Herhangi bir eserde yazarlık hakkı verilmesinde olduğu gibi lisansüstü Tezlerden Üretilen Yayınlarda Danışmanın Yazar Olarak Yer Alabilmesi için de aktif olarak katkı sunması gerekmektedir. Bu husus ise 3 yönden mercek altına alınabilir;
Danışmanın, tez yazılırken yazarlık hakkı sağlayabilecek şekilde katkı sunup sunmadığı Tezden üretilen yayınlarda, danışmanın yazarlık hakkı sağlayabilecek şekilde katkı sunup sunmadığı Bilim alanlarına göre yapılagelen farklı araştırma ve tez yazma süreçlerinden kaynaklanan durumlar Üniversitelerde her tezin hazırlanma sürecinde öğrenciye bir ?danışman? atanmaktadır. Danışmanın, teze katkısı tartışmasızdır. Tezin hazırlanma süreci, danışmanın kontrolü ve idaresi altında olmaktadır. Danışman, bu süreçte konu seçiminden, yönteme kadar çok çeşitli basamaklarda katkıda bulunmaktadır. Danışman tezle ilgili olarak öğrenciyi eğittiği gibi ona bilimsel-akademik destekte de bulunmaktadır. Bununla birlikte öğrencinin yararlandığı kişiler yalnızca tez danışmanıyla sınırlı değildir. Tez süresince öğrenci birçok kişinin danışmanlığına başvurmaktadır.
Örneğin,tez izleme komitesi de bunlar arasındadır. Ayrıca belirtmek gerekir ki uygulamada, danışmanların tezlerle ilgili yaklaşımı farklı düzeylerde olmaktadır. Öğrencisine sınırsız saat ayıran, kendi tezi gibi sarılan öğretim üyeleri olduğu gibi zar zor ulaşılan, fazla katkı sağlamayanlarda bulunmaktadır.
Bir akademisyenin, akademik birincil görevi eğitim ve araştırma üzerinedir. Üniversitelerde eğitim lisans ve lisanüstü düzeylerde yürütülür. Bir akademisyenin eğitici kimliği her iki düzey için de geçerlidir. Lisans düzeyinde eğitici olmakla, master/doktora düzeyinde eğitici olmak arasında fark yoktur.
Danışmanlık, eğitimciliği değiştiren bir olgu değildir. Öğretim üyesi nasıl bir konuda öğrencisini bilgilendiriyor ise aynı şekilde tezin oluşması sürecinde de onu bilgilendirmekte ve eğitmektedir. Tezin nasıl hazırlanacağı, hangi yöntem uygulanacağı, içeriğine ilişkin çeşitli katkılar, nerelere başvurulacağı gibi bilgi ve yönlendirmeler eğitimden başka nasıl algılanabilir ki? ?Danışmanlık müessesinin? anlamı budur.
Danışman olmak ortak bir çalışmaya başlamak değildir. Bu görev öğretim üyesinin asli görevidir; tercih meselesi bir görev de değildir. Dolayısıyla danışmanların emek ve katkılarını, tez ortağı olarak yorumlamak doğru değildir. (3)
Yazar olarak yer alabilmek için bir makalede bazı temel noktalarda katkı sağlayıcı rolde olmak gerekir: Örneğin konu fikrinin oluşması, tasarım, bulguların analiz ve yorumu, entelektüel kapsamda makale taslağının hazırlanması ya da eleştirel biçimde gözden geçirilmesi; yayınlanacak yazının son şeklinin uygun görülmesi gibi.. (2) Konumuzla ilgili günümüzdeki bir başka nokta da şudur: Tıpta etik kurullar, araştırma fonları gibi son yıllarda yeni süreçlerin oluşması bu konuda danışmanları sanki ?haklı? çıkartır şekle dönüşmektedir. Örneğin, etik kurullar ?sorumlu araştırmacı? istemektedirler. ?Danışman? kavramının olmadığı bu değerlendirme alanında, ?danışman? sorumlu araştırmacı olarak yer almaktadır. Böylece danışmanın, araştırmadaki payı sanki ?belgelenmiş? olmakta, araştırmacı olduğu iddiası güçlenmekte ve yayınlar konusunda hak iddia etmesi kolaylaşmaktadır. Oysa, tez için yapılan etik kurul başvurusundaki sorumlu araştırmacı ifadesinin danışmanları koşulsuz ?gerçek araştırmacı? haline sokmadığını bilmeliyiz. Danışman olmak, öğretim üyesine tez üzerinde özel haklar doğurmaz. O seviyeye gelmiş birinin öğrencilerinin eserlerine ?ortak olma? arzusundan vazgeçmesi gerekir.(3)
Pratikte yaşananların teorik/sosyal bilimler ile tıp, vd. uygulamalı bilimlerde farklı seyirler izlediği söylenebilir. Birinci alanlarda danışman ile öğrenci arasındaki tezle ilişki düzeyini belirlemek ve aradaki çizgiyi çizmek daha kolaydır.
Fakat, örneğin, laboratuvar çalışması ya da hasta üzerinde araştırma yapılan alanlarda danışmanın tezle ilişkisini belirlemek daha güç olmaktadır. Tıpta olduğu gibi, farklı kişi ya da disiplinin katılımını gerektiren bir araştırmanın tez konu yapılması halinde çok yazarlı yayınlar yapmak kaçınılmaz olabilir. Danışman da böyle bir katılımcı ise yayında yer alabilir. Fakat, bu danışman olmaktan değil araştırmacı olmaktan doğan bir haktır. (Aynı şekilde danışmanın bir laboratuvar, vb. yerin yöneticisi olması da yazarlık hakkını doğurmaz). Aksi takdirde, bu bir ?yazarlık ikramı? olur. (3)
Kaynaklar
Bulger RE. The work of the academic-scientist. The
Ethical Dimensions of the Biological and Health Science. Eds. Bulger
RE. Heitman E, Reiser SJ. Cambridge University Press. New York, 2002.
247-54.
Loue S. Textbook of Research Ethics. Kluwer Academic/Plenum Publishers. New York, 2000. 154
Erdem AYDIN ?Tez, Tez Danışmanlığı Ve Yayında Etik? Türk Tıp Dizini, Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık ? 2006 S.112-114
*** Bu yazı ?Erdem AYDIN ?Tez, Tez Danışmanlığı Ve Yayında Etik? Türk Tıp Dizini, Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık ? 2006 S.112-114? dan alınmıştır.
___________________________________________________
İTÜ, Hacettepe, Boğaziçi, ODTÜ gibi üniversiteler Üye kadro şartlarından 2018'den bu yana Tezden üretilen Makale zorunluluğu getirdiler. Daha önce etik konusunda sıkıntı yaşanan olaylar üniversitenin etik kurullarında gerçekleşmiştir. Her bilim ve sanat alanı aynı olmadığı için farklı uygulamalar kararlar çıkmıştır. Gayet basit bir araştırma ile neden ve sonuçlarına ulaşabilirsiniz.
Elma ile Armut karıştırmak değil YÖK elma ise Üniversiteler Armut. Beğensekte beğenmesekte kendi iç işleyişleri bakımından özerkler.
Taşra üniversitelerden bu durum önemsiz ve üstü kapatılım geçiştirilebilir. Ancak kendi kurumum olan Hacettepe'de bu konu ile ilgili en az 3 tane sorun yaşayan arkadaşım oldu ve Etik kurula savunma verdiler. 2 tanesi kabul edildi bir tanesi ise olumsuz sonuçlandı. Kadro başvuru şartlarını sağlayamadığı için se kadroya geçişi yapılmadı.
Herkese başarılar dilerim.
Herhangi bir eserde yazarlık hakkı verilmesinde olduğu gibi lisansüstü Tezlerden Üretilen Yayınlarda Danışmanın Yazar Olarak Yer Alabilmesi için de aktif olarak katkı sunması gerekmektedir. Bu husus ise 3 yönden mercek altına alınabilir;
Danışmanın, tez yazılırken yazarlık hakkı sağlayabilecek şekilde katkı sunup sunmadığı Tezden üretilen yayınlarda, danışmanın yazarlık hakkı sağlayabilecek şekilde katkı sunup sunmadığı Bilim alanlarına göre yapılagelen farklı araştırma ve tez yazma süreçlerinden kaynaklanan durumlar Üniversitelerde her tezin hazırlanma sürecinde öğrenciye bir ?danışman? atanmaktadır. Danışmanın, teze katkısı tartışmasızdır. Tezin hazırlanma süreci, danışmanın kontrolü ve idaresi altında olmaktadır. Danışman, bu süreçte konu seçiminden, yönteme kadar çok çeşitli basamaklarda katkıda bulunmaktadır. Danışman tezle ilgili olarak öğrenciyi eğittiği gibi ona bilimsel-akademik destekte de bulunmaktadır. Bununla birlikte öğrencinin yararlandığı kişiler yalnızca tez danışmanıyla sınırlı değildir. Tez süresince öğrenci birçok kişinin danışmanlığına başvurmaktadır.
Örneğin,tez izleme komitesi de bunlar arasındadır. Ayrıca belirtmek gerekir ki uygulamada, danışmanların tezlerle ilgili yaklaşımı farklı düzeylerde olmaktadır. Öğrencisine sınırsız saat ayıran, kendi tezi gibi sarılan öğretim üyeleri olduğu gibi zar zor ulaşılan, fazla katkı sağlamayanlarda bulunmaktadır.
Bir akademisyenin, akademik birincil görevi eğitim ve araştırma üzerinedir. Üniversitelerde eğitim lisans ve lisanüstü düzeylerde yürütülür. Bir akademisyenin eğitici kimliği her iki düzey için de geçerlidir. Lisans düzeyinde eğitici olmakla, master/doktora düzeyinde eğitici olmak arasında fark yoktur.
Danışmanlık, eğitimciliği değiştiren bir olgu değildir. Öğretim üyesi nasıl bir konuda öğrencisini bilgilendiriyor ise aynı şekilde tezin oluşması sürecinde de onu bilgilendirmekte ve eğitmektedir. Tezin nasıl hazırlanacağı, hangi yöntem uygulanacağı, içeriğine ilişkin çeşitli katkılar, nerelere başvurulacağı gibi bilgi ve yönlendirmeler eğitimden başka nasıl algılanabilir ki? ?Danışmanlık müessesinin? anlamı budur.
Danışman olmak ortak bir çalışmaya başlamak değildir. Bu görev öğretim üyesinin asli görevidir; tercih meselesi bir görev de değildir. Dolayısıyla danışmanların emek ve katkılarını, tez ortağı olarak yorumlamak doğru değildir. (3)
Yazar olarak yer alabilmek için bir makalede bazı temel noktalarda katkı sağlayıcı rolde olmak gerekir: Örneğin konu fikrinin oluşması, tasarım, bulguların analiz ve yorumu, entelektüel kapsamda makale taslağının hazırlanması ya da eleştirel biçimde gözden geçirilmesi; yayınlanacak yazının son şeklinin uygun görülmesi gibi.. (2) Konumuzla ilgili günümüzdeki bir başka nokta da şudur: Tıpta etik kurullar, araştırma fonları gibi son yıllarda yeni süreçlerin oluşması bu konuda danışmanları sanki ?haklı? çıkartır şekle dönüşmektedir. Örneğin, etik kurullar ?sorumlu araştırmacı? istemektedirler. ?Danışman? kavramının olmadığı bu değerlendirme alanında, ?danışman? sorumlu araştırmacı olarak yer almaktadır. Böylece danışmanın, araştırmadaki payı sanki ?belgelenmiş? olmakta, araştırmacı olduğu iddiası güçlenmekte ve yayınlar konusunda hak iddia etmesi kolaylaşmaktadır. Oysa, tez için yapılan etik kurul başvurusundaki sorumlu araştırmacı ifadesinin danışmanları koşulsuz ?gerçek araştırmacı? haline sokmadığını bilmeliyiz. Danışman olmak, öğretim üyesine tez üzerinde özel haklar doğurmaz. O seviyeye gelmiş birinin öğrencilerinin eserlerine ?ortak olma? arzusundan vazgeçmesi gerekir.(3)
Pratikte yaşananların teorik/sosyal bilimler ile tıp, vd. uygulamalı bilimlerde farklı seyirler izlediği söylenebilir. Birinci alanlarda danışman ile öğrenci arasındaki tezle ilişki düzeyini belirlemek ve aradaki çizgiyi çizmek daha kolaydır.
Fakat, örneğin, laboratuvar çalışması ya da hasta üzerinde araştırma yapılan alanlarda danışmanın tezle ilişkisini belirlemek daha güç olmaktadır. Tıpta olduğu gibi, farklı kişi ya da disiplinin katılımını gerektiren bir araştırmanın tez konu yapılması halinde çok yazarlı yayınlar yapmak kaçınılmaz olabilir. Danışman da böyle bir katılımcı ise yayında yer alabilir. Fakat, bu danışman olmaktan değil araştırmacı olmaktan doğan bir haktır. (Aynı şekilde danışmanın bir laboratuvar, vb. yerin yöneticisi olması da yazarlık hakkını doğurmaz). Aksi takdirde, bu bir ?yazarlık ikramı? olur. (3)
Kaynaklar
Bulger RE. The work of the academic-scientist. The
Ethical Dimensions of the Biological and Health Science. Eds. Bulger
RE. Heitman E, Reiser SJ. Cambridge University Press. New York, 2002.
247-54.
Loue S. Textbook of Research Ethics. Kluwer Academic/Plenum Publishers. New York, 2000. 154
Erdem AYDIN ?Tez, Tez Danışmanlığı Ve Yayında Etik? Türk Tıp Dizini, Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık ? 2006 S.112-114
*** Bu yazı ?Erdem AYDIN ?Tez, Tez Danışmanlığı Ve Yayında Etik? Türk Tıp Dizini, Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık ? 2006 S.112-114? dan alınmıştır.
___________________________________________________
İTÜ, Hacettepe, Boğaziçi, ODTÜ gibi üniversiteler Üye kadro şartlarından 2018'den bu yana Tezden üretilen Makale zorunluluğu getirdiler. Daha önce etik konusunda sıkıntı yaşanan olaylar üniversitenin etik kurullarında gerçekleşmiştir. Her bilim ve sanat alanı aynı olmadığı için farklı uygulamalar kararlar çıkmıştır. Gayet basit bir araştırma ile neden ve sonuçlarına ulaşabilirsiniz.
Elma ile Armut karıştırmak değil YÖK elma ise Üniversiteler Armut. Beğensekte beğenmesekte kendi iç işleyişleri bakımından özerkler.
Taşra üniversitelerden bu durum önemsiz ve üstü kapatılım geçiştirilebilir. Ancak kendi kurumum olan Hacettepe'de bu konu ile ilgili en az 3 tane sorun yaşayan arkadaşım oldu ve Etik kurula savunma verdiler. 2 tanesi kabul edildi bir tanesi ise olumsuz sonuçlandı. Kadro başvuru şartlarını sağlayamadığı için se kadroya geçişi yapılmadı.
Herkese başarılar dilerim.
supporters.