinin Hz.
Peygamberin Hayatı adı altında yazdığı bir kitapta bizzat okumuştum.)
Bir kaç örnek daha verelim: "Hz.Peygamberin ashabıyla konuşurken gökten bir yıldızın Medine'de bir evin bacasından içeri düşmesi, Efendimizin(sav) bunu kendisinden sonraki halifeye yorması ve yıldızın Hz Ali'nin evinde bulunması"
"Hz. Ali'nin ikindi namazını kaçırdı diye, batan güneşin tekrar doğduğu ve Ali efendimiz namazını bitirince tekrar battığı rivayetleri de kesinlikle uydurmadır. Bunu uyduran cahil bilmiyor olmalı; Hendek savaşında Resulullah ve ashabı bir günlük namazları savaşın şiddetinden kazaya kaldı
Son bir misal: Piyasadaki bir eserde gördüğüm ilginç bir uydurma. Hz.Hasan(ra) evlenip boşanma suretiyle 200 hanıma sahip olmuş, durum Resulullah'a arz edilince " o huyca bana benzer" buyurmuş. Tarihen sabit ki Resul-i Ekrem vefat ettiğinde Hz.Hasan 8 yaşında bir çocuktu...
10-Gelecekteki olaylara tarihiyle beraber işaret eden rivayetler uydurmadır:
"Şerliler hayırlılardan sonra 150 senedir. Dünya ehlinin hepsine hakim olurlar. Onlar da Türklerdir."
"Hicri 200 den sonra en hayırlınız hafif-ül haz olanınızdır.(Evlat ve malı olmayan)
"Hicri 200'den sonra doğanlara Allah'ın ihtiyacı yoktur."
11-Sevap ve ceza hususunda mübalağalı ifadeler içeren ve sayısal değerlerle sevaplar içeren rivayetler uydurmadır:
"Bir kimse 'Cezahullahu Muhammeden anna ma hüve ehluhu " derse 70 katibi 1000 sabah (sevap yazmaktan) yormuş olur."
"Cennetlik bir adama 4000 bakire, 8000 dul ve 100 huri verilir."
"Kuşluk namazını şu veya bu kadar kılan biri 70 peygamber sevabı alır."
"Kim la ilahe illallah derse, Allah onun için 70 dile sahip ve her dilinde kendisine istiğfar etmesi için 70 bin lisanlı bir kuş yaratır."
Maalesef, kendisini zühde veren, sofuluğa intisap eden, fıkıhla ilgilendiğini söyleyen ama hadis ilminden habersiz bir çok kimse bunlara göre hareket etmekte, bu yalanlara kanmaktadır. Memleketimizde "Güllü Yasin" gibi kitapların ne kadar mebzul bulunduğunu söylemeye gerek yoktur.
----------------------------------------------
12-Bir ırkı öven veya yeren hadisler uydurmadır:
"Ben Arabım, ama Arap benden değildir." (Kemalistlerce uydurulmuştur. Onun için mevzu hadisleri derleyen kitaplarda da yer almamaktadır haliyle.)
"Hafıza on kısımdır; Dokuzu Türklerde, biri diğer insanlardadır.
"Ben kulakları delik atlar üzerinde gelen ve atlarını Fırat ve Dicle'nin kenarına bağlayan Türkleri görür gibi oluyorum."
"Zencinin karnı tok olduğunda zina eder, açsa hırsızlık yapar."
"Zencilerden sakının. Çünkü onlar çirkin yaratıklardır."
"Allah kızdığı zaman vahyi Farsça indirir. Razı olduğu zaman Arapça indirir."
13-Sahabe-i kiramı aşırı şekilde öven hadisler uydurmadır:
"Cennette tek bir ağaç yoktur ki,yapraklarında 'Allah?tan başka ilah yoktur. Muhammed onun Resulüdür. Ebubekir, Ömer, Osman' yazmış olmasın."
"Emin olan kişi üç kişidir; Ben, Cebrail, Muaviye" (Not: Hadis uleması şöyle bir kaide koymuşlar: Muaviye?yi öven veya yeren bütün hadisler uydurmadır.)
"Resulullah Miraca çıkacağı zaman Cebrail ona Cennetten bir meyve getirdi.Resulullah onu yedikten sonra Hatice Fatıma?ya hamile kaldı. Resulullah Cennet kokusunu özlediğinde Fatıma'yı koklardı." Tarihen sabittir ki, Fatıma Miraçtan evvel doğmuştur.
"Ben ilmin teraziyim. Ali iki kafesi, Hasan, Hüseyin terazi ipleri, Fatıma terazi halkası, bizden gelecek imamlar terazi ölçüleridir. Bu terazide bizi sevenlerin veya kin tutanların amelleri tartılacaktır."
14- Emevi ve Abbasileri öven bütün rivayetler uydurmadır.
15-Mezhep İmamlarını öven veya yeren bütün rivayetler uydurmadır: "Ebu Hanife bu ümmetin kandilidir".
"Muhammed bin İdris(İmam Şafii ) bu ümmete şeytandan daha tehlikelidir."
16-Diğer konularda halk arasında yayılmış uydurma bazı hadisler:
"İlim Çin?de de olsa alın" Not:Burada bir hatırlatma yapalım.
Her mevzu hadisin manası batıl değildir. Hatta çok güzel manaları muhtevi de olabilir. Mevzu hadis Efendimize ait olmayan, onun söylemediği, ona mal edilen sözlere denir. Mesela "Nefsini bilen Rabbini bilir" sözü hadis değildir ama manası güzeldir.
"Temizlik imandandır."
"Vatan sevgisi imandandır."
"Satranç oynayan melundur, seyircisi de domuz eti yiyen kimse gibidir."
"Sultanlara sövmeyin. Sultanlar yeryüzünde Allahın gölgesidir" Bu sözün tarih boyunca nasıl Ümmetin ensesinde boza pişirenlerce kullanıldığıyla alakalı Mustafa İslamoğlu'nun İman adlı eserindeki izahatı okumayı tavsiye ederim.)
"Ezan duasındaki "vedderacatirrafiyetil aliye" ilavesi sahih rivayetlerde mevcut değildir.
"Bir kimse binasını 7 veya 9 arşın yüksekliğinde yaptığında gökten bir münadi ona seslenir: "Ey fasıkların en fasıkı! Bununla nereye gidiyorsun?"
"Kadınlarla istişare edin, dediklerin tersini yapın"
"Ben adil bir melik zamanında(İran Kisrası Nuşirevan) doğdum."
"Beyaz horoz edinin...Beyaz horoz benim de, Cebrail?in de dostudur."
"Beyaz güvercin besleyin. Onlar çocuklarınızı cinlerden korur."
"İnsanların hayırlısı insanlara faydalı olandır."
"Bendendir diye bir söz nakledildiğinde onu aranızda müzakere edin...Gerçeğe uygunsa alın. İster ben söyleyeyim, ister söylemeyeyim."
"Kim aşık olur da gizler, iffet gösterip sabrederse, Allah onu cennete koyar."
*Hamamlarla ilgili övücü veya yerici bütün rivayetler de uydurmadır
*İbn-i Kayyım el Cevziyye "El Menar-ul Münif" adlı eserinde diyor ki: "Ebdal,Aktab, Gavs, Nukeba, Nuceba ve Evtad ile ilgili hadislerin hepsi yalan olan sözlerdir."
Halk arasında böyle abuk subuk rivayetler çok dolaşır. Avam böyle şeylere çok meraklıdır. Bediüzzaman'ın enfes tespitiyle"Özü bulamayan kışırla meşgul olur." Mesela özellikle kadınlarımız arasında yaygın olan "Bal Tefsiri" adlı uydurma ve her sene değişik periyotlarla arz-ı endam eden "Şeyh Ahmed'in Vasiyetnamesi?"adlı düzmece hemen aklımıza gelenlerdir.
NOTLAR
*Bu konuda acizane tavsiye edeceğim eserler:
Mevzu Hadisler-Abdülfettah Ebu Gudde-Risale Yayınları
Hadis Problemleri-Enbiya Yıldırım-Rağbet Yayınları
Mevzu Hadisler -Yaşar Kandemir-Yaşar Kandemir-İfav yayınları
Uydurma Hadislerin Doğuşu Ve Sosyo-politik Olaylarla İlgisi-Sadık Cihan-Etüt yayınları
KAYNAKLAR
1-İslam Hukukunda Sünnet-Prof.Mustafa SIBAİ-Birim Yayınları
2-Sonsuz Nur-3-M.Fethullah GÜLEN-Nil Yayınları
3-Kur'an Ve Sünnet Üzerine-Hikmet ZEYVELİ-Bilgi Vakfı Yayınları
4-Zadül Mead-İbn-i Kayyım el Cevziyye-(ter:Muzaffer CAN) Cantaş Yayınları
5-Çağdaş Meselelere Fetvalar-3-Prof.Yusuf KARDAVİ-Hikmet Neşriyat
6-Üç Muhammed-Mustafa İslamoğlu-Denge Yayınları
7-Mehdilik-Avni İlhan-Beyan Yayınları
Biz bu kısa çalışmamızda uydurma hadislerin çıkış süreci ve sebepleri üzerinde duramayacağız* Sadece hadis alimlerinin mevzu hadisleri tanımadaki koydukları genel prensiplerle çeşitli konulardaki uydurma hadis örneklerini vermekle yetineceğiz. Bu meseleyi önemsiyoruz. Çünkü hadis demek din demektir. Ve şimdiye kadar çok insanların bu noktayı iyi bilemediklerinden şaştıklarını ve şaşırttıklarını gördük. Özellikle meşhur inkarcıların eserlerindeki dine hücumlarına dikkat edilirse, ekseriyetle geleneğin güzellikleri arasındaki tortuları kendilerine silah olarak aldıklarını görülür...
Bu meselede iki Üstadın, İbn-i Kayyım el Cevziyye ve Aliyyül Kari'nin koydukları temel prensipleri esas aldık. Her konuda bir kaç örnek verip geçeceğiz... Faydalı olması temennilerimizle...
1- Akla, tecrübeye, sarih ve mütevatir nakle, usule aykırı bütün hadisler uydurmadır:
Örneğin: ?Nuh'un gemisi yedi kez Kabe'yi tavaf etti. Sonra da makamda iki rekat namaz kıldı" uydurması gibi...
" Nuh Tufanı zamanında yaşayan Avc bin Unuk 3000 kulaç uzunluğundaydı. Nuh tufanında sular ancak ayak bileklerine kavuşmuştu. Elini denize daldırır, tuttuğu balıkları güneşe uzatarak pişirirdi." Not: Bu konularda geniş bilgi için merhum Abdullah Aydemir'in (Peygamberler-Diyanet vakfı yay.) eserine müracaatı tavsiye ederim.
2-Şehvet ve yozlaşmaya çağırır bir karakter arz eden bütün hadisler uydurmadır:
"Güzele bakmak gözlerinin cilasıdır."
"Güzele bakmak ibadettir."
"Güzel yüzlülere ve siyah gözbebeklerine bakmanızı tavsiye ederim. Çünkü Allah güzel birini ateşle cezalandırmaktan haya eder."
"Dört şey dört şeye doymaz: Dişi erkeğe, toprak yağmura, göz bakmaya ve kulak habere"
3-Tıp ilminin verileriyle çelişen hadisler uydurmadır:
"Domates her derde devadır."
"Keşkek(Herise) yemek beli güçlendirir."
"Balık yemek beli kuvvetlendirir"
"Mümin tatlıdır, tatlıyı sever."
"Adamın biri Resulullah'a çocuklarının azlığından şikayet etti. O (SAV)da ona yumurta ve soğan yemeği tavsiye etti."
"Cebrail bana Cennetten herise(keşkek) getirdi. Ben de yedim. Böylece kırk erkeğin gücüne kavuştum."
4-Allahu Tealanın kemal özelliklerine zıt rivayetler uydurmadır:
"Allah kendi kendini atın terinden yarattı"
"Rabbimiz arefe akşamı beyaz bir deve üzerinde inerek yürüyenlerle kucaklaşır, binekler üzerindekilerle tokalaşır."
"Allah, melekleri kendisinin dirsek ve göğüs kıllarından yaratmıştır."
"Allah'ı önümde hiç örtü olmadan gördüm. Öyle ki, başında lülüden halkalı bir taç vardı."
"Allah'ın gözleri rahatsızlandı, melaikeler ziyaretine geldiler."
"Allah harfleri yarattığı zaman b harfi secde etti. Elif ise etmedi."
5- Tecrübe ve genel geçer gerçeklere ters düşen rivayetler uydurmadır:
"Patlıcan ne için yenirse ona şifadır"
"Bir kimse konuşurken aksırırsa bu onun doğruyu söylediğinin delilidir."
"Size mercimek yemeyi tavsiye ederim, çünkü mercimek mübarektir. Kalbi inceltir, gözyaşını artırır. 70 peygamber onu kutsamıştır."
"Yemeğin üzerine su için, doyasınız."
"İnsanların en yalancıları boyacılar ve kuyumculardır."
"Gökteki Samanyolu arşın altındaki engerek yılanının izidir."
"Kim Farsça konuşursa cinneti artar, mürüvveti azalır."
6-Kur'an?ın beyanatına ve Sünnetin ruhuna ters düşen rivayetler uydurmadır:
"Zina çocuğu Cennete giremez." Bu söz Allah'ın "Her nefsin kazandığı kendisinedir" (En'am-164) fermanıyla çelişiyor.
"Dünya ahiret ehline haramdır. Ahiret dünya ehline haramdır. Dünya ve ahiret Ehlullaha haramdır." Bu söz "Cennet muttakiler içindir (13/55) ayetiyle çelişiyor
"Dünyanın ömrü 7000 senedir. Ve biz yedi bininci senedeyiz" Bu da Kur'an'ın "Kıyametin bilgisinin yalnız Allah'ın katında olduğu" hükmüyle çelişiyor.
"Kadınları yüksek yerlere oturtmayın. Onlara yazıyı da öğretmeyin. Dikişi ve nur suresini öğretin." Yeri geldiği için söyleyeyim. Yıllardır İlhan Arsel ve Turan Dursun gibi tiplere iyi malzeme olan bu gibi rivayetler barındıran eserler maalesef hala piyasadadır.
"Doğan çocuğuna "Muhammed" adını koyanlar hem kendisi hem de çocuğu Cennettedir."
"99 kadından biri cennette diğerleri cehennemdedir" Kur'anın insana bakış açısıyla ne kadar çeliştiğini bilmem ki izaha gerek var mı?
"Ramazan ayının son haftası farz namazlarını kılan biri 70 yaşına kadar kaçırdığı namazları karşılamış olur."
"Bir kimse her gün yüzünden 200 ayet okusa, müşrik bile olsalar Allah ana babasından azabı kaldırır."
7-Alay konusu olabilecek ifadeler içeren rivayetler uydurmadır:
"Eğer pirinç adam olsaydı, çok yumuşak huylu iri olurdu. Aç olan biri onu yese muhakkak doyar."
"Ceviz ilaçtır, peynir hastalıktır."
"Bakla şeytanı uzaklaştırır."
"Hindibanın her yaprağının üzerinde mutlaka Cennet suyundan bulunur."
"Menekşe yağının diğer yağlara üstünlüğü ehli beytin diğer insanlara üstünlüğü gibidir."
"Mümin itaatkar ve yumuşaktır. Munis bir deve gibi " boynunu ey" deyince boynunu eyer. Bir kaya üzerinde bile olsa "ıh" denilince çöker."
"Yüce Allah'ın taştan bir meleği vardır. Ona umare denir. Her gün bir eşeğin üzerinde bir taş indirir, fiatları sınırlandırır. Sonra göğe yükselir."
--------------------------------------------------------
8- Mehdi meselesinde çoğu rivayet uydurmadır: Mehdi meselesinin bir aslı olduğunu kabul etmekle beraber bu konuda çoğu rivayetin uydurma olduğunu söyleyebiliriz.
Örnekler: "İbn-i Mace'de yer alan "siyah bayraklı bir ordunun Horasan'dan zuhur ettiği zaman, kar üzerinde emekleyerek dahi olsa o orduya iltihak edilmesi gerektiği, zira onun içinde Halife Mehdi'nin olduğunu" ifade eden rivayet için Hadis alimi Veki" Hadis olarak bir değeri yoktur" derken Zehebi ise "Bu sahih değildir" demiştir.
Mehdi'nin doğudan ve Horasan'dan zuhur edeceğine dair rivayetler sanki Horasan isyanın lideri Ebu Müslim'in komutasındaki siyah bayraklı ordunun gerçekleştirdiği hareketi teşvik ve tasvir ediyor gibidir. Ona zemin hazırlamak için uydurulduğu görülüyor.
İbn-i Kesir de buna dikkat çekiyor." Siyah bayraklı ordu" rivayetlerindeki dikkat çeken bir nokta da "kar üzerinde emekleyerek dahi olsa" ifadesidir.Halbuki sıcak Arap yarımadasında kar üzerinde emeklemek tabiri kolay anlaşılacak bir tabir değildir.
"Mehdinin zuhur ettiği zaman Şam'dan üzerine bir ordu gönderilmesi, bu ordunun Beyda mevkiinde batması ile ilgili rivayetler Abdullah bin Zübeyr'in hilafeti sırasında uydurulmuştur. Çünkü zalim Mervan'ın komutanı Haccac bin Yusuf Kabe üzerine yürümüş ve Mekke'yi kuşatmıştı.
"İsmi ismime, babasının ismi babamın ismine uyan biri çıkmadıkça ve Araba hükmetmedikçe " gibi rivayetler de Nefs-üz Zekiyye lakabıyla maruf ve Abbasi meliki Ebu Cafer Mansur'a karşı Medine'de kıyam eden Muhammed bin Abdullah için tertip edilmiş görünüyor."(geniş bilgi için Avni İlhan'ın Mehdilik(Beyan yayınları) adlı eserine müracaat ediniz.)
9-Tarihi gerçeklere ve Sünnetullaha ters düşen rivayetler de uydurmadır: Her aşırı yüceltme bir tahriftir. Maalesef asrı saadet sonrası sevgisi, hissi aklının önüne geçen bazı kimselerin yüzünden Resulullah(asm)ile ilgili böyle mübalağalı rivayetler Ümmet arasında yayılmış, sonuçta tabiri caizse, Resulullah buharlaşmış, gökler ötesi alemlere yükselmiş ve hayattan kopartılmıştır. Böyle bir sevginin ne zararı var diyebilirsiniz. İslam aleminin durumuna bakın, peygambersizlikten
kırılan kitleleri görün, Muhammedileşmemiş hayatlarımızı gözden geçirin, cevabını bulacağınızdan eminim...
"Sevr mağarasında Hz.Peygamberin Hz.Ebubekir?in dizinde uykuya daldığı, bu arada Sıddık-ı Ekber?in ayak parmağıyla mağaradaki bir deliği tıkadığı sırada bir yılan tarafından sokulduğu, vs. anlatan rivayet düzmece bir hikayedir"
"Resulullah?ın Hz.Ebubekir?e Sevr mağarasında gizli zikri(zikr-i hafi) telkin etmesi ile ilgili rivayet de kesinlikle uydurmadır."
"Aşırı yüceltmeci bazı görüşler şunu, söyleyebilmişti: Peygamberimizin iki kürek kemiği arasında iğne deliği büyüklüğünde iki gözü bulunmaktaydı. O iki gözü ile arkasını görmekte ve elbise o gözlerin görmesini engellememekteydi."
"Aşırı yüceltmeci rivayetler Hz.Peygamberin sırf bir nur olduğu için gölgesinin yere düşmediğini söylemişlerdir.
"Buhari şarihi Bedreddin Ayni Hz.Peygamberin yeryüzündeki bütün dilleri bildiğini söyleyebilmiştir.
"Resulullah ayı yardığında iki parça olan ay yere inerek bir parçası bir cebine bir parçası diğer cebine girdi" (Bu gülünç uydurmayı M. Faruk Gürtunca adlı birinin Hz.
Peygamberin Hayatı adı altında yazdığı bir kitapta bizzat okumuştum.)
Bir kaç örnek daha verelim: "Hz.Peygamberin ashabıyla konuşurken gökten bir yıldızın Medine'de bir evin bacasından içeri düşmesi, Efendimizin(sav) bunu kendisinden sonraki halifeye yorması ve yıldızın Hz Ali'nin evinde bulunması"
"Hz. Ali'nin ikindi namazını kaçırdı diye, batan güneşin tekrar doğduğu ve Ali efendimiz namazını bitirince tekrar battığı rivayetleri de kesinlikle uydurmadır. Bunu uyduran cahil bilmiyor olmalı; Hendek savaşında Resulullah ve ashabı bir günlük namazları savaşın şiddetinden kazaya kaldı
Son bir misal: Piyasadaki bir eserde gördüğüm ilginç bir uydurma. Hz.Hasan(ra) evlenip boşanma suretiyle 200 hanıma sahip olmuş, durum Resulullah'a arz edilince " o huyca bana benzer" buyurmuş. Tarihen sabit ki Resul-i Ekrem vefat ettiğinde Hz.Hasan 8 yaşında bir çocuktu...
10-Gelecekteki olaylara tarihiyle beraber işaret eden rivayetler uydurmadır:
"Şerliler hayırlılardan sonra 150 senedir. Dünya ehlinin hepsine hakim olurlar. Onlar da Türklerdir."
"Hicri 200 den sonra en hayırlınız hafif-ül haz olanınızdır.(Evlat ve malı olmayan)
"Hicri 200'den sonra doğanlara Allah'ın ihtiyacı yoktur."
11-Sevap ve ceza hususunda mübalağalı ifadeler içeren ve sayısal değerlerle sevaplar içeren rivayetler uydurmadır:
"Bir kimse 'Cezahullahu Muhammeden anna ma hüve ehluhu " derse 70 katibi 1000 sabah (sevap yazmaktan) yormuş olur."
"Cennetlik bir adama 4000 bakire, 8000 dul ve 100 huri verilir."
"Kuşluk namazını şu veya bu kadar kılan biri 70 peygamber sevabı alır."
"Kim la ilahe illallah derse, Allah onun için 70 dile sahip ve her dilinde kendisine istiğfar etmesi için 70 bin lisanlı bir kuş yaratır."
Maalesef, kendisini zühde veren, sofuluğa intisap eden, fıkıhla ilgilendiğini söyleyen ama hadis ilminden habersiz bir çok kimse bunlara göre hareket etmekte, bu yalanlara kanmaktadır. Memleketimizde "Güllü Yasin" gibi kitapların ne kadar mebzul bulunduğunu söylemeye gerek yoktur.
----------------------------------------------
12-Bir ırkı öven veya yeren hadisler uydurmadır:
"Ben Arabım, ama Arap benden değildir." (Kemalistlerce uydurulmuştur. Onun için mevzu hadisleri derleyen kitaplarda da yer almamaktadır haliyle.)
"Hafıza on kısımdır; Dokuzu Türklerde, biri diğer insanlardadır.
"Ben kulakları delik atlar üzerinde gelen ve atlarını Fırat ve Dicle'nin kenarına bağlayan Türkleri görür gibi oluyorum."
"Zencinin karnı tok olduğunda zina eder, açsa hırsızlık yapar."
"Zencilerden sakının. Çünkü onlar çirkin yaratıklardır."
"Allah kızdığı zaman vahyi Farsça indirir. Razı olduğu zaman Arapça indirir."
13-Sahabe-i kiramı aşırı şekilde öven hadisler uydurmadır:
"Cennette tek bir ağaç yoktur ki,yapraklarında 'Allah?tan başka ilah yoktur. Muhammed onun Resulüdür. Ebubekir, Ömer, Osman' yazmış olmasın."
"Emin olan kişi üç kişidir; Ben, Cebrail, Muaviye" (Not: Hadis uleması şöyle bir kaide koymuşlar: Muaviye?yi öven veya yeren bütün hadisler uydurmadır.)
"Resulullah Miraca çıkacağı zaman Cebrail ona Cennetten bir meyve getirdi.Resulullah onu yedikten sonra Hatice Fatıma?ya hamile kaldı. Resulullah Cennet kokusunu özlediğinde Fatıma'yı koklardı." Tarihen sabittir ki, Fatıma Miraçtan evvel doğmuştur.
"Ben ilmin teraziyim. Ali iki kafesi, Hasan, Hüseyin terazi ipleri, Fatıma terazi halkası, bizden gelecek imamlar terazi ölçüleridir. Bu terazide bizi sevenlerin veya kin tutanların amelleri tartılacaktır."
14- Emevi ve Abbasileri öven bütün rivayetler uydurmadır.
15-Mezhep İmamlarını öven veya yeren bütün rivayetler uydurmadır: "Ebu Hanife bu ümmetin kandilidir".
"Muhammed bin İdris(İmam Şafii ) bu ümmete şeytandan daha tehlikelidir."
16-Diğer konularda halk arasında yayılmış uydurma bazı hadisler:
"İlim Çin?de de olsa alın" Not:Burada bir hatırlatma yapalım.
Her mevzu hadisin manası batıl değildir. Hatta çok güzel manaları muhtevi de olabilir. Mevzu hadis Efendimize ait olmayan, onun söylemediği, ona mal edilen sözlere denir. Mesela "Nefsini bilen Rabbini bilir" sözü hadis değildir ama manası güzeldir.
"Temizlik imandandır."
"Vatan sevgisi imandandır."
"Satranç oynayan melundur, seyircisi de domuz eti yiyen kimse gibidir."
"Sultanlara sövmeyin. Sultanlar yeryüzünde Allahın gölgesidir" Bu sözün tarih boyunca nasıl Ümmetin ensesinde boza pişirenlerce kullanıldığıyla alakalı Mustafa İslamoğlu'nun İman adlı eserindeki izahatı okumayı tavsiye ederim.)
"Ezan duasındaki "vedderacatirrafiyetil aliye" ilavesi sahih rivayetlerde mevcut değildir.
"Bir kimse binasını 7 veya 9 arşın yüksekliğinde yaptığında gökten bir münadi ona seslenir: "Ey fasıkların en fasıkı! Bununla nereye gidiyorsun?"
"Kadınlarla istişare edin, dediklerin tersini yapın"
"Ben adil bir melik zamanında(İran Kisrası Nuşirevan) doğdum."
"Beyaz horoz edinin...Beyaz horoz benim de, Cebrail?in de dostudur."
"Beyaz güvercin besleyin. Onlar çocuklarınızı cinlerden korur."
"İnsanların hayırlısı insanlara faydalı olandır."
"Bendendir diye bir söz nakledildiğinde onu aranızda müzakere edin...Gerçeğe uygunsa alın. İster ben söyleyeyim, ister söylemeyeyim."
"Kim aşık olur da gizler, iffet gösterip sabrederse, Allah onu cennete koyar."
*Hamamlarla ilgili övücü veya yerici bütün rivayetler de uydurmadır
*İbn-i Kayyım el Cevziyye "El Menar-ul Münif" adlı eserinde diyor ki: "Ebdal,Aktab, Gavs, Nukeba, Nuceba ve Evtad ile ilgili hadislerin hepsi yalan olan sözlerdir."
Halk arasında böyle abuk subuk rivayetler çok dolaşır. Avam böyle şeylere çok meraklıdır. Bediüzzaman'ın enfes tespitiyle"Özü bulamayan kışırla meşgul olur." Mesela özellikle kadınlarımız arasında yaygın olan "Bal Tefsiri" adlı uydurma ve her sene değişik periyotlarla arz-ı endam eden "Şeyh Ahmed'in Vasiyetnamesi?"adlı düzmece hemen aklımıza gelenlerdir.
NOTLAR
*Bu konuda acizane tavsiye edeceğim eserler:
Mevzu Hadisler-Abdülfettah Ebu Gudde-Risale Yayınları
Hadis Problemleri-Enbiya Yıldırım-Rağbet Yayınları
Mevzu Hadisler -Yaşar Kandemir-Yaşar Kandemir-İfav yayınları
Uydurma Hadislerin Doğuşu Ve Sosyo-politik Olaylarla İlgisi-Sadık Cihan-Etüt yayınları
KAYNAKLAR
1-İslam Hukukunda Sünnet-Prof.Mustafa SIBAİ-Birim Yayınları
2-Sonsuz Nur-3-M.Fethullah GÜLEN-Nil Yayınları
3-Kur'an Ve Sünnet Üzerine-Hikmet ZEYVELİ-Bilgi Vakfı Yayınları
4-Zadül Mead-İbn-i Kayyım el Cevziyye-(ter:Muzaffer CAN) Cantaş Yayınları
5-Çağdaş Meselelere Fetvalar-3-Prof.Yusuf KARDAVİ-Hikmet Neşriyat
6-Üç Muhammed-Mustafa İslamoğlu-Denge Yayınları
7-Mehdilik-Avni İlhan-Beyan Yayınları