Editörler : F16 Gökçen

ölücanlar_42
Şube Müdürü
14 Şubat 2011 11:51

HUKUKA GİRİŞ

(tüm üniteler) Deneme SınavLarı

Hukuka giriş (tüm üniteler)

ÜNİTE 1

not:cvp anahtarlarında yanlışlık olabilir..

1. Aşağıdakilerden hangisi* hukukun tanımı içinde yer almaz?

A) Sosyal hayat

B) Maddi müeyyide

C) Devlet

D) Toplumsal ilişkiler

E) Manevi müeyyide

2. "Sosyal hayatın düzenlenmesi* toplumsal yaşamın düzen ve güven havasında akıp gidebilmesi için hukuk kurallarına ihtiyaç vardır." ifadesi hukukun hangi özelliğini gösterir?

A) Hukuk kurallarının maddi müeyyideli olması

B) Hukuk kurallarının manevi müeyyideli olması

C) Hukuk kurallarının gerekliliği

D) Hukuk kurallarının tekliği

E) Hukuk kurallarının sosyal hayatı düzenlemesi

3. Askerlerin birbirlerine selam vermek zorunda olmaları hangi kurallar ile ilgilidir?

A) Din Kuralları

B) Ahlak Kuralları

C) Görgü Kuralları

D) Hukuk Kuralları

E) Eğitim Kuralları

4. Eşlerin birbirine sadakat yükümlülüğü hangi kurallar ile ilgilidir?

A) Din Kuralı-Görgü Kuralı

B) Din Kuralı-Hukuk Kuralı

C) Ahlak Kuralı-Hukuk Kuralı

D) Görgü Kuralı-Ahlak Kuralı

E) Görgü Kuralı-Hukuk Kuralı

5. Aşağıdakilerden hangisinin yaptırımı manevidir?

A) Yalan söylemek

B) Evrakta sahtekarlık

C) Adam öldürmek

D) Hırsızlık

E) Dolandırıcılık

6. Bir toplumda iyilik ve kötülük hakkında oluşan değer yargılarına göre* yapılmaması gereken davranışlara ilişkin kurallar bütününe ne ad verilir?

A) Görgü Kuralları

B) Ahlak Kuralları

C) Din Kuralları

D) Hukuk Kuralları

E) Doğa Kuralları

7. Yoksullara yardım etmek* hangi sosyal hayat kuralının diğerine dönüşmesine örnek teşkil eder?

A) Din kuralının görgü kuralına dönüşmesi

B) Görgü kuralının din kuralına dönüşmesi

C) Görgü kuralının hukuk kuralına dönüşmesi

D) Ahlak kuralının hukuk kuralına dönüşmesi

E) Hukuk kuralının görgü kuralına dönüşmesi

8. Aşağıdakilerden hangisi* hukuk kurallarının niteliklerinden biri değildir?

A) Kişiler ile kişiler arasındaki ilişkileri düzenleme

B) Kişiler ile toplum arasındaki ilişkileri düzenleme

C) Sosyal hayatı düzenleme

D) Maddi müeyyideli olma

E) Manevi yaptırımlardan oluşma

9. Aşağıdakilerden hangisi* din kurallarının özelliklerinden değildir?

A) Allah tarafından konulmuş kurallardır

B) Dünyevi ve uhrevi olmak üzere iki türü vardır

C) Din kurallarına uymayanlar ile alay edilir

D) Yaptırımı manevidir

E) Din kurallarına uymayanlar günahkar sayılır

10.Toplumda belli bir olay karşısında nasıl davranılması gerektiğini gösteren kurallar* aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hukuk Kuralları

B) Doğa Kuralları

C) Ahlak Kuralları

D) Görgü Kuralları

E) Din Kuralları

11. Aşağıdakilerden hangisi* hukuk kurallarına en yakın sosyal hayat kuralıdır?

A) Din Kuralları

B) Ahlak Kuralları

C) Görgü Kuralları

D) Doğa Kuralları

E) Fizik Kuralları

12. Aşağıdakilerden hangisi* ahlak kurallarının özelliklerinden değildir?

A) Sosyal hayat kurallarındandır.

B) Yaptırımı manevidir.

C) Objektif ve sübjektif olmak üzere iki türü vardır.

D) Uhrevidir.

E) Yaptırımı ayıplama ve küçük görmedir.

13. Bir kimseyi hukuk kurallarının emrine uygun davranmaya zorlama yetkisi aşağıdakilerden hangisine aittir?

A) Yasama organı

B) Yürütme organı

C) Yargı organı

D) Eğitim organı

E) İdari organ

14. Yalan yere yemin etmek aşağıdaki kurallardan hangileri ile ilgilidir?

A) Ahlak Kuralı-Hukuk Kuralı

B) Görgü Kuralı-Ahlak Kuralı

C) Görgü Kuralı-Hukuk Kuralı

D) Din Kuralı-Görgü Kuralı

E) Din Kuralı-Ahlak Kuralı

************************************************** **********

ÜNİTE 2

1. Aşağıdakilerden hangisi* hükümsüzlük türlerinden biri değildir?

A) Tazminat

B) Yokluk

C) Mutlak Butlan

D) Nisbi Butlan

E) Tek Taraflı Bağlamazlık

2. Sözleşme tarihi geçtiği halde borçlu edimini yerine getirmediği takdirde alacaklı aşağıdaki davalardan hangisini açar?

A) Men

B) Tespit

C) Men'i Müdahale

D) Tazminat

E) İstirdat

3. Karaborsacılık yapan bir tüccarın mesleğini yürütmekten 1 yıl süreyle yasaklanması ne tür bir müeyyidedir?

A) Tazminat

B) Hükümsüzlük

C) Cebri icra

D) Ceza

E) İptal

4. 15 yaşındaki bir küçüğün tek başına yaptığı borçlandırıcı sözleşmenin yaptırımı* aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yokluk

B) Butlan

C) iptal

D) Tek Taraflı Bağlamazlık

E) Ceza

5. Nafaka yükümlüsü* mahkeme emrine uyma***** kararlaştırılan yardımı yapmazsa devlet tarafından nasıl alınır?

A) Ceza yoluyla

B) Cebri icra yoluyla

C) Hükümsüzlük yoluyla

D) Tedbir yoluyla

E) İptal yoluyla

6. Evli bir insanın yeniden evlenmesi hangi yaptırıma tabidir?

A) Yokluk

B) Butlan

C) Hükümsüzlük

D) Ceza

E) Tek taraflı bağlamazlık

7. Aşağıdakilerden hangisi* disiplin cezalarından değildir?

A) Uyarma

B) Kusur bildirme

C) Kınama

D) Geçici olarak işten çıkarma

E) işyerinin geçici olarak tatili

8. Hukukta zararın karşılığı olan müeyyide tazminat ise suçun karşılığı* aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ceza

B) Cebri icra

C) Hükümsüzlük

D) iptal

E) Butlan

9. Aşağıdakilerden hangisi* hükümsüzlük türlerinden biridir?

A) Ceza

B) Cebri icra

C) iptal

D) Tazminat

E) Tek Taraflı Bağlamazlık

10. İdari makamların hukuka aykırı işlemlerinin iptali için hangi mahkemeye başvurulur?

A) Danıştay

B) İdare Mahkemesi

C) Yargıtay

D) Asliye Hukuk Mahkemesi

E) Anayasa Mahkemesi

11. Bir memuru haksız şekilde işten çıkartan bir kamu kurumunun bu işlemine karşı* aşağıdaki müeyyidelerden hangisi uygulanır?

A) Para cezası

B) Yokluk

C) iptal

D) Cebri icra

E) Hapis cezası

12. Özel hukuk kuralları ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?

A) Kişiler ile kişiler arasındaki ilişkilere uygulanır.

B) Taraflardan birinin devlet olduğu ilişkilere de uygulanabilir.

C) Eşitler arası ilişkileri düzenler.

D) Kamu gücünün kullanıldığı ilişkilerde uygulanır.

E) Gerçek ya da tüzel kişiler arasındaki ilişkilerde uygulanır.

13. Tazminat ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

A) Bir yaptırım türüdür.

B) Maddi veya manevi olabilir.

C) Sadece haksız fiillere uygulanır.

D) Sözleşmeye aykırılık halinde de uygulanır.

E) Sözleşmeyi geç yerine getiren kimse* tazminat ödemek zorunda kalır.

14. Bir hukuki ilişkinin kamu hukukuna dahil olabilmesi için* Devletin bu ilişkiye hangi sıfatla katılması gerekir?

A) Kamu yararı

B) Kamu eşitliği

C) Kamu kudreti

D) Kamu egemenliği

E) Kamu menfaati

CEVAPLAR

1.A

2.D

3.D

4.D

5.B

6.B

7.E

8.A

9.E

10.B

11.C

12.D

13.C

14.C

************************************************** *********

ÜNİTE 3

1. Aşağıdakilerden hangisi* insan hakları evrensel bildirisinde kabul edilen ilkelerden biri değildir?

A) Kölelik ve köle ticareti yasaktır.

B) Bütün insanlar hür doğar.

C) Her bireyin vatandaşlık hakkı vardır.

D) Devlet* cinsiyet ayrımı yapar.

E) Herkes fikir* din ve vicdan özgürlüğüne sahiptir.

2. Devletin işlerini yürüten idarenin hukuk düzenine bağlı kalması* aşağıdaki ilkelerden hangisi ile ilgilidir?

A) Demokratik Devlet

B) Laik Devlet

C) Sosyal Devlet

D) Hukuk Devleti

E) İnsan Haklarına Saygılı Devlet

3. Aşağıdakilerden hangisi* TBMM'nin görev ve yetkilerinden değildir?

A) Kanun koymak

B) Anayasa mahkemesi üyelerini atamak

C) Af çıkarmak

D) Bakanlar Kurulunu denetlemek

E) Cumhurbaşkanını seçmek

4. Aşağıdakilerden hangisi* kamu hukukunun dallarından biri değildir?

A) Ceza Hukuku

B) Medeni Yargılama Hukuku

C) Borçlar Hukuku

D) idare Hukuku

E) Vergi Hukuku

5. Vatandaşlarına asgari bir yaşam düzeyi sağlamayı hedefleyen anayasal ilke* aşağıdakilerden hangisidir?

A) Demokratik Devlet

B) Laik Devlet

C) Sosyal Devlet

D) Atatürk Milliyetçiliğine Bağlı Devlet

E) Hukuk Devleti

6. "Hangi eylemin suç teşkil edeceğinin ve buna ne ceza verileceğinin kanunla belirtilmesi" şeklinde ifade edilebilecek ilkeye* ceza hukukunda ne ad verilir?

A) Hukuku bilmemek mazeret sayılmaz ilkesi

B) Kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesi

C) Kanunların geriye yürümezliği ilkesi

D) Suç ve ceza ilkesi

E) Cezaların şahsiliği ilkesi

7. Aşağıdakilerden hangisi* anayasaya göre devletin temel ilkelerinden değildir?

A) Hukuk Devleti

B) Demokratik Devlet

C) Atatürk Milliyetçiliğine Bağlı Devlet

D) Üniter Devlet

E) Sosyal Devlet

8. Bakanlar Kurulunun başkanı kimdir?

A) Cumhurbaşkanı

B) Başbakan

C) Genel Kurmay Başkanı

D) Milli Savunma Bakanı

E) Devlet Bakanı

9. Cumhurbaşkanına bağlı olarak kurulan ve yargı organları ile askeri makamlar dışındaki tüm kamu kurum ve kuruluşlarını denetleyen kuruluş* aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yüksek Denetleme Kurulu

B) Devlet Denetleme Kurulu

C) Sayıştay

D) Danıştay

E) Anayasa Mahkemesi

10. İcra ve iflas memurlarının işlemlerine karşı yapılacak itiraz ve şikayetler aşağıdakilerden hangisi tarafından karara bağlanır?

A) iflas Masası

B) icra Tetkik Mercii

C) icra Müdürü

D) Sulh Ceza Hakimi

E) Asliye Hukuk Mahkemesi

11. Aşağıdakilerden hangisi* TBMM'nin görev ve yetkilerinden biri değildir?

A) Yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek

B) Para basılmasına ve savaş ilanına karar vermek

C) Kesinleşmiş ölüm cezalarının yerine getirilmesine karar vermek

D) Kanun koymak ya da kaldırmak

E) Milletlerarası antlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak

12. Aşağıdakilerden hangisi* çekişmesiz yargının alanına girer?

A) Vakıfların mahkeme siciline tesciline karar verilmesi

B) Bir kimsenin alacağının ödenmesine karar verilmesi

C) Evli bir çiftin boşanmasına karar verilmesi

D) Kiralanan bir yerin boşaltılmasına karar verilmesi

E) Bir eşyanın mülkiyetinin kime ait olduğuna karar verilmesi

13. Sağır ve dilsizlerde tam ehliyet hangi yaşın bitirilmesi ile başlar?

A) 18 B)19 C)20 D)21 E)24

14. TC Anayasası'na göre kanun çıkarma yetkisi aşağıdaki organlardan hangisine aittir?

A) TBMM

B) Başbakanlık

C) Bakanlar Kurulu

D) Cumhurbaşkanı

E) Adalet Bakanlığı

15. Aşağıdakilerden hangisi* suçun unsurlarından biri değildir?

A) Kanunilik

B) Kast

C) Taksir

D) icra

E) Cürüm

16. Aşağıdakilerden hangisi* sosyal devletin özelliklerinden biri değildir?

A) Vatandaşa insan haysiyetine yakışan yaşam düzeyi sağlar.

B) Ulusal geliri bireyler arasında adil bir biçimde dağıtmayı amaçlar.

C) Ekonomik durumu ilgilendirmez.

D) Topraksız çiftçiyi topraklandırır.

E) Sosyal güvenliği sağlar.

17. Vatandaşına hukuki güveni sağlayan devlet aşağıdaki ilkelerden hangisini benimsemiştir?

A) Laik Devlet İlkesi

B) Demokratik Devlet ilkesi

C) Hukuk Devleti ilkesi

D) insan Haklarına Saygılı Devlet ilkesi

E) Sosyal Devlet İlkesi

19. Aşağıdakilerden hangisi* idarenin yargı dışı denetimine girmektedir?

A) Haksız atanan memurun iptal davası açması

B) Zarar gören bir kişinin belediye aleyhine tazminat davası açması

C) Öğrencinin* notuna itiraz için Danıştaya başvurması

D) Sayıştayın mali alandaki kontrolü

E) Konulan vergiye miktarı çok bulunarak itiraz edilmesi

18. Aşağıdakilerden hangisi* Cumhurbaşkanı'nın görevlerinden değildir?

A) Milletlerarası antlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak

B) TBMM seçimlerinin yenilenmesine karar vermek

C) Genel Kurmay Başkanı'nı atamak

D) Yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek

E) Gerekli hallerde Bakanlar Kuruluna başkanlık etmek

20. Aşağıdakilerden hangisi* denetim mahkemesidir?

A) Sulh Hukuk Mahkemesi

B) Asliye Hukuk Mahkemesi

C) Yargıtay

D) Asliye Ticaret Mahkemesi

E) Tapulama Mahkemesi

21. Aşağıdakilerden hangisi* Cumhurbaşkanının görevlerinden biri değildir?

A) Kanunları yayımlamak

B) Genel af çıkarmak

C) Başbakan ve bakanları atamak

D) Rektörleri seçmek

E) Gerekli hallerde Bakanlar Kuruluna başkanlık etmek

22. Aşağıdakilerden hangisi* çekişmeli yargıya örnek teşkil eder?

A) Babalık davası

B) Vasi tayin etme

C) Ergin kılınmayı talep etme

D) Evlat edinmeye izin

E) Mirasçılık belgesinin verilmesi

23. TBMM ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

A) TBMM 550 milletvekilinden oluşur.

B) Seçimler 5 yılda bir yapılır.

C) TBMM üyeleri halkın genel oyu ile seçilir.

D) Milletvekili seçilebilmek için 30 yaşını doldurmak gerekir.

E) Cumhurbaşkanı* mutlaka TBMM üyeleri arasından seçilir.

24. Kanuni grev için aranan şartlar gerçekleşmeden yapılan greve ne ad verilir?

A) Yasal grev

B) Yasak grev

C) Kanun dışı grev

D) Lokavt

E) Kanunsuz grev

1. D

2.D

3.B

4.C

5.C

6.B

7.D

8.B

9.B

10.B

11.A

12.A

13.E

14.A

15.E

16.C

17.C

18.A

19.D

20.C

21.B

22.A

23.E

24.C

************************************************** *******

ÜNİTE 4

1. Aşağıdaki kanunlardan hangisi* Türk Ticaret Kanunu ile çok yakından ilişkilidir?

A) Borçlar Kanunu

B) Medeni Kanun

C) Kira Kanunu

D) Ceza Kanunu

E) İş Kanunu

2. Özel sigorta poliçelerinde risk gerçekleştiğinde sigortacının sigorta ettirene ödediği hasar bedeline ne denir?

A) Sigorta primi

B) Sigorta tazminatı

C) Sigorta poliçesi

D) Sigorta kira bedeli

E) Sigorta payı

3. Aşağıdakilerden hangisi* kişiler hukuku ile ilgili değildir?

A) Kişi türleri

B) Kişi ehliyetleri

C) Yerleşim yeri

D) Hısımlık

E) Miras

4. Aşağıdakilerden hangisi* Medeni Kanun ile ilgili değildir?

A) Kişiler Hukuku

B) Aile Hukuku

C) Borçlar Hukuku

D) Eşya Hukuku

E) Ticaret Hukuku

5. Bir Türk ile bir yabancının boşanması aşağıdaki hukuk kurallarından hangisi ile ilgilidir?

A) Medeni Hukuk

B) Vatandaşlık Hukuku

C) Yabancılar Hukuku

D) Devletler Özel Hukuku

E) Eşya Hukuku

6. Aşağıdakilerden hangisi* tacir olmanın sonuçlarından biri değildir?

A) Ticaret unvanı seçmek

B) Ticari defter tutmak

C) işletmesini tescil ettirmek

D) Tedbirli bir iş adamı gibi davranmak

E) işletmeyi bizzat yönetmek

7. Aşağıdakilerden hangisi* Türk Ticaret Kanununda düzenlenmemiştir?

A) Adi Şirket

B) Kollektif Şirket

C) Komandit Şirket

D) Limited Şirket

E) Kooperatifler

8. Bir anonim şirkette ortağın pay sahipliğini gösteren belgeye ne ad verilir?

A) Tahvil

B) Bono

C) Borsa senedi

D) Adi senet

E) Hisse senedi

9. Bir Türk vatandaşı ile evlenerek Türk vatandaşlığını kazanan İngiliz kadın* Türk vatandaşlığını hangi yoldan kazanır?

A) Asli Uyrukluk

B) Doğum Dışı Uyrukluk

C) Yabancı Uyrukluk

D) Müktesep Uyrukluk

E) Sonradan Uyrukluk

10. Aşağıdakilerden hangisi* tacirdir?

A) Terzi

B) Kasap

C) Komisyoncu

D) Berber

E) Ayakkabı tamircisi

11. Aşağıdakilerden hangisi* Medeni Hukuk'un konusu değildir?

A) Kişiler

B) Miras

C) Hırsızlık

D) Eşya Hukuku

E) Borçlar Hukuku

12. Aşağıdakilerden hangisi* ticaret kanunu dışında özel bir kanun ile düzenlenmiştir?

A) Adi Şirket

B) Kooperatifler

C) Limited Şirket

D) Kollektif Şirket

E) Komandit Şirket

13. Aşağıdakilerden hangisi* kıymetli evrak sayılmaz?

A) Çek

B) Tapu senedi

C) Konişmento

D) Makbuz senedi

E) Bono

14. Limited ortaklıkta en az ve en çok ortak sayısı kaçtır?

A) 2-10 B)2-50 C)5-50 D) 7-30 E) 5-100

15. Deniz yoluyla eşya taşıma karşılığı ödenen ücrete ne ad verilir?

A) Rant

B) Maaş

C) Prim

D) Navlun

E) Harç

16. Ticari bir işletmeyi bir ticaret unvanı altında işletmek maksadıyla kurulan ve şirket alacaklılarına karşı ortaklardan bir veya birkaçının sorumluluğu sınırlandırılmamış* diğer ortakların sorumluluğu belli bir sermaye ile sınırlandırılmış olan şirket* aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kollekif

B) Komandit

C) Anonim

D) Limited

E) Kooperatif

17. Ölmüş kişinin mirasa konu olan hak ve borçları topl..... ne ad verilir?

A) Muris

B) Vasiyet

C) Varis

D) Tenkis

E) Miras

18. Deniz ticaretinde* geminin bayrağı neyi gösterir?

A) Geminin kaptanının uyruğunu

B) Geminin inşa edildiği devleti

C) Geminin bağlı olduğu devleti

D) Geminin sahibinin uyruğunu

E) Gemiye ait seferlerin idare olunduğu limanı

19. Aşağıdakilerden hangisi* aile hukukunun konularından biri değildir?

A) Nişanlanma

B) Vesayet

C) Velayet

D) Soy bağı

E) Miras

20. Hak sahibinin adının yazıldığı ve emre kaydını taşımayan kıymetli evrak türü* aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hamiline yazılı

B) Nama yazılı

C) Emre yazılı

D) Kambiyo

E) Konişmento

CEVAPLAR

1.B

2.B

3.E

4.E

5.D

6.E

7.A

8.E

9.D

10.C

11.C

12.B

13.B

14.B

15.D

16.B

17.E

18.C

19.E

20.B

***********************************

ÜNİTE 5

1. Hakimin bir uyuşmazlığın çözümünde yazılı kaynaklarda bir hukuk kuralı bulunmadığı takdirde örf ve adet hukukuna başvurulması* örf ve adet hukukunun hangi özelliğini gösterir?

A) Tali bir kaynak olmasını

B) Yazısız bir kaynak olmasını

C) Geleneksel olmasını

D) Müeyyidesinin manevi olmasını

E) Manevi değere sahip olmasını

2. TBMM tarafından usulüne göre onaylanarak yürürlüğe giren uluslararası anlaşmalar ne hükmündedir?

A) Kanun

B) Kanun hükmünde kararname

C) Tüzük

D) Yönetmelik

E) Yargısal içtihat

3. Kanun hükmünde kararnameler hangi makam tarafından hazırlanır?

A) TBMM

B) Bakanlar Kurulu

C) Cumhurbaşkanlığı

D) Adalet Bakanlığı

E) Milli Eğitim Bakanlığı

4. Tüzükler hangi makam tarafından onaylanır?

A) TBMM

B) Cumhurbaşkanı

C) Bakanlar Kurulu

D) Savunma Bakanlığı

E) Adalet Bakanlığı

5. Tüzükler ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

A) Başbakanlık tarafından hazırlanır.

B) Cumhurbaşkanının onayına sunulur.

C) Kanuna aykırı olamaz.

D) Resmi Gazetede yayımlanır.

E) Bir kanunun uygulanmasını göstermek için çıkarılır.

6. Kanunların Anayasaya uygunluğunun yargısal denetimi aşağıdaki mahkemelerden hangisi tarafından yapılır?

A) Yargıtay

B) Danıştay

C) Askeri Yargıtay

D) Uyuşmazlık Mahkemesi

E) Anayasa Mahkemesi

7. Bakanlar Kurulunun TBMM' ye sunduğu kanun projesine ne ad verilir?

A) Kanun Teklifi

B) Kanun Tasarısı

C) Tüzük

D) Kararname

E) Tamim

8. Genellikle tartışmalı olan hukuki konularda hukuk bilginlerinin ileri sürmüş oldukları görüş* düşünce ve kanaatlerden oluşan kaynaklara ne ad verilir?

A) iradi kaynak

B) Bilimsel görüş

C) Yargısal kararlar

D) Yazılı kaynak

E) Özei kaynak

9. Olağan hallerde aşağıdakilerden hangisi* kanun hükmünde kararname ile düzenlenemez?

A) Malvarlığı Haklan

B) Alacak Hakları

C) Fikri Haklar

D) Siyasi Haklar

E) Ayni Haklar

10. Örf ve adet hukukunun manevi unsuru* aşağıdakilerden hangisidir?

A) Örf ve adetin devamlılığı ve tekrarlanması

B) Örf ve adete ilişkin genel inanış

C) Örf ve adetin içerisinde maddi müeyyidenin bulunması

D) Örf ve adetin maddi hususları düzenlemesi

E) Örf ve adetin devletçe desteklenmesi

11. Ticari anlaşmazlıklarda* hakim bu anlaşmazlığı çözmeye yarayan bir ticari hüküm (yazılı kural) bulamazsa* aşağıdakilerden hangisine başvurur?

A) Medeni Kanun hükümlerine

B) Ticari örf ve adete

C) Borçlar Kanunu hükümlerine

D) Ceza Kanunu hükümlerine

E) Eşya Hukuku hükümlerine

12. Aşağıdakilerden hangisi* kanunlar arasında kuvvet derecesi bakımından en üstün olanıdır?

A) Kanun Hükmünde Kararname

B) Tüzük

C) Kanun

D) Yönetmelik

E) Anayasa

13. Tüzüklerin ve yönetmeliklerin kanuna aykırı olması halinde iptali için aşağıdaki mahkemelerden hangisine dava açılır?

A) Anayasa Mahkemesi

B) Danıştay

C) Yargıtay

D) Asliye Hukuk Mahkemesi

E) Ağır Ceza Mahkemesi

14. Aşağıdakilerden hangisi* hukukun yardımcı kaynağıdır?

A) Kanunlar

B) Tüzükler

C) Örf ve Adet Hukuku

D) Kanun Hükmünde Kararnameler

E) Yargısal Kararlar

15. TBMM'ye sunulan kanun tasarı ve tekliflerinin görüşülme usûl ve esasları aşağıdakilerden hangisiyle düzenlenmiştir?

A) Meclis içtüzüğü ile

B) Danıştay kanunu ile

C) Başkanlık divanı kararları ile

D) Anayasa ile

E) TBMM Kanunu ile

16. Tüzüğün işlevi* aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bir kanunun uygulanmasını göstermek ya da emrettiği işleri belirtmek

B) Kamu tüzel kişilerinin kendi görev alanlarını ilgilendiren mevzuatın uygulanmasını göstermek

C) Kamu kurumlarının iç teşkilatının düzenlenmesini gerçekleştirmek

D) Kanunların boşluklarını doldurmak

E) Kanun çıkarılmasını gerektirmeyen* ikinci derecede önemli olan işleri düzenlemek

17. Metninde yürürlük tarihi gösterilmeyen bir kanun Resmi Gazetede yayımlanmasından kaç gün sonra yürürlüğe girer?

A) 45

B) 30

C) 15

D) 7

E) Ertesi gün

18. Örf ve adet hukukunun maddi unsuru* aşağıdakilerden hangisidir?

A) Örf ve adetin devamlılığı ye tekrarlanması

B) Örf ve adete ilişkin genel inanış

C) Örf ve adetin içerisinde maddi müeyyidenin bulunması

D) Örf ve adetin maddi hususları düzenlemesi

E) Örf ve adetin devletçe desteklenmesi

CEVAPLAR

1.A

2.A

3.B

4.B

5.A

6.E

7.B

8.B

9.D

10.B

11.B

12.E

13.B

14.E

15.A

16.A

17.A

18.A

*****************************

ÜNİTE 6

1. Bir hakkın herkese karşı ileri sürülebilmesi hakkın hangi niteliğini gösterir?

A) Mutlak Hak

B) Nisbi Hak

C) Alelade Hak

D) Devredilebilen Hak

E) Yenilik Doğuran Hak

2. Bir kişinin düşüncesini yayma özgürlüğü hangi haklar kapsamındadır?

A) Mutlak Haklar

B) Ayni Haklar

C) Kişisel Haklar

D) Sosyal ve Ekonomik Haklar

E) Siyasi Haklar

3. Sosyal ve ekonomik haklar* aşağıdakilerden hangisinin kapsamındadır?

A) Malvarlığı hakları

B) Mutlak haklar

C) Nisbi haklar

D) Kamu hakları

E) Özel haklar

4. Maddi mallar üzerindeki mutlak haklara ne ad verilir?

A) Kişilik Hakkı

B) Velayet Hakkı

C) Nisbi Hak

D) Ayni Hak

E) Rehin Hakkı

5. Aşağıdakilerden hangisi* sosyal ve ekonomik haklardan biridir?

A) Din ve Vicdan Özgürlüğü

B) Konut Dokunulmazlığı

C) Düşünce Yayma Özgürlüğü

D) Eğitim Hakkı

E) Vatandaşlık Hakkı

6. Aşağıdakilerden hangisi kişisel haklardan değildir?

A) Konut Dokunulmazlığı Hakkı

B) Dernek Kurma Hakkı

C) Yayın Hakkı

D) Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Hakkı

E) Konut Edinme Hakkı

7. Ana ve babanın çocukları üzerinde kullandığı velayet hakkı ne tür bir özel haktır?

A) Kurucu Yenilik Doğuran Hak

B) Değiştirici Yenilik Doğuran Hak

C) Nisbi Yenilik Doğuran Hak

D) inşa Yenilik Doğuran Hak

E) Alelade Hak

8. Yabancı bir kişi aşağıdaki haklardan hangisinden yararlanabilir?

A) Medeni (Özel) Haklar

B) Kamu Hakları

C) Kişisel Haklar

D) Sosyal ve Ekonomik Haklar

E) Siyasi Haklar

9. İşçinin istifası ne tür bir haktır?

A) Alelade Hak

B) Kişisel Hak

C) Kurucu Yenilik Doğuran Hak

D) Değiştirici Yenilik Doğuran Hak

E) Bozucu Yenilik Doğuran Hak

10. Aşağıdakilerden hangisi* devredilebilen bir haktır?

A) Telif Hakkı

B) Velayet Hakkı

C) Oturma Hakkı

D) intifa Hakkı

E) Nafaka Hakkı

11. Aşağıdakilerden hangisi* kamu haklarındandır?

A) Fikri Haklar

B) Kişilik Hakları

C) Ayni Hak

D) İrtifak Hakkı

E) Sosyal ve Ekonomik Haklar

12. Aşağıdakilerden hangisi* 1982 yasasına göre siyasal bir haktır?

A) Dilekçe Hakkı

B) Haberleşme Özgürlüğü

C) Dernek Kurma Özgürlüğü

D) Çalışma Hakkı

E) Dinlenme Hakkı

13. Aşağıdakilerden hangisi başkalarının kişiliği üzerinde kurulan bir mutlak haktır?

A) Kişilik hakkı

B) Vesayet hakkı

C) Mülkiyet hakkı

D) Vatandaşlık hakkı

E) Seçilme hakkı

14. Aşağıdakilerden hangisi* bozucu yenilik doğuran haklardan biri değildir?

A) İşçinin hizmet akdini feshetmesi

B) Satış bedelinin indirilmesini talep hakkı

C) istifa hakkı

D) Vekaletten azil hakkı

E) Feshi ihbar hakkı

15. Şairin* şiiri üzerindeki hakkı* aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ayni hak

B) Telif hakkı

C) ihtira beratı

D) Sınai hak

E) Sanat hakkı

16. Kişinin maddi ve manevi tüm varlığı ile ilgili bulunan ve bu varlığın serbestçe geliştirilmesi amacını güden hak ve hürriyetlere ne denir?

A) Kişisel haklar

B) Siyasi haklar

C) Özel haklar

D) Mutlak haklar

E) Sosyal ve ekonomik haklar

17. Markaların korunabilmesi için aşağıdakilerden hangisi tarafından tescil edilmiş olması gerekir?

A) Türk Patent Enstitüsü

B) Sermaye Piyasası Kurulu

C) Ticaret Sicili

D) Sanayi ve Ticaret Bakanlığı

E) Bakanlar Kurulu

1.A 2.C 3.D 4.D 5.D 6.E 7.E 8.A 9.E 10.A 11.E 12.A 13.B 14.B 15.B 16.A 17.A

*********************************

ÜNİTE 7

1. Bilinen bir hukuki durumdan* bilinmeyen bir durumun varlığı sonucuna ulaşmaya hukukta ne ad verilir?

A) Karine

B) Varsayım

C) Kıyas

D) İspat yükü

E) Zaruret hali

2. Aşağıdakilerden hangisi* hukuki fiil değildir?

A) Başkasına ait tahtaları kullanarak masa yapma

B) Yerleşim yeri kurma

C) Bir kişinin arabasının camlarını kırma

D) Bir kişiyi yaralama

E) Ayşe'nin bilgisayarda ödev

yazması

3. A* şemsiyesini vapurda unutmuş* B şemsiyeyi bulmuş ve bu durumu bilmeyen C'ye satmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

A) A* mülkiyetini kaybetmiştir.

B) Şemsiye* A'nın elinden rızası dışında çıkmıştır.

C) C* şemsiyenin mülkiyetini kazanamaz.

D) A* mülkiyeti kaybetmemiştir.

E) A* C'ye 5 yıl içinde taşını davası açabilir.

4. Zina yapan eşini affetmek suretiyle dava hakkını yitiren kişinin bu hak kaybı aşağıdaki sebeplerden hangisine dayanmaktadır?

A) Hukuki fiile

B) Hukuki işleme

C) Hukuki süreye

D) Maddi fiile

E) Zaruret haline

5. Dolar üzerinden sözleşme yapan bir kişinin* doların ani yükselmesi karşısında başvuracağı yol* aşağıdakilerden hangisidir?

A) Akde Vefa İlkesi

B) Genel irade Teorisi

C) İyi Niyet Teorisi

D) Öngöremezlik Teorisi

E) Hakkın Korunması Teorisi

6. İyi niyet* aşağıdaki kanunların hangisinde düzenlenmiştir?

A) Ticaret Kanunu

B) Borçlar Kanunu

C) Ceza Kanunu

D) Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu

E) Medeni Kanun

7. Çilem kitabını trende unutmuştur. Ali* kitabı bulmuş ve Derya'ya satmıştır. Çilem'in Derya'ya açacağı dava* aşağıdakilerden hangisidir?

A) İstihkak Davası

B) İstirdat Davası

C) İsticvap Davası

D) İstimlak Davası

E) Tesbit Davası

8. Şafak* Bülent'e saatini emanet bırakmış* Bülent de saati Ayşe'ye bağışlamıştır. Bu durumda aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Şafak* Ayşe'ye istihkak davası açabilir

B) Ayşe iyi niyetli ise saatin mülkiyetini kazanır

C) Ayşe* kötü niyetli olsa dahi mülkiyeti kazanır

D) Ayşe* hiçbir koşulda mülkiyeti kazanamaz

E) Şafak* mülkiyeti kaybetmez

9. Bir kimsenin evini oğluna bağışlaması durumunda* evin mülkiyet hakkı nasıl kazanılır?

A) Aslen

B) Devren

C) Teşhisen

D) Rehnen

E) Hukuki olay

10. Bir hakkın kanunda belirtilen süre içinde kullanılmaması nedeni ile tamamen ortadan kalkmasına ne ad verilir?

A) Kazandırıcı zamanaşımı

B) Kaybettirici zamanaşımı

C) Hak düşürücü süre

D) itiraz

E) Defi

11. Aşağıdakilerden hangisi* kişinin bilerek sebep olmadığı tehlikeden kurtulmak için başkasının malına zarar vermesidir?

A) Haklı Savunma

B) Kuvvet Kullanma

C) Savunma Hakkı

D) Zaruret Hali

E) Karine

12. Davalının* yapmış olduğu bir sözleşmeden doğan borcun zamanaşımına uğradığını ileri sürmesine ne ad verilir?

A) Defi B) ihbar C) İtiraz D) İddia E) Savunma

13. Yakalanan bir kuş üzerindeki mülkiyet hakkı* hangi yoldan kazanılmış olur?

A) Karşılıksız kazanma

B) Haksız kazanma

C) Karşılıklı kazanma

D) Devren kazanma

E) Aslen kazanma

14. Bir vahşi hayvandan kaçarken* başka birinin evinin kapısını kırarak içeri sığınan kimsenin içinde bulunduğu durum* aşağıdaki hangi kavramı açıklamaktadır?

A) Haklı savunma

B) Kuvvet kullanma

C) Zaruret hali

D) Dava yolu

E) Savunma hakkı

15. Hakkın kazanılması için gerekli olgular aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

A) Hukuki olay - haksız fii! -hukuki işlem

B) Hukuki olay - hukuki fiil -hukuki işlem

C) Haksız fiil - sebepsiz zenginleşme - hukuki işlem

D) Haksız fiil - hukuki fiil - hukuki olay

E) Sözleşme - haksız fiil - hukuki işlem

16. Bir veya birden fazla kimsenin hukuki bir sonuca yöneltilmiş irade açıklamasına ne ad verilir?

A) Hukuki olay

B) Haksız fiil

C) Sebepsiz zenginleşme

D) Hukuki fiil

E) Hukuki işlem

17. Aşağıdakilerden hangisi* bir kimsenin bir hakkı o zamana kadar sahibi bulunan kişiden elde etmesidir?

A) Devren kazanma

B) Aslen kazanma

C) Tesisen kazanma

D) İhraz

E) İşgal

18. Aşağıdakilerden hangisi* sahibinin elinden rızası dışında çıksa dahi iyi niyetli kişilere karşı hak iddia edilemez?

A) Telefon

B) Araba

C) Kitap

D) Para

E) Televizyon

19. Mirasçılar murisin ölümünü öğrendikleri tarihten itibaren kaç ay içinde mirası reddebilirler?

A) 1 ay B) 2 ay C) 3 ay D) 4 ay E) 6 ay

20. Ayşegül* Mesut ile bir sözleşme yaparak ondan daktilo satın almıştır. Daktilo iki gün sonra Ayşegül'e teslim edilmiştir.

Ayşegül* daktilonun mülkiyetini ne zaman kazanır?

A) Sözleşme yapıldığında

B) Sözleşme hazırlandığında

C) Daktilo teslim edildiğinde

D) Taraflar anlaştığında

E) Satış bedeli ödendiğinde

21. Hale* telefonu çaldırmıştır. Hırsız* bu durumu bilmeyen Jale'ye telefonu satmış ve teslim etmiştir. Aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Hale isteği dışında telefonun mülkiyetini kaybetmiştir.

B) Jale mülkiyeti kazanır.

C) Jale mülkiyeti kazanamaz.

D) Hale* Jale'ye taşınır (istihkak) davası açamaz.

E) Jale* mülkiyeti iyi niyetli ise kazanır.

22. Nelerin taşınmaz olduğu aşağıdaki hangisinde kanunlardan düzenlenmiştir?

A) Medeni Kanun

B) Borçlar Kanunu

C) Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu

D) Ceza Kanunu

E) icra İflas Kanunu

1.A 2.E 3.A 4.A 5.D 6.E 7.A 8.B 9.B 10.C 11.D 12.A 13.E 14.C

15.B 16.E 17.A 18.D 19.C 20.C 21.C 22.A

*****************************************

ÜNİTE 8

1. Aşağıdakilerden hangisi* fiil ehliyetinin şartlarıdır?

A) Ayırt etme gücüne sahip olmak* evli olmak* kısıtlı olmamak

B) Ayırt etme gücüne sahip olmak* ergin olmak* kısıtlı olmamak

C) Ayırt etme gücüne sahip olmak* akıllı olmak.ergin olmak

D) Sağ doğmak* ayırt etme gücüne sahip olmak* evli olmak

E) Ayırt etme gücüne sahip olmak* borçlu olmamak* kısıtlı olmamak

2. Bir gerçek kişinin evli-bekar* ergin-küçük gibi özelliklerine hukukta ne ad verilir?

A) Hak ehliyeti

B) Fiil ehliyeti

C) Kişisel durumlar

D) Temyiz kudreti

E) Mahcur olma

3. Ölümüne kesin gözle bakılan bir olayda kaybolan kimsenin öldüğünü ispat etmek için aşağıdakilerden hangisinden yararlanılır?

A) Gaiplik

B) Ölüm karinesi

C) Birlikte ölüm karinesi

D) Yokluk

E) Butlan

4. Bir baba ile oğul* infilak eden bir gemide kaybolmuş ve cesetleri de bulunamıyor ise* aşağıdaki durumlardan hangisi meydana gelir?

A) Gaiplik

B) Ölüm karinesi

C) Birlikte ölüm karinesi

D) Yokluk karinesi

E) Butlan

5. Hayvanlar neden mirasçı olamaz?

A) Konuşamadığı için

B) Akılları olmadığı için

C) Kişi olmadığı için

D) Kısa ömürlü oldukları için

E) Tasarruf yetkileri olmadığı için

6. Bir kişinin mahkemelerde davacı ya da davalı sıfatıyla yemin* ikrar* sulh* feragat* kabul gibi yargılama (usûl) hukukuna ait işlemleri bizzat yapabilme iktidarına ne ad verilir?

A) Dava Ehliyeti

B) Hak Ehliyeti

C) Taraf Ehliyeti

D) Yargılama Ehliyeti

E) Kişi Ehliyeti

7. Medeni Kanun'a göre erginlik hangi yaşın doldurulması ile başlar?

A) 15 B)16 C)17 D)18 E) 21

8. Hak ehliyetine haiz varlıklara hukukta ne ad verilir?

A) Canlı B) Birey C) İnsan D) Kişilik E) Kişi

9. Ölümüne kesin gözle bak bir kimse* nüfus siciline aşağıdakilerin hangisinin emri ile ölü yazılır?

A) Cumhuriyet Savcısı

B) Nüfus Müdürü

C) Mahallin En Büyük İdari Amiri

D) Asliye Ceza Hakimi

E) Asliye Hukuk Hakimi

10. Hak ehliyeti ile ilgili ola aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

A) Doğumla kazanılır

B) Doğumla kazanılamaz

C) Ölümle sona erer

D) Her kişi hak ehliyetine sahiptir

E) Başkalarına devredilemez

11. Kendisinden uzun zamanı beri haber alınamayan bir gaibin malvarlığı mirasçıları tarafından kaç yıl geçtik sonra kesin olarak kazanılır?

A) 1 B) 5 C)2 D) 10 E) 15

12. Ayırt etme gücünü geçici olarak kaybeden bir kişi haksız fiilinden dolayı sorumluluktan nasıl kurtulur?

A) Uyuşturucu madde bağımlısı olduğunu ispat ederse

B) 16 yaşında ise

C) Okuma yazma bilmiyorsa

D) Kendi kusuru dışında temyiz kudretini kaybettiğini ispatlarsa

E) Türk vatandaşı değilse

13. Hakkında gaiplik kararı alınacak kimsenin Türkiye'de ikametgahı bulunmuyorsa ve nüfusa kayıtlı olduğu yer de bilinmiyorsa* aşağıdakilerden hangisine başvurulur?

A) Türkiye'deki herhangi bir yer mahkemesine

B) Ankara mahkemelerine

C) Babanın ikametgahının bulunduğu yer mahkemesine

D) Eşinin bulunduğu yer mahkemesine

E) Babanın veya *****n nüfusa kayıtlı olduğu yer mahkemesine

14. Hak ehliyetinin kazanılmasında tam doğum ne anlama gelir?

A) Sağlıklı doğma

B) Sakat olmama

C) Ölü doğmamış olma

D) Anne vücudundan tamamen ayrılma

E) Konuşabilme

15. Aşağıdakilerden hangisi* gerek kişiliği sona erdiren bir nedendir?

A) Kısıtlama

B) Gaiplik

C) Tutuklama

D) Dava ehliyetinin kaybedilmesi

E) Temyiz kudretinin kaybedilmesi

16. Gerçek kişilerde* aşağıdaki durumlardan hangisinde* hak ehliyeti kaybedilmez?

A) Akıl sağlığının kaybedilmesi

B) Ölüm

C) Ölüm karinesi

D) Birlikte ölüm karinesi

E) Gaiplik

17. Aşağıdakilerden hangisi* ergin kılınma için gerekli şartlardan biridir?

A) Küçüğün borçlanmak istemesi

B) Küçüğün isteği

C) Küçüğün evlenmeye karar vermesi

D) Küçüğün suç işlemesi

E) Küçüğün 14 yaşını bitirmesi

18. Bir kimsenin gaipliğine hangi makam karar verir?

A) En büyük mülki amir

B) Mahkeme

C) Noter

D) Cumhuriyet savcısı

E) Nüfus müdürü

19. Fiil ehliyetinin şartları aşağıdakilerden hangisinde belirtilmiştir?

A) Medeni Kanun'da

B) Ceza Kanunu'nda

C) Borçlar Kanunu'nda

D) Trafik Kanunu'nda

E) Ticaret Kanunu'nda

20. Aşağıdakilerden hangisi* sınırlı ehliyetsizlerin bizzat yapamayacağı işlemlerden biridir?

A) Karşılıksız kazandırmalar

B) Babalık davası

C) Tanıma

D) Ergin kılınmayı talep etme

E) Kira sözleşmesi yapma

21. Kişiler* hangi kanunda düzenlenmiştir?

A) Medeni Kanun

B) Borçlar Kanunu

C) Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu

D) icra- iflas Kanunu

E) Ceza Kanunu

22. Bir kişinin hukuka aykırı fiilleriyle başkalarına vermiş olduğu zararları bizzat ödemekle yükümlü tutulabilme ehliyetine ne denir?

A) Hukuki işlem ehliyeti

B) Hukuki fiil ehliyeti

C) Haksız fiil ehliyeti

D) Dava ehliyeti

E) Kısıtlı olma ehliyeti

1.B 2.C 3.B 4.C 5.C 6.A 7.D

8.E 9.C 10.B 11.E 12.D 13.E

14.D 15.B 16.A 17.B 18.B 19.A 20.E 21.A 22.

ÜNİTE 9

1. Tahsis prensibi ne anlama gelir?

A) Tüzel kişilerin insanlara özgü haklar dışında tüm medeni hakları kazanabilmeleri

B) Kişilerin manevi bütünlüklerine karşı haksız saldırılarda bulunulduğu takdirde dava açabilmeleri

C) Tüzel kişilerin hak ehliyetlerinin sınırlandırılması

D) Tüzel kişilerin fiil ehliyetinin gayeleri ile sınırlandırılmış olması

E) Fiil ehliyetinin* fiil ehliyeti şartlarına bağlı bulunması

2. Aşağıdakilerden hangisi* kişinin manevi haklarından biridir?

A) Terekesi

B) Sağlığı

C) Yerleşim yeri

D) Vücut tamlığı

E) Sırları

3. Bir polis memurunun* hakkında tutuklama kararı verilmiş olan bir kimseyi yakalayıp bir süre karakolda alıkoyması* neden hukuka aykırı bir fiil sayılmaz?

A) Meşru müdafa

B) Iztırar hali

C) Mağdurun rızası

D) Emrin icrası

E) Özel hukuktan doğan üstün bir hakkın kullanılması

4. Aşağıdakilerden hangisi* şahsa sıkı sıkıya bağlı haklardan biri değildir?

A) Ergin Kılınmayı Talep Etme Hakkı

B) Nişanı Bozma Hakkı

C) Boşanma Davası Açma Hakkı

D) Soybağının Reddi Hakkı

E) Uslandırma Hakkı

5. Derneklerde kanunen bulunması zorunlu organlar* aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Genel Kurul-Haysiyet Kurulu-Disiplin Kurulu

B) Genel Kurul-Bilim Kurulu-Denetleme Kurulu

C) Genel Kurul-Yönetim Kurulu-Onur Kurulu

D) Genel Kurul-Yönetim Kurulu-Denetleme Kurulu

E) Haysiyet Kurulu-Bilim Kurulu-Onur Kurulu

6. Derneklerin idari bir kararla kapatılması kararını aşağıdaki organlardan hangisi gerçekleştirir?

A) Vali

B) Mahallin en büyük mülki amiri

C) Bakanlar Kurulu

D) Cumhuriyet Savcılığı

E) Asliye Hukuk Mahkemesi

7. Aşağıdakilerden hangisi* kişinin manevi bütünlüğü üzerindeki haklardan biri değildir?

A) İsmi

B) Resmi

C) Sır çevresi

D) Şerefi

E) Konut dokunulmazlığı

8. Aşağıdakilerden hangisi* tüzel kişilerle ilgili olarak doğru değildir?

A) Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere kurulurlar.

B) Bağımsız bir kişiliği yoktur.

C) Kişi ya da mal topluluğu şeklinde kurulabilir.

D) Haksız fiillerden dolayı sorumludurlar.

E) Ayrı bir malvarlıkları vardır.

9. Türk hukukunda* derneklerin tüzel kişilik kazanma anını tespit eden sistemlerden hangisi uygulanmaktadır?

A) izin Sistemi

B) Ruhsat Sistemi

C) Adi Tescil Sistemi

D) Resmi Tescil Sistemi

E) Serbest Kuruluş

10. Yazdıkları nedeniyle hukuka aykırı saldırıya uğrayan şair duyduğu üzüntüden dolayı aşağıdaki davalardan hangisi açamaz?

A) Tesbit Davası

B) Saldırıya Son Verilmesi Davası

C) Maddi Tazminat Davası

D) Manevi Tazminat Davası

E) Nafaka Tazminat Davası

11. Milletler arası beraberlik yapmasında fayda umulan dernekler Türkiye'de şube açtıklarında* tüzel kişilik ne zaman kazanılmış olur?

A) İradelerini açıkladıkları anda

B) Bakanlar Kurulu izin verdiği anda

C) Ticaret Bakanlığı izin verdiği anda

D) Ticaret sicile tescil edildikleri anda

E) içişleri Bakanı onay verdiği anda

12. Kişilik hakları tecavüze uğrayan bir kişi saldırının saptanması için aşağıdaki davalardan hangisini açar?

A) Saldırıya Son Verilmesi Davası

B) Önleme Davası

C) Maddi Tazminat Davası

D) Tespit Davası

E) Manevi Tazminat Verilmesi

13. Aşağıdakilerden hangisi* kişilik hakları ile ilgili doğru bir ifade içermez?

A) Kişiye bağlıdır

B) Doğumla kazanılır

C) Sadece gerçek kişilere sunulur

D) Mirasçılara geçmez

E) Ölümle son bulur

14. Mahkeme kararı ile kapatılan derneklerin mal* para ve hakları hazineye ne zaman intikal eder?

A) Savcının istemi üzerine derhal

B) Genel kuruldan bu yönde karar çıktığı anda

C) içişleri Bakanlığı karar aldığı anda

D) Kapatma davası açıldığı anda

E) Mahkeme kararı kesinleştiği anda

15. Hukuka aykırı saldırı gerçekleşmeden önce aşağıdaki davalardan hangisi açılır?

A) Tespit Davası

B) Men Davası

C) Önleme Davası

D) Maddi Tazminat Davası

E) Manevi Tazminat Davası

16. Aşağıdakilerden hangisi* kişilik hakları ile ilgili olarak doğru değildir?

A) Mutlak haklardandır.

B) Kişinin iradesi ile kaldırılabilir.

C) Kişiye bağlıdır.

D) Doğumla kazanılır.

E) Ölümle sona erer.

17. Aşağıdakilerden hangisi* kamu tüzel kişiliği ile ilgili doğru değildir?

A) Bağımsız bir varlık halinde örgütlenmişlerdir.

B) Kendi iradeleri ile kapanırlar.

C) Bağımsız bir mal varlıkları vardır.

D) Haksız fiillerinden dolayı sorumludurlar.

E) Kanunla kurulurlar.

18. Kişilik hakkı* hukuka aykırı olarak tecavüze uğrayan kimse tecavüz sona ermesine karşın etkisi devam ediyorsa* hukuka aykırılığın saptanmasını ve gerekiyorsa kararın yayınlanmasını ya da üçüncü kişilere bildirilmesini aşağıdaki davalardan hangisi ile talep edebilir?

A) Saldırıya Son Verilmesi Davası

B) Maddi Tazminat Davası

C) Manevi Tazminat Davası

D) Önleme Davası

E) Tesbit Davası

19. Medeni Kanunda belirtilen "hiç kimsenin hak ve fiil ehliyetlerinden vazgeçemeyeceği" hükmü ile kişilik kime karşı korunmaktadır?

A) Kendine karşı

B) Devlete karşı

C) Topluma karşı

D) Üçüncü kişilere karşı

E) Yasalara karşı

1.D 2.E 3.D 4.E 5.D 6.C 7.E 8.B 9.E 10.E 11.B 12.D 13.C

14.E 15.C 16.B 17.B 18.E 19.A

****************************************

ÜNİTE 10

1. Hukuka aykırı sonucu istememekle beraber* bu sonucun doğmaması için gerekli dikkat ve özeni göstermeyen kimsenin kusuru ne tür bir kusurdur?

A) Kast

B) ihmal

C) Dikkatsizlik

D) Tedbirsizlik

E) Öngöremezlik

2. Bir kişinin malvarlığının* başka bir kimse aleyhine haksız yere artmasına ne ad verilir?

A) Haksız işlem

B) Haksız fiil

C) Sebepsiz zenginleşme

D) Hukuki işlem

E) ihmal

3. İcap ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

A) Sözleşmenin kurulması için önce yapılan teklife icap denir.

B) icapta bulunan kişiye mucip denir.

C) icap* mutlaka belli bir kişiye yöneltilmelidir.

D) icap* sözleşmenin esaslı unsurlarını içermelidir.

E) icap* süreli ya da süresiz olabilir.

4. Aşağıdakilerden hangisinde* ani edim söz konusu değildir?

A) Satıcının satılan malı alıcıya teslim etmesi

B) Alıcının aldığı malın bedelini satıcıya ödemesi

C) işçinin işverenine sözleşme süresince hizmet etmesi

D) Ayakkabı boyacısının ayakkabıyı boyaması

E) Kiracının kira bedelini sözleşme boyunca her ay ev sahibine ödemesi

5. Hazır olanlar arasında yapılan bir sözleşme ne zaman meydana gelmiş sayılır?

A) İcabın yapılmasıyla

B) İcabın öğrenilmesiyle

C) Kabulün açıklanmasıyla

D) Kabulün icapçıya ulaşmasıyla

E) Kabulün icapçı tarafından öğrenilmesiyle

6. Bir borç ilişkisinde tarafların yerine getirmekle yükümlü olduğu davranış biçimine ne ad verilir?

A) İfa

B) İta

C) Edim

D) Teslim

E) Muacceliyet

7. Aşağıdakilerden hangisi* edim olamaz?

A) Kira bedeli ödeme

B) Masa imal etme

C) Pantolon dikme

D) İşçinin hizmeti

E) Uyuşturucu madde satma

8. Aşağıdaki hukuki işlemlerden hangisi* tek tarafa borç yükler?

A) Satım Sözleşmesi

B) Kira Sözleşmesi

C) Hizmet Sözleşmesi

D) Bağışlama Sözleşmesi

E) istisna Sözleşmesi

9. Resmi tasfiye isteminde bulunan mirasçının sorumluluğu ne tür bir sorumluluktur?

A) Belli Mallarla Sorumluluk

B) Belli Sebeple Sorumluluk

C) Belli Miktarla Sorumluluk

D) Sınırsız Sorumluluk

E) Sınırlı Sorumluluk

10. Devletin* en son mirasçı sıfatıyla miras bırakanın borçlarından ancak kendisine intikal eden mallarla sorumlu olması aşağıdakilerden hangisine örnektir?

A) Kişi İle Sorumluluk

B) Belli Miktarla Sorumluluk

C) Belli Mallarla Sorumluluk

D) Sınırsız Sorumluluk

E) Kişisel Sorumluluk

11. Aşağıdakilerden hangisi* haksız fiil sorumluluğunun şartlarından biri değildir?

A) Fiilin hukuka aykırı olması

B) Failin kusurlu olması

C) Fiilden bir zararın doğması

D) Fiille zarar arasında illiyet bağı bulunması

E) Zararı karşılamak için tazminat talep edilmesi

12. Kiracının* kiralayana olan kira ödeme borcunun kaynağı* aşağıdakilerden hangisidir?

A) Haksız fiil

B) Sebepsiz zenginleşme

C) Hukuki fiil

D) Hukuki işlem

E) Haksız işlem

13. Aşağıdakilerden hangisi* sebepsiz zenginleşmenin şartlarından değildir?

A) Zenginleşme

B) Fakirleşme

C) illiyet bağı

D) Rücu

E) Haklı bir nedenin bulunmaması

14. Bir şirketin müşterilerine katalog göndermesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) İcaba davet

B) icap

C) Kabul

D) Zımni kabul

E) Edim

15. Şu an ülkemizde geçerli olmayan sorumluluk türü* aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kişisel sorumluluk

B) Kişi ile sorumluluk

C) Sınırlı sorumluluk

D) Belli mallarla sorumluluk

E) Belli miktarla sorumluluk

16. Boyacının ayakkabıyı boyaması ne tür bir edimdir?

A) Kişisel edim

B) Bölünmez edim

C) Sürekli edim

D) Olumsuz edim

E) Ani edim

17. Kilosu 80 bin liradan 1 ton soğan satmayı teklif eden kişiye* Nilgün soğanları 60 bin liradan alacağını bildirirse* Nilgün'ün bu beyanının hukuki niteliği nedir?

A) icap

B) icaba davet

C) Kabule davet

D) Kabul

E) Zımni kabul

18. Sebepsiz zenginleşmeden doğan alacaklar* en çok kaç yıllık zamanaşımına tabidir?

A) 1 B) 3 C) 5 D) 10 E) 15

19. Hukuk düzeninin hoş görmediği ve yapılmasına izin vermediği zarar doğurucu eylemlere ne ad verilir?

A) Tağyir

B) Cebri icra

C) Haksız iktisap

D) Haksız fiil

E) Sebepsiz zenginleşme

20. Borç ilişkisinin unsurlarından olan edim ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

A) Borçlunun yerine getirmekle yükümlü olduğu borcun konusuna edim denir.

B) Konusu* vermek* yapmak veya yapmamak biçiminde olabilir.

C) Edimin konusu mutlaka belli edilmiş olmalıdır.

D) Edimin konusu kanuna* ahlaka aykırı olmamalıdır.

E) Edimin konusu imkansız olmamalıdır.

1.B 2.C 3.C 4.C 5.C 6.C 7.E 8.D 9.A 10.C 11.E 12.D 13.D

14.A 15.B 16.E 17.B 18.A 19.D 20.C

*****************************

ÜNİTE 11

1. Aşağıdakilerden hangisi* esaslı hata değildir?

A) Saikte Hata

B) Hesapta Hata

C) Miktarda Hata

D) Temlikte Hata

E) Vadede Hata

2. Görmeyenlerin attıkları imzaların geçerli olabilmesi için aşağıdaki şartlardan hangisi aranır?

A) Sulh Hukuk Hakiminin Onayı

B) Velisinin Onayı

C) Savcının Onayı

D) Noterin Onayı

E) Valinin Onayı

3. Aşağıdakilerden hangisi* yazılı şekle bağlı değildir?

A) Bağışlama taahhüdü

B) Taşınmaz tellallığı

C) Alacağın temliki

D) Evlenme sözleşmesi

E) Kaydı hayatla irat

4. Muvazaa ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

A) irade ile irade açıklaması arasındaki uygunsuzluk halidir.

B) Mutlak ve nisbi olmak üzere iki türü vardır.

C) irade bozukluğu hallerin-dendir.

D) İrade ile irade açıklaması arasındaki uygunsuzluk kasten yaratılır

E) Taraflar arasında muvazaa anlaşması vardır.

5. Kendisine bakan çocuğuna evini bağışlamak isteyen* ancak diğer çocuklarından çekindiği için evi bu çocuğuna satmış gibi gösteren kimsenin bu davranışına ne ad verilir?

A) İkrah

B) Nisbi Muvazaa

C) Tehdit

D) Kanuna Karşı Hile

E) Hile

6. İrade ile irade açıklaması arasındaki uygunsuzluk aşağıdakilerin hangisinde kişinin dikkatsizliğinden doğar?

A) Muvazaa

B) Hata

C) Hile

D) ikrah

E) Kanuna karşı hile

7. Aşağıdakilerden hangisi* kişinin yapmak istemediği bir sözleşmeyi kendisinin zarara uğratılacağı tehdidiyle sözleşme yapmaya zorlanmasıdır?

A) İkrah

B) Hata

C) Mutlak Muvazaa

D) Nispi Muvazaa

E) Hile

8. Bir sözleşmede iradesi hata* hile veya ikrah dolayısıyla bozulmuş olan tarafın bu sözleşmeyi feshetmesine ilişkin açıklama kaç yıllık hak düşürücü süreye bağlıdır?

A) 1 B)3 C)5 D) 7 E) 10

9. Aşağıdakilerden hangisi* resmi şekle tabidir?

A) Evlenme sözleşmesi

B) Taşınmaz tellallığı

C) Kaydı hayatla irat

D) Ölünceye kadar bakma sözleşmesi

E) Rekabet yasağı anlaşması

10. Aşağıdakilerden hangisi* resmi şekle tabi değildir?

A) Mal rejimi sözleşmesi

B) Miras sözleşmesi

C) Taşınmaz satımı

D) Ölünceye kadar bakma sözleşmesi

E) Bağışlama taahhüdü

11. Yazılı şekle uymamanın müeyyidesi* aşağıdakilerden hangisidir?

A) Nisbi butlan Mutlak butlan iptal Yokluk Tek taraflı bağlamazlık

B) Mutlak butlan

C) iptal

D) Yokluk

E) Tek taraflı bağlamazlık

12. Sözleşmenin taraflarından birinin iradesinin hata* hile gibi nedenlerle bozulması halinde* aşağıdaki yaptırım türlerinden hangisi söz konusu olur?

A) Mutlak butlan

B) Nisbi butlan

C) Tek taraflı bağlamazlık

D) Ceza

E) Cebri icra

13. Nisbi muvazaada gizli işlemin geçerli sayılması için aranan koşul nedir?

A) Gizli işlemin yazılı şekilde yapılmış olması

B) Mahkemece gizli işlemin geçerliliğine karar verilmesi

C) Menfaati olanların gizli işlemin geçerliliğini mahkemede talep etmesi

D) Gizli işlemin geçerliliği konusunda tarafların özel bir anlaşma yapmış olmaları

E) Gizli işlemin kanunun aradığı şekilde yapılmış olması

14. Hile ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Sözleşme konusu hususlarda aldatma vardır.

B) Aldatma kastı vardır.

C) Hileye uğrayan sözleşme ile bağlı değildir.

D) Üçüncü kişiler tarafından yapılamaz.

E) irade açıklamasında bulunan taraf hataya düşürülmektedir.

15. Bir sözleşmede her iki tarafın irade açıklaması arasında bilerek ve istenerek meydana getirilen uygunsuzluğa ne ad verilir?

A) Hata

B) Hile

C) ikrah

D) Muvazaa

E) Gabin

1.A 2.D 3.D 4.C 5.B 6.B 7.A 8.A 9.D 10.E 11.B 12.C 13.E 14.D 15.D

*******************************************

ÜNİTE 12

1. Temsilcinin* bir kişi adına ondan izin almadan onun adına sözleşme yapması ne tür bir temsildir?

A) Yetkili Temsil

B) Yetkisiz Temsil

C) Doğrudan Temsil

D) Dolaylı Temsil

E) Kanuni Temsil

2. Veli ve vasinin temsil yetkisi* aşağıdakilerden hangisine örnektir?

A) Kanuni Temsil

B) İradi Temsil

C) Yetkili Temsil

D) Doğrudan Temsil

E) Dolaylı Temsil

3. Yetkisiz temsilin hukuki sonuç doğurması ve geçerli olması için aşağıdaki koşullardan hangisi gerekir?

A) Temsil olunanın icapta bulunması

B) Temsil olunanın reşit olması

C) Temsil olunanın onay vermesi

D) Temsilcinin haklı olması

E) Hiçbir koşul gerekmez

4. Kanuni temsil için aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

A) Kanuni temsilciler veli ve vasidir.

B) Kanuni temsilciler yetkilerini Medeni Kanundan alırlar.

C) Temsil yetkisinin kapsamı kanun hükümlerine göre belirlenir.

D) Temsil yetkisinin kapsamı temsil olunanın iradesine göre belirlenir.

E) Vesayet* korunmaya muhtaç kişiler üzerinde kurulur.

5. Bir kişinin iradesini diğer kişiye ileten kimseye ne denir?

A) Temsilci B) Vekil C) Avukat D) Ulak E) Tacir

6. Aşağıdakilerden hangisi* temsili sona erdirir?

A) Temsilcinin askere gitmesi

B) Temsil olunanın yerleşim yerinin değişmesi

C) Temsil olunanın hastalanması

D) Temsilcinin evlenmesi

E) Temsilcinin iflası

7. Bir temsil ilişkisinde bulunması gereken kişiler* aşağıdakilerden hangisinde bir arada verilmiştir?

A) Haberci - Temsil olunan -3. kişi

B) Postacı - Temsilci - Temsil olunan

C) Temsilci - Temsil olunan -3. kişi

D) Vekil - Temsilci - Temsil olunan

E) Tacir - Vekil - Temsilci

8. Temsil* aşağıdaki kanunlardan hangisinde düzenlenmiştir?

A) Kira Kanunu

B) Ticaret Kanunu

C) Ceza Kanunu

D) Medeni Kanun

E) Borçlar Kanunu

9. Temsilci tarafından* kendi n..... bir hukuki işlem yapılan kimseye ne ad denir?

A) Vekil

B) Müvekkil

C) Temsilci

D) Temsil olunan

E) 3. kişi

10. Temsil yetkisinin geçerli olması için hangi şekil şartına uyulması gerekir?

A) Sözlü şekil

B) Karma şekil

C) Yazılı şekil

D) Resmi şekil

E) Herhangi bir şekle uyulması gerekmez.

11. Aşağıdakilerden hangisinde* temsilcinin özel yetkiye sahip olması gerekir?

A) Ev kiralama

B) Ödünç verme

C) Kefil olma

D) Ariyet verme

E) Taşınmazı devretme

12. Temsilcinin hukuki işlemi kendi n.....* temsil olunanın hesabına yaptığı temsil türü* aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kanuni temsil

B) iradi temsil

C) Doğrudan doğruya temsil

D) Dolaylı temsil

E) Yetkisiz temsil

13. Temsilci* yaptığı hukuki işlemde başkasını temsil ettiğini söylemez ise* ne tür temsil söz konusudur?

A) Dolaylı temsil

B) Kötü niyetli temsil

C) Doğrudan doğruya temsil

D) Yetkisiz temsil

E) Haksız temsil

1.B 2.A 3.C 4.D 5.D 6.A 7.C 8.E 9.D 10.E 11.E 12.D 13.A

**********************************

ÜNİTE 13

1. 100 kilo buğday ile 100 kilo kömür neden takas edilemez?

A) Taraflar karşılıklı olmadığı | için

B) Borçlar benzer olmadığı için ]

C) Borçlar karşılıklı olmadığı için j

D) Borçlar eşit olmadığı için

E) Karşı tarafın rızası olmadığı için

2. Alacaklının zamanaşımına uğramış bir borcu talep etmesi halinde* borçlu ne tür bir savunma gerçekleştirebilir?

A) Zamanaşımı definde bulunabilir.

B) Zamanaşımı itirazında bulunabilir.

C) Borcu ödemek zorundadır.

D) Borcu reddedebilir.

E) Muacceliyet definde bulunabilir.

3. Nev'iyle muayyen edilmiş borçlarda* borcun ifa yeri neresidir?

A) Borçlunun yerleşim yeri

B) Alacaklının yerleşim yeri

C) Borcun doğduğu yer

D) Alacaklının istediği yer

E) Sözleşme yapılırken malın bulunduğu yer

4. Hüküm ifade ettiğine güvenilen bir sözleşmenin hüküm ifade etmemesi yüzünden alacaklının uğradığı zarar* aşağıdakilerden hangisidir?

A) Munzam Zarar

B) Olağan Zarar

C) Olağanüstü Zarar

D) Menfi Zarar

E) Müsbet Zarar

5. Ali* Ayşe'ye evini kiralar. Kira bedeli nerede ifa edilir?

A) Ali'nin yerleşim yerinde

B) Evin bulunduğu yerde

C) Ayşe'nin yerleşim yerinde

D) Ayşe'nin istediği yerde

E) Noterde

6. Ödeme zamanı gelmiş olan borçlara ne denir?

A) Vadeli Borç

B) Vakitli Borç

C) Muaccel Borç

D) Müeccel Borç

E) Müteselsil Borç

7. Kanunun belirttiği sebeplerle o ana kadar işlemiş zaman aşımı süresinin ortadan kalkarak yeniden işlemeye başlamasına ne ad verilir?

A) Zamanaşımının durması

B) Zamanaşımının kesilmesi

C) Zamanaşımının yenilenmesi

D) Zamanaşımının başlamaması

E) Zamanaşımının sona ermesi

8. Aşağıdakilerden hangisi* borçlunun temerrüdü için gerekli koşullardan biri değildir?

A) İfanın mümkün olması

B) ifanın gecikmiş olması

C) Borcun muaccel olması

D) Borçluya ihtarda bulunulması

E) Kusursuz imkansızlık durumunun gerçekleşmesi

9. Aşağıdakilerden hangisi* takasın şartlarından değildir?

A) Borçların karşılıklı olması

B) Borçların benzer olması

C) Borçların muaccel olması

D) Borçların eşit miktarda olması

E) Takas beyanında bulunulmuş olması

10. Aşağıdakilerden hangisi* kesin vadeli sözleşmelerle ilgili doğru bir bilgi değildir?

A) Alacaklı* borçluya belli bir süre vermelidir.

B) Kesin vadeyi* taraflar serbestçe belirlerler.

C) Kesin vadenin sonunda borçlu temerrüt olur.

D) Borçlunun temerrüdü için alacaklının ihtar çekmesine gerek yoktur.

E) Vadenin belirlenebileceği anlaşmalar da kesin vade sayılır.

11. Aşağıdakilerden hangisi aranacak borç değildir?

A) Pamuk

B) Para

C) Kömür

D) Şarap

E) Pirinç

12. Borçlar kanununa göre* para borçlarının ifa yeri* taraflarca önceden belirlenmemiş ise borcun ödenme yeri neresidir?

A) Sözleşmenin yapıldığı yer

B) Borçlunun yerleşim yeri

C) Alacaklının yerleşim yeri

D) 3. şahsın yerleşim yeri

E) Sözleşmenin ifa yeri

13. Kanunda sınırlı olarak sayılmış özel zamanaşımı halleri dışındaki alacakların tabi olduğu genel zamanaşımı süresi ne kadardır?

A) 1 yıl B) 5 yıl C) 6 yıl D) 10 yıl E) 20 yıl

14. Bir alacak miktarından belli olgular nedeniyle indirim yapılmasına hukukta ne ad verilir?

A) Takas

B) Akdi Takas

C) Kanuni Takas

D) Mahsup

E) Tenzilat

15. Alacaklının zamanaşımına uğramış bir borcu talep etmesi halinde* borçlu ne tür bir savunma gerçekleştirebilir?

A) Zamanaşımı definde bulunabilir.

B) Zamanaşımı itirazında bulunabilir.

C) Borcu ödemek zorundadır.

D) Borcu reddedebilir.

E) Muacceliyet definde bulunabilir.

16. Aşağıdakilerden hangisi* borcu sona erdirmez?

A) Kusursuz imkansızlık

B) Yenileme

C) ibra

D) Takas

E) Alacaklının ölmesi

17. Aşağıdaki durumlardan hangisinin varlığı halinde zamanaşımı süresi kesilmez?

A) Borçlunun borcu kabul etmesi

B) Borçlunun kefil göstermesi

C) Alacaklının dava ile hakkını talep etmesi

D) Alacaklının icrai takibat ile hakkını talep etmesi

E) Borçlunun ölmesi

18. Aşağıdakilerden hangisi* borçlunun temerrüdünde alacaklıya tanınan haklardan biri değildir?

A) Gecikmiş ifayı isteme

B) Sözleşmeyi değiştirme

C) ifadan vazgeçme

D) Sözleşmeden dönme

E) Tazminat

1.B 2.A 3.A 4.D 5.A 6.C 7.B 8.E 9.D 10.A 11.B 12.C 13.D

14.D 15.A 16.E 17.E 18.B

******************************************

ÜNİTE 14

1. Bir satım sözleşmesinde* semen hiç tayin edilmemişse* satış aşağıdakilerden hangisi üzerinden akdedilmiş sayılır?

A) Cari Fiyat

B) Hukuki Fiyat

C) Yasal Fiyat

D) Alıcının Belirlediği Fiyat

E) Satıcının Belirlediği Fiyat

2. Aşağıdakilerden hangisi* kiracının borçlarından değildir?

A) Kira bedelini ödemek

B) Komşuluk gereklerine uymak

C) Kiral***** özenle kullanmak

D) Sözleşmeyi yazılı bir şekilde yapmak

E) Sözleşme sonunda kiralanan şeyi geri vermek

3. 6570 sayılı Kanuna göre süreli kira sözleşmelerinde kiracı sözleşme sonunda sözleşmeyi sona erdirmek için kaç gün önceden yazılı bildirimde bulunmak zorundadır?

A) 5 gün B) 10 gün C) 15 gün D) 30 gün E) 60 gün

4. Konusu insan emeği olan bir sözleşme hizmet sözleşmesi değilse* aşağıdaki sözleşme hükümlerinden hangisi uygulanır?

A) Kefalet Hizmet Sözleşmesi

B) Vekalet Hizmet Sözleşmesi

C) Karz Hizmet Sözleşmesi

D) istisna Hizmet Sözleşmesi

E) Vedia Hizmet Sözleşmesi

5. Aşağıdakilerden hangisi* satım sözleşmesinde satıcının borçlarından biri değildir?

A) Mülkiyeti Nakil Borcu

B) Satılanı Teslim Borcu

C) Semeni Ödeme Borcu

D) Ayıba Karşı Garanti Borcu

E) Zapta Karşı Garanti Borcu

6. Aşağıdakilerden hangisi* satım sözleşmesinin konusu olamaz?

A) Ev

B) Araba

C) Giysi

D) Televizyon

E) Parasal değeri olmayan giysi

7. Satım sözleşmesinde ayıplı malın değiştirilmesi ne tür bir haktır?

A) Alelade Hak

B) Kurucu Yenilik Doğuran Hak

C) Değiştirici Yenilik Doğuran Hak

D) Bozucu Yenilik Doğuran Hak

E) Sosyal ve Ekonomik Hak

8. Aşağıdakilerden hangisi* satım sözleşmesinin türlerinden biri değildir?

A) Taşınır satımı

B) Taşınmaz satımı

C) Mülkiyeti saklı tutma şartıyla satım

D) Zilyetliği saklı tutma şartıyla satım

E) Taksitle satım

9. Aşağıdakilerden hangisi hizmet sözleşmesinde işçilerin borçlarından biri değildir?

A) İşi bizzat yapmak

B) Üstlendiği işe özen göstermek

C) iş güvenliği için gerekli önlemleri almak

D) İşletmeye ait sırları saklamak

E) işverenin talimatına uymak

10. Aşağıdakilerden hangisi* kredili satıştır?

A) Artırma ile satım sözleşmesi

B) Taksitle satım sözleşmesi

C) Örnek üzerine satım

D) Taşınmaz satımı

E) Mülkiyeti saklı tutma şartıyla satım

11. Satım sözleşmesinde yarar ve hasar* halin gereğinden veya özel şartlardan doğan istisnalar dışında* sözleşmenin yapılmasından itibaren kime geçer?

A) Satıcıya

B) Alıcıya

C) Temsilciye

D) Kefile

E) Aracıya

12. Aşağıdakilerden hangisi* satıcının satım sözleşmesinde kanundan doğan borçlarından biri değildir?

A) Teslim ve mülkiyeti nakil borcu

B) Satılanı saklama borcu

C) Ayıba karşı garanti borcu

D) Satılanı gönderme borcu

E) Zapta karşı garanti borcu

13. Aşağıdakilerden hangisi semen olabilir?

A) Para

B) Kıymetli Evrak

C) Döviz

D) Altın

E) Taşınır eşya

14. Borçlar hukukunda semen ne anlama gelir?

A) Satım sözleşmesinde satılan mal

B) Satım sözleşmesinde malın devrine ilişkin anlaşma

C) Satım sözleşmesinde alıcının satıcıya ödeyeceği para

D) Satım sözleşmesinde teslim edilmemiş mala gelecek zararlardan satıcının sorumlu tutulması

E) Satım sözleşmesinin geçersiz olması durumunda alıcıya ödenecek tutar

15. Aşağıdakilerden hangisinde 6570 sayılı kanun uygulanmaz?

A) Belediye teşkilatı bulunan üstü kapalı taşınmazlarda

B) Taşınırlarda

C) iskelelerde

D) Limanlarda

E) istasyonlarda

16. Aşağıdakilerden hangisi kira sözleşmesi ile ilgili olarak doğru bir bilgi içermez?

A) Karşılıklı bir sözleşme olması

B) Kullandırma amacı güden bir sözleşme olması

C) Kiralayana ve kiracıya borç yüklemesi

D) İki tarafa borç yükleyen sözleşmelerden olması

E) Sadece Borçlar Kanunu'nda düzenlenmiş olması

17. Kira sözleşmesinin şekli ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Yazılı yapılmadıkça geçerli değildir.

B) Noterde yapılmadıkça geçerli değildir.

C) Sözlü yapılmadıkça geçerli değildir.

D) Resmi sicile tescil edilmedikçe geçerli değildir.

E) Herhangi bir şekle tabi değildir.

18. 6570 sayılı Kira Kanunu'na tabi bir taşınmazı 3 yıllığına kiralayan bir kimse sürenin dolmasından 15 gün önce karşı tarafa bir ihtar çekmemiş ise kira sözleşmesinin durumu ne olur?

A) 3 yıl süre ile uzar.

B) 2 yıl süre ile uzar.

C) 1 yıl süre ile uzar.

D) 6 ay süre ile uzar

E) Sözleşme sona erer.

1.A 2.D 3.C 4.B 5.C 6.E 7.C 8.D 9.C 10.B 11.B 12.D 13.A 14.C 15.B 16.E 17.C 18.C

****************************************

ÜNİTE 15

1. Aşağıdakilerden hangisi vekalet sözleşmesini sona erdiren bir neden değildir?

A) Vekilin ölümü

B) Müvekkilin ölümü

C) Vekilin istifa etmesi

D) Vekalet verenin askere gitmesi

E) Vekalet verenin fiil ehliyetini kaybetmesi

2. Kefil* yerine getirdiği sorumluluk oranında aşağıdakilerden hangisine halef olur?

A) Borçluya

B) Alacaklıya

C) Temsilciye

D) Kefilin kefiline

E) Müteselsil kefile

3. Kefalet sözleşmesinde borcun miktarı belli değilse* sözleşmenin sonucu ne olur?

A) Geçersiz olur.

B) Geçerlidir.

C) Kefilin onayı ile geçerli olur.

D) Borçlunun onayı ile geçerli olur.

E) iptal olur.

4. Aşağıdakilerden hangisi* finansal kiralama sözleşmesinin sona erme sebebi değildir?

A) Sürenin dolması

B) Kiracının iflası

C) Kiracının ölümü

D) Kiracının fiil ehliyetini kaybetmesi

E) Kiralayanın işyerini değiştirmesi

5. Aşağıdakilerden hangisi* finansal kiralama bedeli kaps..... girmez?

A) Kiralama bedeli

B) Faiz

C) Masraflar

D) Kiralayanın kârı

E) Sigorta primleri

6. Birden fazla kimsenin bölünebilen bir borca kefil olmaları ne tür bir kefalettir?

A) Rücua Kefalet

B) Kefile Kefalet

C) Müteselsil Kefalet

D) Adi Birlikte Kefalet

E) Müteselsil Birlikte Kefalet

7. Aşağıdakilerden hangisi* özel vekaletnameyi gerektiren durumlar arasında yer almaz?

A) Kambiyo taahhüdünde bulunma

B) Tahkim

C) Sulh olma

D) Kiralama

E) Dava açma

8. Aşağıdakilerden hangisi* Franchising alanın borcu değildir?

A) Tekel hakkı

B) Mal ya da hizmetlerin sürümünü arttırmak

C) Sözleşme konusu maddi olmayan malları kullanmak

D) işletme ve pazarlama ilkelerine uymak

E) Ücret ödemek

9. Aşağıdakilerden hangisi* finansal kiralama sözleşmesinin konusu olamaz?

A) Baskı makinesi

B) Fikri ve sınai haklar

C) Taşınır mal

D) Taşınmaz mal

E) iş makinesi

10. Aşağıdakilerden hangisi* vekalet sözleşmesi hakkında doğru değildir?

A) Avukatlar dışında şekle bağlı değildir.

B) Mutlaka karşılıklıdır.

C) Zaman önemli değildir.

D) Özel veya genel olabilir.

E) Borçlar Kanunu'nda düzenlenmiştir.

11. Vekalet sözleşmesinde vekalet verenin (müvekkil) tek taraflı olarak sözleşmeyi sona erdirmesine ne ad verilir?

A) Fesih

B) Azil

C) istifa

D) Terk etme

E) Feshi bildirme

12. Adî birlikte kefaletle alacaklı* kefillerden birinden* kendi payından fazlasını talep ederse* kefilin alacaklıya karşı sadece kendi payından sorumlu olduğunu ileri sürmesine ne ad verilir?

A) Taksim defi

B) Tartışma defi

C) Takas defi

D) Müeccellik defi

E) Zamanaşımı defi

13. Kefalet sözleşmeleri tali niteliktedir. Aşağıdaki kefalet türlerinden hangisi tali nitelikte olmadığından; kefilin tartışma defini ileri sürmesi mümkün değildir?

A) Adi Kefalet

B) Müteselsil Kefalet

C) Mutlak Kefalet

D) Kefile Kefalet

E) Rücua Kefalet

14. Alacaklının önce borçluya gitmeksizin* doğrudan doğruya kefile başvurabileceği kefalet türü* aşağıdakilerden hangisidir?

A) Müteselsil Kefalet

B) Adi Kefalet

C) Birlikte Kefalet

D) Kefile Kefalet

E) Rücua Kefalet

15. Aşağıdakilerden hangisi* kefalet sözleşmesi türlerinden biri değildir?

A) Müteselsil Kefalet

B) Birlikte Kefalet

C) Mutlak Kefalet

D) Kefile Kefalet

E) Rücua Kefalet

16. Müşterinin* üçüncü kişilerden olan alacaklarının ilgili şirket tarafından satın alındığı sözleşme aşağıdakilerden hangisidir?

A) Finansal kiralama sözleşmesi

B) Vekalet sözleşmesi

C) Satım sözleşmesi

D) Franchise sözleşmesi

E) Factoring sözleşmesi

17. Kefalet sözleşmesinin nitelikleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Kefalet sözleşmesi iki tarafa borç yükler.

B) Kefilin borcu fer'i bir borçtur.

C) Kefalet borcu tali bir borçtur.

D) Kefalet sözleşmesi güvence amacı güder.

E) Kefalet sözleşmesinin geçerliliği için kefilin ehil olması gerekir.

18. Aşağıdakilerden hangisi finansal kiralama sözleşmelerinde kiralayan şirket olabilir?

A) Anonim Şirket

B) Limited Şirket

C) Kollektif Şirket

D) Adi Şirket

E) Komandit Şirket

1.D 2.B 3.A 4.E 5.E 6.D 7.D 8.A 9.B 10.B 11.B 12.A 13.B

14.A 15.C 16.E 17.A 18.A

*******************************************

ÜNİTE 16

1. Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin kararlarına karşı hangi yargı organına başvurulabilir?

A) Yargıtay

B) Askeri Yargıtay

C) Danıştay

D) Sayıştay

E) Kesindir* hiçbir yargı organına başvurulamaz

2. İdare ve Vergi Mahkemeleri arasındaki görev uyuşmazlığına aşağıdaki mahkemelerden hangisi bakar?

A) Danıştay

B) Uyuşmazlık Mahkemesi

C) Yargıtay

D) Bölge İdare Mahkemesi

E) Askeri Yargıtay

3. Aşağıdakilerden hangisi* Ağır Ceza Mahkemesi'nin görev alanına girmez?

A) Ağır Hapis Cezası

B) idam Cezası

C) Müebbet Hapis Cezası

D) Hafif Hapis Cezası

E) Ağır Para Cezası

4. Aşağıdaki Yargıtay dairelerinden hangisinin verdiği kararlar değiştirilemez?

A) Dava Daireleri Kurulu

B) Ceza Daireleri Kurulu

C) Hukuk Genel Kurulu

D) Ceza Genel Kurulu

E) Büyük Genel Kurul

5. Aşağıdakilerden hangisi* Türkiye'deki adli yargı sisteminde yer alan mahkemelerden biri değildir?

A) Devlet Güvenlik Mahkemesi

B) Toplu Basın Mahkemesi

C) istinaf Mahkemesi

D) Trafik Mahkemesi

E) Çocuk Mahkemesi

6. Aşağıdakilerden hangisi* kabahatlere verilen cezalardan değildir?

A) Hafif Hapis Cezası

B) Hafif Para Cezası

C) işyerinin Geçici Tatili

D) Kısa Süreli Hürriyeti Bağlayıcı Ceza

E) Ağır Para Cezası

7. Aşağıdakilerden hangisi* adli yargının konusuna girmez?

A) Boşanma Davaları

B) Tazminat Davaları

C) Tahliye Davaları

D) Babalık Davası

E) Tam Yargı Davası

8- Aşağıdakilerden hangisi* kabahat niteliğindeki suçlara ilişkin davalara bakar?

A) Sulh Ceza Mahkemesi

B) Asliye Ceza Mahkemesi

C) Ağır Ceza Mahkemesi

D) idare Mahkemesi

E) Asliye Hukuk Mahkemesi

9. Siyasi partilerin mali deneticini aşağıdakilerden hangisi yapar?

A) Sayıştay

B) Uyuşmazlık Mahkemesi

C) Yargıtay

D) Anayasa Mahkemesi

E) Danıştay

10. Vasi tayini davalarına aşağıdaki mahkemelerden hangisi bakar?

A) Sulh Hukuk Mahkemesi

B) Sulh Ceza Mahkemesi

C) Asliye Hukuk Mahkemesi

D) Anayasa Mahkemesi

E) Yargıtay Mahkemesi

11. İlk derece mahkemeleri ile denetim mahkemeleri arasındaki mahkeme aşağıdakilerden hangisidir?

A) Uyuşmazlık Mahkemesi

B) istinaf Mahkemeleri

C) Yargıtay

D) Bölge idare Mahkemesi

E) Asliye Hukuk Mahkemesi

12. Anayasa Mahkemesi* anayasa değişikliklerine ilişkin iptal kararlarını nasıl verir?

A) Salt çoğunlukla

B) Mutlak çoğunlukla

C) 2/3 oy çokluğuyla

D) Oybirliğiyle

E) 3/4 oyçokluğuyla

13. Anayasa Mahkemesi'nin kararları ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?

A) Geriye yürümez.

B) Kesindir.

C) Resmi Gazete'de hemen yayımlanır.

D) Anayasa Mahkemesi iptal ile birlikte uygulanacak hükmü de tesis eder.

E) iptal kararı devletin tüm organlarını bağlar.

14. Aşağıdakilerden hangisi* kanunların Anayasaya aykırılığı iddiasıyla iptal davası açma hakkına sahip değildir?

A) Cumhurbaşkanı

B) Başbakan

C) iktidar partisi meclis grubu

D) Ana muhalefet partisi meclis grubu

E) TBMM üye tamsayısının en az 1/5'i tutarındaki üyeleri

15. Aşağıdakilerden hangisi* idari yargı yerlerinden biri değildir?

A) Danıştay

B) Devlet Güvenlik Mahkemesi

C) idare Mahkemesi

D) Vergi Mahkemesi

E) Bölge İdare Mahkemesi

alıntıdır .

__________________

.

.

.


ölücanlar_42
Şube Müdürü
14 Şubat 2011 11:54

Temel Bilgi Teknolojileri Deneme Sınavı

--------------------------------------------------------------------------------

TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ SORULAR

Soru 1. Aşağıdakilerden hangisi bilgi işlem sürecindeki işlem adımlarından biri değildir?

a. Özetleme

b. İletme

c. Yorumlama

d. Erişim

e. Saklama

Soru 2. Bir sınav sonucunda A ve B illerinin başarı düzeylerinin karşılaştırılmasını yapılabilmek için bilgi işlem sürecinde yapılması gereken işlem aşağıdakilerden hangisidir?

a. Sıralama

b. Sınıflandırma

c. Hesaplama

d. Erişme

e. Sınama

Soru 3. Ondalık sayı sistemindeki 14 sayısının ikili sayı sistemindeki karşılığı nedir?

a. 1011

b. 1100

c. 1101

d. 1110

e. 1111

Soru 4. Bilgisayar belleklerinde kullanılan ölçü birimi aşağıdakilerden hangisidir?

a. CPU

b. BAYT

c. ROM

d. GİGAHERTZ

e. HERTZ

Soru 5. Aşağıdakilerden hangisi işletim sistemi tarafından yönetilen bilgisayar kaynaklarından biri değildir?

a. Ana bellek

b. Yardımcı bellek

c. Yazıcı

d. Kullanıcı

e. Klavye

Soru 6. Aşağıdakilerden hangisi bir büro yazılımı değildir?

a. Kelime İşlemciler

b. İşlem Tabloları

c. Sunum Programları

d. İşletim Sistemi

e. Veri Tabanı

Soru 7. Aşağıdakilerden hangisi bir Windows grubu işletim sistemi değildir?

a. Windows PT

b. Windows NT

c. Windows XP

d. Windows 98

e. Windows 2000

Soru 8. Bilgisayarı Kapat seçeneği aşağıdaki menülerden hangisinde yer alır?

a. Dosya

b. Yardım

c. Başlat

d. Araçlar

e. Görünüm

Soru 9. Büro yazılımları açıldığında ekranda görülen pencerede kaç tane kapatma [x] düğmesi yer alır?

a. 1

b. 2

c. 3

d. 4

e. 5

Soru 10. Aşağıdakilerden hangisi biçimlendirme araç çubuğunda yer alan düğmelerden biri değildir?

a. Yana Yatık (İtalik)

b. Altı Çizili

c. İki Yana Dayalı (Yasla)

d. Kalın

e. Sütunlar

Soru 11. MS Word programında tümü büyük harf ile oluşturulmuş bir metnin, tümünün küçük harfe dönüştürülmesi gerektiğinde aşağıdaki menülerden hangisi kullanılır?

a. Düzen

b. Biçim

c. Ekle

d. Görünüm

e. Araçlar

Soru 12. MS Word programında, standart araç çubuğunda yer alan disket simgesi aşağıdakilerden hangisini ifade eder?

a. Kapat

b. Yazdır

c. Yeni sayfa aç

d. Kaydet

e. Baskı ön izleme

Soru 13. Aşağıdaki menülerden hangisi büro yazılımları arasında sayılan Excel programına özgüdür?

a. Dosya

b. Tablo

c. Araçlar

d. Biçim

e. Veri

Soru 14. C2'den C8'e kadar olan hücrelerdeki değerleri ile D2'den D8'e kadar olan hücrelerdeki değerlerden çıkartmak için nasıl bir formül yazılmalıdır?

a. =(C2:C ? (D2

b. =TOPLA(C2:C ? (D2:

c. =(C2:C8 ? D2

d. =TOPLA(C2:C ? ÇIKART(D2

e. =(C2+C ? (D2+D

Soru 15. Kişisel bilgisayarlar hangi yıllardan itibaren yaygınlaşmaya başlamıştır?

a. 1950?li yıllar

b. 1960?lı yıllar

c. 1970?li yıllar

d. 1980?li yıllar

e. 1990?lı yıllar

Soru 16. Bir disketin kapasitesi kaç megabayttır?

a. 2

b. 3,5

c. 0,76

d. 2,8

e. 1,44

Soru 17. Ortalama bir CD'nin kapasitesi kaç MB'tır?

a. 1600

b. 700

c. 40

d. 100

e. 900

Soru 18. MM 0.1 adıyla piyasaya sürülen bir programın adında yer alan 0.1 ibaresi aşağıdakilerden hangisini ifade eder?

a. Programın adını

b. Programın hangi firmaya ait olduğunu

c. Programın hangi sürümü olduğunu

d. Programın paket program olduğunu

e. Programın eğitsel program olduğunu

Soru 19. Bilgisayar donanımının çeşitli işlemleri gerçekleştirmek için uymak zorunda olduğu komutlar bütününü ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?

a. Donanım

b. Yazılım

c. Bellek

d. Veri

e. İşletim sistemi

Soru 20. Bilgisayarda herhangi bir klasör oluşturulduğunda işletim sistemi bu klasörü aşağıdakilerden hangisi ile adlandırır?

a. Belgelerim klasörü

b. Yeni klasör

c. Sistem klasörü

d. Kısayol klasörü

e. İsimsiz klasör

Soru 21. Aşağıdaki düğmelerden hangisi standart araç çubuğunda yer almaz?

a. Kaydet

b. Sırala

c. Yazdır

d. Kopyala

e. Yapıştır

Soru 22. Bir yazılıma farklı renk ve boyut gibi özelliklere sahip metinler eklemek için aşağıdakilerin hangisinden yararlanılır?

a. Çizim

b. Resim

c. Grafik

d. Wordart

e. Tablo

Soru 23. MS Word programındaki ekle menüsü içinde aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

a. Tarih ve saat

b. Sayfa numarası

c. Dipnot

d. Resim

e. Paragraf

Soru 24. Bir MS Word belgesinde oluşturulan metnin seçili alanındaki yazının rengi aşağıdaki araç çubuklarından hangisi ile değiştirilebilir?

a. Standart araç çubuğu

b. Biçimlendirme araç çubuğu

c. Çizim araç çubuğu

d. Resim araç çubuğu

e. Tablo araç çubuğu

Soru 25. Excel programında biçim menüsünden hücreler komutuna tıklandığında hücreleri biçimlendir penceresi açılır. Bu penceredeki hangi seçenek ile hücre içindeki değerler tarih, saat, para birimi olarak biçimlendirilebilir?

a. Hizalama

b. Yazı tipi

c. Koruma

d. Sayı

e. Kenarlıklar

Soru 26. Bilgi işlem sürecinin ilk basamağı aşağıdakilerden hangisidir?

a. Sıralama

b. Sınama

c. Erişim

d. Kayıt etme

Soru 27. Rassal erişimli belleğin kısa yazılışı aşağıdakilerden hangisidir?

a. ROM

b. RAM

c. REM

d. CD

e. CPU

Soru 28. Aşağıdakilerden hangisi bir çevre birimine örnek olarak verilemez?

a. Ekran

b. Tarayıcı

c. Modemler

d. Ses araçları

e. Sayısal kamera

Soru 29. İşletim sistemleri, kontrol ettikleri bilgisayar türlerine ve destekledikleri uygulama türlerine göre kaç gruba ayrılırlar?

a. 2

b. 4

c. 5

d. 7

e. 8

Soru 30. Aşağıdakilerden hangisi masaüstü ayarlarını değiştirmekte kullanılan görüntü özellikleri seçeneklerinden biri değildir?

a. Arka plan

b. Ekran koruyucu

c. Efektler

d. Simgeleri diz

e. Görünüm

Soru 31. Dosyaların yaratılması, saklanması, yazıcıya gönderilmesi ve sayfa yapısının ayarlanması gibi dosya yönetimine ilişkin komutları içeren menü aşağıdakilerden hangisidir?

a. Dosya

b. Biçim

c. Yardım

d. Pencere

Soru 32. Aşağıdakilerden hangisi ekle menüsünde yer almaz?

a. Resim

b. Nesne

c. Araç çubuğu

d. Sayfa numarası

e. Dipnot

Soru 33. Kelime işlemcilerde metni oluşturan harf, rakam, sembol ve boşluklar aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir?

a. Tuş

b. Karakter

c. Düğme

d. Komut

e. Kelime

Soru 34. Rakamları içeren bilgileri, anlamlı parçalara ayırmayı ve düzenlemeyi, bu bilgilerle hesaplamalar yapmayı sağlayan, ayrıca bu verileri daha iyi yorumlayabilmek için tablo ve grafikler oluşturan program aşağıdakilerden hangisidir?

a. Microsoft World

b. Microsoft Excel

c. Microsoft Acces

d. Microsoft Power Point

e. Microsoft Outlook

Soru 35. Bir işlem tablosu olan Excel programındaki standart araç çubuğunda hangi düğme yer almaz?

a. Otomatik toplam

b. Birleştir ve ortala

c. Çizim yakınlaştır

d. Yakınlaştır

e. Metin gölgesi

Soru 36. Toplumsal dönüşüm aşamalarının sıralanışı aşağıdakilerin hangisinde doğru bir şekilde verilmiştir?

a. Avcı toplayıcı ? Tarım ? Sanayi ? Bilgi

b. Avcı toplayıcı ? Sanayi ? Bilgi

c. Tarım ? Sanayi ? Bilgi

d. Avcı toplayıcı ? Tarım ? Bilgi

e. Tarım ? Sanayi ? Bilgi ? Bilgi ötesi

Soru 37. Aşağıdaki çiftlerden hangisi hem giriş hem de çıkış birimleridir?

a. Ekran ? Sabit disk

b. Fare ? Yazıcı

c. Disket ? CD

d. Klavye ? Yazıcı

e. Klavye ? Sabit disk

Soru 38. Kullanıcıların programlama bilmeden kendi ihtiyaçlarını karşılayabilmesini sağlamaya yönelik programlara ne ad verilir?

a. Yardımcı programlar

b. Basit programlar

c. Tek kullanıcılı programlar

d. Paket programlar

e. Genel programlar

Soru 39. Aşağıdakilerden hangisi çoklu kullanıcı işletim sistemine örnek teşkil eder?

a. Windows 95

b. Windows 98

c. Macintosh

d. Microsoft

e. Unix

Soru 40. Dosyayı yakınlaştırmak ve uzaklaştırmak, farklı biçimlerde göstermek, araç çubuklarını açığa çıkarmak ya da gizlemek gibi ekran görünümünü ayarlamaya ilişkin komutları içeren menü aşağıdakilerden hangisidir?

a. Düzen

b. Görünüm

c. Pencere

d. Araçlar

e. Yardım

Soru 41. Aşağıdaki fonksiyonlardan hangisi =D7+D8+D9+D10+D11+D12 formülünün işlevini görür?

a. =TOPLA(D7;D12)

b. =TOPLA(D7*D12)

c. =TOPLA(D712)

d. =(TOPLAD7+D12)

e. =(TOPLA D712)

Soru 42. Aşağıdaki ifadelerden hangisi bilgi toplumları için geçerli değildir?

a. Enerji kaynağı nükleer ve elektrik enerjisidir

b. Bilgi ve kişisel yetenek zenginlik kaynağıdır

c. Zaman düzenlemesi doğrusal saat zamanlamasıdır

d. Uluslar arası geçirgenlik toplumsal örgütlenme biçimidir

e. Sembol işleme çoğunluğun geçim kaynağıdır

Soru 43. Aşağıdakilerden hangisi bilgisayara belirli bir işi gerçekleştirmesi için verilen komutlar toplamını ifade eder?

a. Bellek

b. Donanım

c. Program

d. İşlemci

e. Yazıcı

Soru 44. (A ile ifade edilen sürücü aşağıdakilerden hangisidir?

a. CD-Rom

b. Disket

c. Yerel bellek

d. Kurulum diski

e. Paylaşım diski

Soru 45. Programların içinde çalıştığı çerçeveye ne ad verilir?

a. Menü

b. Düğme

c. Gezgin

d. Pencere

e. Klasör

Soru 46. Yaratılan bir belgenin yatay veya dikey görünümde olmasını sağlayan ve kenar boşluklarının ayarlanmasında kullanılan komut aşağıdakilerden hangisidir?

a. Özelleştir

b. Kenarlıklar ve gölgelendirme

c. Baskı önizleme

d. Sayfa yapısı

e. Yazım ve dil bilgisi

Soru 47. MS Word programında, biçimlendirme araç çubuğunda yer alan ( A ) düğmesi ile aşağıdakilerden hangisi yapılır?

a. Metnin seçili alanı yana yatık (italik) yapılır

b. Metnin seçili alanı altı çizili yapılır

c. Metnin seçili alanı vurgulu(kalın) yapılır

d. Metnin seçili alanı ortalanır

e. Metnin seçili alanı numaralandırılır

Soru 48. Bilgisayar kaynaklarının yönetildiği birim aşağıdakilerden hangisidir?

a. Yazıcı

b. Fare

c. Klavye

d. Sürücü

e. İşletim sistemi

Soru 49. Gezgin penceresini açmak için yapılan işlemlerin doğru sıralaması aşağıdakilerden hangisidir?

a. Başlat ? Programlar ? Donatılar ? Gezgin

b. Başlat ? Ayarlar ? Donatılar ? Gezgin

c. Başlat ? Programlar ? Sistem araçları ? Gezgin

d. Başlat ? Ayarlar ? Denetim masası ? Yazıcılar ? Gezgin

e. Başlat ? Belgeler ? Donatılar ? Gezgin

Soru 50. Aşağıdakilerden hangisi biçimlendirme araç çubuğunda yer alan düğmelerden biridir?

a. Baskı önizleme

b. Sözlük denetimi

c. Yakınlaştır

d. Bağlantı (köprü) ekle

e. Numaralandırma

Soru 51. Kopyala komutunun klavye kısa yolu aşağıdakilerden hangisidir?

a. Ctrl+V

b. Ctrl+N

c. Ctrl+A

d. Ctrl+X

e. Ctrl+C

Soru 52. Excel programında bir grafik çizmek için yapılması gereken ilk işlem hangisidir?

a. Standart araç çubuğundaki grafik sihirbazı düğmesine tıklanır

b. Grafikte gösterilmek istenen veriler etiketleriyle beraber seçilir

c. Görünüm menüsünden grafik çiz seçeneği seçilir

d. Grafik kaynak verisi sütunlarındaki veriler seçili konumda bırakılarak ileri düğmesi tıklanır

e. Grafik seçenekleri kutusundan grafik seç düğmesi tıklanır

Soru 53. Belirli bir problemin çözümüne ya da belirli bir uzmanlık alanının desteklenmesine yönelik paket programlara ne ad verilir?

a. Uygulama yazılımı

b. Derleyici yazılım

c. Büro yazılımı

d. Yorumlayıcı yazılım

e. Deneme yazılımı

Soru 54. Bilgisayardan silinerek geri dönüşüm kutusuna gönderilen nesneler geri alınmak istendiğinde aşağıdaki komutlardan hangisi kullanılır?

a. Geri getir

b. Geri gönder

c. Yeniden yükle

d. Tümünü geri al yükle

e. Geri al

Soru 55. Araç çubuklarının pencere içinde istenilen yere taşınabilir konumda olmasını aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir?

a. Yüzer konum

b. Gezer konum

c. Sabit konum

d. Gizli konum

Soru 56. Aşağıdakilerden hangisi bir bilgisayar dili programı değildir?

a. Birleştirici diller

b. Programlama dilleri

c. Derleyiciler

d. Yorumlayıcılar

e. Kullanıcılar

Soru 57. Bilgisayarın açıldığı andan kapandığı ana kadar görev yapan, girilen bütün bilgileri bilgisayarın anlayacağı şekilde yorumlayıp sonuçlar üreten sistem aşağıdakilerden hangisidir?

a. Bilgi sistemi

b. Programlama sistemi

c. İşletim sistemi

d. Uygulama sistemi

e. Yönetim sistemi

Soru 58. Aşağıdakilerden hangisi bir işletim sistemi değildir?

a. Picox

b. Linux

c. Windows XP

d. Windows NT

e. BSD Unix

Soru 59. Standart araç çubuğundaki kaydet düğmesi aşağıdaki menülerden hangisinde yer alır?

a. Dosya

b. Düzen

c. Biçim

d. Araçlar

e. Pencere

Soru 60. Bir MS Word belgesi üzerinde çalışırken kesme, kopyalama ve yapıştırma işlemleri aşağıdakilerin hangisinden yapılamaz?

a. Düzen menüsünden

b. Klavyeden

c. Standart araç çubuğundan

d. Farenin sağ tuşundan

e. Biçimlendirme araç çubuğundan

Soru 61. Kısa yolu, biçimlendirme araç çubuğunda bulunan ve Excel'e özgü olan; seçilen değerlerin sonuna her seferinde bir sıfır (0) ekleyen ya da eksilten düğmenin adı nedir?

a. Oran biçimi

b. Ekle

c. Ekle , azalt

d. Virgül biçimi

e. Ondalık değerleri artırma yada azaltma

Soru 62. Bilgiyi işlemekte kullanılan maddi cihazlar ile kavramsal araçların toplamına ne ad verilir?

a. Bilgi teknolojileri

b. Bilgi birikimi

c. Teknoloji

d. Bilgisayar

e. Bilgi işlem

Soru 63. Fatura, KDV fişi gibi dokümanları yazdırmak amacıyla en çok kullanılan yazıcı türü aşağıdakilerden hangisidir?

a. Nokta vuruşlu yazıcılar

b. Satır yazıcı

c. Mürekkep püskürtmeli yazıcı

d. Lazer yazıcı

e. Sayfa yazıcı

Soru 64. Aşağıdakilerden hangisi işletim sisteminin ilk kurulumu sırasında masaüstüne yerleşen öğelerden biri değildir?

a. Bilgisayarım

b. Belgelerim

c. Ağ bağlantılarım

d. Denetim masası

e. Geri dönüşüm kutusu

Soru 65. Bir dosya içinde istenen sayfaya, bölüme, satıra, dipnota, kaynağa, tabloya, başlığa veya nesneye kolayca erişmek amacıyla kullanılan ve düzen menüsünde yer alan komut aşağıdakilerden hangisidir?

a. Git

b. Değiştir

c. Getir

d. Geri al

e. Eriş

Soru 66. İkili sayı sisteminde 1011 sayısının ondalık sayı sistemindeki karşılığı nedir?

a. 15

b. 9

c. 12

d. 6

e. 11

Soru 67. Aşağıdakilerden hangisi biçim menüsünde yer almaz?

a. Yazı tipi

b. Yazı tipi sekmesi

c. Yazı tipi rengi

d. Yazı tipi boyutu

e. Yazı tipi stili

Soru 68. MS Word programında aşağıdaki görünümlerden hangisi yer almaz?

a. Sayfa düzeni görünümü

b. Normal görünüm

c. Web yerleşimi görünümü

d. Anahat görünümü

e. Slayt görünümü

Soru 69. Aşağıdakilerden hangisi büro yazılımlarındaki standart menülerden biri değildir?

a. Dosya

b. Düzen

c. Görünüm

d. Biçim

e. Dönüşüm

Soru 70. Kelime işlemci programında metnin yazıldığı ve düzenlendiği alan aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir?

a. Sayfa

b. Dosya

c. Masaüstü

d. Pencere

e. Klasör

Soru 71. Başlık çubuğunun sağ üst köşesinde yer alan ve [x] sembolü ile ifade edilen düğmenin işlevi aşağıdakilerden hangisidir?

a. Simge durumuna getir

b. Önceki boyut

c. Ekranı kapla

d. Ekranı kapat

e. Kapat

Soru 72. Bir kelime işlemci belge, Web Sayfası olarak kaydedildiğinde uzantısı aşağıdakilerden hangisi olur?

a. doc

b. jpg

c. html

d. txt

e. slx

Soru 73. Bilgisayardan silinen bütün nesnelerin depolandığı alan aşağıdakilerden hangisidir?

a. Masaüstü

b. Başlat menüsü

c. Geri dönüşüm kutusu

d. Belgelerim klasörü

e. Bilgisayarım

Soru 74. Bilgisayar sistemindeki dosyalar aşağıdaki sayı sistemlerinden hangisi ile oluşturulur?

a. Tekli sayı sistemi

b. Sabit sayı sistemi

c. İkili sayı sistemi

d. Onlu sayı sistemi

e. Çoklu sayı sistemi

Soru 75. Hızlı Başlat Araç Çubuğu ekranın neresinde yer alır?

a. Başlat menüsü içinde

b. Görev çubuğunda

c. Ekranın ortasında

d. Ekranın sağ alt köşesinde

e. Ekranın sol üst köşesinde

Soru 76. Bir nesne veya nesne grubunu silmek için aşağıdaki tuşlardan hangisi kullanılır?

a. Insert

b. End

c. Delete

d. Alt Gr

e. Ctrl

Soru 77. Bilgisayarda saatin görüntülendiği alan aşağıdakilerden hangisidir?

a. Kenarlık alanı

b. Başlık alanı

c. Hızlı başlat alanı

d. Kaydırma alanı

e. Durum alanı

Soru 78. Günümüz toplumlarında bilgiyi tarif ederken kullanılabilecek en önemli ölçüt hangisidir?

a. Deneyimleri kuşaktan kuşağa aktarabilme yeteneği

b. Zeka ölçütü

c. Alet ve makine yapma ve kullanabilme yeteneği

d. Zeka ölçütü

e. Karar verme sürecindeki rolü

Soru 79. Bilgisayar sisteminin elle tutulan, gözle görülen maddi unsurlarını ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?

a. Donanım

b. Yazılım

c. Masaüstü

d. Program

e. İşletim sistemi

Soru 80. "Sabit disk hızı" nedir?

a. Sabit disk üzerindeki iz sayısı

b. Saniyede veri yükleme hızı

c. Diskin gigabayt cinsinden kapasitesi

d. Diskte belirli bir adrese erişim hızı

e. Diskin saniyedeki dönüş hızı

Soru 81. Kes, Kopyala, Yapıştır, Temizle ve Tümünü Seç komutlarını içeren menü aşağıdakilerden hangisidir?

a. Biçim

b. Düzen

c. Görünüm

d. Ekle

e. Araçlar

Soru 82. Excel programında fonksiyon yapıştır iletişim kutusunda E?ER, VE, YA DA, DE?İL gibi işlem tablosunda belirli bir koşulun sağlanıp sağlanmadığını denetlemeye yarayan işlevler hangi kategori altında toplanmıştır?

a. Mantıksal

b. Finansal

c. Veri tabanı

d. Metin

e. Matematik ve trigonometri

CEVAP ANAHTARI

1. C 21. B 41. C 61. E 81. B

2. B 22. D 42. C 62. A 82. A

3. D 23. E 43. C 63. A

4. B 24. B 44. B 64. D

5. D 25. D 45. D 65. A

6. D 26. D 46. D 66. E

7. A 27. B 47. B 67. B

8. C 28. A 48. E 68. E

9. B 29. B 49. A 69. E

10. E 30. D 50. E 70. A

11. B 31. A 51. E 71. E

12. D 32. C 52. B 72. C

13. B 33. B 53. A 73. C

14. A 34. B 54. D 74. C

15. D 35. B 55. A 75. B

16. E 36. A 56. E 76. C

17. B 37. C 57. C 77. E

18. C 38. D 58. A 78. E

19. B 39. E 59. A 79. A

20. B 40. B 60. E 80. D

alıntıdır


ölücanlar_42
Şube Müdürü
14 Şubat 2011 11:57

Deneme Sınavı 2

--------------------------------------------------------------------------------

1-) Günümüz toplumlarında bilgiyi tarif ederken kullanılabilecek en önemli ölçüt hangisidir?

A) Deneyimleri kuşaktan kuşağa aktarabilme yeteneği

B) Zeka ölçütü

C) Alet ve makine yapma ve kullanabilme yeteneği

D) Doğru ile yanlışı ayırt etme özelliği

E) Karar verme sürecindeki rolü

________________________________________

2-) Bilgisayar belleklerinde kullanılan ölçü birimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) CPU

B) BAYT

C) ROM

D) GİGAHERTZ

E) HERTZ

________________________________________

3-) Aşağıdakilerden hangisi bilgisayara belirli bir işi gerçekleştirmesi için verilen komutlar toplamını ifade eder?

A) Bellek

B) Donanım

C) Program

D) İşlemci

E) Yazıcı

________________________________________

4-) Başlık çubuğunun sağ üst köşesinde yer alan ve

sembolü ile ifade edilen düğmenin işlevi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Simge durumuna getir

B) Önceki boyut

C) Ekranı kapla

D) Ekranı kapat

E) Kapat

________________________________________

5-) Standart araç çubuğundaki kaydet düğmesi aşağıdaki menülerden hangisinde yer alır?

A) Dosya

B) Düzen

C) Biçim

D) Araçlar

E) Pencere

________________________________________

6-) MS Word programında, standart araç çubuğunda yer alan disket simgesi aşağıdakilerden hangisini ifade eder?

A) Kapat

B) Yazdır

C) Yeni sayfa aç

D) Kaydet

E) Baskı önizleme

________________________________________

7-) Rakamları içeren bilgileri, anlamlı parçalara ayırmayı ve düzenlemeyi, bu bilgilerle hesaplamalar yapmayı sağlayan, ayrıca bu verileri daha iyi yorumlayabilmek için tablo ve grafikler oluşturan program aşağıdakilerden hangisidir?

A) Microsoft World

B) Microsoft Excel

C) Microsoft Acces

D) Microsoft Power Point

E) Microsoft Outlook

________________________________________

8-) Power Point programında asıl slayt seçeneğine hangi menü aracılığı ile ulaşılır?

A) Dosya

B) Düzen

C) Görünüm

D) Slayt gösterisi

E) Ekle

________________________________________

9-) Paint programında bir resme yazı eklemek için aşağıdaki düğmelerden hangisi kullanılır?

A) Seç

B) Büyüteç

C) Metin

D) Dikdörtgen

E) Çokgen

________________________________________

10-) Access veri tabanı yönetim sisteminde ilk defa bir veri tabanı oluşturmak için hangi komut kullanılmalıdır?

A) Yeni

B) Aç

C) Kaydet

D) Tasarla

E) Formlar

________________________________________

11-) Bir ağın diğerine fiziksel olarak bağlandığı noktada bulunan cihazların genel adı nedir?

A) Yönlendirici

B) İletişim Cihazı

C) Bilgisayar Ağı

D) Omurga

E) Ağ İşletim Sistemi

________________________________________

12-) Aşağıdakilerden hangisi ağdaki bir bilgisayarın adını oluşturan alan adı tiplerinden, askeri kurumlar için kullanılan alan adı tipidir?

A) EDU

B) COM

C) NET

D) MIL

E) COM

________________________________________

13-) "Telnet" kavramı aşağıdakilerden hangisinde tanımlanmıştır?

A) Başka bir bölgede bulunan bilgisayarı sanki yanındaymış gibi kullanmayı sağlayan bir internet programıdır.

B) İnternet üzerinde bulunan web sitelerinin görüntülenebilmesi için kullanılan programdır.

C) Bir ağ ortamında bilgilerin depolanması, biçimlendirilmesi, gösterilmesi ve geri çağırılması için evrensel olarak kabul edilmiş standartlardan oluşmuş bir sistemdir.

D) Bir başka bilgisayarda kullanıcıların erişimine genellikle ücretsiz ya da çok düşük bir ücret karşılığında sunulan yazılımların kişilerin bilgisayarlarına transfer edilebilmesi için yararlanılan bir arayüzdür.

E) İnternet izleyicisi üzerinde çalışabilen programların yazıldığı bir programlama dilidir.

________________________________________

14-) Herhangi bir işlemin tamamlanması ya da bir problemin çözümüne sonlu sayıda adım sonucunda ulaşılmasını sağlayan kurallar kümesi aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ifade edilmektedir?

A) Sistem

B) Bilim

C) Süreç

D) Algoritma

E) Otomasyon

________________________________________

15-) Kişisel bilgisayarlar hangi yıllardan itibaren yaygınlaşmaya başlamıştır?

A) 1950'li yıllar

B) 1960?li yıllar

C) 1970?lı yıllar

D) 1980?li yıllar

E) 1990?li yıllar

________________________________________

16-) Bir disketin kapasitesi kaç megabayttır?

A) 2

B) 3,5

C) 0,76

D) 2,8

E) 1,44

________________________________________

17-) Bilgisayar sisteminin elle tutulan, gözle görülen maddi unsurlarını ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Donanım

B) Yazılım

C) Masaüstü

D) Program

E) İşletim sistemi

________________________________________

18-) Bilgisayardan silinerek geri dönüşüm kutusuna gönderilen nesneler geri alınmak istendiğinde aşağıdaki komutlardan hangisi kullanılır?

A) Geri getir

B) Geri gönder

C) Yeniden yükle

D) Tümünü geri yükle

E) Geri yükle

________________________________________

19-) Büro yazılımları açıldığında ekranda görülen pencerede kaç tane kapatma

düğmesi yer alır

A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

E) 5

________________________________________

20-) Aşağıdaki menülerden hangisi büro yazılımları arasında sayılan Excel programına özgüdür?

A) Dosya

B) Tablo

C) Araçlar

D) Biçim

E) Veri

________________________________________

21-) Slayt görünümünü aşağıdaki ifadelerden hangisi tam olarak tanımlamaktadır ?

A) Slayt ekranın tümünü kaplamaktadır, anahat program menüleri ve diğer araçlar görünmez.

B) Slayt bölümü ekranı kaplamaktadır, anahat dar bir alandadır, menülerle diğer araçlar ekrandadır.

C) Notlar ve slayt bölümü küçültülerek, anahat bölümü daha geniş bir şekilde ekranı kaplamaktadır.

D) Oluşturulan tüm slaytlar sıralı bir şekilde ekrandadır, anahat ve notlar bölümü görülmez.

E) Notlar bölümü ön plandadır, slayt ve anahat daha küçük bir yer kaplar, program menüleri ve diğer araçlar görünmez.

________________________________________

22-) Piksel tabanlı görsel yaratımında ve düzenlenmesinde en basit kullanıma sahip program aşağıdakilerden hangisidir?

A) Paint

B) Adobe Photoshop

C) Corel Photo

D) CorelDraw

E) Paint

________________________________________

23-) Belli bir amaca ulaşabilmek için gerekli ve birbiriyle ilişkili tabloların tamamına verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Alan

B) Tablo

C) Veri Tabanı

D) Hesap Tablosu

E) Doküman

________________________________________

24-) . Aşağıdakilerden hangisi herhangi bir kaynağı kendi üzerinden ağ kullanıcılarının kullanımına açan cihazdır?

A) Ağ Yazılımı

B) Ağ Bağlantıları

C) Ağ Kaynak Sağlayıcısı

D) İletim Ortamı

E) Bilgisayar Ağı

________________________________________

25-) Bir internet protokolü (IP) numarası kaç rakam grubundan oluşur?

A) 2

B) 3

C) 4

D) 5

E) 6

________________________________________

26-) Elektronik posta kullanımı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?

A) Elektronik posta adresi olan ve internete ulaşabilen herhangi bir insanla iletişim kurulabilir.

B) Gönderilen elektronik posta uygun koşullarda birkaç dakika içinde yerine ulaşır.

C) İnternete ulaşılabilen her yerden elektronik postalar okunabilir.

D) Elektronik posta imkanından faydalanmak için bir elektronik posta adresinin olması şart değildir.

E) Posta kutusuna gelen elektronik postalar istenildiği zaman okunulabilir.

________________________________________

27-) Sistem analizi ve sistem tasarımında, kontrol listeleri aşağıdaki aşamalardan hangisinde oluşturulur?

A) Ön araştırma

B) Sistem analizi

C) Sistem tasarımı

D) Sistem geliştirme

E) Geliştirilen sistemin uygulamaya konulması

________________________________________

28-) Bilgiyi işlemekte kullanılan maddi cihazlar ile kavramsal araçların toplamına ne ad verilir?

A) Bilgi teknolojileri

B) Bilgi birikimi

C) Teknoloji

D) Bilgisayar

E) Bilgi işlem

________________________________________

29-) Aşağıdakilerden hangisi bir bilgisayar dili programı değildir?

A) Birleştirici diller

B) Programlama dilleri

C) Derleyiciler

D) Yorumlayıcılar

E) Kullanıcılar

________________________________________

30-) Bilgisayarda saatin görüntülendiği alan aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kenarlık alanı

B) Başlık alanı

C) Hızlı başlat alanı

D) Kaydırma alanı

E) Durum alanı

________________________________________

1-) E

2-) B

3-) C

4-) E

5-) A

6-) D

7-) B

8-) C

9-) C

10-) A

11-) A

12-) D

13-) A

14-) D

15-) D

16-) E

17-) A

18-) E

19-) B

20-) E

21-) B

22-) A

23-) C

24-) C

25-) C

26-) D

27-) B

28-) A

29-) E

30-) E

alıntıdır


ölücanlar_42
Şube Müdürü
14 Şubat 2011 11:59

TEMEL BİLGİ TEK.

Deneme sınavı 3

--------------------------------------------------------------------------------

1-) Aşağıdaki ifadelerden hangisi bilgi toplumu için söylenir?

A) Nüfusun büyük bölümü geçimini sembol işleyerek kazanır

B) Zenginlik topraktan kaynaklanır

C) İnsanlar enerji sayesinde geçimini sağlar

D) Enerji kaynağı fosillerdir

E) Tabiat olayları çok önemlidir

________________________________________

2-) Enformasyon sözcüğünün tam karşılığı, dilimizde nedir?

A) Malumat

B) Fikir

C) İlim

D) Bilim

E) Teknoloji

________________________________________

3-) Bir süpermarkette bilgisayar kullanmak neden zorunludur?

A) Süpermarkette yapılan işlemler insanlar tarafından yapılmaz

B) Süpermarkette çok karmaşık matematiksel işlemler gerçekleşir

C) İnsanların altından kalkamayacağı kadar çok işlem yapılması

D) Bilgisayarın tekrar işlemlerini sıkılmadan ve hatasız yapabilmesi

E) Bilgisayar kullanımının moda olması

________________________________________

4-) ABD ?de 1957 yılında ilk defa hizmet sektöründe çalışanların sayısının, sanayi alanında çalışanların sayısını geçmesi aşağıdakilerden hangisinin de başlangıcı olarak kabul edilir?

A) Elektromekanik dönemin

B) Mekanik dönemin

C) Tarım toplumunun

D) Bilgi toplumunun

E) Sanayi toplumunun

________________________________________

5-) Veri yollarında bilgilerin taşınması sırasında, hücre adreslerinin de taşınmasını aşağıdakilerden hangisi sağlar?

A) Yardımcı bellek

B) Denetim yolu

C) İz topu

D) Adres yolu

E) Ana bellek

________________________________________

6-) Türkçe ?ye göre dizayn edilmiş klavye aşağıdakilerden hangisidir?

A) F klavye

B) T klavye

C) Q klavye

D) R klavye

E) L klavye

________________________________________

7-) Kullanıcıların bilgisayara veri aktarmasını ve bilgisayarın elde ettikleri bilgileri de kullanıcılara sunmasını sağlayan birimlerin genel adı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yazılım ? donanım

B) Ram bellek ? Rom bellek

C) Ekran ? fare

D) Yardımcı bellek ? Ana bellek

E) Giriş ? çıkış birimleri

________________________________________

8-) Sayfa yazıcıların performanslarını belirleyen birim aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mhz

B) Bayt

C) Bit

D) Dpi

E) Piksel

________________________________________

9-) Bilgisayar ortamında CD ?den müzik dinlemek için genel olarak hangi donanımlara ihtiyaç duyulur?

A) Kamera ? Tarayıcı

B) Ses kartı ? Hoparlör

C) Tv kartı ? Kamera

D) Modem ? Telefon

E) Ses kartı ? Tarayıcı

________________________________________

10-) XXX ismiyle temsil edilen bir paket program olduğu varsayılırsa, aşağıdakilerden hangisi bu programa ait en son üretilen sürüm olabilir?

A) XXX 1.0

B) XXX 1.3

C) XXX 2.0

D) XXX 2.2

E) XXX 2.8

________________________________________

11-) Aşağıdaki programlardan hangisi bilgisayar açık olduğu süreçte hep aktif ve çalışır konumdadır?

A) İşlem tablosu programı

B) Kelime işlem programı

C) İşletim sistemi

D) Sunu programı

E) Veri tabanı programı

________________________________________

12-) Her hangi bir işletmede kullanılan muhasebe programı aşağıdaki yazılımlardan hangisi içinde yer alır?

A) Yorumlayıcı

B) İşlem tablosu

C) Kelime işlemci

D) Paket program

E) İşletim sistemi

________________________________________

13-) Aşağıdakilerden hangisi tek bir kullanıcının her defasında tek bir işi yapabilmesine yönelik tasarlanmış işletim sistemidir?

A) Tek kullanıcı ? Çoklu görev işletim sistemleri

B) Gerçek zamanlı işletim sistemleri

C) Tek kullanıcı ? Tek görev işletim sistemleri

D) Bellek işletim sistemi

E) Çoklu kullanıcı işletim sistemleri

________________________________________

14-) Bilgisayarda ana bellek kapasite ölçü birimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) bps

B) Watt

C) kg

D) mb

E) inch

________________________________________

15-) Aşağıdakilerden hangisi bir uygulama dosyası uzantısıdır?

A) bmp

B) exe

C) txt

D) sys

E) doc

________________________________________

16-) İşletim sisteminde, sistemi özelleştirmek ve yapılandırmak için kullanılan iletişim kutuları aşağıdakilerden hangisinde yer alır?

A) Gezgin

B) Geri dönüşüm kutusu

C) Denetim masası

D) Belgelerim

E) Donatılar

________________________________________

17-) Aşağıdakilerden hangisi açık olan pencereler arasında geçiş yapmayı sağlar?

A) Giriş+Sekme

B) Alt+Shift

C) Giriş+F1

D) Ctrl+Alt

E) Alt+Sekme

________________________________________

18-) Büro yazılımlarında sayfanın dikey ya da yatay kullanılacağı aşağıdaki komutlardan hangisiyle belirlenir?

A) Yeni adla kaydet

B) Aç

C) Yeni

D) Sayfa yapısı

E) Kaydet

________________________________________

19-) Büro yazılımlarında, yaratılmış dosyaların kağıt üzerine dökümü için kullanılan komut aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yeni adla kaydet

B) Aç

C) Yazdır

D) Sayfa yapısı

E) Kaydet

________________________________________

20-) Aşağıdakilerden hangisi büro yazılımlarında, Ekle menüsündeki Resim komutu ile eklenen resim dosya uzantılarından biri değildir?

A) jpg

B) gif

C) bmp

D) doc

E) tiff

________________________________________

21-) Büro yazılımlarında, Sözlük Denetimi ve Dilbilgisi komutuyla aynı işlemi yapan kısa yol tuşları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Ctrl + N

B) F7

C) F1

D) Ctrl + P

E) Ctrl + Z

________________________________________

22-) Kelime işlem programlarında ?Sayfa? tanımını aşağıdakilerden hangisi doğru açıklamıştır?

A) Enter tuşuna basılana kadar yazılan bölüm

B) Metni oluşturan harflerin, rakamların, noktalama işaretleri ve diğer sembollerin tümü

C) Metinlerin yazıldığı ve düzenlendiği alan

D) Metin içerisindeki her bir satır

E) Metin içerisinde kullanılan dipnotların tümü

________________________________________

23-) Word kelime işlem programında belirli bir paragraf şekline isim verip saklamayı ve gerek duyulduğunda da kullanmayı sağlayan komut aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kenarlıklar ve Gölgelendirme

B) Sütunlar

C) Sekmeler

D) Büyük/Küçük Harf Değiştir

E) Stil

________________________________________

24-) Kelime işlem programlarında oluşturulan belgeler genel olarak hangi biçimde kayıt edilir?

A) Tablo

B) Grafik

C) Animasyon

D) Resim

E) Doküman

________________________________________

25-) İşlem tablolarında, verilerin girildiği, gerekli hesaplamaların ve işlemlerin yapıldığı satır-sütunlardan oluşmuş alanlara ne ad verilir?

A) Çalışma Sayfası

B) Çalışma Kitabı

C) Çalışma Ortamı

D) Çalışma Masası

E) Çalışma Defteri

________________________________________

26-) Excel işlem tablosunda formüllerden önce belirtilmesi gereken işaret aşağıdakilerden hangisidir?

A) ?

B) !

C) %

D) #

E) =

________________________________________

27-) Excel işlem tablosunda, aktif hücre içerisine girilen değerin bu hücreye yerleşmesi için hangi klavye tuşu kullanılır?

A) Ctrl

B) Shift

C) Delete

D) Enter

E) Numlock

________________________________________

28-) = ÇARPIM(C3:C7)

Yukarıdaki formül aşağıdakilerden hangisini gerçekleştirir?

A) C3 ve C7 hücrelerini çarpar

B) C3, C4, C5, C6 ve C7 hücrelerini siler

C) C3, C4, C5, C6 ve C7 hücrelerini toplar

D) C3, C4, C5, C6 ve C7 hücrelerinin çarpımını bulur

E) C3, C4, C5, C6 ve C7 hücrelerinin karelerini toplar

________________________________________

29-) Hücreleri biçimlendir kutusunda yer alan Hizalama seçeneği aşağıdaki işlemlerden hangisini gerçekleştirir?

A) Hücre içerisindeki bilgilerin değiştirilmesini engellemek

B) Hücre içindeki değerlerin yerleşimlerini değiştirmek

C) Hücre zeminlerine farklı renk ve desen vermek

D) Hücrelere farklı biçimlerde kenarlık çizmek

E) Hücre içindeki yazı tiplerini değiştirmek

________________________________________

30-) =EĞER(A2<=8 ; A5/2 ; A5*3)

İşlem tablosunda A2 ve A5 hücrelerindeki değer 8 olduğuna göre, formülün uygulandığı hücreye yazılacak değer ne olur?

A) 4

B) 24

C) 16

D) 8

E) 12

________________________________________

1-) A

2-) A

3-) D

4-) D

5-) D

6-) A

7-) E

8-) D

9-) B

10-) E

11-) C

12-) D

13-) C

14-) D

15-) B

16-) C

17-) E

18-) D

19-) C

20-) D

21-) B

22-) C

23-) E

24-) E

25-) A

26-) E

27-) D

28-) D

29-) B

30-) A

alıntıdır.

__________________


ölücanlar_42
Şube Müdürü
14 Şubat 2011 12:02

TEMEL BİLGİLERİ TEKNOLOJİSİ

Deneme sınavı 4

--------------------------------------------------------------------------------

1-Herhangi bir amaç için hazırlanmış ve bilgisayar konusunda uzmanlık gerektirmeden kullanılabilen bilgisayar

programlarına ne ad verilir?

a) Paket program

b) Derleyici

c) Programlama dili

d) Düzenleyici

e) Yorumlayıcı

2- Bir futbol takımındaki oyuncuların sezon içindeki performansları, futbolcu izleme defterindeki veriler yardımıyla değerlendirmek istenmektedir.

Bu amacı gerçekleştirebilmek için yapılması gereken ilk işlem aşağıdakilerden hangisidir?

a) İletme

b) Kaydetme

c) Çoğaltma

d) Hesaplama

e) Sınama

3-Aşağıdakilerden hangisi, bilgisayarda bir çıkış birimidir?

a) Ana bellek

b) Klavye

c) Tarayıcı

d) İşlemci

e) Yazıcı

4- Kullanıcının bilgisayara komut ve ver girişi yapmasını, bilgisayarın da kullanıcıya uyarı yada sonuçları

iletmesini sağlayan birimlere genel olarak ne ad verilir?

a) Çevre birimleri

b) Giriş-çıkış birimleri

c) Denetleme birimleri

d) Yardımcı birimler

e) Ana bellek birimleri

5- Aşağıdakilerden hangisi bilgi işlem sürecinin adımlarından biri değildir?

a) Kaydetme

b) Sınıflandırma

c) Sıralama

d) Gizleme

e) Özetleme

6- Karar vermekte anlam taşıyan, karar vericiye gerektiği zamanda, gereken biçimde ulaştırılan ve doğru olan işlenmiş veriye ne ad verilir?

a) Özet

b) Sorgu

c) Bilgi

d) Sonuç

e) Rapor

7- Aşağıdakilerden hangisi yardımcı bellek birimleri arasında yer almaz?

a) Sabit disk

b) Disket

c) CD

d) DVD

e) Tarayıcı

8- Bilgi işlem sürecinde işlenen malzemeye ne ad verilir?

a) Veri

b) Kaynak

c) Parametre

d) Mamul

e) Bilgi

9- Aşağıdakilerden hangisi Windows 2000 işletim sisteminin standart masaüstü simgelerinden biri değildir?

a) Geri Dönüşüm Kutusu

b) Ağ bağlantılarım

c) Yerel Disk C:

d) Belgelerim

e) Bilgisayarım

10- Büro yazılımlarında, seçili bir metni belgeden çıkararak panoya atmak için kullanılan kısa yol tuşu aşağıdakilerden hangisidir?

a) Ctrl+S

b) Ctrl+C

c) Ctrl+A

d) Ctrl+X

e) Ctrl+N

11- Masaüstü bilgisayarlarda kullanılan işletim sistemi türü aşağıdakilerden hangisidir?

a) Çoklu kullanıcı

b) Çok kullanıcı-Gerçek zamanlı

c) Tek kullanıcı-Tek görev

d) Gerçek zamanlı

e) Tek kullanıcı-Çoklu görev

12- I- Sistem

II- Ana bellek

III- İşlemci

IV- Klavye

V- Monitör

Bilgisayarın temel bileşenleri aşağıdakilerden hangisinde tam ve doğru olarak verilmiştir?

a) l ve II

b) II ve III

c) IV ve V

d) l, II ve III

e) l, IV ve V

13- Gazete, dergi ve kitapların sayar yardımıyla dizilip baskıya hazırlanması amacıyla kullanılan programlara ne ad verilir?

a) İşletim sistemi

b) Hesap tabloları

c) Derleyici

d) Yorumlayıcı

e) Masaüstü yayıncılık programlan

14- Masaüstü zeminini istenilen şekilde görüntülenmesi için Görüntü Özellikleri penceresinin hangi seçeneği kullanılır?

a) Efektler

b) Ayarlar

c) Web

d) Görünüm

e) Arka plan

15- Kelim işlemci program alıştırıldığında masaüstünün hangi bölümünde konumlanır?

a) Başlat menusu

b) Belgelerim penceresi

c) Düzen menusu

d) Bilgisayarım penceresi

e) Görev çubuğu

16- Bir bilgisayar sisteminin herhangi bir kullanıcı tarafından kullanılabilmesi için, aşağıdakilerden hangisinin kesinlikle bulunması gereklidir?

a) Disket

b) CD

c) İşletim sistemi

d) Birleştirici diller

e) Uygulama yazılımları

17- Başka bir programda çizilen grafiği, Kelime işlemci programında oluşturulan bir metne eklemek için kullanılan menü bileşeni aşağıdakilerden hangisidir?

a) Biçim / Ekle

b) Ekle / Grafik

c) Biçim / Grafik

d) Tablo / Grafik

e) Resim / Ekle

21. Kelime işlemci programlarında metni oluşturan harf, rakam, sembol ve boşluklara ne ad verilir?

a) Metin

b) Paragraf

c) Karakter

d) Sayfa

e) Cümle

22.Kullanıcının yazdığı programın bilgisayarın diline tercüme edilmesini aşağıdakilerden hangisi sağlar?

a) işletim sistemi

b) Birleştirici diller

c) Kelime işlem programları

d) Yorumlayıcı

e) Hesap tabloları

23. Aşağıdakilerden hangisi kelime işlemcilerin daktiloya göre üstünlüklerinden biri değildir?

a) Metin yaratma

b) Arama ve değiştirme

c) Daha sonra kullanmak amacıyla belgeleri saklama

d) Metin ekleme ve silme

e) Karakter ve görünüm değiştirme

24. Aşağıda verilen işlem tablosunda öğrencilerin iktisada Giriş sınavından aldıkları puanlar verilmiştir.

A B

1 iktisada Giriş Final Notları

2 İsmail DENİZ 35

3 Kemal YAYLA 25

4 Saadet TAN 83

5 Deniz ÜZMEZ 30

6 Tamer KAR A 73

7 Ayşe MERT 22

8 Nur SERT 95

9 Selin TOK 87

Bu tabloya göre, puanların aritmetik ortalamasını işlem Tablosu ile hesapladıktan ve sonucun B10 hücresinde görünmesini sağladıktan sonra, B10 hücresi aktifken formül çubuğunda görülen işlev aşağıdakilerden hangisidir?

A) =ARİTORTA (B2:B9) =ORTALAMA(B2:B9)

C) =ORT(B2+B3+B4+B5+B6+B7+B8-ı-B9)

D) =ARlTORTA (B2-B-9)

E) =ORT(B2-B9)

25. Büro yazılımlarında oluşturulan belgelerin yatay ya da dikey olmasını ve kenar boşlukların ayarlanmasını sağlayan komut aşağıdakilerden hangisidir?

a) Sayfa Yapısı

b) Araç Çubukları

c) Sayfa Önizleme

d) Biçimlendirme

e) Ayarlar

26- Aşağıdakilerin hangisi işlem tablolarının genel özelliklerinden biridir?

a) Hesaplamak

b) Çizmek

c) Üretmek

d) Yazmak

e) Sınamak

27- İşlem tablosu içinde imleci üzerine getirerek bilgi girmeye hazır hale getirilen birime ne ad verilir?

a) Değer

b) Formül

c) Aktif Hücre

d) Etiket

e) Fonksiyon

28- işlem Tablosu programında, aktif durumda olan satırın üzerine bir satır eklemek için yapılması gereken işlem aşağıdakilerden hangisidir?

a) Bir alt satıra''geçilerek Ekle menüsünden Satır komutunu seçmek

b) Ekle menüsünden Satır komutunu seçmek

c) Bir üst satıra geçilerek Biçim menüsünden Satır Ekle komutunu seçmek

d) Bir üst satıra geçilerek Ekle menüsünden Satır komutunu seçmek

e) Bir alt satıra geçilerek Görünüm menüsünden Satır komutunu seçmek

29. A1'den A3'e kadar olan hücrelerdeki değerler ile 81'den B4'e kadar olan hücrelerdeki değerleri

toplamak için kullanılması gereken formül aşağıdakilerden hangisidir?

a) = (A1A3) + (B1B4)

b) =A1:A3 + B1:B4

c) =TOPLA(A1:A3;B1:B4)

d) =TOPLA(A1:A3+B1:B4)

e) =(A1:A3) + (B1:B4)

30. Kelime İşlemci programında paragraf başlıklarını içeri kaydırmak için yapılması gereken

ayar aşağıdakilerden hangisidir?

a) Sekme ayarlan

b) İçeri ayarlan

c) Kaydırma ayarlan

d) Biçimlendirme ayarlan

e) Metin ayarları

1. A -

2. B -

3. E -

4. B -

5. D -

6. C -

7. E -

8. A -

9. C -

10. D -

11. E -

12. B -

13. E -

14. E -

15. E -

16. C -

17. D -

21. C -

22. B -

23. A -

24. B -

25. A -

26. A -

27. C -

28. B -

29. C -

30. A -

alıntıdır.

__________________


ölücanlar_42
Şube Müdürü
14 Şubat 2011 12:08

hukuka giriş deneme sınavı

--------------------------------------------------------------------------------

1-Aşağıdakilerden hangisi,hukukun gerekliliğine ilişkin örnektir?

a-Ali'nin osmandan yardım istemesi

b-Ali'nin boğulmakta olan osman'ı kurtarması

c-Ali'nin osman'a yalan söylemesi

d-Ali'nin zor durumdaki osman'a para vermesi

e-Ali'nin osmanı öldürmesi

2-Sosyal hayatta kişilerin birbirleriyle olan sosyal ilişkilerindeki davranış biçimlerini belirleyen ahlak kuralları hangisidir?

a-Subjektif ahlak kuralları

b-Objektıf ahlak kuralları

c-Yaratıcı ahlak kuralları

d-Açıklayıcı ahlak kuralları

e-İktisadi ahlak kuralları

3-Medeni kanunda yer alan yoksul yakınlarına yardım etmeyi öngören hüküm sosyal düzen kuralları arasında hangi etkileşimi ifade eder?

a-Ahlak kurallarının hukuk kuralları haline gelmiş şeklidir

b-Göggü kurallarının din kuralı haline gelmiş şeklidir

c-Görgü kuralının hukuk kuralı haline gelmiş şeklidir

d-Hukuk kuralının ahlak kuralı halıne gelmiş şeklidir

e-Din kuralının ahlak kuralı haline gelmiş şeklidir

4-Aşağıdakilerden hangisi cezanın çeşitlerinden değildir?

a-müebbet hapis cezası

b-Adli para cezası

c-Kısa süreli hapis cezası

d-Sürekli hapis cezası

e-Hukuka aykırı fiil ıle verilen zararın karşılanması

5-Bir ögrencinim,hukuka aykırı biçimde sınavlara girmesine engel olunursa,bu ögrenci bu işlemi nasıl ortadan kaldırabilir?

a-İptal

b-Ceza

c-Yokluk

d-Cebri icra

e-Tazminat

6-haksız fiil veya sözleşmeye aykırılıktan dolayı diğer tarafı zarara ugratan kimsenin karşılasacagı müeyyide hangisidir?

a-Ayıplama

b-Cebri icra

c-Hükümsüzlük

d-Mutlak butlan

e-Tazminat

7-Aşagıdakilerden hangisi kamu hukukunun dallarından biri değildir?

a-Anayasa hukuku

b-Devletler hususi hukuku

c-Vergi hukuku

d-Yargılama hukuku

e-Ceza hukuku

8-Laiklik kaç yılında yapılan değişiklikle anayasamıza gitmiştir?

a-1924

b-1937

c-1921

d-1948

e-1923

9-Suçun kanuni unsuruna ne ad verilir?

a-Tipiklik

b-İcra

c-İhmal

d-Kast

e-Taksir

10-Kanunun suç saydığı bir eylemı,onu meydana getirecek hareketin sonuçlarını bilerek ve isteyerek yapmaya ne ad verilir?

a-Kast

b-Taksir

c-İhmal

d-İcra

e-cebri icra

11-Aşagıdakilerden hangisi iş hukukunun konularından biri değildir?

a-Hizmet akdi

b-sendikalar

c-Şirketler

d-grev ve lokavt

e-Toplu iş sözleşmeleri

12-Eski medeni kanunumuz hangi ülkeden alınmıştır?

a-Almanya

b-İsviçre

c-Fransa

d-Amerika

e-İngiltere

13-Bir Türkle evlenen yabancı kadın,Türk vatandaşlığını nasıl kazanır?

a-Aslen

b-Müktesep

c-Mutlak

d-Nispi

e-Hiçbiri

14-Anonim şirkette şirketin esas sermayesi en az kaç liralık paylara ayrılır?

a-500 tl

b-5.000 tl

c-50.000 tl

d-500.000 tl

e-5.000.000 tl

15-Kıymetli evrakın çeşitleri içinde tedavül (elden ele dolaşma) kabiliyeti en kolay hangisidir?

a-Nama yazılı senetler

b-Hamile yazılı senetler

c-Emre yazılı senetler

d-Konşimentolar

e-Varantlar

16-Başbakalık,bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla çıkardıkları yazılı kurallar ne ad verilir?

a-Tüzükler

b-Kanun

c-Yönetmelikler

d-Kanun Hükmünde kararname

e-Nizamname

17-Aşagıdakılerden hangisi bir kuralın örf ve adet hukuku haline gelmesi için aranan unsurlardan değildir?

a-Devamlılık

b-Manevi unsur

c-Maddi yaptırım

d-Objektif unsur

e-Genel inanış

18-Aşagıdaki kaynaklardan hangisi hakimi bağlar?

a-Doktrin

b-Öğreti

c-Mahkeme kararları

d-Yargıtayın kararları

e-Yargıtay içtihadı birleştirme kurulunun kararları

19-Sahibine maddi veya maddi olmayan bütün mallar üzerinde geniş yetkiler tanıyan ve herkese karşı ileri sürülebilen haklara ne denir?

a-Velayet hakkı

b-Mutlak haklar

c-Vesayet hakkı

d-Siyasi haklar

e-Nisbi haklar

20-Aşağıdakilerden hangisi maddi mallar üzerindeki mutlak haklardan değildir?

a-Mülkiyet

b-İrtifak

c-Taşınmaz yükü

d-Kişilik hakkı

e-Rehin hakları

21-Ahmet,mümessili olduğu,Ali'ye ,mümessillikten istifa ettiğini bildirmiştir.Ahmet'in kullandığı hak aşagıdakilerden hangisidir?

a-Kurucu yenilik doğuran hak

b-Değiştirici yenilik doğuran hak

c-Bağlayıcı yenılık doğuran hak

d-Tamamlayıcı yenilik doğuran hak

e-Bozucu yenilik doğuran hak

22-Aşagıdakilerden hangisi ''kişiye sıkısıkıya bağlı haklar''dan biri değildir?

a-Telif hakkı

b-Boşanma davası açma hakkı

c-Nişanı bozma hakkı

d-Soybağının reddi hakkı

e-Bozucu yenilik doğuran hak

23-Sahipsiz taşınır malın aslen kazanılmasına ne ad verilir?

a-Devren kazanma

b-İşgal

c-İhraz(sahiplenme)

d-Hukuki olay

e-İstimlak

24-Mirasçıların,murisin ölümünden itibaren 3 ay içerisinde mirası reddetmezlerse bir daha reddedemeyecekleri,red hakkının hangi yolla kaybedilmesidir?

a-Hukuki olay

b-Hukuki fiil

c-hukuki muamele

d-Kanun gereği

e-Sözleşme gereği

25-Karı-kocadan biri,evlilik birliğini temsil etme hakkını kötüye kullanırsa,mahkemede ona hangi yaptırım uygulanır?

a-Uyma

b-Kınama

c-Yetkinin alınması

d-Para cezası

e-Hapis cezası

26-Aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

a-Gerçek kişilik sadece ölüm ile sona erer

b-Gerçek kişilik ölüm ve gaiplikle sona erer

c-Bitkisel hayata girmiş kişini gerçek kişiliği sona ermiş denilebilir

d-Kendilerine menfaat sağlayan karşılıksız kazanma işlemleri

e-Kendilerini borç altına sokan muameleler

27-Sınırlı ehliyetsizler hangi işlemleri yasal danısmanlarının rızasıyla yapabilirler?

a-Kefil olma

b-Bağışlama

c-Vakıf kurma

d-Kendilerine menfaat sağlayan karşılıksız kazanma işlemleri

e-Kendilerini borç altına sokan muameleler

28-Aşagıdakilerden hangisi,gerçek kişilerin fiil ehliyetine sahip olmaları açısından önem taşımaz?

a-Ayırt etme gücü

b-Kısıtlı olmamak

c-Ergin olmak

d-Vücut bütünlüğü

e-Sağ doğmuş olmak

29-Ölümüne muhtemel gözle bakılacak bir olayda kaybolan bir kimsenin mirasçıları mirası ne kadar süre sonra kesin olarak kazanır?

a-1 yıl

b-6 ay

c-5 yıl

d-15 yıl

e-20 yıl

30-Ölümüne kesin gözüyle bakılacak bir halde kaybolan ve cesedi bulunamayan bir kişinim ölmüş sayılmasına ne ad verilir?

a-Ölüm

b-Gaiplik

c-Ölüm karinesi

d-Kayıp

e-Birlikte ölüm karinesi

CEVAPLAR

1-E 6-E 10-A 15-B 20-D 25-C

2-B 7-B 11-C 16-C 21-E 26-B

3-A 8-B 12-B 17-D 22-A 27-E

4-E 9-A 13-B 18-E 23-C 28-D

5-A 14-C 19-B 24-A 29-C

30-C


ölücanlar_42
Şube Müdürü
14 Şubat 2011 12:11

hukuka giriş deneme soruları

--------------------------------------------------------------------------------

1-) Din kurallarının koyduğu emir ve yasaklara aykırı biçimde davranan kimselerin karşılaşacakları tepki aşağıdakilerden hangisidir?

A) Günahkâr sayılma

B) Lanetlenme

C) Ayıplanma

D) Küçük görülme

E) Hapsedilme

________________________________________

2-) Akıl hastasının yaptığı evlenme mukavelesi yaptırım türlerinden hangisinin içine girer?

A) Yokluk

B) Nisbi Butlan

C) Mutlak Butlan

D) Tek taraflı bağlamazlık

E) Hükümsüzlük

________________________________________

3-) Anayasamızın benimsemiş olduğu ?Herkes, vicdan, dini inanç ve kanaat hürriyetine sahiptir? hükmü, aşağıdaki ilkelerden hangisine girer?

A) Hukuk devleti ilkesine

B) Atatürk milliyetçiliğine bağlı devlet ilkesine

C) Demokratik devlet ilkesine

D) Laik devlet ilkesine

E) Sosyal devlet ilkesine

________________________________________

4-) Cumhurbaşkanı seçilme yaşı kaçtır?

A) 18

B) 20

C) 25

D) 35

E) 40

________________________________________

5-) Aşağıdakilerden hangisi çekişmesiz yargının konusuna girer?

A) Vakıfların mahkeme siciline tescili

B) Boşanma davası

C) Bir tarla üzerinde birden fazla kişinin mülkiyet iddia etmesi

D) Alacak davası

E) Bir anlaşmazlığın sonuca bağlanması davası

________________________________________

6-) Sigorta ettirenin sigortacıya ödemekle yükümlü olduğu ücrete ne ad verilir?

A) Sigorta ücreti

B) Sigorta primi

C) Sigorta poliçesi

D) Sigorta bedeli

E) Sigorta tazminatı

________________________________________

7-) Tüzüklerin iptaline ilişkin davalar, hangi mahkemede açılır?

A) Anayasa Mahkemesinde

B) Asliye Hukuk Mahkemesinde

C) Sayıştayda

D) Yargıtayda

E) Danıştayda

________________________________________

8-) Tedip hakkı (uslandırma hakkı) hangi hak grubu içerisine girer?

A) Kurucu yenilik doğuran haklar

B) Bozucu yenilik doğuran haklar

C) Değiştirici yenilik doğuran

D) Alelade haklar

E) Malvarlığı hakları

________________________________________

9-) Aşağıdakilerden hangisi hukuki fiildir?

A) Ölüm

B) Başkasına ait tahtadan bir masanın yapılması

C) Sözleşme yapmak etmek

D) Doğum

E) Başkasının evini kiralamak

________________________________________

10-) Aşağıdakilerden hangisi hakkın sahibi eliyle korunması yöntemlerinden biri değildir?

A) Dava açma

B) Meşru müdafa

C) Zaruret hali

D) Kuvvet kullanma

E) Savunma hakkı

________________________________________

11-) Aşağıdakilerden hangisinde ayırt etme gücü ortadan kalkmaz?

A) Akıl hastalığı

B) Sarhoşluk

C) Akıl zayıflığı

D) Yaş küçüklüğü

E) Sabıka

________________________________________

12-) Aşağıdakilerden hangisi hukuki işlem ehliyeti bakımından tam ehliyetli sayılır?

A) 21 yaşında kendisine yasal danışman atanmış erkek

B) Kötü yaşama tarzı sebebiyle kısıtlanmış bir erkek

C) 15 yaşında ayırt etme gücüne sahip bir kadın

D) 17 yaşında evli ayırt etme gücüne sahip bir erkek

E) 19 yaşında ayırt etme gücüne sahip olmayan bir kadın

________________________________________

13-) ?Bir kimsenin mali itibarının ve ödeme gücünün tanınması ve iktisadi hayata serbestçe katılabilmesini talep etmesi?, o kişinin hangi hakları bakımından sözkonusu olur?

A) Maddi bütünlük üzerindeki hakları

B) İktisadi bütünlük üzerindeki hakları

C) Manevi bütünlük üzerindeki hakları

D) Maddi ve manevi bütünlük üzerindeki hakları

E) Manevi ve iktisadi bütünlük üzerindeki hakları

________________________________________

14-) Hazır olmayanlar arasında sözleşme ne zaman meydana gelir?

A) Kabül haberinin vardığı anda

B) Kabül haberinin gönderildiği anda

C) İcabın kabülcüye gönderildiği anda

D) İcabın kabülcüye vardığı anda

E) Kabul haberinin öğrenildiği anda

________________________________________

15-) Aşağıdakilerden hangisi hukuki resmi şekle tabi değildir?

A) Resmi vasiyetname

B) Mal rejimi

C) Miras sözleşmesi

D) Kaydı hayatla irad

E) Taşınmaz üzerindeki ayni haklarla ilgili işlemler

________________________________________

16-) Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) İrade bozukluğu hallerinin müeyyidesi tek taraflı bağlamazlıktır.

B) 3. kişinin yaptığı tehdidi karşı tarafın bilmesi veya bilmesinin gerekmesi şartına gerek yoktur.

C) 3. kişinin yaptığı hileyi karşı tarafın bilmesi veya bilmesinin gerekmesi şartına gerek yoktur.

D) Nisbi muvazaada gizli işlemin geçerli olabilmesi için, gizli işlemin kanunun emrettiği şekilde yapılması gerekir.

E) Adi hesap yanlışlığı esaslı hata sayılmaz.

________________________________________

17-) Aşağıdaki hukuki işlemlerden hangisi için özel temsil yetkisine gerek yoktur?

A) Tahkim

B) Dava açma

C) Kambiyo taahhüdünde bulunma

D) Sulh olma

E) Taşınır satımı

________________________________________

18-) Bir kimsenin ucuz bulduğu dolmakalemden bir tane de arkadaşına alması ne tür bir temsildir?

A) Doğrudan doğruya temsil

B) Yetkili temsil

C) Yetkisiz temsil

D) Vasıtasız temsil

E) Rızai temsil

________________________________________

19-) Ticari işlerde temerrüt faizi oranı TTK?ya göre nedir?

A) % 20

B) % 15

C) % 9

D) % 5

E) % 25

________________________________________

20-) Sözleşmeden dönme halinde hangi zarar istenir?

A) Müspet zarar

B) Olumlu zarar

C) Menfi zarar

D) Gecikmiş zarar

E) Tali zarar

________________________________________

21-) Kiracının kendi kusuru olmaksızın evde meydana gelen zararı için yapmış olduğu masrafı kira bedelinden düşmesine ne ad verilir?

A) Takas

B) Zamanaşımı

C) Trampa

D) Mahsup

E) Mübadele

________________________________________

22-) A, tamirci T?deki televizyonunu, arkadaşı B?ye satarsa, bu ilişki teslimsiz kazanma yollarından hangisine örnek olur?

A) Zilyetliğin havalesi

B) Hükmen teslim

C) Kısa elden teslim

D) Dolaylı teslim

E) Doğrudan teslim

________________________________________

23-) Ayıba karşı garanti borcunda, alıcının, aşağıdakilerden hangisini talep hakkı yoktur?

A) Ayıpsız bir benzeriyle değiştirilmesini talep etme

B) Semenin indirilmesini talep etme

C) Sözleşmeden dönme

D) Ücretsiz tamirini talep etme

E) Gecikmiş ifayı talep etme

________________________________________

24-) 6570 sayılı Kira Kanununa tabi bir taşınmazı 3 yıllığına kiralayan bir kimse, sürenin dolmasından 15 gün önce karşı tarafa bir bildirimde bulunmamışsa kira sözleşmesinin durumu ne olur?

A) 6 ay uzar

B) 1 yıl uzar

C) 2 yıl uzar

D) 3 yıl uzar

E) Sözleşme sona erer

________________________________________

25-) Ayfer Cem?e ait bir vazoyu onun haberi olmaksızın, masasının üzerinde alarak Duyguya satmıştır. Ancak vazoyu teslim edemeden meydana gelen depremde vazo kırılmıştır. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Hasar alıcıya geçmez

B) Duygu vazonun bedelini ödemek zorunda değildir

C) Mülkiyeti Duygu?ya geçmez

D) Satım sözleşmesi geçersizdir

E) İfa imkansızdır

________________________________________

26-) Vekalet sözleşmesini istisna sözlemesinden ayıran unsur aşağıdakilerden hangisidir?

A) Zaman

B) Sonuç

C) Amaç

D) Değiş-Tokuş

E) Mübadele

________________________________________

27-) ?Rehnin paraya çevrilmesi def?i? aşağıdaki kefalet türlerinden hangisinde ileri sürülemez?

A) Adi kefalet

B) Müteselsil kefalet

C) Kefile kefalet

D) Rücua kefalet

E) Birlikte kefalet

________________________________________

28-) Finansal kiralama dünyada ilk kez nerede ve nezaman ortaya çıkmıştır?

A) 1985 - ABD

B) 1930 - Almanya

C) 1985 - Türkiye

D) 1930 - ABD

E) 1985 - Almanya

________________________________________

29-) Anayasa Mahkemesi Başkanını kim seçer?

A) Cumhurbaşkanı

B) Bakanlar Kurulu

C) Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu

D) Anayasa Mahkemesi Üyeleri

E) Yüksek öğretim kurulu

________________________________________

30-) Vergi mahkemeleri aşağıdakilerden hangisini tek hakimle karara bağlar?

A) Toplamı 1 milyarı geçmeyen tarhlara ilişkin davalar

B) Genel bütçeye ilişkin toplam 2 milyar olan davaları

C) Belediyelere ilişkin değeri 3 milyar olan vergi davalarını

D) Toplamı 3 milyar olan vergi cezası davaları

E) E) Toplamı 10 milyar olan vergi zammı davalarını

________________________________________

HUKUKA GİRİŞ deneme 1. cevap anahtarı

Soru No. Doğru CevAP

1-) A

2-) C

3-) D

4-) E

5-) A

6-) B

7-) E

8-) D

9-) B

10-) A

11-) E

12-) D

13-) B

14-) A

15-) D

16-) C

17-) E

18-) C

19-) C

20-) C

21-) D

22-) A

23-) E

24-) B

25-) D

26-) B

27-) B

28-) D

29-) D

30-) A

test

--------------------------------------------------------------------------------

-) Kişilerin bizzat kendi nefislerine karşı nasıl davranması gerektiğini belirten ahlak kuralları hangisidir?

A) Subjektif ahlak kuralları

B) Objektif ahlak kuralları

C) Yaratıcı ahlak kuralları

D) Açıklayıcı ahlak kuralları

E) Bildirici ahlak kuralları

________________________________________

2-) Aşağıdakilerden hangisi, hukuk kurallarının yaptırımı değildir?

A) İptal

B) Cebri İcra

C) Tazminat

D) Hükümsüzlük

E) Horgörme

________________________________________

3-) 1982 Anayasasına göre, yürütme organının başı kimdir?

A) Bakanlar Kurulu

B) Başbakan

C) Meclis Başkanı

D) Cumhurbaşkanı

E) Anayasa Mahkemesi başkanı

________________________________________

4-) Aşağıdakilerden hangisi cumhurbaşkanı seçilebilme şartlarından biri değildir?

A) 40 yaşını doldurmuş olmak

B) Türk vatandaşı olmak

C) Yüksek öğrenim yapmış olmak

D) Milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmak

E) Milletvekili olmak

________________________________________

5-) Suçun kanuni unsuruna ne ad verilir?

A) Tipiklik

B) İcra

C) İhmal

D) Kast

E) Taksir

________________________________________

6-) Limited şirketin sermayesi en az kaç TL?dir?

A) 500 milyon

B) 5 milyar

C) 50 milyar

D) 500 milyar

E) Kanunda bu konuda hüküm yoktur.

________________________________________

7-) Aşağıdakilerden hangisi bilimsel görüşlerden değildir?

A) Monografi

B) Kitap

C) Otobiyografi

D) Sistematik eser

E) Makale

________________________________________

8-) Türkiye?de bulunan bir yabancı aşağıdaki hakların hangisinden yararlanabilir?

A) Siyasi haklardan

B) Seçme hakkından

C) Kamu haklarından

D) Özel haklardan

E) Seçilme hakkından

________________________________________

9-) Vesayet hakkı aşağıdaki haklardan hangisinin kapsamına girer?

A) Aile veya miras ilişkilerinden doğan haklar

B) Manevi mallar üzerindeki mutlak haklar

C) Kişinin kendi kişiliği üzerindeki mutlak hakkı

D) Kişinin başkalarının kişiliği üzerindeki mutlak hakkı

E) Maddi mallar üzerindeki haklar

________________________________________

10-) Mirasçıların, murisin ölümünden itibaren 3 ay içerisinde mirası reddetmezlerse bir daha reddedemeyecekleri, red hakkının hangi yolla kaybedilmesidir?

A) Hukuki olay

B) Hukuki fiil

C) Hukuki muamele

D) Kanun gereği

E) Sözleşme gereği

________________________________________

11-) Çocuğun kişilik kazanıp kazanmadığı hangi hukuk açısından önemlidir?

A) Aile hukuku

B) Kişilik hukuku

C) Miras hukuku

D) Borçlar hukuku

E) Ticaret hukuku

________________________________________

12-) Sınırlı ehliyetsizler hangi işlemleri yasal danışmanlarının rızasıyla yapabilirler?

A) Kefil olma

B) Bağışlama

C) Vakıf kurma

D) Kendilerine menfaat sağlayan karşılıksız kazanma işlemleri

E) Kendilerini borç altına sokan muameleler

________________________________________

13-) Kollektif ve Komandit şirketlerin kuruluşu, aşağıdaki sistemlerden hangisine göre olur?

A) Serbest Kuruluş sistemi

B) İzin sistemi

C) Ruhsat sistemi

D) İzin tescil sistemi

E) Tescil sistemi

________________________________________

14-) Aşağıdakilerden hangisi ek*** iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerden değildir?

A) Vekalet

B) Ariyet

C) Trampa

D) Karz

E) Vedia

________________________________________

15-) Gecikmiş kabul haberinin hukuki mahiyeti nedir?

A) İcap

B) İcaba davet

C) İcaptan dönme

D) Kabul

E) Örtülü kabul

________________________________________

16-) Aşağıdaki yazılı şekle tabi hukuki işlemlerden hangisinin el yazısıyla yazılma mecburiyeti vardır?

A) Kefalet sözleşmesi

B) Alacağın temliki

C) Bağışlama taahhüdü

D) Okuma yazma bilmeyenlerin yaptığı sözleşmeler

E) Yazılı vasiyetnameler

________________________________________

17-) Temsil yetkisinin, belli bir ya da birkaç işlem yapmak üzere verilmiş olması ne tür bir temsil yetkidir?

A) Umumi temsil yetkisi

B) Yetkisiz temsil

C) Dolaylı temsil

D) Özel temsil yetkisi

E) Genel temsil yetkisi

________________________________________

18-) Borçlunun yüklenmiş olduğu edimi, hiç ya da gereği gibi yerine getirmemesine ne denir?

A) Temerrüd

B) Kusurlu imkansızlık

C) Kusursuz imkansızlık

D) Ademi ifa

E) Mahsup

________________________________________

19-) İfadan vazgeçme halinde hangi tür zarar istenir?

A) Menfi zarar

B) Olumsuz zarar

C) Tali zarar

D) Müspet zarar

E) Gecikmiş zarar

________________________________________

20-) Kural olarak takas beyanı, tek taraflı ve varması gerekli bir irade açıklamasıdır. Karşı tarafın onayı aranmamaktadır. Hangisi bu kuralın istisnası değildir?

A) İş ücreti

B) Nafaka

C) Devlet, vilayet, köyler lehine olan kamu hukukundan doğan alacak

D) Bırakılmış eşyanın geri verilmesine ilişkin alacaklar

E) Cari hesaba ilişkin alacaklar

________________________________________

21-) Aşağıdakilerden hangisi 5 yıllık zamanaşımına tabi değildir?

A) Kira ve sermaye faizleri

B) Lokanta masrafı

C) Perakendecilerin sattıkları malların parası

D) Noterlerin mesleki hizmetlerinin karşılığı

E) Karz sözleşmesinden doğan alacaklar

________________________________________

22-) Mülkiyeti saklı tutmak şartıyla satılan taşınırlarda, sözleşmenin geçerli olabilmesi için aranan koşul aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tarafların anlaşması

B) Alıcının kabul etmesi halinde

C) Alıcının yerleşimyerindeki noter tarafından özel sicile kaydedilmesi halinde

D) Satımın yerleşim yerindeki noter siciline kaydedilmesi halinde

E) Herhangi bir şarta bağlı değildir

________________________________________

23-) Aşağıdakilerden hangisi kira sözleşmesine ait sona erme nedenlerinden biri değildir?

A) Feshi bildirme

B) Fesih

C) Tarafların anlaşamaması

D) Önemli sebeplerden dolayı feshi bildirme

E) Sürenin geçmiş olması

________________________________________

24-) Kİracının oturduğu evi satın alması, teslimsiz kazanım hallerinden hangisine girer?

A) Hükmen teslim

B) Zilyetliğin havalesi

C) Kısa elden teslim

D) Dolaylı teslim

E) Doğrudan doğruya teslim

________________________________________

25-) Kira sözleşmesinde ev sahibinin evi sözleşmeden anlaşılacak şekilde kullanılmaya elverişli bir şekilde bulundurma borcu, ne tür bir edimdir?

A) Ani Edim

B) Sürekli Edim

C) Kişisel Edim

D) Olumsuz Edim

E) Bölünmez Edim

________________________________________

26-) Finansal kiralama sözleşmesinde, ?kanunda yer alan fesih sebepleri dışında feshin mümkün olmaması? şeklinde anlaşılması gereken ?feshedilmezlik süresi? ne kadardır?

A) 2 yıl

B) 3 yıl

C) 4 yıl

D) 5 yıl

E) 6 yıl

________________________________________

27-) Franchise sözleşmesi nasıl bir sözleşmedir?

A) Borçlar hukuku sözleşmesi

B) Medeni hukuk sözleşmesi

C) Ticaret hukuku sözleşmesi

D) İsimsiz sözleşme

E) Eşya hukuku sözleşmesi

________________________________________

28-) Kanunların şekil bakımından anayasaya aykırılık iddiası kaç gün içersinde ileri sürülür?

A) 10 gün

B) 5 gün

C) 15 gün

D) 30 gün

E) 60 gün

________________________________________

29-) Anayasa Mahkemesi kararlarını nasıl verir?

A) Salt çoğunluk

B) Oybirliği

C) İttifak

D) 1/4 çoğunluk

E) 1/3 çoğunluk

________________________________________

30-) Aşağıdakilerden hangisi Medeni Yargıdaki özel mahkemelerden değildir?

A) İş Mahkemeleri

B) Asliye hukuk mahkemesi

C) Tapulama mahkemesi

D) Kadastro mahkemesi

E) Aile mahkemesi

________________________________________

HUKUKA GİRİŞ deneme 2. cevap anahtarı

Soru No. Doğru CevaP

1-) A

2-) E

3-) D

4-) E

5-) A

6-) B

7-) C

8-) D

9-) D

10-) A

11-) C

12-) E

13-) E

14-) C

15-) A

16-) E

17-) D

18-) D

19-) D

20-) E

21-) E

22-) C

23-) C

24-) C

25-) B

26-) C

27-) D

28-) A

29-) A

30-) B

1- Aşağıdakilerden hangisi sebepsiz zenginleşmenin şartlarından biri değildir?

a) Fakirleşme

b) Haklı bir sebebin bulunmaması

c) İlliyet bağı

d) Rücu

e) Zenginleşme

2- Aşağıdakilerden hangisi çekişmesiz dava örneğidir?

a) Kamulaştırma davası

b) Kastı aşan adam öldürme davası

c) Evlat edinmeye izin ve onay verilmesi

d) Haksız fiilden doğan davalar

e) Kira alacağı davası

3- Aşağıdakilerden hangisi hukukun yardımcı kaynaklarından biridir?

a) Anayasa

b) Tüzükler

c) Yönetmelikler

d) Yargısal kaynaklar

e) Kanunlar

4- Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayasası?na göre siyasal haklardan biridir?

a) Dilekçe hakkı

b) Dinlenme hakkı

c) Eğitim ve öğretim hakkı

d) Mülkiyet hakkı

e) Sosyal güvenlik hakkı

5- Aşağıdakilerden hangisi kişilik haklarından birine örnek teşkil etmez?

a) Kişinin sağlığı

b) Kişinin vücut bütünlüğü

c) Kişinin şeref ve haysiyeti

d) Kişinin ten rengi

e) Kişinin iktisadi ve fikri faaliyetleri

6- Ahlak kurallarıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez?

a) Ahlak kurallarına uymayanların karşılaştıkları tepki, ayıplanma ve küçük görülme şeklindedir.

b) Ahlak kurallarının yaptırımı manevidir.

c) Sosyal hayatta, kişilerin birbirleriyle ilişkilerinde nasıl davranmaları gerektiğini belirtilen kurallara objektif ahlak kuralları denir.

d) Ahlak kuralları, uhrevi ilişkileri düzenlemektedir.

e) Kişilerin kendi nefislerine karşı, nasıl davranmaları gerektiğini belirten kurallara, sübjektif ahlak kuralları denir.

7- Bir kişinin gerçek iradesi ile irade açıklaması arasındaki uygunsuzluk dikkatsizliğinden meydana geliyorsa, buna ne ad verilir?

a) İkrah

b) Hile

c) Mutlak muvazaa

d) Nisbi muvazaa

e) Hata

8- Bir kimsenin kendisinin sebep olmadığı bir zararı önlemek için başkasının mallarına zarar vermesine ne ad verilir?

a) Kuvvet kullanma

b) Meşru müdafaa

c) İhkak-ı hak

d) Zaruret hali

e) Yasal savunma

9- Aşağıdakilerden hangisi kişilik haklarının özelliklerinden biri değildir?

a) İnsanın doğumu ile kazanılıp ölümü ile ortadan kalkarlar.

b) Tüzel kişiler de mahiyetleriyle bağdaştığı ölçüde kişilik haklarına sahiptirler.

c) Kişiye bağlı haklardandır.

d) Mutlak haklardandır.

e) Kişi iradesiyle kişilik haklarını tamamen ortadan kaldırabilir.

10- Evlere katalog gönderilmesi ne tür bir hukuki durumdur?

a) İlan

b) Kabul

c) İcap

d) İcaba davet

e) Rücu

11- Aylık bir dergide şeref ve haysiyetini zedeleyici yazı ve resimleri yayınlanan bir kimse aşağıdaki davalardan hangisini açabilir?

a) İptal davası

b) Önleme davası

c) İstihkak davası

d) Tahliye davası

e) Tespit davası

12- Aşağıdakilerden hangisi kamu hukuku tüzel kişilerinin özelliklerinden biri değildir?

a) Kamu gücünü temsil ederler.

b) Kamu hukukuna tabidirler.

c) Kendi iradeleriyle kendilerini ortadan kaldırırlar.

d) Özel hukuk tüzel kişileriyle ilişkilerinde, üstün bir durumda bulunurlar.

e) Kanunla kurulurlar.

13- Aşağıdakilerden hangisi Ticaret Kanunu dışında özel bir kanunla düzenlenmiş şirket türüdür?

a) Limited Şirket

b) Kooperatif Şirket

c) Komandit Şirket

d) Anonim Şirket

e) Kollektif Şirket

14- Aşağıdakilerden hangisi cumhurbaşkanının yetkileri arasında yer almaz?

a) Gerekli hallerde Bakanlar Kuruluna başkanlık etmek

b) Yükseköğretim Kurulu üyelerini seçmek

c) Başbakanı ve bakanları atamak

d) TBMM seçimlerinin yenilenmesine karar vermek

e) Milletlerarası anlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak

15- Bir hukuki işlemin oluşması için bir tarafın irade açıklamasını diğer tarafa ileten kişiye ne ad verilir?

a) Aracı

b) Ulak

c) Temsilci

d) Elçi

e) Üçüncü kişi

16- Borçlunun, alacaklıya olan borcunu gereği gibi yerine getirememesini aşağıdaki kavramlardan hangisi tanımlar?

a) Ademi ifa

b) Vaktinden önce ifa

c) Umulmayan hal

d) İmkansızlık

e) Mücbir sebep

17- Bir kimsenin kusurlu olarak hukuka aykırı bir fiil ile başka bir kimseye vermiş olduğu zararları tazmin etmesi borcuna ne ad verilir?

a) Kşi ile sorumluluk

b) Sözleşmeden doğan sorumluluk

c) Haksız fiil sorumluluğu

d) Kusursuz sorumluluk

e) Sebepsiz zenginleşmeden doğan sorumluluk

18- İki tarafa borç yükleyen sözleşmelerde borçlunun temerrüdüne ilişkin olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

a) Kesin vadeli sözleşmelerde bile alacaklı borçluya mutlaka belirli bir süre vermelidir.

b) Borçlunun temerrüdünün söz konusu olabilmesi için taraflardan birinin kendi borcunu ifa etmiş yada ifaya hazır olduğunu bildirmiş olması gerekir.

c) Alacaklı gecikmiş ifayı isteyebilir.

d) Alacaklı kanunun kendisine tanıdığı çeşitli yollara başvurabilir.

e) Alacaklı ifadan vazgeçerek tazminat isteyebilir.

19- İmzaya ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

a) İmza yazılı şeklin unsurları arasında yer alır.

b) İmzada önad veya soyadın tam yazılması şart değildir.

c) Temsilci senet üzerine temsil olunanın imzasını atabilir.

d) İmzanın kural olarak üzerine borç alan kimsenin el yazısı olması gerekir.

e) Görmeyenlerin imzaları usulen onaylanmadıkça geçerli değildir.

20- Takasa ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

a) Takasın hükümleri geçmişe etkilidir.

b) Takas edilecek borçlar karşılıklı olmalıdır.

c) Karşılıklı borçların benzer olması gerekir.

d) İki borcun da muaccel olması gerekir.

e) Borçlulardan birinin takas beyanında bulunması gerekir.

21- Aşağıdakilerden hangisi finansal kiralama sözleşmesinin esaslı unsurlarından biri değildir?

a) Finansal kiralama konusu bir mal

b) Feshedilmezlik süresi

c) Fikri ve sınai bir hak

d) Finansal kiralama bedeli

e) Tarafların anlaşması

22- Aşağıdaki işlemlerden hangisinde vekilin ?özel bir yetkiye? sahip olması aranmaz?

a) Sulh olma

b) Bağışlama yapma

c) Dava açma

d) Kambiyo taahhüdünde bulunma

e) Kira sözleşmesi yapma

23- Aşağıdakilerden hangisi kira sözleşmelerinde kiracının borçlarından biri değildir?

a) Komşuluk gereklerine uymak

b) Kira bedelini ödemek

c) Kiralanan şeyi gerekiyorsa onarmak

d) Kiralanan şeyi özenle kullanmak

e) Kiralanan şeyi geri vermek

24- Aşağıdakilerden hangisi temsil yetkisini sona erdirir?

a) Temsilcinin iflas etmesi

b) Temsil olunanın iş değiştirmesi

c) Temsilcinin askere gitmesi

d) Temsilcinin evlenmesi

e) Temsilcinin başka bir şehre taşınması

25- Aşağıdakilerden hangisi franchise alanın borçlarından biri değildir?

a) Mal ve hizmetlerin sürümünü arttırmak

b) Tekel hakkı tanıma

c) İşletme ilkelerine uyma

d) Kendisine sunulan maddi olmayan malları kullanma

e) Ücret ödeme

26- Aşağıdakilerden hangisi bir kredili satım türüdür?

a) Taksitle satım

b) Mülkiyeti saklı tutma şartıyla satım

c) Deneme ve muayene şartıyla satım

d) Arttırma ile satım

e) Örnek üzerine satım

27- Aşağıdakilerden hangisi kanunda belirtilen esaslı hata nedenleri arasında yer almaz?

a) Sözleşmenin konusunu oluşturan şeydeki hatalar

b) Adi hesap hataları

c) Miktardaki hatalar

d) Kişilerdeki hatalar

e) Sözleşmenin mahiyetindeki hatalar

28- Satım sözleşmelerinde hasarın geçişine ilişkin genel kural aşağıdakilerden hangisidir?

a) Hasar, semenin ödenmesinden sonra alıcıya geçer.

b) Hasar, satılanın tesliminden itibaren alıcıya geçer.

c) Hasar, sözleşmenin sona ermesinden itibaren alıcıya geçer.

d) Hasar, sözleşme görüşmeleri sırasında alıcıya geçer.

e) Hasar, sözleşmenin yapılmasından itibaren alıcıya geçer.

29- Aşağıdakilerden hangisi ülkemizdeki yargı türleri arasında yer almaz?

a) Anayasa yargısı

b) İstirdat yargısı

c) İdari yargı

d) Askeri yargı

e) Adli yargı

30- İlk derece mahkemeleri ile son derece mahkemeleri arasında yer alan ve ilk derece mahkemelerinin hükümlerini kontrol eden ikinci derece mahkemelere ne ad verilir?

a) Asliye hukuk mahkemesi

b) İstinaf mahkemesi

c) Sulh hukuk mahkemesi

d) Ağır ceza mahkemesi

e) Asliye ceza mahkemesi

Cevaplar

1. D -

2. C -

3. D -

4. A -

5. D -

6. D -

7. E -

8. D -

9. E -

10. D -

11. E -

12. C -

13. B -

14. E -

15. B -

16. A -

17. C -

18. A -

19. B -

20. A -

21. C -

22. E -

23. C -

24. A -

25. B -

26. A -

27. B -

28. E -

29. B -

30. B -

__________________

1. Aşağıdaki işlerden hangisinde grev ve lokavt yasağı bulunmaz?

A) Dokuma işleri

B) Can ve mal kurtarma işleri

C) Banka ve noterlik işleri

D) İtfaiye işleri

E) Cenaze ve gömme işleri

2. 1982 Anayasasına göre Kanun Hükmünde Kararname çıkartma yetkisi aşağıdakilerden hangisine aittir?

A) Adalet bakanlığı

B) Cumhurbaşkanı

C) TBMM

D) Bakanlar kurulu

E) Başbakanlık

3. Bir sözleşme yapılırken taraflar-dan birinin yapmış olduğu öneriyi karşı tarafın kabul etmesi du-rumunda aşağıdaki haklardan hangisi kullanılmış olmaktadır?

A) Değiştirici yenilik doğuran hak

B) Alelade hak

C) İntifa hakkı

D) Kurucu yenilik doğuran hak

E) Bozucu yenilik doğuran hak

4. Aşağıdakilerden hangisi fiil ehli-yetinin sınırlandırılması ya da tamamen kaldırılmasına yol açan nedenlerden biri değildir?

A) Kötü yaşama tarzı

B) Bekarlık

C) Alkol ve uyuşturucu bağımlılığı

D) Savurganlık

E) Akıl hastalığı

5. Davalının, davacının iddiasını kabul etmekle birlikte mevcut bir sebep nedeniyle davacının hakkını dava yoluyla isteyemeyeceğini ileri sürmesine ne ad verilir?

A) Talep

B) İtiraz

C) İnkar

D) İkrar

E) Defi

6. Türk Hukukunda dernekler için tüzel kişiliğin başlangıcını belirleyen sitemlerden hangisi benimsenmiştir?

A) Serbest kuruluş sistemi

B) Tescili sistem

C) İzin sistemi

D) İlan sistemi

E) İcazet sistemi

7. Bağışlama ne tür bir sözleşmedir?

A) Asli iki tarafa borç yükleyen sözleşme

B) Ek*** iki tarafa borç yükleyen sözleşme

C) Feri iki tarafa borç yükleyen sözleşme

D) Tek tarafla borç yükleyen sözleşme

E) Tam iki tarafa borç yükleyen sözleşme

8. Kabulcü, icabı kabul ettiğini açıkça bildirmemiş fakat icapçının kendisine gönderdiği malları tüketmişse bu duruma ne ad verilir?

A) İcaba davet

B) Sarih kabul

C) Sözleşme çağrısı

D) İcap

E) Örtülü kabul

9. Hüseyin Uğur?a bir faksla icapta bulunmuş Uğur ise kabulünü bir telgrafla bildirmiş. Aralarındaki sözleşme hangi anda meydana gelmiş sayılır?

A) İcabın kabulcüye gönderildiğinde

B) Kabul haberinin gönderildiği anda

C) İcabın kabulcüye varmış olduğu anda

D) Kabul haberinin icapçıya vardığı anda

E) İcapçının kabulü tasdik ettiği anda

10. Hukuki işlemlerde aranılan şekle uymamanın sonucu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kısmi butlan

B) Tek taraflı bağlamazlık

C) Yokluk

D) Düzeltilebilir geçersizlik

E) Mutlak butlan

11. Yazılı şeklin geçerliliği ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Yazılı şeklin tamam olabilmesi için imzaya ihtiyaç vardır.

B) Metinde kullanılan dilin önemi yoktur.

C) Yazılı şekil metin ve imza olmak üzere iki kısımdan oluşur

D) İmzanın yalnızca borç altına giren tarafından atılması yeterlidir

E) Metin borçlu veya alacaklı tarafın-dan imzalanmalıdır

12. Kanunun şekle bağlanmadığı bir sözleşmenin taraflarca kararlaştırılan belli bir şekilde yapılma-sına ne ad verilir?

A) Geçerlilik şekli

B) İspat şekli

C) Kanuni şekli

D) İradi şekli

E) Yazılı şekli

13. Çocukların bir takım hukuki işlemlerde taraf olabilmeleri için ana babaların imzaları gerekmektedir. Bu durumda hangi tür temsilden söz edilebilir?

A) Doğrudan temsil

B) Dolaylı temsil

C) Yasal temsil

D) Vesayet

E) İradi temsil

14. Temsilcinin bir hukuki işlemi kendi adına ve temsil olunan hesabına yapmasına ne ad verilir?

A) Dolaylı temsil

B) Doğrudan doğruya temsil

C) Yetkili temsil

D) Yetkisiz temsil

E) İradi temsil

15. Borçlar Kanuna göre aşağıdaki hallerden hangisi borcu sona erdiren sebep-lerden biridir?

A) Borçlunun ölmesi

B) Borçlunun yerleşim yerini değiştirmesi

C) Ademi ifa

D) Borçlunun iflas etmesi

E) Yenileme

16. Zamanaşımına ilişkin olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Borçlu alacak üzerinde intifa hakkına sahip olduğu sürece zamanaşımı durur

B) Zamanaşımı için kanunen belirlenmiş olan sürenin geçmiş olması gerekir

C) Zamanaşımına uğramış olan borç ek*** borç olarak devam eder

D) Aciz ve***asına bağlanmış bir borç zamanaşımına uğramaz

E) Borçlu borcunun ikrar etse bile zamana-şımı kesilmez

17. Aşağıdakilerden hangisi Borçlar Ka-nunda düzenlenen kira sözleşmesinin feshi sebeplerinden biri değildir?

A) Kiracının kira bedelini ödemede temerrüde düşmesi

B) Kiracının kiralan şeye açıktan açığa zarar vermesi

C) Kiracının iflası

D) Kiracının yazılı tahliye taahhüdü vermesi

E) İhtara rağmen kiralananı sözleşmeye uygun biçimde kullanılmaması

18. Hizmet sözleşmesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlış-tır?

A) Belirli bir süre için düzenlenebilir

B) İki tarafa borç yükler

C) Sadece borçlar kanununda düzen-lenmiştir.

D) Belirsiz bir süre için düzenlenebilir

E) İş görme amacını güder

19. Satım sözleşmesinde semene ilişkin aşağıdaki ifadelerden han-gisi yanlıştır?

A) Semen hiç belirlenmemiş ise sözleşme cari fiyat üzerinden kurulmuş sayılır

B) Semen her zaman bir miktar para olmak zorunda değildir

C) Semen taraflarca serbest belirlenebilir

D) Satım sözleşmesinin esaslı unsurlarındandır

E) Semenin sözleşmenin kurulması sırasında belirlenmiş olması şart değildir.

20. Aşağıdakilerden hangisi kefalet türlerinden biri değildir?

A) Rücua kefalet

B) Asli kefalet

C) Adi kefalet

D) Kefile kefalet

E) Müteselsil kefalet

21. Factoring Sözleşmesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Tek tarafa borç yükler

B) Kısa vadeli kaynak sağlar

C) Karma tipli bir sözleşmedir

D) Factor, müşteri ve borçlu tarafından oluşur

E) Borçlar kanununda düzenlenmemiştir

22. Adi birlikte kefalet ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Birden fazla kefil vardır.

B) Müteselsil sorumluluk söz konusudur

C) Taksim defi ileri sürülebilir

D) Tartışma defi ileri sürülebilir

E) Bölünebilen bir borç söz konusudur.

23. Kira bedelinin tespiti davası aşağıdaki mahkemelerinin hangisinde açılır?

A) Aile mahkemesi

B) Ticaret mahkemesi

C) Sulh hukuk mahkemesi

D) Asliye hukuk mahkemesi

E) Yargıtay

24. Aşağıdakilerden hangisi sebepsiz zenginleşmenin şartlarından biri değildir?

A) Fakirleşme

B) Haklı bir sebebin bulunmaması

C) İlliyet bağı

D) Rücu

E) Zenginleşme

25. Aşağıdakilerden hangisi kişilik haklarının özelliklerinden biri değildir?

A) İnsanın doğumu ile kazanılıp ölümü ile ortadan kalkarlar.

B) Tüzel kişiler de mahiyetleriyle bağdaştığı ölçüde kişilik haklarına sahiptirler.

C) Kişiye bağlı haklardandır.

D) Mutlak haklardandır.

E) Kişi iradesiyle kişilik haklarını tamamen ortadan kaldırabilir.

26. İki tarafa borç yükleyen sözleşmelerde borçlunun temerrüdüne ilişkin olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Kesin vadeli sözleşmelerde bile alacaklı borçluya mutlaka belirli bir süre ver-melidir.

B) Borçlunun temerrüdünün söz konusu olabilmesi için taraflardan birinin kendi borcunu ifa etmiş yada ifaya hazır oldu-ğunu bildirmiş olması gerekir.

C) Alacaklı gecikmiş ifayı isteyebilir.

D) Alacaklı kanunun kendisine tanıdığı çeşitli yollara başvurabilir.

E) Alacaklı ifadan vazgeçerek tazminat isteyebilir.

27. Aşağıdakilerden hangisi finansal kiralama sözleşmesinin esaslı unsurlarından biri değildir?

A) Finansal kiralama konusu bir mal

B) Feshedilmezlik süresi

C) Fikri ve sınai bir hak

D) Finansal kiralama bedeli

E) Tarafların anlaşması

28. Aşağıdaki işlemlerden hangisinde vekilin ?özel bir yetkiye? sahip olması aranmaz?

A) Sulh olma

B) Bağışlama yapma

C) Dava açma

D) Kambiyo taahhüdünde bulunma

E) Kira sözleşmesi yapma

29. İlk derece mahkemeleri ile son derece mahkemeleri arasında yer alan ve ilk derece mahkemelerinin hükümlerini kontrol eden ikinci derece mahkemelere ne ad verilir?

A) Asliye hukuk mahkemesi

B) İstinaf mahkemesi

C) Sulh hukuk mahkemesi

D) Ağır ceza mahkemesi

E) Asliye ceza mahkemesi

30. Aşağıdakilerden hangisi kanunda belirtilen esaslı hata nedenleri arasında yer almaz?

A) Sözleşmenin konusunu oluşturan şeydeki hatalar

B) Adi hesap hataları

C) Miktardaki hatalar

D) Kişilerdeki hatalar

E) Sözleşmenin mahiyetindeki hatalar

CEVAPLAR

1. A -

2. D -

3. D -

4. B -

5. E -

6. A -

7. D -

8. E -

9. D -

10. E -

11. E -

12. D -

13. C -

14. A -

15. E -

16. E -

17. C -

18. C -

19. B -

20. B -

21. A -

22. B -

23. C -

24. D -

25. E -

26. A -

27. C -

28. E -

29. B -

30. B -


ölücanlar_42
Şube Müdürü
14 Şubat 2011 12:14

hukuk soru ve cvpları

1- Bir kimsenin, belli bir olayda nasıl davranması gerektiğini belirten, manevi yaptırımlı sosyal kuralara ne ad verilir?

A) Din Kuralı

B) Müeyyideler

C) Görgü Kuralları

D) Hukuk Kuralları

E) Ahlak Kuralları

2- Aşağıdakilerden hangisi din kurallarının özelliklerinden biri değildir?

A) Tek başına din kurallarıyla sosyal hayatı düzenlemek mümkün değildir

B) Din Kuralları Allah tarafından konulmuş ve Peygamberler vasıtasıyla insanlara ulaştırılmış olan emir ve yasaklardan oluşmaktadır?

C) Din Kuralları Allah ile insanlar arasındaki ilişkiyi ve insanların birbirleriyle olan ilişkilerini düzenlemektedir

D) Din Kurallarının yaptırımı manevidir

E) Din Kurallarına uymayan kişilerin karşılaştıkları tepki ayıplanma ve küçük görülme şeklindedir

3-Aşağıdakilerden hangisi Medeni Hukuk Kurallarından biri değildir?

A) İkâmetgah

B) Kişiliğin korunması

C) Hırsızlık suçu

D) Hak ve Fiil Ehliyeti

E) Evlenme

4-Ceza yargılamasında Tam Ehliyet sağır ve dilsizler için ne zaman başlar?

A) 18 yaşın bitmesiyle

B) 21 yaşın bitmesiyle

C) 24 yaşın bitmesiyle

D) 25 yaşın bitmesiyle

E) 28 yaşın bitmesiyle

5- Türk Medeni Kanunun 2. maddesine göre ?Herkes haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymalıdır.?

Yukarıdaki düzenlenen hukuk kurallarının sosyal hayatı düzenleyen hangi kurallarla ilişki içinde olduğunu göstermektedir?

A) İktisat kuralları

B) Din kuralları

C) Ahlak kuralları

D) Görgü kuralları

E) Ekonomik kurallar

6- Aşağıdakilerden hangisi ticaret kanununda düzenlenen bir şirket türü değildir?

A) Aile şirketi

B) Kolektif şirket

C) Komandit şirket

D) Komandit şirket

E) Anonim şirket

7- Aşağıdakilerden hangisi TBMM? nin görev ve yetkileri arasında yer almaz?

A) Cumhurbaşkanını seçmek

B) Para basılmasına karar vermek

C) Savaş ilanına karar vermek

D) Genelkurmay başkanını atamak

E) Kanun koymak, değiştirmek,kaldırmak

8-Aşağıdakilerden hangisi sosyal devlet ülkesiyle bağdaşmaz?

A) Vatandaşlarına asgari hayat düzeyi sağlamayı amaçlar

B) Sosyal güvenliği sağlamaya çalışır

C) Vatandaşlarının sosyal durumlarıyla ilgilenir

D) Sosyal adaleti gerçekleştirmeyi görev bilir

E) Vatandaşlarının ekonomik durumlarıyla ilgilenmez

9- Vatandaşlarının hukuk güvenliğini sağlamak hangi anayasal ilke ile yakından ilişkilidir?

A) Demokratik devlet

B) Sosyal devlet

C) Atatürk milliyetçiliğine bağlı devlet

D) Hukuk devleti

E) Laik devlet

10-Tüzüklerin iptaline ilişkin davalar için aşağıdakilerden hangisine başvurulur?

A) B.İ.M

B) D.G.M

C) Danıştay

D) Yargıtay

E) Anayasa Mahkemesi

11-Bir idari mahkemenin hukuk kurallarına ters düşecek biçimde yapmış olduğu idari işlerin denetimini hangi mahkeme yapar?

A) Adli yargı

B) İdari yargı

C) Uyuşmazlık yargısı

D) Askeri yargı

E) Anayasal yargı

12-Aşağıdakilerden hangisi tacirdir?

A) Kasap

B) Demirci

C) Komisyoncu

D) Fırıncı

E) Marangoz

13-Aşağıdakilerden hangisi suçun unsurları arasında yer almaz?

A) Taksir

B) İhmal

C) Kast

D) Cürüm

E) İcra

14-Aşağıdakilerden hangisi kamu haklarından biridir?

A) Kurucu yenilik doğuran haklar

B) Devredilebilen haklar

C) Mülkiyet hakları

D) Sosyal ve ekonomik haklar

E) Sınırlı ayni haklar

15-Resmi evlendirme memuru önünde yapılmayan evlenme hangi yaptırıma tabidir?

A) Hapis

B) Tek taraflı bağlanmazlık

C) Butlan

D) Tazminat

E) Yokluk

16-T.C. anayasasına göre aşağıdakilerden hangisi kanun çıkarmaya yetkilidir?

A) Konuyla ilgili bakanlık

B) Cumhurbaşkanlığı

C) Başbakanlık

D) Bakanlar kurulu

E) TBMM

17-Kanunlarla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Sürekli olmalıdır

B) Yazılı olmalıdır

C) Anayasaya uygun olmalıdır

D) Örf ve adet kurallarına uygun olmalıdır

E) Genel olmalıdır

18-Hukukun kaynakları arasında sıralama yapıldığında en üste olan aşağıdakilerden hangisidir?

A) Anayasa

B) Kanunlar

C) Örf ve adet hukuku

D) Yardımcı kaynaklar

E) KHK?ler

19-İşveren istifa ettiğini bildiren kişi hangi yenilik doğuran hakkı kullanmıştır?

A) Bozucu

B) Değiştirici

C) Tamamlayıcı

D) Kurucu

E) Bağlayıcı

20-Babanın oğluna bir yazlık bağışlaması durumunda, oğlu yazlık üzerindeki haklarını hangi yolla kazanmış olur?

A) Aslen kazanma

B) Devren kazanma

C) İşgal yoluyla kazanma

D) Tek taraflı hukuki işle kazanma

E) Haksız fiille kazanma

21-Maddi olmayan mallar üzerinde sahiplerine tanınmış olan mutlak haklara ne ad verilir?

A) İrtifak hakkı

B) Sınırlı ayni haklar

C) İntifa hakkı

D) Rehin hakkı

E) Fikri haklar

22-Kanunların anayasaya uygunluğunun denetlenmesi aşağıdakilerden hangisi tarafından gerçekleşir?

A) D.G.M

B) Yargıtay

C) Sayıştay

D) Anayasa Mahkemesi

E) Danıştay

23-Aşağıdakilerden hangisi başkasına devredilebilen bir haktır?

A) İntifa hakkı

B) Nafaka hakkı

C) Soy bağının reddi hakkı

D) Oturma hakkı

E) Telif hakkı

24-Şafak arkadaşı Beyhan?ın kendisine ödünç verdiği saati Bülent?e bağışlamış ve teslim etmiştir.Bu durumda aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Bülent iyi niyetli ise saatin mülkiyetini kazanmıştır

B) Bülent iyi niyetli olmasa bile saatin mülkiyetini kazanmıştır

C) Bülent hiçbir durumda saatin mülkiyetini kazanamaz

D) Şafak Bülent?e taşınır davası açar

E) Şafak on yıl içinde Bülent?ten saatin kendisine verilmesini isteyebilir

25-Aşağıdakilerden hangisi ergin kılınmanın koşullarından biridir?

A) Küçüğün okuma ve yazma biliyor olması

B) Ergin kılınacak küçüğün bunu talep etmesi

C) Küçüğün on yaşını bittirmiş olması

D) Küçüğün yabancı dil biliyor olması

E) Küçüğün sakat olması

26-Ahmet şemsiyesini sınıfta unutmuş. Mehmet bu şemsiyeyi bulmuştur. Mehmet daha sonra şemsiyeyi Ali?ye satmıştır. Ahmet şemsiyesini geri almak için aşağıdaki davalardan hangisini açabilir?

A) İstihkak davası

B) İstimlak davası

C) İstimsal davası

D) Ceza davası

E) İflas davası

27.Kanunda belirtilen belli bir zamanın kullanılmaması halinde hakkın ortadan kalkmasına ne ad verilir?

A) Zamanaşımının kesilmesi

B) Hak düşürtücü süre

C) Zamanaşımının durması

D) Def?i

E) Zamanaşımı

28-Aşağıdakilerden hangisi özel bir hak değildir?

A) Kişisel haklar

B) Mutlak haklar

C) Malvarlığı hakları

D) Kişilik hakları

E) Nisbi haklar

29-Aşağıdakilerden hangisi fiil ehliyetine göre gerçek kişiler kategori içinde yer almaz?

A) Sınırlı ehliyetsizler

B) Ayrıcalıklı ehliyetliler

C) Tam ehliyetliler

D) Sınırlı ehliyetliler

E) Tam ehliyetsizler

30-Aşağıdakilerden hangisi kişiliğin sona erme nedenlerinden biri değildir?

A) Birlikte ölüm karinesi

B) Akıl sağlığının yitirilmesi

C) Ölüm

D) Gaiplik

E) Ölüm karinesi

C E V A P L A R

1. C

2. E

3. C

4. C

5. C

6. A

7. D

8. E

9. D

10. C

11. B

12. C

13. D

14. D

15. E

16. E

17. D

18. A

19. A

20. D

21. E

22. D

23. D

24. A

25. B

26. A

27. B

28. D

29. E

30. B


ölücanlar_42
Şube Müdürü
14 Şubat 2011 12:16

hukuka giriş çalışma soruları

--------------------------------------------------------------------------------

1) Hukukta zararın karşılığı olan müyeeyide tazminat ise, suçun karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ceza

B) Cebri icra

C) Hükümsüzlük

D) İptal

E) Butlan

Cevap Cevap -A

2) Aşağıdakilerden hangisi kamu hukukunun dallarından biri değildir?

A) Ceza Hukuku

B) Medeni Yargılama Hukuku

C) Borçlar Hukuku

D) İdare Hukuku

E) Vergi Hukuku

Cevap Cevap -C

3) Aşağıdakilerden hangisi İdare Hukuku kurallarının düzenleme alanına girmez?

A) Devlet idaresinin teşkilatı

B) Devlet İdaresinin işleyişi

C) Kamu hizmetleri

D) Suç teşkil eden eylem ve davranışlar

E) Kişilerin idare ile olan anlaşmazlıkları

Cevap Cevap -D

4) Aşağıdakilerden hangisi kıymetli evrak sayılmaz?

A) Çek

B) Tapu senedi

C) Konişmento

D) Makbuz senedi

E) Bono

Cevap Cevap -B

5) Aşağıdakilerden hangisi esnaf değildir?

A) Fırıncı

B) Matbaacı

C) Terzi

D) Berber

E) Ayakkabı tamircisi

Cevap Cevap -B

6) Genellikle tartışmalı olan hukuki konularda hukuk bilginlerinin ileri sürmüş oldukları görüş, düşünce ve kanaatlerden oluşan kaynaklara ne ad verilir?

A) İradi kaynak

B) Bilimsel görüş

C) Yargısal kararlar

D) Yazılı kaynak

E) Özel kaynak

Cevap Cevap -B

7) 1982 Anayasasına göre, Cumhurbaşkanının hangi kanunları bir daha görüşülmek üzere TBMM'ye gönderme yetkisi yoktur?

A) Ceza Kanunlarını

B) İş kanunlarını

C) Ticaret kanunlarını

D) Askeri kanunları

E) Bütçe kanunlarını

Cevap Cevap -E

8) Kişilerle devlet arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarından doğan haklara ne ad verilir?

A) Kamu hakları

B) Nisbi haklar

C) Özel haklar

D) Mutlak haklar

E) Kişilik hakları

Cevap Cevap -A

9) Türkiye'de bulunan bir yabancı aşağıdaki haklardan hangisinden yararlanabilir?

A) Seçme hakkı

B) Seçilme hakkı

C) Memur olma hakkı

D) Mülkiyet hakkı

E) Cumhurbaşkanı olma hakkı

Cevap Cevap -D

10) Hukuki fiil ne demektir?

A) İnsan iradesinin ürünü olan ve kendisine hukuki sonuçlar bağlanan olaylar

B) Bir yerde birden çok kişinin hukuki sonuca yönelik irade açıklaması

C) Hukuk düzeninin kendilerine hukuki sonuçlar bağladığı olaylar

D) Hukuka uygun fiiller

E) Hukuk metinlerinde tanımlanan fiiller

Cevap Cevap -A

11) Bir veya birden fazla kimsenin hukuki bir sonuca yöneltilmiş irade açıklamasına ne ad verilir?

A) Hukuki olay

B) Haksız fiil

C) Sebepsiz zenginleşme

D) Hukuki fiil

E) Hukuki işlem

Cevap Cevap -E

12) Ölüm tehlikesi içinde kaybolan gaip kimse hakkında gaiplik kararı alınabilmesi için son haber alma tarihinden itibaren kaç yıl geçmesi gerekir?

A) 1

B) 3

C) 5

D) 10

E) 15

Cevap Cevap -A

13) Aşağıdakilerden hangisi ayırteetme gücüne sahip küçüğün tek başına kesinlikle yapamayacağı hukuki işlemlerden biridir?

A) Borç para alma

B) Vakıf kurma

C) Satın alma

D) Kira sözleşmesi yapma

E) İstisna akdi yapma

Cevap Cevap -B

14) Ailevi durumu açığa vurulduğu için ruhi bunalıma düştüğünü iddia eden kişi, aşağıdaki davalardan hangisiyle karşı taraftan 1.000.000TL talep edebilir?

A) Tesbit davası

B) Saldırıya son verilmesi davası

C) Önleme davası

D) Manevi tazminat davası

E) Maddi tazminat davası

Cevap Cevap -D

15) Bir derneğin kendiliğinden dağılma halinin tesbitine kim karar verir?

A) Merkezinin bulunduğu yerin en büyük mülki amiri

B) Merkezinin bulunduğu yerin mahkemesi

C) Derneğin denetleme kurulu

D) Derneğin yönetim kurulu

E) Derneğin genel kurulu

Cevap Cevap -A

16) Şu an ülkemizde geçerli olmayan sorumluluk türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kişisel sorumluluk

B) Kişi ile sorumluluk

C) Sınırlı sorumluluk

D) Belli mallarla sorumluluk

E) Belli miktarla sorumluluk

Cevap Cevap -B

17) Hazır olanlar arasında yapılan bir sözleşme hangi anda meydana gelmiş sayılır?

A) İcabın yapılmasıyla

B) İcabın öğrenilmesiyle

C) Kabulün açıklanmasıyla

D) Kabulün icapçıya ulaşmasıyla

E) Kabulün icapçı tarafından öğrenilmesiyle

Cevap Cevap -C

18) Sözleşmenin miktarında hata ne tür bir hatadır?

A) Esaslı hata

B) Saikte hata

C) Mutlak hata

D) Nisbi hata

E) Gayede hata

Cevap Cevap -A

19) Tolga oğlu Onur'u mirasından yoksun bırakmak için tapuda kayıtlı taşınmazını kendisi ile anlaşarak kızı Damla'ya bağışlamış ancak satış gibi göstererek Damla adına tescil ettirmiştir. Olaya ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?

A) Üç işlem sözkonusudur

B) Bağışlama gizli işlemdir

C) Satış görünürdeki işlemdir

D) Tolga'nın iradesi ile irade açıklaması arasında uygunsuzluk yoktur

E) Tolga ile Damla arasında muvazaa anlaşması vardır

Cevap Cevap -D

20) Temsilcinin hukuki işlemi kendi namına, temsil olunanın hesabına yaptığı temsil türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kanuni temsil

B) İradi temsil

C) Doğrudan doğruya temsil

D) Dolaylı temsil

E) Yetkisiz temsil

Cevap Cevap -D

21) Bir temsil ilişkisinde bulunması gereken kişiler, aşağıdakilerden hangisinde bir arada verilmiştir?

A) Haberci ? Temsil olunan ? 3. kişi

B) Postacı ? Temsilci ? Temsil olunan

C) Temsilci ? Temsil olunan ? 3. kişi

D) Vekil ? Temsilci ? Temsil olunan

E) Tacir ? Vekil ? Temsilci

Cevap Cevap -C

22) Alacaklının, borcun ifasındaki menfaatinin gerçekleşmemiş olması yüzünden uğramış olduğu zarara ne denir?

A) Munzam zarar

B) Olumlu zarar

C) Olumsuz zarar

D) Manevi zarar

E) Olağanüstü zarar

Cevap Cevap -B

23) Bir borç ilişkisinde edimin ifasının mümkün olmasına rağmen, borçlu tarafından zamanında ifa edilmemesine ne ad verilir?

A) Beyinne külfeti

B) Kusursuz imkansızlık

C) Alacaklının temerrüdü

D) Borçlunun temerrüdü

E) Aranacak borç

Cevap Cevap -D

24) Aşağıdakilerden hangisi satıcının satım sözleşmesinde kanundan doğan borçlarından biri değildir?

A) Teslim ve mülkiyeti nakil borcu

B) Satılanı saklama borcu

C) Ayıba karşı garanti borcu

D) Satılanı gönderme borcu

E) Zapta karşı garanti borcu

Cevap Cevap -D

25) Aşağıdakilerden hangisi hukuk kurallarının niteliklerinden biri değildir?

A) Kişiler ile kişiler arasındaki ilişkileri düzenleme

B) Kişiler ile toplum arasındaki ilişkileri düzenleme

C) Sosyal hayatı düzenleme

D) Maddi müeyyideli olma

E) Manevi yaptırımlardan oluşma

Cevap Cevap -E

26) 6570 sayılı kanuna tabi kira sözleşmelerinde kiralayanın sözleşmeyi temerrüt sebebiyle feshedebilmesi için yazılı olarak ne kadar süre içinde kaç haklı ihtarda bulunmuş olması gerekir?

A) 2 ay içinde 2 haklı ihtar

B) 1 yıl içinde 3 haklı ihtar

C) 1 yıl içinde 2 haklı ihtar

D) 1 yıl içinde 4 haklı ihtar

E) 2 yıl içinde 2 haklı ihtar

Cevap Cevap -C

27) Aşağıdakilerden hangisi vekalet sözleşmesi hakkında doğru değildir?

A) Avukatlar dışında şekle bağlı değildir

B) Mutlaka karşılıklıdır

C) Zaman önemli değildir

D) Özel veya genel olabilir

E) Borçlar Kanununda düzenlenmiştir

Cevap Cevap -B

28) Borçlunun ödeme yapmaması riskinin tamamen şirket tarafından üstlenildiği factoring sözleşmesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gerçek olan factoring

B) Gerçek olmayan factoring

C) Satım şartlı factoring

D) Hükümsüz factoring

E) Şartsız factoring

Cevap Cevap -A

29) Anayasa Mahkemesi, anayasa değişikliklerine ilişkin iptal kararlarını nasıl verir?

A) Salt çoğunlukla

B) Mutlak çoğunlukla

C) 2/3 oy çokluğuyla

D) Oybirliğiyle

E) 3/4 oyçokluğuyla

Cevap Cevap -C

30) Askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin bulunan idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimini yapan ilk ve son derece mahkemesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Danıştay

B) Bölge İdare Mahkemesi

C) Disiplin Mahkemeleri

D) Askeri Yüksek İdare Mahkemesi

E) Askeri Yüksek İdare Mahkemesi

Cevap Cevap -D

31) Aşağıdakilerden hangisi ahlak kurallarının hukuk kurallarına dönüşmesine örnek teşkil etmez?

A) Adam öldürmek

B) Hırsızlık

C) Nafaka yükümü

D) Konkordato

E) Dolandırıcılık

Cevap Cevap -D

32) Tazminat ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

A) Bir yaptırım türüdür

B) Maddi veya manevi olabilir

C) Sadece haksız fiillere uygulanır

D) Sözleşmeye aykırılık halinde de uygulanır

E) Sözleşmeyi geç yerine getiren kimse, tazminat ödemek zorunda kalır

Cevap Cevap -C

33) ?Hangi eylemin suç teşkil edeceğinin ve buna ne ceza verileceğinin kanunla belirtilmesi? şeklinde ifade edilebilecek ilkeye, ceza hukukunda ne ad verilir?

A) Hukuku bilmemek mezeret sayılmaz ilkesi

B) Kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesi

C) Kanunların geriye yürümezliği ilkesi

D) Suç ve ceza ilkesi

E) Cezaların şahsiliği ilkesi

Cevap Cevap -B

34) Kanuni grev için aranan şartlar gerçekleşmeden yapılan greve ne ad verilir?

A) Yasal grev

B) Yasak grev

C) Kanun dışı grev

D) Lokavt

E) Kanunsuz grev

Cevap Cevap -C

35) Aşağıdakilerden hangisi özel hukukun dallarından değildir?

A) Ticaret hukuku

B) Medeni hukuk

C) Medeni yargılama hukuku

D) Borçlar hukuku

E) Devletler özel hukuku

Cevap Cevap -C

36) Aşağıdakilerden hangisi Türk Ticaret Kanununda düzenlenen şirketlerden biri değildir?

A) Kooperatif

B) Limited Şirket

C) Kollektif şirket

D) Komandit şirket

E) Adi şirket

Cevap Cevap -E

37) Yetkili bir merci tarafından konulmuş olan ve yürürlükte bulunan hukuk kurallarının tümüne, uygulamada ne ad verilir?

A) Bilimsel içtihat

B) Yargısal içtihat

C) Mevzuat

D) Külliyat

E) Düstur

Cevap Cevap -C

38) Kanun hükmünde kararnameler hangi makam tarafından hazırlanır?

A) TBMM

B) Bakanlar Kurulu

C) Cumhurbaşkanlığı

D) Adalet Bakanlığı

E) Milli Eğitim Bakanlığı

Cevap Cevap -B

39) Markaların korunabilmesi için aşağıdakilerden hangisi tarafından tescil edilmiş olması gerekir?

A) Türk Patent Enstitüsü

B) Sermaye Piyasası Kurulu

C) Ticaret Sicili

D) Sanayi ve Ticaret Bakanlığı

E) Bakanlar Kurulu

Cevap Cevap -A

40) Bir hakkın herkese karşı ileri sürülebilmesi hakkın hangi niteliğini gösterir?

A) Mutlak hak

B) Nisbi hak

C) Alelade hak

D) Devredilebilen hak

E) Yenilik doğuran hak

Cevap Cevap -A

41) Bir vahşi hayvandan kaçarken, başka birinin evinin kapısını kırarak içeri sığınan kimsenin içinde bulunduğu durum, hangi kavramı açıklamaktadır?

A) Haklı savunma

B) Kuvvet kullanma

C) Zaruret hali

D) Dava yolu

E) Savunma hakkı

Cevap Cevap -C

42) Mirasçılardan birisinin murisi öldürmek suretiyle kanunen mirasçılık hakkını kaybetmesi, hakkın kaybedilmesine ne tür bir örnek teşkil eder?

A) Hukuki olay

B) Hukuki fiil

C) Hukuki işlem

D) Haksız fiil

E) Sebepsiz zenginleşme

Cevap Cevap -B

43) Hukukumuzda bir gerçek kişi hak ehliyetini ne zaman kazanır?

A) Sağ ve tam doğduğunda

B) Ayırtetme gücünü elde ettiğinde

C) Evlendiğinde

D) Ergin olduğunda

E) Kısıtlılığı ortadan kalktığında

Cevap Cevap -A

44) Fiil ehliyetinin şartları aşağıdakilerden hangisinde belirtilmiştir?

A) Medeni Kanunda

B) Ceza Kanununda

C) Borçlar Kanununda

D) Trafik Kanununda

E) Ticaret Kanununda

Cevap Cevap -A

45) Kişilik haklarına yapılan tecavüzün hukuka aykırılığının mahkemece karar altına alınması için aşağıdaki davalardan hangisi açılır?

A) Saldırıya son verilmesi davası

B) Önleme davası

C) Maddi tazminat davası

D) Tesbit davası

E) Manevi tazminat davası

Cevap Cevap -D

46) Bir kimsenin kişilik haklarına karşı haksız bir saldırıda bulunulması ve saldırının hala devam etmekte olması halinde hangi dava açılabilir?

A) Saldırıya son verilmesi davası

B) Tesbit davası

C) Gaiplik davası

D) Önleme davası

E) İçtinap davası

Cevap Cevap -A

47) Devletin, en son mirasçı sıfatıyla miras bırakanın borçlarından ancak kendisine intikal eden mallarla sorumlu olması aşağıdakilerden hangisine örnektir?

A) Kişi ile sorumluluk

B) Belli miktarla sorumluluk

C) Belli mallarla sorumluluk

D) Sınırsız sorumluluk

E) Kişisel sorumluluk

Cevap Cevap -C

48) Failin hukuka aykırı sonucu istemiş olması, haksız fiil sorumluluğunun hangi şartını açıklamaktadır?

A) Hukuka aykırılık

B) Kusur

C) Zarar

D) İlliyet bağı

E) Tazminat

Cevap Cevap -B

49) Bir sözleşmede iradesi hata, hile veya ikrah dolayısıyla bozulmuş olan tarafın bu sözleşmeyi feshetmesine ilişkin açıklama kaç yıllık hak düşürücü süreye bağlıdır?

A) 1

B) 3

C) 5

D) 7

E) 10

Cevap Cevap -A

50) Kendisine bakan çocuğuna evini bağışlamak isteyen, ancak diğer çocuklarından çekindiği için evi bu çocuğuna satmış gibi gösteren kimsenin bu davranışına ne ad verilir?

A) İkrah

B) Muvazaa

C) Tehdit

D) Kanuna karşı hile

E) Hile

Cevap Cevap -B


ölücanlar_42
Şube Müdürü
14 Şubat 2011 12:21

HUKUKA GİRİŞ SORU CEVAP ŞEKLİNDE

1. Müeyyidesi küçük görme olan sosyal hayat kuralı nedir?

Ahlak Kuralları

2. Hukuk kuralları ile benzerliklerin en yoğun olduğu sosyal hayat kuralları nedir?

Ahlak Kuralları

3. Yalan söyleyen bir kimse sosyal hayatı düzenleyen kurallardan hangisinin müeyyidesi ile karşılaşır?

Ahlak Kuralları

4. Hukukun Müeyyidelerinden birini söyleyiniz?

Ceza

5. Başkalarının malına göz dikmemeyi emreden ahlak kuralı nedir?

Objektif Ahlak Kuralı

6. Neyin müeyyidesi günahkar olma ve ahirette cezalandırmadır?

Din Kuralları

7. Kanun koyarken toplumun hangi nitelikleri gözden uzak tutulamaz?

Ahlaki Görüşleri

8. Sosyal hayatı düzenleyen ahlak kuralları genel olarak nasıl gruplandırılır?

Objektif-Subjektif olarak

9. Sosyal hayatı düzenleyen kurallardan maddi müeyyideli olana örnek veriniz?

Hukuk Kuralları

10. Hastalanan arkadaşını ziyaret etmeyen kişi hangi sosyal hayat kuralına aykırı davranmış olur?

Görgü Kurallarına

11. Görgü Kurallarının müeyyidesi nedir?

Alay edilme

12. Sosyal Hayatı düzenleyen kurallar?

Objektif Ahlak Kuralları

Subjektif Ahlak Kuralları

Din Kuralları

Hukuk Kuralları

13. Görgü Kurallarının yaptırımı nedir?

Alay Edilme

14. Subjektif Ahlak kurallarına aykırı bir duruma örnek veriniz?

Yalan Söylemek

15. Karaborsacılık yapan bir tüccar mesleğini yürütmekten 3 ay süreyle yasaklanmış ise, ne tür bir müeyyide ile karşılaşmıştır?

Ceza

16. Hükümsüzlük Türleri nelerdir?

Yokluk

Butlan

Tek taraflı bağlamazlık

17. Ayşe?ye ait evin Devlet tarafından yol veya çocuk bahçesi yapmak amacıyla takdir edilen bedeli ödenmek suretiyle elinden alınmasına ne denir?

Kamulaştırma (İstimlak)

18. Mümeyyiz küçüğün yapmış olduğu borçlandırıcı bir hukuki muamele, kanuni temsilcisi tarafından onaylanmazsa işlemin sonucu ne olur?

Tek taraflı bağlamazlık

19. Hukuk kurallarının müeyyideleri?

Ceza

Cebri icra

İptal

Tazminat

Hükümsüzlük

20. Hukuk kurallarına aykırı biçimde yapılmış olan idari işlemler yargı organlarınca hangi müeyyideye tabi tutulur?

İptal

21. Alacaklının icra dairesi vasıtasıyla bir kişinin mallarını haczetmesine ne denir?

Cebri İcra

22. Hukukun tasnifi olarak yapılan ayrım nedir?

Kamu Hukuku

Özel Hukuk

23. Kanunun suç saydığı eylem ve davrananlara uygulanacak yaptırıma hukukta ne denir?

Ceza

24. Disiplin Cezaları?

Uyarma

Kınama

Kusur Bildirme

Meslekten Çıkarma

25. İdarenin yargı dışı denetimine örnek?

Sayıştayın mali alandaki kontrolü

26. Türk Yargı sisteminin benimsediği Yargı Türleri?

Anayasa Yargısı

İdari Yargı

Askeri Yargı

Adli Yargı

27. Servet üzerinden alınan vergiler?

Emlak Vergisi

Motorlu Taşıtlar vergisi

Veraset ve intikal vergisi

Taşıt alım vergisi

28. 1982 Anayasasına göre seçilmenin ilkeleri?

Gizli Olması

Tek dereceli olması

Oyların dökümünün açık olması

Serbest Olması

29. Yürürlükte olan T.C. Anayasası hangi yılda yürürlüğe girmiştir?

1982

30. Devlet Denetleme Kurulunun Görev Alanları?

Genel idare merkez teşkilatı

Üniversiteler

Genel İdare taşra teşkilatı

Belediyeler

31. Vergi, Resim, harç ve benzeri yükümlerin ancak kanunla konulması, değiştirilmesi veya kaldırılmasına vergi hukukunda ne denir?

Kanunilik İlkesi

32. Cumhurbaşkanı Seçilmek için gerekli koşullar?

40 Yaşını doldurmuş olmak

Kanunun aradığı şartlara sahip olmak

Üniversite bitirmiş olmak

Türk vatandaşı olmak

33. Vatandaşlar arasında herhangi bir fark yapılmaksızın herkesin vergi ödemekle yükümlü olduğu ilke nedir?

Genellik

34. 1982 Anayasasında yürütme organının başı kimdir?

Cumhurbaşkanı

35. ?Hangi eylemin suç teşkil edeceğinin ve buna ne ceza verileceğinin kanunla belirtilmesi? şeklinde ifade edilebilecek ilkeye Ceza Hukukunda ne denir?

Kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesi

36. 1982 Anayasası kim tarafından hazırlanmıştır?

Danışma Meclisi

37. T.C. Laik bir devlet olduğu hükmü nerde yer alır?

Anayasada

38. Bir mahkemenin yargı çevresinin değiştirilmesi konusundaki kararı nedir?

Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu

39. Taşradaki kademelerin hangisinde bir bakanlığın temsilcisi olarak birer müdür bulunur?

İl

40. Şahısların temel hak ve hürriyetlerini düzenleyen hukuk dalı nedir?

Anayasa Hukuku

41. 1982 Anayasasına göre Cumhurbaşkanını kim seçer?

TBMM

42. İdare hukukunun merkez teşkilatında kim bulunur?

Cumhurbaşkanı ve Bakanlar kurulu

43. ?Kanunsuz suç ve ceza olmaz? ilkesi, Ceza Hukukunun hangi unsurunu açıklar?

Kanunilik

44. Vali ve Kaymakam idare hukukunun idare teşkilatın hangi kolunda yer alır?

Taşra Teşkilatı

45. TBMM kaç milletvekilinden oluşur?

550

46. Türk Hukukuna göre milletvekili seçme ve seçilme yaşı kaçtır?

18-30

47. Kişilerin doğumdan ölüme kadar önem arz eden bütün ilişkilerini düzenleyen hukuk dalı nedir?

Medeni Hukuk

48. Kıymetli Evraklar Nelerdir?

Bono

Poliçe

Makbuz senedi

Çek

49. Bir Alman ile bir türkün evlenmesine ilişkin sorunlar hangi hukuk dalıyla ilgilidir?

Kanunlar İhtilafı

50. Çekişmesiz Yargıda ne yoktur?

Menfaatleri zıt iki taraf

51. Şahısların ehliyetlerini düzenleyen hukuk dalı nedir?

Şahsın Hukuk

52. Ölmüş kişinin mirasa konu olan hak ve borçlarının toplamına miras hukukunda ne ad verilir?

Tereke

53. Limited Ortaklıkta en az ve en çok ortak sayısı nedir?

2-50

54. Borçlar hukuku hangi hukuk dalına girer?

Medeni Hukuk

55. Ticari bir işletmeyi ticaret ünvanı altında işletmek maksadıyla kurulan ve şirket alacaklarına karşı ortaklardan bir veya bir kaçanın sorumluluğu sınırsız diğer ortakların sorumluluğu belli bir sermaye ile sınırlı olan şirket türü nedir?

Komandit

56. Özel Hukukun Dalları?

Ticaret Hukuku

Medeni Hukuk

Borçlar Hukuku

Devletler Özel Hukuku

57. Bankacılık ve sigortacılık yapamayan şirket türü nedir?

Limited

58. Özel Sigorta Türleri?

Kara Sigortası

Deniz Sigortası

Can Sigortası

Mal Sigortası

59. Türk Medeni hukukunun temel kaynağını oluşturan Türk Medeni Kanunu ile borçlar kanunu hangi yılda yürürlüğe girmiştir?

1926

60. Kambiyo Senetleri Nelerdir?

Bono

Poliçe

Çek

61. Medeni hukuk ve özel hukukun çoğu zaman eş anlamlı kullanılması medeni hukukun hangi özelliğini gösterir?

Özel hukukun geniş ve önemli bir dal olması

62. Bir Anonim şirkette ortağın pay sahipliğini gösteren belgeye ne denir?

Hisse Senedi

63. Deniz ticaretinde geminin bayrağı neyi gösterir?

Geminin bağlı olduğu devleti

64. Medeni Hukukun Dalları?

Aile Hukuku

Şahsın Hukuku

Eşya Hukuku

Miras Hukuku

65. Bir ticari işletmeyi kısmen dahi olsa kendi adına işleten kimseye ne denir?

Tacir

66. Şirketlerde sınırsız sorumlu ortak ne demektir?

Tüm malvarlığı ile sorumlu olmak

67. Bir uyuşmazlığın kanunlar ihtilafı konusuna girebilmesi için hangi unsurun olması gerekir?

Yabancılık unsuru

68. Deniz yoluyla eşya taşıma karşılığı ödenen ücrete Deniz Ticaretinde ne denir?

Navlun

69. Trabzon?da bir Türk ile Norveçlinin yaptıkları ticari sözleşmeden doğan uyuşmazlıklar hangi hukuk dalını ilgilendirir?

Kanunlar İhtilafı

70. Deniz yoluyla eşya taşıma karşılığı yapılan sözleşmeye ne denir?

Navlun Sözleşmesi

71. Ticaret Şirketleri?

Anonim

Limited

Kolektif

Komandit

72. Nişanlanma, Evlenme ve boşanma gibi konuları düzenleyen hukuk dalı nedir?

Aile Hukuku

73. Meclise sunulan kanun tasarısı ve tekliflerinin görüşülme usül ve esasları ne ile düzenlenir?

Meclis İç Tüzüğü ile

74. Tüzükler hukuken hangi kaynaklardandır?

Yazılı

75. TBMM?de kabul edilen kanunlar, Cumhurbaşkanı tarafından kaç gün içinde yayımlanır?

15

76. Kanunların Özellikleri?

Yazılı

Genel

Soyut

Sürekli

77. Adli yargı alanındaki içtihadı birleştirme kararlarını kim verir?

Yargıtay

78. Türkiye?de Bakanlar Kuruluna kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi ilk kez hangi yılda verilmiştir?

1971

79. Kazai İçtihatlar Hukukun hangi kaynaklarındandır?

Yardımcı

80. Hakimin bur uyuşmazlığın çözümünde yazılı kaynaklarda bir hukuk kuralı bulunmadığı takdirde örf, adet hukukuna başvurması örf ve adet hukukunun hangi özelliğini gösterir?

Tali Kaynak olmasını

81. Kanun Teklifi Ne demektir?

Millet vekillerinin meclise sunduğu kanun projesi

82. Metinde yürürlük tarihi gösterilmeyen kanunlar resmi gazetede yayımlanmasından kaç gün sonra yürürlüğe girer?

45

83. Tüzükler çıkarılmadan önce hangi makamın onayından geçmesi gerekir?

Danıştay

84. Paftos ve örfü belde hukukun hangi kaynakları arasında yer alır?

Özel örf ve Adet kuralları

85. Hakkın mahiyetini açıklayan görüşler?

Karma Nazariye

Menfaat nazariyesi

Hürriyet nazariyesi

İrade nazariyesi

86. Sınırlı ayni haklar neyin kapsamında yer alır?

Mamelek Hakları

87. Şahsi İrtifak Haklarına bir örnek?

İntifa Hakkı

88. Kişinin maddi ve manevi tüm varlığının serbestçe geliştirilmesi amacını güden hak ve hürriyetlere ne denir?

Kişisel Haklar

89. Şahıslarla devlet arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarından doğan haklara ne denir?

Kamu Hakları

90. Konut dokunulmazlığı hakkı neyin kapsamındadır?

Temel Haklar

91. Özel Hakların konularına göre tasnifi nedir?

Mamelek

Şahsiyet

92. Çalışma hakkı ne tür bir haktır?

Sosyal ve ekonomik

93. Maddi mallar üzerindeki mutlak haklara ne denir?

Ayni hak

94. Yazarın kitabı üzerinde sahip bulunduğu hakka ne ad verilir?

Telif Hakkı

95. Hukuk düzeni tarafından şahıslara tanınmış olan yetkiye ne denir?

Hak

96. Kamu hakları içerisinde yer alan kişisel haklar?

Din ve Vicdan hürriyeti hakkı

Mülkiyet Hakkı

Kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı

Özel hayatın gizliliği hakkı

97. Özel hakların gayelerine göre yapılan ayırım?

Yenilik doğuran

Alalede

98. Sahibine en geniş yetkileri veren herkese karşı ileri sürülebilen ve herkesin uymakla yükümlü olduğu haklara hukukta ne denir?

Mutlak Haklar

99. Kurucu yenilik doğuran haklar?

Satım sözleşmesi yapılması

Kira sözleşmesi yapılması

Vekalet sözleşmesi yapılması

Ariyet sözleşmesi yapılması

100. Noter veya yetkili resmi makamlar tarafından düzenlenen yazılı belgelere ne ad verilir?

Resmi Senet

101. Gayrimenkullerin devri halinde, mülkiyet hangi anda kazanılır?

Gayrimenkul satımının tapu siciline tescil edildiği anda

102. Bir hakkın şahsa bağlanmasına hak ile bir şahıs arasında bağlantı kurulmasına ne ad verilir?

Hakkın Kazanılması

103. Medeni kanuna göre tapu siciline kaydedilecek gayrimenkul mallar nelerdir?

Arazi

Maden

Tapu siciline daimi ve müstakil kaydedilen haklar

Apartman Dairesi

104. Subjektif iyiniyet kuralı neyde düzenlenmiştir?

Medeni kanun

105. Medeni kanunda belirtilen herkes haklarını kullanmakta ve borçlarını ifada hüsnüniyet kaidelerine riayetle mükelleftir? ifadesi neyi açıklar?

Objektif iyiniyet kuralını

106. Hakkın aslen kazanılmasına bir örnek veriniz?

Bir kişinin ormanda avlandığı tavşanın mülkiyet hakkını kazanması

107. Bir kimsenin hakkını bizzat kuvvet kullanarak koruması için gerekli şartlar nedir?

Borçlar Kanunu

108. Ölüm hukuki açıdan nasıl bir olaydır?

Hukuki olay

109. Sahipsiz Gayrimenkuller üzerinde aslen mülkiyet hakkının kazanılmasına ne denir?

İşgal

110. Tevdi Edilmiş mal ne demektir?

Sahibinin elinden isteği ile çıkmış menkul maldır.

111. Davalının yapmış olduğu bir sözleşmeden doğan borcu daha önce davacı ile takas ettiğini ileri sürmesine ne denir?

Defi

112. Bilinen bir takım olgulardan bilinmeyen bir sonucun çıkarılmasına ne denir?

Karine

113. Ölümüne muhtemel gözle bakılacak bir durumda kaybolma halinde gaibin mirası, mirasçıları tarafından kaç yıl geçtikten sonra kesin olarak kazanılır?

5

114. Hak ehliyetine haiz varlıklara hukukta ne denir?

Şahıs

115. Bir kimsenin gaipliğine hangi makam karar verir?

Mahkeme

116. İnfilak eden bir gemide yolculuk eden ve cesedi bulunamayan bir kimsenin öldüğünü ispat etmek için neyden yararlanılır?

Ölüm Karinesi

117. Dar anlamda şahsiyet neyi ifade eder?

Hak ehliyetini

118. Doğumu beklenen çocuğa ne denir?

Cenin

119. Hakiki şahsiyet hangi durumda sona erer?

Hakiki Şahsiyet ölüm ve gaiplikle sona erer

120. Savaşa gidip dönmeyen bir kişinin gaipliğine karar verebilmek için ne kadar zaman geçmesi gerekir?

1

121. İnfilak eden gemide kaybolan kimsenin öldüğünü kim karar verir?

Mahallin en büyük mülki amiri

122. Tek taraflı hukuki muameleye örnek?

Vakıf Kurma

123. Müeyyidesi küçük görme olan sosyal hayat kuralı nedir?

Ahlak Kuralları

124. Kadınlar için fevkalede evlenme yaşı kaçtır?

14

125. Şahsi Haller Kapsamına girenler?

Şahsın sahih nesepli olması

Şahsın küçük olması

Şahsın mahcur (kısıtlı) olması

Şahsın bekar olması

126. Kişinin temyiz kudretini kaldıran nedenler?

Akıl hastalığı

Akıl zayıflığı

Yaş küçüklüğü

Ayyaşlık

127. Mümeyyiz küçüğün tek başına yapamayacağı hukuki muameleye örnek veriniz?

Kefil olma

128. Fiil ehliyetinin şartları nerede belirtilmiştir?

Medeni Kanunda

129. Medeni kanunda yeler alan rüşt 18 tamamlanması ile başlar hükmü hangi tür rüştü tanımlar

Normal Rüşt

130. Müeyyidesi küçük görme olan sosyal hayat kuralı nedir?

Ahlak Kuralları

131. Kimin fiil ehliyeti tam olarak vardır?

Tam ehliyetliler

132. Bir şahsın bizzat kendi fiil ve muameleleriyle kendi lehine haklar, aleyhine borçlar yaratabilme ehliyetine ne denir?

Fiil ehliyeti

133. Erkek ve kadın için fevkalade evlenme rüştü kaç yaştır?

Erkek=15

Kız=14

134. Mümeyyiz küçüğün babasının muvafakatiyle, mahkemece reşit kılınabilmesi için kaç yaşını bitirmiş olması gerekir?

15

135. Medeni hak ve borçlara sahip olmaya ne denir?

Hak Ehliyeti

136. Fiil ehliyetinin olumsuz şartı nedir?

Mahcur olmamak

137. Bir kimse ile babası arasındaki hısımlık türü nedir?

Usül-füru hısımlığı

138. 16 yaşındaki mümeyyiz küçük Yeşimin ikametgahı neresidir?

Babasının devamlı veya yerleşmek niyetiyle oturduğu yer

139. Kan hısımlığı türüne örnek veriniz?

Civar Hısımlığı

140. Bir kimse ile karısının babası veya anası arasında ne tür hısımlık vardır?

Sıhri Hısımlık

141. Evli bir kadının ikametgahı neresidir?

Kocasının ikametgahı

142. Bir kimse ile kim arasında Usül Füru hısımlığı söz konusudur?

Kardeşiyle

143. Hısımlık türlerinden hangisi akitten doğar?

Sıhri Hısımlık

144. Baba ile evlatlığı arasında ne tür bir hısımlık vardır?

Suni Hısımlık

145. Bir kimsenin yerleşmek niyeti olmadan fiilen oturduğu yere ne denir?

Mesken

146. Evlenme akdi dolayısıyla eşlerin birbirlerine kan hısımları arasında meydana gelen hısımlığa ne ad verilir?

Kayın Hısımlığı

147. Hakiki şahısların kan veya akdi bağ nedeni ile aralarında meydana gelen yakınlık ilişkisine ne denir?

Hısımlık

148. iki kardeş arasındaki yakınlık kaçıncı dereceden civar hısımlığıdır?

İkinci Dereceden

149. Hakiki ve hükmü şahısların bir yer ile olan bağlantılarına ne denir?

İkametgah

150. Şahsiyet hakkı hukuka aykırı olarak tecavüze uğrayan kimse tecavüz sona ermesine karşı devam ediyorsa hukuka aykırılığın saptanmasını hangi dava ile talep edebilir?

Tespit

151. Ailevi durumu açığa vurulduğu için ruhi bunalıma düştüğünü iddia eden kişi hangi davayı açabilir?

Manevi Tazminat Davası

152. Şahsiyet haklarının özelliklerine örnek veriniz?

Şahsa bağlı haklardan olması

153. Kişinin manevi haklarına örnek veriniz?

Resmi

154. Şahsiyet haklarına yapılan tecavüzün hukuka aykırılığının mahkemece karar altına alınması için hangi dava açılmalıdır?

Tespit

155. Şahsiyet haklarının konuları?

Şahsın vücut bütünlüğü

Şahsın sır çevresi

Şahsın resmi

Şahsın ismi

156. Şahsiyeti haricen koruyan davalara örnek?

Önleme Davası

157. Doktrine göre şahsiyet hakları arasında yer alanlar?

İktisadi bütünlük üzerindeki haklar

Maddi bütünlük üzerindeki haklar

Manevi bütünlük üzerindeki haklar

Konut edinme üzerindeki haklar

158. Haksız saldırıda bulunan kimsenin saldırıya uğrayana tarziye vermesi ne demektir?

Ondan özür dilemesi

159. Hangisi kişinin manevi bütünlüğü üzerindeki haklarıdır?

İsmi ve Resmi üzerindeki hakları

Şeref ve haysiyeti

İnançları

Sır çevresi

160. Medeni kanunda belirtilen hiç kimsenin hak ve fiil ehliyetlerinden feragat edemeyeceği hükmü ile şahsiyet kime karşı korunmaktadır?

Kendine karşı

161. Dar anlamda şahsiyet ile aynı anlamda kullanılan ehliyet nedir?

Hak ehliyeti

162. Geniş anlamında şahsiyet kapsamına dahil olanlar?

Şahsi Haller

Hak ehliyeti

Fiil ehliyeti

Şahsiyet Hakları

163. Kişinin beden bütünlüğü üzerindeki hakları ne tür haklardandır?

Maddi Bütünlük

164. Kişinin şahsiyet haklarının bizzat kendisine karşı korunması nasıl bir korunmadır?

Şahsiyetin dahilen korunması

165. Gerçek kişilerde şahsiyet hakları ne zaman kazanılır?

Doğum ile kazanılır

166. Şahsiyet hakkı hukuka aykırı olarak saldırıya uğramış bir kişi bu saldırıdan dolayı zarara uğramış ise hangi davayı açabilir?

Maddi Tazminat Davası

167. Men davasının açılmasındaki amaç nedir?

Haksız saldırıya son verilmesi

168. Kamu idareleri arasında yer alanlar?

Devlet

Belediyeler

İl özel idareleri

Barolar Birliği

169. Özel hukuk hükmi şahısları?

Adi Şirket

Vakıflar

Dernekler

Kooperatifler

170. Hangisi bir derneğin şahsiyetinin fesih yoluyla sona ermesi nedenleri?

Suç kaynağı haline gelmesi

Dernekler kanunun emredici hükümlerine uyulmamış olması

Gayenin hukuka ahlak ve adaba aykırı hale gelmesi

Genel kurulun bu yolda karar alması

171. Şahıs topluluğu şeklindeki şahıslar nelerdir?

Şirketler

Dernekler

Devlet

Belediyeler

172. Mal topluluğu şeklindeki hükmi şahısa örnek?

Hastaneler

173. Hangisi derneklerde bulunması zorunlu olan organlara örnek?

Yönetim Kurulu

174. Bir derneğin kendiliğinden dağılma halinin tespitine kim karar verir?

Merkezinin bulunduğu yerin en büyük mülki amiri

175. Derneğin dağılmasını gerektiren haller?

Gayenin gerçekleşmiş olması

Sürenin geçmiş olması

Aciz haline düşmesi

İki kez üst üste genel kurul toplantısının yapılmaması

176. Hangisi derneğin infisahını gerektiren hallere örnek?

Sürenin dolmuş olması

177. Devlet, Vilayet, Belediyeler ve köyler gibi şahıs topluluğu niteliğindeki kamu hukuku hükmi şahıslarına ne ad verilir?

Kamu İdaresi

178. Hangisi kazanç paylaşma amacı güden özel hukuk tüzel kişisidir?

Limited Şirket

179. Hangisi hükmi şahıslar için söylenir?

Belli bir amaca yönelmiş şahıs yada mal topluluklarıdır

Ayrı bir mal varlıkları vardır

Ayrı bir ikametgahları vardır

Verdikleri haksız fiillerden dolayı sorumludurlar

180. Şahıs topluluğu şeklindeki hükmi şahıslar?

Dernekler

Devlet

Şirketler

Vilayet

181. Mal topluluğu şeklindeki şahıslara örnek?

Hastaneler

182. Şirketler ne zaman hak ehliyetini kazanırlar?

Şirket sözleşmesi tescil edildiği anda

183. Tolga ile Nalan çalışkanlar Limidet Şirketini kurmuşlardır. Bu şirket fiil ehliyetini ne zaman kazanır?

Kanuna ve tüzüklerine göre lüzumlu organlar oluşturulduğunda

184. Bir siyasi partinin Mahkeme kararı ile kapatılması hükmi şahsiyeti nasıl sona erdirir?

Fesih

185. Mahkeme tarafından kapatılarak fesholan derneklerin hak ve paraları ne olur?

Mehmetçik Vakfına Bağışlanır

186. Eşya üzerinde fiili hakimiyet kurulması mümkün olmayan ve bazı ayni haklar için söz konusu olan zilyetlik türü nedir?

Hak Zilyetliği

187. Aslı kendisine ait evini ebruya satıyor ancak evi teslim etmeyerek yaptığı bir kira sözleşmesi ile evi kullanmaya devam ediyor Aslı evi üzerindeki zilyetliği ne ile kazanır?

Hükmen Teslim

188. Eşya üzerinde bir başkası aracılığı ile fiili hakimiyet sahibi olan kimsenin zilyetliği ne tür bir zilyetliktir?

Vasıtalı zilyetlik

189. Zilyetlik hukuk dallarından hangisinin konusuna girer?

Eşya Hukuku

190. Emtiayı temsil eden senetlere örnek?

Rehin Seneti

191. Teslimsiz kazanma yolları?

Miras yoluyla zilyetlik devri

Zilyetliğin havalesi

Hükmen teslim

Kısa elden teslim

192. Zilyetliğin maddi unsuru nedir?

Fiili Hakimiyet

193. Gasp edilmiş olan zilyetliğin zilyede geri verilmesini sağlayan dava nedir?

Yeddin İadesi Davası

194. Zilyetliğin unsurları?

Fiili hakimiyet

Zilyetlik İradesi

195. Zilyetlik Türleri?

Hak Zilyetliği

Eşya Zilyetliği

Asli Zilyetlik

Birlikte Zilyetlik

196. Ev sahibinin zilyetliği ne tür zilyetliktir?

Asli ?Vasıtalı Zilyetlik

197. Zilyetliğin aslen kazanılmasına Örnekler?

Denizde avlanan balık üzerindeki zilyetlik

Ormanda avlanan kuş üzerindeki zilyetlik

Gasp edilen araba üzerindeki zilyetlik

Çalınan bir cüzdan üzerindeki zilyetlik

198. Hangisi zilyetliğin teslim yoluyla kazanılmasına örnektir?

Satım Sözleşmesi yoluyla devralma

199. Zilyetliğin korunmasına yönelik davalar tecavüzün öğrenilmesinden itibaren en geç kaç yıl içinde açılmalıdır?

1 Yıl

200. İpotek ile teminat altına alınmış olan alacakların devredilmesi halinde yeni alacaklıların ad ve ikametgahlarının yazıldığı sicil nedir?

Alacaklılar Sicili

201. Gayrimenkullerin tapu kütüğünün bağımsız bir sayfasına yazılması işlemine ne denir?

Kayıt

202. Arazinin sınırlarını ve durumunu geometrik şekilde gösteren plan, neyin kapsamındadır?

Tamamlayıcı belgelerin

203. Tapu sicilinin gayrimenkullerin hukuki durumu hakkında bilgi verme dışındaki en önemli ikinci işlevi nedir?

Gayrimenkuller üzerindeki ayni haklarda açıklığı sağlar

204. Evrak-ı müsbite neyin kapsamındadır?

Tamamlayıcı Belgeler

205. Önalım(şufa), gerialım (vefa) ve alım (iştira) gibi şahsi hakların tapu sicilindeki şerh süresi en çok kaç yıldır?

10

206. Kanunda sınırlı olarak sayılmış bazı şahsi hakların herkese karşı ileri sürülmesini mümkün kılmak üzere tapu kütüğünün ilgili sütununa yazılması işlemine ne ad verilir?

Şerh

207. Tapu siciline hakim olan ilkeler?

Güven ilkesi

Devletin sorumluluğu ilkesi

Açıklık İlkesi

İlliyet İlkesi

208. Tapu siciline yapılan ve tescile esas olan hukuki sebep geçerli değilse, bu hallerde tapu kütüğünde görülen tescile ne ad verilir?

Yolsuz Tescil

209. Tapu sicilinin asli sicilleri arasında yer alanlar?

Tapu Kütüğü

Yevmiye defteri

Plan

Evrakı müsbite

210. Tapu siciline kayıt yapılmayan gayrimenkul nedir?

Cami

211. Tapu siciline yapılan işlemler?

Kayıt

Tescil

Şerh

Beyan

212. Tapu sicillerinin feri sicilleri?

Muhaberat sicili

Hacizler sicili

Alacaklılar sicili

Tashihler Sicili

213. Tapu sicilinin yanlış tutulmasından doğan zararlardan kim sorumludur?

Devlet

214. Gayrimenkul mülkiyeti hangi anda kazanılır?

Tapuya Tescil anında

215. Aralarında kanun veya sözleşme gereğince ortaklık bağı bulunan kimselerin hep birlikte bir şeyin tamamına malik omlarına ne ad verilir?

İştirak halinde mülkiyet

216. Gayrimenkul mülkiyetinin devren kazanılması için gerekli resmi şekil, hangi resmi makam önünde gerçekleştirilir?

Tapu Memuru

217. Mütemmim Cüz ne demektir Örnek veriniz?

Ayrılmaz parça örnek Gözlük camı

218. Sahipsiz menkul şeylerin mülkiyetinin tek taraflı olarak el koyma ve zilyetliğinin alınması yoluyla aslen kazanılmasına ne denir?

İhraz

219. Gayrimenkul mülkiyetinin tescilsiz kazanılma yolları?

İşgal

Miras

Kamulaştırma

Mahkeme Hükmü

220. İstihkak Davası nedir?

Mülkiyet hakkına haksız şekilde saldırılan malike, eşyanın iadesini sağlayan davadır?

221. Sahibine kullanma, faydalanma ve tasarrufta bulunma yetkilerini veren ayni hak nedir?

Mülkiyet

222. Asıl eşyanın esaslı unsurunu teşkil eden ve ondan ayrılması mümkün olmayan eşyalara ne denir?

Benzer Eşya

223. Mirasçıların paylaşım yapılmadan önceki safhada , aralarındaki mülkiyet türü nedir?

İştirak halinde mülkiyet

224. Bir gayrimenkulun iyiniyetli zilyet adi zaman aşımı yoluyla kazanılabilmesi için kaç yıl gerekir?

10

225. Menkul rehni türleri?

Hapis Hakkı

Teslim Şartlı Rehin

Rehinli tahvilat

Rehin mukabilinde meşgul olanlarla yapılan rehin

Alacak hakkı üzerindeki rehin

226. İpoteğin tabi olduğu ilkeler?

Açıklık

Belirlilik

Teminat

Sabit dereceler

227. Eşyanın türüne göre yapılan rehin ayrımını belirtiniz?

İpotekli rehin

İpoteksiz rehin

228. Bir gayrimenkul üzerinde birden çok rehin kurulmuşsa bu rehin alacaklıların sırası nasıl belirlenir?

Sabit dereceler sistemine göre belirlenir

229. Bir gayrimenkul üzerinde rehin kurulabilmesi için ne gerekir?

Rehin sözleşmesi ve rehnin tescil edilmesi gerekir

230. Teslim şartlı rehnin sona ermesini gerektiren sebeplerin başında ne gelir?

Şahsi İntifa hakları?

231. Menkul Rehni Türleri?

Teslim şartlı rehin

Rehinli tahvilat

Hapis Hakkı

Alacak üzerinde rehin

232. Sınırlı Ayni Haklar?

Ayni İrtifaklar

Şahsi İrtifaklar

Gayrimenkul rehni

Gayrimenkul mükellefiyeti

233. İpotek hakkında neler söylenir?

Sınırlı Ayni haklardandır

Gayrimenkul rehni türüdür

Alacaklıya teminat sağlar

İpoteğin kurulması resmi şekle bağlıdır


ölücanlar_42
Şube Müdürü
14 Şubat 2011 12:24

HALKLA İLİŞKİLER ÖZET

Tanımlar

Halkla ilişkiler kavramının herkesin üzerinde birleştiği* kesin bir tanımı yoktur. Bu kadar çok tanımın olmasında halkla ilişkilerin henüz belli standartlar ve normlar* dolayısıyla da genel ilkelerini üretememiş olması* halkla ilişkilerin değişik alanları kapsaması* çok geniş bir uygulama alanına sahip olması* halkla ilişkileri reklamcılık ve propagandadan ayrı tutma isteğine karşın yine de kesin sınırların çizilemeyişi* halkla ilişkilerin değişik amaçlara yönelik hizmet veren kuruluşlar tarafından uygulanması gibi birçok etkenin rolü vardır.

Halkla ilişkiler konusunda kabul gören tanımlardan bazıları:

Uluslararası Halkla İlişkiler Derneği?nin tanımına göre halkla ilişkiler* bir işletmenin ya da özel veya kamusal bir kuruluşun bağlantı kurduğu veya kurabileceği kimselerin anlayış* sempati ve desteğini elde etmek ve bunu devam ettirmek için yaptığı sürekli ve örgütlenmiş bir yönetim görevidir.

Halkla ilişkiler* belli bir davranışı benimsetmek ya da belli yönde hareket oluşturmak için halkı inandırma (ikna etme) sanatıdır.

Halkla ilişkiler* kamuoyunu etkileme ve ondan etkilenme sürecidir.

Halkla ilişkiler* yönetimin izlemekte olduğu politikanın halka benimsetilmesi* çalışmaların sürekli ve tam olarak halka duyurulması* yönetime karşı olumlu bir hava yaratılması* bunun yanı sıra halkında yönetim hakkında ne düşündüğünü ve yönetimden ne istediğinin bilinmesi ve halkla işbirliği sağlanması işlevidir.

Halkla ilişkiler: ?Belirlenmiş hedef kitleleri etkilemek için hazırlanmış planlı* inandırıcı* bir iletişim çabasıdır.?

Betül Mardin?in tanımına göre halkla ilişkiler: ?Kamuya ya da özel sektöre ait kuruluşların olumlu bir imaja sahip olmaları için gerekli tanıtım politikasının saptanması* kuruluşların bu doğrultuda yönlendirilmesi* insan grupları ve kuruluşlar arasında bilgi akışının sağlanması ve bu bilgi akımının gerekli etkinliği kazanarak amaçlanan sonuca ulaşması için yapılan planlı faaliyetlerdir.?

İngiltere Halkla İlişkiler Enstitüsü?nü yaptığı tanıma göre halkla ilişkiler: ?Bir kuruluş ile hedef kitlesi arasında iyi niyetli ve karşılıklı anlayışa dayalı ilişkileri sürdürmeye yönelik önceden belirlenmiş çabalardır.?

Daha kapsamlı bir tanımlamada ise halkla ilişkiler* ?özel ya da kamu kesimlerinde faaliyet gösteren bir kuruluş veya kurumun ilişkide bulunduğu kitlelerin anlayış* sempati ve desteğini elde etmek için giriştiği iki yönlü iletişime dayalı ve sonuçta kitlede kuruluşun* kuruluşta da kitlenin istekleri yönünde değişikliklerin gerçekleştirilmesine yönelik* sistemli ve sürekli çabaları içeren bir süreçtir?.

Bu tanım hem özel kesimi* hem de kamu kesimini kapsamaktadır. Kamu kuruluşlarının amacı halka hizmet* halkla ilişkiler biriminin amacı ise halka hizmetin en iyi şekilde sunulmasını sağlamaktır. İki kesimin arasındaki farklılık* özel kesimin kar amacına dayalı* genelde rekabet esasına göre belli bir mal ya da hizmet üreten bir sektör olmasından kaynaklanmaktadır.

Halkla ilişkiler* çok geniş bir uygulama alanına sahiptir. Bu açıdan halkla ilişkilerin kapsamı geniş tutulursa* reklamcılık ve propagandayı da içine alacak şekilde tanımlanmaktadır. Çünkü hem halkla ilişkiler* hem reklamcılık* hemde propaganda; amaçları* çalışma biçimleri* kullanıldıkları yöntem ve teknikler açısından birbirlerine çok benzemektedirler.

Halkla ilişkiler-reklam-propaganda ilişkileri:

A.Halkla İlişkiler ve Reklam

Bir tanıma göre; reklamcılık bir malın veya hizmetin satışını arttırmak amacıyla basında yer* yayın kuruluşlarında ise zaman satın alma olarak tanımlanmaktadır. Reklamcılık* halkla ilişkiler faaliyetlerinde etkili bir biçimde kullanılabilecek bir araçtır. Kuruluşa güven ve saygınlık sağlamakta kullanılabilir.

Reklam; üretilen herhangi bir mal veya hizmete olan talebi artırmaya yönelik ve kısa dönemde sonuç alınması istenen bir eylem biçimidir. Halkla ilişkiler ise tam tersine* mesajlarını belirlediği hedef kitlelere dolaylı bir biçimde ve sabırla iletmeye çalışır. Reklamda ürün ön planda yer alırken* halkla ilişkilerde ise kuruluşun kendisi ön planda yer almaktadır. Reklamın amacı ticaridir. Buna karşılık halkla ilişkilerin amacı ticari değildir.

Halkla ilişkiler ile reklamcılık arasında benzer yönler olduğu kadar* farklı yönler de bulunmaktadır. Ancak* ikisinin arasındaki en belirgin özellik reklamda paranın*halkla ilişkilerde ise inanç* ikna ve karşılıklı iletişim ve etkileşimin daha ağır biçimde kullanılmasıdır.

B.Halkla İlişkiler ve Propaganda

Propagandayı en geniş anlamı ile bir ?fikri yayarak ona taraftar bulma tekniği? olarak tanımlayabiliriz.

Başka bir tanıma göre ise propaganda ?bir amaca hizmet ya da karşı bir amaca zarar vermek için fikirlerin* olayların* iddiaların amaçlı olarak yayılması? diyebiliriz. Kamuoyunu ve toplumun güdümünü etkilemek için yapılan bir hareket olarak da tanımlanan propaganda ile varılmak istenen amaç* insanlara belirli bir düşünceyi* fikri* inancı* davranış biçimini benimsetmektir. Propagandada amaç* mesajı hedef kitleye tek yönlü olarak aktarmaktır. Tek yönlü olduğu için de tartışmaya açık olamamaktadır.

Halkla ilişkiler doğruluk* iyi niyet ve dürüstlüğü esas ilke olarak kabul ederken propaganda* abartmalı olarak kuruluşu tanıtma amacı taşımaktadır. Propaganda gerektiğinde yanlış bilgiler vererek* tekrarlar yapıp kişileri belli bir tutumu kabule zorlamaktadır. Oysa halkla ilişkiler yanıltıcı değildir. Kişileri ikna etmek için gerçekleri olduğu gibi açıklamaktır.

YÖNETİMİN HALKLA İLİŞKİLER GEREKSİNİMİ

Toplumun Bilgi Edinme İhtiyacı ve Türk Kamu Yönetiminde Bilgi Verme

Yönetimin elindeki imkanların ve araçların artması* vatandaşın kamu bürokrasisi karşısında korunmasının ve yönetimin hukuka ve ihtiyaçlara uygun davranmasının sağlanması gereğini ön plana çıkarmıştır. Kamu yönetiminin genişlemesi* yapı ve işleyiş itibariyle karmaşık bir nitelik göstermesi* ayrıca günlük hayata artan orandaki müdahalesi*etkin bir kamuoyu denetimini de gerekli kılmaktadır. Böyle bir denetim ise* yönetimin kendisini dışa açmasını *kamuoyunun* yönetimin eylem ve işlemleri hakkında bilgi sahibi olmasını* kararların nasıl ve kimler tarafından alındığının bilinmesini gerektirir. Dolayısıyla* yönetilenlerin de elde ettiği bilgiler ışığında yönetime aktif katılabilmesiyle denetimin daha etkin hale gelebileceği ileri sürülmüştür. Yönetimde açıklık düşüncesi ve uygulamaları* özellikle 1960?lı yıllardan itibaren hızla gelişmeye başlamıştır. Bütün dünyada* yönetimin kendini daha çok halka yaklaştırması ve faaliyetlerini topluma açması gerektiği kabul edilmektedir.

Yönetsel Etkinlik ve Toplumda Olumlu Görüntü Yaratılması

Halkın kamu yönetiminden beklentilerine* görüş* dilek ve yakınmalarına ilişkin bilgiler* iyi işleyen bir halkla ilişkiler düzeni kurulmuşsa* yönetime ulaşabilmektedir.Ama asıl amaç salt iyi işleyen bir yönetim olgusu yaratmak değil* bu bilgi akımının sonucunda yönetimin kendisine çeki düzen verebilmesidir.

Halkla ilişkilerin bölümlendirilmesi:

A. KURUMSAL HALKLA İLİŞKİLER (CPR)

Kurumsal halkla ilişkiler* kurum ya da kuruluşun muhatap olduğu ve olacağı bütün hedef kitleler ile ilişkileri düzenleyerek* bu kitlelerin kuruma karşı olan bilgisizliklerini* bilgiye* ilgisizliklerini ilgiye ve de sempatilerini kurumsal kimliğe dönüştürme çabalarının bütünüdür. Kurumsal halkla ilişkilerin işlevleri:

- Öneri ve danışmanlık

- Kurumsal yayınlar

- Kurum hakkında yayın

- Toplumla ilişkiler

- Kurumsal imaja yönelik reklam / mesaj

- Kamuoyu yaratma ? etkileme

- Sosyal içerikli programlar

Kurumsal halkla ilişkilerin yerine getirdiği faaliyetlere baktığımızda kurumsal halkla ilişkiler klasik anlamdaki halkla ilişkilerin görevini yerine getirmektedir.

B. PAZARLAMA YÖNLÜ HALKLA İLİŞKİLER (MPR)

Pazarlama yönlü halkla ilişkiler; satışı ve müşteri memnuniyetini teşvik eden* şirketleri ve ürünleri tüketicilerin istekleri* ihtiyaçları* çıkarları ve özel ilgi alanları ile özleştiren* inanılır* güveniler* bilgi ve etkileşim iletişimini kullanan toplam bir planlama* yürütme ve değerlendirme programı sürecidir.

Pazarlama yönlü halkla ilişkiler; * pro-aktif halkla ilişkiler ve reaktif halkla ilişkiler olmak üzere iki grupta incelenmektedir.

Pro-aktif Halkla İlişkiler: Bir işletmenin pazarlama amaçları tarafından yönetilmektedir. İşletmenin ürün ve hizmetini tanıtmak* ek bir görüntü* haber değeri* meşruiyet ve güvenilirlik kazandırmak için diğer pazarlama iletişimi araçlarıyla bütünleşik bir şekilde kullanılır.

Pro-aktif halkla ilişkilerin en önemli rolü ürün tanıtımları ve var olan ürün yelpazesinde meydana gelen değişikliklerinde oynamaktadır. Pro-aktif halkla ilişkiler diğer pazarlama iletişimi unsurlarını bütünleştirerek ürün / hizmet lansmanına bir haber özelliği ve değeri katmaktadır.

Re-aktif Halkla İlişkiler: Herhangi bir kurum ya da kuruluşun karşı karşıya kaldığı negatif durumları başarıyla atlatabilmesine yönelik giriştiği halkla ilişkiler çabalarıdır.

Re-aktif halkla ilişkiler* dış etkenlere bir cevap tavrıdır. Dış güçlerin ve rakiplerin ortaya çıkardığı durumlardan* tüketici davranışlarındaki değişmelerden* devlet politikalarında meydana gelen değişimlerden ve diğer dış etkenlerin sonuçları bağlamında gerçekleşmektedir. Re-aktif halkla ilişkiler firma için olumsuz sonuçlar doğuran değişikliklerle uğraşır.

Re-aktif halkla ilişkiler* şirketin imajını ortaya koymak* güçlendirmek dolayısıyla gelirin artırmak amacında olan pro-aktif halkla ilişkilerin aksine işletmenin zedelenen itibarını onarmak* pazar kaybını önlemek ve düşen satışları tekrar kazanmak amacındadır.

Reaktif halkla ilişkiler* genel olarak kriz zamanlarında yapılan halkla ilişkiler faaliyetlerini içermektedir.

Pro-aktif ve re-aktif olmak üzere iki ayaktan oluşan pazarlama yönlü halkla ilişkilerin faaliyetleri:

- Yeni ürünlerin tanıtımına yardımcı olmak.

- Var olan ürünlerin tanıtımın yapmak ve canlandırmak.

- İşletmeyi konusunda uzman ve lider olarak konumlandırmak.

- Tüketicilerin ürüne olan ilgisini pekiştirmek güvenlerini kazanmak.

- Ürüne destek veren güçlü kurum imajını yaratmak. (Bu amaçla CPR faaliyetlerin desteklemek)

- Olası krizlere karşı hazırlıklı olmak ya da kriz döneminin olumsuz etkilerini en aza indirmek

- Yeni pazarlar oluşturmak* ikincil pazarlara ulaşmak veya zayıf olan pazarları desteklemek.

Halkla İlişkiler ne değildir?

- Halkla İlişkiler çalışmalarında yüzyüze iletişim olmakla birlikte* sadece yüzyüze ilişkilerin olduğu çalışmalar Halkla İlişkiler değildir.

- Halkla İlişkiler sadece küpür derlemek değildir. Sadece basında haber çıkartmak da değildir. Ancak Halkla İlişkiler çalışmalarında çalışılan kurumla ilgili kitle iletişim araçlarını izlemek* küpürler* TV görüntüleri* radyo bantları derlemek* çalışılan kuruluşun basınla sağlıklı ilişkiler kurmasını sağlamak* basında istenilen içerikte ve zamanda haberler çıkmasını sağlamaya yönelik çalışmalar yapmak da Halkla İlişkiler biriminin görevleri arasındadır.

- Halkla İlişkiler sadece "Danışma" demek değildir. Eğer Halkla İlişkileri yapılan kurum için danışma hizmetlerine gereksinim varsa* bu birim de Halkla İlişkilerin konuları arasında yer alır ve Halkla İlişkiler birimine bağlı olur.

- Halkla İlişkiler reklam değildir. Reklam* ürün hakkında bilgi vermeyi ve (Halkla İlişkilere oranla) kısa vadede satışı hedefler. Halkla İlişkiler uzun vadede imaj oluşturup kurum kimliğini pekiştirir. Ancak dolaylı olarak satışı da etkiler.

- Halkla İlişkiler sadece müşteri ile ilişkiler değildir. Ancak müşteri ile ilişkiler Halkla İlişkilerin konuları arasındadır.

- Halkla İlişkiler lokanta* restaurant* bar gibi yerlerdeki yer göstericilik ya da müşteri çekme eylemi değildir.

- Halkla İlişkiler sadece organizasyon yapmak değildir.

- Halkla İlişkiler boş vakitleri değerlendirmek değildir. Ek iş olarak görülmemelidir.

- Halkla İlişkiler güzellik yarışmalarına katılanların kolaycı mesleği değildir.

- Halkla İlişkiler kamu kurum ve kuruluşlarına konuyla ilgili bilgi ve birikimi olmadan torpille girenlerin başarılı olacakları bir alan değildir.

- Halkla İlişkiler yüzyüze satış değildir.

- Halkla İlişkiler anketörlük değildir. Ancak Halkla İlişkiler çalışmalarının içinde anket ve araştırma çalışmaları da yer alır.

HALKLA İLİŞKİLERDE OLAN VE OLMASI BEKLENEN

Günümüzde işletmeler giderek büyümekte* hızla değişen koşullarda yaşamlarını sürdürmeye çalışmaktadırlar. Bununla beraber* toplumdaki bireylerin istek ve gereksinimleri çoğalmakta* kitle iletişim araçlarının ve teknolojinin etkisiyle* yeni bir takım değerlerin kazanılması söz konusu olmaktadır. Bu durum* örgütlerin çevreleriyle olan ilişkilerine yeni bir boyut kazandırarak* işletmeleri çevrenin istek* beklenti ve gereksinimleri doğrultusunda hareket etmeye yönlendirmektedir. Örgüt yönetimlerinde gelişen bu anlayışla* örgütler* toplumu tanıma* toplumun veya toplum içinden belirli bir kesimin görüşleri doğrultusunda faaliyetlerine yön verme eylemlerini gerçekleştirmektedirler. Bu eylemleri gerçekleştirme anlayışı ile ortaya çıkan olgu* halkla ilişkilerdir.

Halkla ilişkiler* bir örgütün* toplumdaki kişiler ve gruplar ile etkileşim içine girerek* faaliyet ve politikalarını açıklamasını* toplumun destek* anlayış ve güvenini kazanmasını* söz konusu kişi veya gruplardan gelebilecek tepkilerle* düzenlemelere gitmesini ve gerekirse faaliyetlerde değişiklik yapmasını sağlayan bir yönetim işlevidir.

Halkla ilişkiler* bir yöneticilik sanatı olarak* çevre ile olan ilişkilerin planlı bir biçimde geliştirilmesi ve işletme açısından olumlu sonuçlar sağlanması amacıyla yapılan çalışmaları kapsar.

İşletmenin bütün fonksiyonlarını örgüt amaç veya amaçlarına hizmet edecek şekilde yönlendirmek ve işletme eylemlerini* önceden belirlenen hedeflere ulaşacak şekilde gerçekleştirmek için işletmelerde iletişime duyulan ihtiyaç giderek artmaktadır.

Örgüt faaliyetlerinin istenilen sonuçları getirmesi için öncelikle örgüt içinde iyi bir iletişim sisteminin kurulması zorunludur. Çalışanlar arasında olumlu bir iletişimin sağlanması* çeşitli araçlarla bu iletişimin sürekli ve etkin bir hale getirilmesi* örgütlerde verimliliği artıracaktır.

Örgütler için* işletme içi iletişim olduğu kadar* işletme dışına yönelik iletişim de oldukça önemlidir. Çağımızda ve özellikle demokratik rejim ve yöntemlerin geçerli olduğu ülkelerde kamuoyunun önemi tartışılmayacak kadar açıktır. Bu ülkelerde* halkın karşı çıktığı* destek ve güvenini vermediği işleri yapabilmek oldukça zordur. Halkla ilişkilerin amacı* toplumda belirli grup veya çevrelerle çeşitli yöntemler aracılığıyla etkileşim içine girerek* hedef kitlenin örgüt hakkındaki duygu ve düşüncelerini etkilemek* örgüte karşı güven* destek ve anlayışı oluşturmaya çalışmaktır. Halkla ilişkiler* bu amacını gerçekleştirecek çalışmaları yaparken* doğru bilgiye ve dürüstlüğe dayanan "ikna" yolunu kullanır. Halkla ilişkiler* tüm uygulamalarıyla örgütün ve/veya halkın zararına olabilecek faaliyetlerden kaçınarak* sosyal sorumluluk ve ahlaki değerlerin kökleşmesine yardımcı olur.

Halkla ilişkiler yönetiminde* belirlenen amaçlara ulaşmak için her türlü sözlü* yazılı araçtan ve/veya kitle iletişim araçlarından* ilişki kurma tekniklerinden ve çalışma yöntemlerinden yararlanılır.

Halkla ilişikler yönetimi kapsamında belirlenen amaçlara ulaşmak için örgütün sunduğu mal ve hizmetler her bakımdan yeterli hale getirilmeli ve olduğu şekilde tanıtılmalı* ilişkiye girilen gruplarla aşırı resmiyetten uzak durmalı* gerek örgüt içi gerekse örgüt dışı kitlelere eksik ve yanlış bilgi vermekten kaçınılmalı* mümkün olduğunca açık olunmalıdır. İlişkilerde* karşılıklı saygı* nezaket* dürüstlük hakim olmalıdır.

TÜRKİYE?DE HALKLA İLİŞKİLERİN GELİŞİMİ

Türkiye?de halkla ilişkiler bir yönetim fonksiyonu olarak bilinçli* örgütlü çabalar biçiminde 1960?lı yıllarda ve önce kamu yönetiminde görülmeye başlanmıştır.

Cumhuriyet döneminde* devlet-vatandaş ilişkileri çok partili hayata geçilmesinden sonra* hükümet programlarında* idari reform çalışma raporlarında* kalkınma planları ve yıllık programlarda önemli bir yer tutmuştur. Cumhuriyetin kuruluşundan* çok partili hayata geçilen 1946 yılına kadar görev yapan hükümetlerden* yalnızca 1 Kasım 1946?da göreve başlayan Celal BAYAR Hükümetinin programında polisin halkla ilişkilerine dair bir hüküm yer alırken* iktidarın demokratik seçimlerde halkoyu ile değişmesi gerçeği karşısında* devlet-vatandaş ilişkileri daha fazla sorgulanır hale gelmiş ve 1946?dan sonra görev yapan pek çok hükümetin programında devlet-vatandaş ilişkilerine dair görüş ve hedeflere yer verilmiştir.

1962 Yılında hazırlanan Merkezi Hükümet Teşkilatı Araştırma Projesi (MEHTAP) Raporu?nda* Türk kamu yönetiminde çeşitli kademelerdeki her kurumun* kendi yapısına uygun biçimde halkla ilişkiler ve dinleme teknikleri kurması önerilmektedir.

1965?te ?İdareyi ve İdari Metotları Yeniden Düzenleme Komisyonu? çalışmaları çerçevesinde* ?Merkezi İdarenin Taşra Teşkilatı? ile ilgili olarak Arif PAYASLIOĞLU tarafından yapılan araştırmaya göre* halkla ilişkilerin daha sistematik şekilde düzenlemeler yapılması gerekliliği üzerinde durulmuştur.

1971 yılında hazırlanarak zamanın hükümetine sunulan ?İdari Reform Danışma Kurulu Raporu?nda* halkla ilişkiler ve enformasyon hizmetlerini yerine getiren kuruluş ve birimlerin genellikle yeterli ve etkin olmaktan uzak bulunduğu* bakanlıklarda ve gerekli görülen öteki kuruluşlarda baş yöneticiye bağlı olarak halkla ilişkiler ve enformasyon birimleri kurulması gerektiği belirtilmekte* Basın-Yayın Genel Müdürlüğü?nün ?Devlet Enformasyon Teşkilatı? adı altında Başbakanlığa bağlı olarak yeniden örgütlenmesi ve kuruluşlarca yerine getirilen halkla ilişkiler ve enformasyon hizmetleri arasında koordinasyon sağlanması öngörülmektedir.

1991?de tamamlanıp yayınlanan ? Kamu Yönetimi Araştırma Projesi? (KAYA) ?Genel Raporu? nda* halkla ilişkiler hizmetlerinde merkezi düzeyde koordinasyon sağlamak üzere Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü?nün Devlet Enformasyon Başkanlığı?na dönüştürülmesi* bakanlık ve kurum sözcülüğü uygulamasının getirilmesi* kamu kuruluşlarında halkla ilişkiler uzman yardımcılığı ve uzmanlığı şeklinde istihdam imkanlarının düzenlenmesi gibi önerilere yer verilmektedir.

7?nci Beş Yıllık Kalkınma Planı ÖİK Raporu?nda da halkla ilişkiler ve enformasyon hizmetlerinin yürütülmesinden sorumlu Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü?nün görevleri genişletilerek Devlet Enformasyon Merkezi?ne dönüştürülmesi ve bu merkezin;

?Devletin halkla ilişkiler ve enformasyon politikası ve hükümet stratejilerinin saptanması ve uygulamaların sonuçlarının takibi*

Merkezi düzeyde alınan karar ve uygulamalar konusunda kamuoyunun aydınlatılması* bunlara tepkilerin saptanması ve değerlendirilmesi*

Kamu örgütlerince yürütülen halkla ilişkiler ve enformasyon hizmetleri arasında koordinasyon sağlanması* teknik ve standartların geliştirilmesi* yurttaşlık bilincini geliştirecek ve önemli konularda uzlaşma zemini oluşturacak şekilde karşılıklı etkileşimi arttırıcı danışmanlık hizmetlerinin sağlanması ve geliştirilmesi*

Devletin çeşitli konulardaki politikalarının yurt içinde ve yurt dışında benimsetilebilmesi için propaganda* istihbarat ve izleme çalışmalarının yapılması.? konularında görev üstleneceği vurgulanmaktadır.

1960?dan sonra* kamu kuruluşlarında halkla ilişkiler hizmetleri veren çeşitli birimler kurulmaya başlanmış* basın-yayın yüksek okullarında (iletişim fakülteleri) halkla ilişkiler bölümleri açılmış ve bu alanda ihtiyaç duyulan nitelikli personel yetiştirilmesi amaçlanmış* halkla ilişkilerle ilgili yayınlar artmış* bu konularda kamu ve özel kuruluşlara hizmet veren özel şirketler kurulmaya başlanmıştır. Ancak* bütün bu çabaların ve gelişmelerin yeterli olmadığını görmekteyiz.


ölücanlar_42
Şube Müdürü
14 Şubat 2011 12:29

TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ DERS NOTLARI

Bilgiyi işlemekte kullanılan araçlar ikiye ayrılır. 1-Maddi cihazlar 2-Kavramsal araçlar.

Kullanıcı ve bilgisayarın karşılıklı etkileşimini sağlayan birimlerin genel adı Giriş-çıkış birimleridir.

Bilgisayar sisteminin maddi unsurlarına Donanım denir. Maddi olmayan unsurlarına yazılım denir.

Windows 98, windows 2000, windows XP, Windows Vista işletim sistemleridir.

Daha önceden kaydedilmiş olan bir belgeyi açmak için oklu açık kitap düğmesi kullanılır.

Kelime işlemcilerle metin düzenleme, metin biçimlendirme, metin yazdırma, metin saklama yapılabilir fakat metin karakteri oluşturulamaz.

fx düğmesinin işlevi aktif hücreye işlev yapıştırmaktır.

Sunum programlarının görünüm seçenekleri: Anahat, normal, slayt, slayt sıralayıcısı görünümü

Sunum programlarında farklı biçimlerde ve renklerde hazır metin şablonlarından yararlanmak için WortArt kullanılır.

Bilgisayarda çeşitli şekiller ve gerçekçi çizimler yaratmak ya da düzenlemek amacıyla kullanılan yazılımların genel adı çizim programlarıdır.

Veri tabanında kayıtları meydana getiren hücrelere alan denir.

Bilgisayar ağını oluşturan dört temel öğe: İletim ortamı ile bilgisayar arasındaki arayüz donanımı, İletim yöntemi, Fiziksel iletim ortamı, Ağ işletim sistemi

Bilgisayarlararası bağlantıların şekline ağ topolojisi denir.

Ağa bağlı bilgisayarların birbirleriyle haberleşmekte kullandıkları dile ağ protokolleri denir.

Eğitim kurumlarının internet adreslerindeki uzantısı .edu

İki ya da daha fazla kullanıcının farklı anlarda birbiri ile bilgisayar ağı üzerinden haberleşmesini E-mail sağlar.

İnternet üzerinde bulunan web sitelerinin görüntülenebilmesi için kullanılan programlardan biri İnternet Explorer'dır.

Algoritmaların grafiksel şekiller kullanılarak gösterimine Akış Şeması denir.

Sistem analizi ve tasarımında problem çözme sürecinin ilk aşaması Ön araştırma'dır.

Girilen veriler üzerinde işlem yapan bilgisayar birimi işlemcidir.

Kelime işlemcilerde metin saklama, yazdırma, düzenleme, biçimlendirme yapılabilir ama metin karakteri oluşturulamaz.

İşlem tablosunun özellikleri: Sayısal verileri yorumlamaya yardımcı olmak, karmaşık hesaplamalar ve işlemler yapmak, değişikleri kendiliğinden güncellemek, eğer türü sorular sormaya olanak tanımak.

Bilgi işlem sürecinin adımları: kaydetme, sıralama, sınama, sınıflandırma.

Büro yazılımlarında ekranda görüntülenmesi istenen bir araç çubuğunu eklemek için kullanılan menü Görünüm menüsüdür.

Bilgisayar sisteminde verilerin ve programların bulunduğu bilgi kümelerine dosya denir.

Herhangi bir amaç için hazırlanmış ve bilgisayar konusunda uzmanlık gerektirmeden kullanılabilen bilgisayar programlarına paket program denir.

Kelime işlemci programında belgeye bir resim eklemek için kullanılan menü ekle menüsüdür.

Büro yazılımlarında standart araç çubuğu üzerinde bulunan disket düğmesinin işlevi üzerinde çalışılan dosyayı kaydetmektir.

Windows 2000 işletim sistemidir.

Kelime işlemci programında, yaratılan bir belgenin yazıcıdan çıkmadan önceki en son halini görüntülemek için Baskı Önizleme kullanılır.

Bilgisayarların sadece kendilerinin bildiği dile makine dili denir.

Bilgiyi işlemekte araçlar ikiye ayrılır.

Farklı program ve uygulamayı masaüstünden çalıştırmak üzere yaratılan nesnelere kısayol denir.

Günümüz toplumlarında bilgiyi tarif ederken kullanılabilecek en önemli ölçüt: Karar verme sürecindeki rolü

Bilgi işlem sürecindeki işlem adımları: Kaydetme, Sınama,sınıflandırma, Özetleme, Erişim, Hesaplama, Saklama,Çoğaltma, İletme

Bir disketin kapasitesi 1.44 megabayttır.

Ortalama bir CD nin kapasitesi 700 MB'dir.

Bilgisayara belirli bir işi gerçekleştirmesi için verilen komutlar toplamına program denir.

Kullanıcıların programlama bilmeden kendi ihtiyaçlarını karşılayabilmesini sağlamaya yönelik programlara paket programlar denir.

Tek kullanıcının her defasında tek bir işi yapabilmesine yönelik olarak tasarlanan işletim sistemi : Tek kullanıcı-tek görev'dir.

Hızlı başlat araç çubuğu ekranın sol alt köşesinde yer alır.

Standart araç çubuğunda yer alanlar: Yeni dosya, dosya aç, kaydet, önizleme, sözlük denetimi, kes, kopyala,yapıştır,geri al, yinele,bağlantı ekle, yakınlaştır.

Kopyala komutunun klavye kısa yolu Ctrl+C (copy)

Yapıştır komutunun kısa yolu Ctrl+V

Dosya yeni komutunun kısa yolu Ctrl+N (new)

Tümünü seç komutunun kısa yolu Ctrl+A (all)

Kes komutunun kısa yolu Ctrl+X

MS Word programında yer alan A düğmesi metnin seçili alanı altı çizili yapar.

Kelime işlemcilerde metni oluşturan harf, rakam, sembol ve boşluklar karakter ile ifade edilir.

=TOPLA(D7:D12) komutu yerine =D7+D8+D9+D10+D11+D12 komutu kullanılabilir.

Excel programında bir grafik çizmek için yapılması gereken ilk işlem grafikte gösterilmek istenen veriler etiketleriyle beraber seçilir.


ölücanlar_42
Şube Müdürü
14 Şubat 2011 12:37

HALKLA İLİŞKİLER VE İLETİŞİM ÖZET

İletişim Nedir?

İletişim, insanların ve toplumların değişip yenilenmeleriyle birlikte gelişen ve dönüşen bir süreçtir.[1] İnsanların bulunduğu her ortamda ilişki vardır, iletişim vardır.

İletişim, bir ortamdan yararlanarak bilgi göndermektir. İletişim devamlıdır, dinamiktir, daireseldir, tekrar edilemez ve geri alınamaz.[2]

İletişimin temelinde belirli bir kaynaktan çıkan iletinin/mesajın hedefe gitmesi ve hedefte oluşturduğu etki vardır. İyi bir iletişimde kaynağın mesajının hedef tarafından ne ölçüde anlaşıldığı yatar. Bu noktada geri dönüt önemlidir.

İletişimde mesajlar sözlü ve sözsüz mesajlar olmak üzere iki tiptir. Mesela iki sevgili arasındaki ilişki ne kadar sözlü mesajlarla ifade ediliyorsa ilişkinin o derece zayıf olduğu düşünülür. Bir başka deyişle ?Seni seviyorum.?, ?Tatlım, bugün seni özledim.? biçiminde konuşan donuk yüzlü, monoton bir kişi duygularını getirdiği çiçekle, bakışıyla, yüz ifadesiyle ifade eden kişi kadar ilişkisinde başarılı olamaz. Kısaca söylemek gerekirse zihnin mesajı sözlü, gönlün mesajı sözsüzdür. Sözlü iletişim akıl, mantık ve düşünceyi, sözsüz iletişim ise duyguları ve ilişkileri en güzel bir şekilde ifade eder.

Yolda karşılaşan iki adamın birbirleriyle kurdukları iletişim şu şekildedir.

?Eve mi gidiyorsun??

?Hayır. Eve gidiyorum.?

?Ha öyle mi, ben de eve gidiyorsun sandım.?

Her iletişim faaliyetinin ?içerik? ve ?ilişki? olmak üzere iki düzeyi vardır. İçerik düzeyi ilişki düzeyine anlam veren çerçeveyi oluşturduğundan daha üst aşamalıdır.Çoğu zaman aynı içeriğe sahip cümleler farklı ilişkileri ifade ederler. Mesela;

?Sen okula gidecek misin??

? Siz okula gidecek misiniz??

?Okula gitmeyi düşünüyor musunuz??

Yukarıdaki cümleler aynı içeriğe sahip olmalarına rağmen farklı ilişkileri ifade ederler. İlk cümlede konuşanın kendisini diğer kişi ile ya eşit ya da daha güçlü olduğu anlaşılır. İkinci cümlede konuşanın diğerine eşit ama resmi bir ilişki içinde, ya da güçsüz olduğunu gösterir. Son cümlede ise konuşanın diğer şahsın karar verme özgürlüğüne saygılı olduğu anlaşılır. Günlük yaşamda kurduğumuz iletişimlerde hep ilişki düzeyleri kendiliğinden oluştuğundan bir problem yaşanmaz. Ne zaman ki içerikle aynı mesaj ifade edilse de ilişki de bir kopukluk olursa kişiler arasında problem yaşanır. [3] Mesela bir öğrenci öğretmenine, ?Sen okula gidecek misin?? diye sorsa öğretmeninin tepki vermesi beklenir. Öğrencinin terbiyesiz, saygısız olduğu düşünülür. Çünkü bu tarz bir ilişkide öğrencinin kendisini hocasıyla eşit düzeyde ya da ondan üstün olduğu izlenimi oluşur. Bu tür bir ilişki Türk kültürüne tamamen zıttır. Öğrenci ?Ben sadece öğretmenimin okula gidip gitmeyeceğini öğrenmek istedim.? diyemez. Çünkü işlemiş olduğu suç içerik düzeyinde değildir fakat ilişki düzeyinde suçtur.

İletişim, ilişki düzeylerini belirleyen önemli faktörlerden birisidir. Aralarında sorun olan bir karı-koca düşünün. Kadına göre sorun, kocasının evde ev işleri konusunda kendisine yardım etmemesidir. Her ikisinin de çalışması nedeniyle kadının beklentisi, bütün işlerin kendisine kalması yerine en azından salata yapmak, masayı hazırlamak gibi işlerde eşinin yardımda bulunmasıdır. Oysa ki eşinin gazeteyi alıp bir köşeye çekilmesini hazmedememektedir. Erkeğe göre ise sorun aslında eve geldiğinde eşine yardım etmek istemesine rağmen eşinin kendi yaptığı her şeyde bir kusur bulmasıdır. Hazırladığı masayı beğenmeyip yeniden hazırlaması, masaya koyduğu bardağı değiştirmesi, yaptığı her şeyde bir bahane bulması neticesinde artık mutfağa girip eşine yardım etmek yerine gazetesini alıp bir köşeye geçip oturmayı yeğlemektedir. Görüldüğü gibi eşler davranışlarını reddetmiyor, bu davranış dizisini farklı biçimlerde yapılandırıyorlar. Karı-koca yapılandırma konusunda bu algılama farkını gideremediği sürece aralarında bir uzlaşmaya varamazlar.

İletişim belirli bir süreci gerektirir. Bu süreç içerisinde yaşanan hareketlilikle paylaşım ve değişim sağlanmış olur. Değişim ise beraberinde yeni oluşumları, yeni yapılanmaları, kaliteyi, ilerlemeyi getirir. Hayatın devamında iletişim unsuru ve farkı göz ardı edilemez.

İletişimin Temel Öğeleri

Kurulan her iletişimde amaç; iletiyi hedef alıcıya veya alıcılara ulaştırmak ve karşılığında da hedef alıcıda bir eylem ya da düşünce değişikliği sağlamaktır. Bir ortamdan yararlanılarak bilgi göndermek olan iletişimde temel öğeler ileti, iletiyi üreten kaynak ve iletinin tüketicisidir.

İki yönlü bir süreç olarak da tanımlanabilen iletişimde haberleri, düşünceleri, duyguları bildirme, düşünceleri paylaşma ya da değiş-tokuş etme etkinliğil bilgi, haber, düşünce ya da görüş alışverişi vardır.[4]

İletişimde kuramsal yaklaşımlar gerçekleştirenlerden Berlo?ya göre iletişimde temel öğeler 6 olarak görülür.Bunlar; kaynak, kurgulayıcı, ileti, kanal, çözümleyici ve alıcı. Amerikalı bir siyaset bilimci olan Harold Lasswell?e göre ise iletişim eyleminin tanımlanabilmesi ve öğelerinin tespit edilebilmesi için şu sorulara uygun yanıtların verilmesi gerekir. ?Kim? (Kaynak), Neyi? (İleti), Hangi yolla? (Kanal), Kime (Alıcı), Hangi etkiyle? (Etki)?. [5]

Günümüzde ise iletişimin temel öğeleri kaynak, mesaj, kanal, alıcı ve dönüt olarak beş aşamada sıralanmaktadır.

Kaynak: İletişim sürecinin başlangıcını temsil eder. İletinin hedef üzerinde istenilen etkiyi ya da sonucu oluşturmasında birinci derecede önemlidir. İletişim sürecinde istenilen sonuca ulaşılması açısından kaynağın iletiyi aktarmadaki durumu hem iletinin anlaşılırlığı hem de hedef üzerinde etki oluşturması açısından ele alındığında geniş bir kapsama sahiptir.

İleti (Mesaj): İletişim sürecinin amacı ileti üzerine kodlanmıştır. Kaynak tarafından hedefe gönderilen ve iletişimin gerçekleşmesinin önemli unsurlarından birisidir ileti. İletişimin daha iyi olması için iletinin hedef tarafından algılanılırlık seviyesinin yüksek olması gerekir.

Kanal: Kaynak ve hedef alıcı arasında yer alan ve simge veya sembollere dönüşmüş iletinin gitmesine olanak sağlayan yol olarak tanımlanabilir. Her duyu organımıza karşılık bir kanaldan söz edilebilir.[6] Birden fazla ileitişim kanalını aynı anda kullanabiliriz. İletişim kanalının sayısı arttıkça iletişimin etkinlik derecesi de artacaktır.

Alıcı ( Hedef ):Hedef kitle kişi ya da grup olabilir. Önceleri alıcı iletişimde pasif bir rol alan unsur olarak görülürdü. Oysa günümüzde aktif ve etkili bir işleve bürünmüştür. İletişimde amaç doğru iletiyi doğru yerde doğru kişiye verebilmektir.

Geri Bildirim ( Dönüt ): Dönüt iletişim sürecinin son aşamasıdır. Kaynak iletiyi iletişim kanalları vasıtasıyla alıcıya iletmiştir. İletinin hedef alıcı üzerindeki etkisi dönüt ile anlaşılır. Dönüt bir iletişim sürecinin denetim mekanizmasıdır.

İletişimin Amacı:

İletişimde amaç öncelikle kişinin kendisini tanıması, anlaması ve farkına varmasıdır. Kendisini tanıyan kişinin diğer insanlarla anlaşma ve uyum sağlanmasıdır. Verilen durumun hedefe iletilmesi ve hedeften istenilen durum ile doğru orantılı olarak dönüt alınmasıdır. ?Anlamıyor? yerine ?Anlatamıyorum? denilmesi gerekir. Çünkü iletişim ortamında hedeften gelen dönüt istenilen şekilde değilse temel öğeler ile ilgili bir problem vardır demektir. Öncelikle bakılması gereken öğe ise kaynak olmalıdır.

Emniyet Teşkilatı örneklendirilecek olursa amir-memur ilişkilerinde iyi bir iletişimin kurulması verimi de yükseltecektir. İlişkilerde resmi ilişkilerin yerine iletişim becerilerinin kullanılması verim ve kaliteyi beraberinde getirecektir.

İletişimde açıklık gerekir. Söylenilen şeyin istenilen gibi algılanabilmesi için anlaşılması istenilen şey net bir şekilde söylenilmelidir. Mesela şu fıkrada olduğu gibi bir davranış aslında iletişimsizlik örneğidir. Bir gün Ankara İstanbul seferini yapan trene yaşlı bir bayan biner ve kondüktöre Eskişehir?e gelince kendisini haberdar etmesini ısrarla belirtir. Kondüktör mesajı alır fakat Eskişehir?i geçtikten sonra aklına gelir. Doğru makiniste gelir ve durumu anlatır. Makinist de anlayışlı adamdır ve Eskişehir istasyonuna kadar geri geri tekrar gelir. Kondüktör yaşlı teyzenin yanına gelerek uyandırır. Eskişehir istasyonunda olduklarını söyler. Teyze ise önce kondüktöre teşekkür eder, sonra da çantasından ilaçlarını çıkartır, içer ve kondüktörün şaşkın bakışları arasında tekrar uyumak için hazırlığını yapar.

İletişimin Aşamaları

Bir iletişim sürecinin etkili olabilmesi için öncelikle mesaj iletilen simgelerin benzer bir biçimde tanımlanması ve dilin anlaşılır bir şekilde kullanılması gerekir. Aynı simge kaynak ve hedef tarafından aynı algılanmalıdır. Bir fıkra bunu çok güzel özetlemektedir. ?Düşmek? fiilinin ?İnmek? anlamında kullanıldığı bir yörede yetişmiş olan şahsın yolu bir gün İstanbul?a düşer. İstanbul?da akrabasının evine gitmek için minibüse biner. İnmek istediği yere geldiğinde ?Kaptan ben düşeceğim? der. Şoför ise şöyle arkasına dönüp bakarak biraz da sert bir ifade ile ?Amca sıkı tutunursan düşmezsin? der. Burada iletişimde simgelerin farklı algılanmasının beraberinde iletişimsizliği doğurduğu gözlenmektedir.

İletişimde mümkün olduğunca çoklu kanal kullanılmalıdır. Mümkünse bütün duyu organlarımızla büyük bir uyum içerisinde mesajın hedefe iletilmesi sağlanmalıdır.

Ayrıca, iletişimde maksada ulaşılıp ulaşılmadığının öğrenilebilmesi için dönüt mekanizmasının çok iyi kullanılması gerekir. Dönüt bir iletişimde amaca ulaşılırlığın en belirgin göstergesidir. ?Ben söyledim?, ?Yapılmasını emrettim? gibi cümleler işin yapıldığı anlamına gelmeyebilir. Neticenin öğrenilmesi, dönütün alınmasıdır asıl belirleyici olan.

İletişimde başlangıç önemlidir.

İletişim yalnızca bilgi alış verişi değildir.

İletişim kişiye değil kişiyle yapılır.

İletişim bir bütündür.


ölücanlar_42
Şube Müdürü
14 Şubat 2011 12:51

MEDENİ USUL HUKUKU DERS ÖZETİ

? İlk itirazlar, davanın esasına girilmesini engelleyen ve davanın başında ileri sürüldüğü takdirde dikkate alınabilen usule ilişkin itirazlardır.

? Davalının cevap dilekçesinin davacı tarafa tebliğ edilmesi üzerine davacı bu dilekçeye 10 gün içinde replik layihası verebilir.

? Islah, tarafların yapmış olduğu usul işlemlerini tamamen veya kısmen düzeltmeleri demektir.

Tahkikata tabi olan davalarda tahkikat bitinceye kadar ıslah yapılabilir.

? Tahkikat aşaması davanın en önemli ve en uzun aşamasıdır. Bu aşamada hâkim daha aktiftir.

? Kural olarak taraflar duruşmaya çağrılmadan ve duruşma yapılmadan hüküm verilemez.

? Duruşmalar alenidir; ancak mahkeme, genel ahlak ve kamu güvenliği nedeniyle duruşmanın gizli yapılmasına karar verebilir.

? Duruşmada okunan hüküm sonucuna kısa karar denilir.

? Tasarruf ilkesi; davanın taraflarının yargılamanın başlangıcını, konusunu ve sona ermesini belirleyebilmeleri anlamına gelmektedir.

? Davacının bir talebi olmadan mahkemenin kendiliğinden bir davaya bakması yasaktır.

? Kural olarak, davadan tamamen feragat edilmesi halinde, davalının rızası aranmaksızın uyuşmazlık sona ermektedir.

? Davadan feragat, davacının mahkemeye yapacağı, tek taraflı açık bir irade beyanı ile gerçekleştirilir.

? Feragat; hüküm kesinleşinceye kadar, davanın her aşamasında, yani istinaf veya temyiz aşamalarında dahi yapılabilen bir taraf usul işlemidir.

? Kısmi feragat halinde ise; feragat edilen kısım için dava sona erer.

? Davayı kabul işlemi sadece davalı tarafından yapılabilirken; ikrar, davalı veya davacı tarafından yapılabilir.

? Dava, şarta bağlı olarak kabul edilemez.

? Davanın kabulü halinde davalı, yargılama giderlerini davayı kaybetmiş gibi ödemek zorunda kalır.

? Davayı kabul de davayı feragat gibi kesin hükmün hukuki sonuçlarını doğurur.

? Sulh sözleşmesinin söz konusu olabilmesi için, taraflar arasında mutlaka önceden sözleşme ya da haksız fiil gibi bir hukuki ilişki bulunmalıdır.

? Sulh bir anlamda, tarafların kısmi kabulü ve kısmi feragatiyle oluşur.

? Avukatın müvekkili adına karşı tarafla sulh yapabilmesi için, bu konuda vekâletnamesinde özel bir yetkinin bulunması gerekir.

? Sulh sözleşmesi ve bunun üzerine verilen mahkeme kararı, maddi anlamda kesin hüküm oluşturur.

? Taraflar, mahkeme önünde yapmış oldukları sulh sözleşmesi ile bağlıdırlar. Bu nedenle sulhten dönemezler.

? Taraflarca gönderilen mazeret dilekçesindeki mazeret kabul edilmezse, dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilir.

? Dava dilekçesinin işlemden kaldırılmasından sonra, davanın en geç üç ay içerisinde yenilenmesi gerekir.

? Yenilenmiş olan dava, yeni bir dava olmayıp, eski davanın devamıdır.

? Davanın açılmamış sayılmasına ilişkin karar, kanun yollarına götürülebilir.

? İspat ve delillere ilişkin hükümler esas itibarıyla HUMK? da; ispat yükü bakımından genel hüküm ise, Türk Medeni Kanunu?nda düzenlenmiştir.

? Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür.

? İkrar delil değil, taraf usul işlemidir. Ancak, doktrinde ikrarın delil olduğunu savunanlar da vardır.

? Kabul, davlı tarafın davaya son veren bir taraf usul işlemidir.

? Adli nitelikteki ikrar kural olarak ikrar edeni ve hâkimi bağlayıcı niteliklerdir.

? Vasıflı ikrara gerekçeli inkâr da denilmektedir.

? Tanık beyanları ve bilirkişi raporları takdiri deliller arasında yer alır.

? Yemin; yemin eden tarafı ve mahkemeyi bağlayıcı yönüyle kesin deliller arasında kabul edilmektedir.

? Hukuki işlemler dışında kalan konularda serbest delil sistemi benimsenmiştir.

? Hukuka uygun olarak elde edilmemiş olan deliller hâkim tarafından dikkate alınmaz.

? Senetle ispatı zorunlu olan bir uyuşmazlıkta, hâkim eğer karşı tarafın muvafakatını alırsa bu durumda tanık dinleyebilir.

? Senetle ispat zorunluluğu sadece senetle ispat mecburiyetini değil, aynı zamanda tanıkla ispat yasağını getirmektedir.

? Usul ve füru arasındaki hukuki işlemler miktar ya da değerine bakılmaksızın tanıkla ispatlanabilir.

? Ticari davalarda hâkim davaya ilişkin bir teamül olup olmadığını araştırabilir. Gerekirse sanayi ve ticaret odalarına sorar.

? Hâkim senetle ispat yükü kendisinde olan tarafın senedin kaybolduğu yönündeki iddiasının gerçek olduğuna kanaat getirirse tanık dinler ve bunu takdir eder.

? Borçlu tarafından el yazısı ile yazılmış fakat imzasız olan bir senet ya da mektup, bilgisayar ya da daktilo ile yazılan her borçlunun parafını taşıyan belgeler de yazılı delil başlangıcı sayılır.

? Senet, bir kimsenin kendi aleyhine delil olarak kullanılmak üzere meydana getirmiş olduğu imzalı belge olarak tanımlanabilir.

? Hazırlanması sırasında resmi bir makamın katılımının bulunduğu senetlere resmi senet denir.

? Onaylama biçimindeki noter senetlerinde, senet taraflarca hazırlanır ve onaylanması için notere sunulur.

? Resmi senetler aleyhine sahtelik davası, senet mahkemeye getirilmeden önce de açılabilir.

? İhtiyar heyetleri yazı bilmeyen ve imza atamayan kişilerin senetlerini onaylayarak bu senetlere resmi senet vasfı kazandırmaktadır.

? İspat vasıtası olarak yemin, senet ve tanık bulunmayan veya tanıklığa başvurulamayan yerlerde en son çare olarak uygulanır.

? Bir vakayı ispat yükü kendisine düşen taraf, o vakıayı başka delillerle ispat edemezse, diğer tarafa yemin teklifinde bulunabilir.

? Yemin, bir ispat aracı olduğu için ancak delillerle ispat edilebilen hususlar hakkında teklif olunabilir.

? Yemin edecek taraf on sekiz yaşında küçük ise veya kısıtlı ise yemin, kanuni temsilci tarafından yerine getirilir.

? Hâkim, yemin teklifini yerinde görmezse, bu teklifi bir ara kararı ile reddeder.

? Duruşmada yemin sorusunu ve formülünü hâkim hazırlar ve durumun önemi, yalan yere yemin etmenin hukuki ve cezai sonuçları hakkında yemin edecek tarafın dikkatini çeker.

? Yalan yere yemin etmek, ceza yargılaması bakımından önemli bir suçtur.

? Hâkim, resen yemin teklifini, ispat için gösterilen tüm delilleri inceledikten sonra ve ancak yargılamanın sonunda yapabilir.

? Mahkemeye gelerek tanıklık beyanında bulunmak istemeyen kimse, gerekirse zor kullanılarak getirilir.

? Kural olarak, hâkimin resen tanık dinlemesi mümkün değildir.

? Yakın hısımlık, meslek sırrı sahibi olmak gibi sebeplerle tanıklıktan çekinmek mümkündür.

? 15 yaşından küçük olanlar, akıl hastaları, kamu hizmetinden yasaklı olanlar, tanıklıktan çekinme hakkı bulunanlar ve taraflardan birinin evinde oturan ya da emrinde çalışanlar yeminsiz dinlenirler.

? Taraflar sormak istedikleri soruları hâkime bildirir ve hâkim de kendisine bildirilen soruları tanıklara sorar.

? Bir mahkeme ancak kendi yargı çevresindeki bir tanığı dinleyebilir.

? Hâkimlik mesleğinin getirdiği genel ve hukuki bilgi ile çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişi dinlenemez.

? Çözümü hâkim tarafından bilinmeyen özel ve teknik bilgiyi gerektiren hallerde bilirkişiye başvurulur.

? Hâkim resen bilirkişi incelemesine karar vermişse, bilirkişi giderleri hâkim tarafından belirlenmek üzere taraflardan birine ya da ikisine birlikte yüklenir.

? Bilirkişiler gerçek ya da tüzel kişiler arasından seçilebilir.

? Bilirkişiler, hâkimler hakkındaki sebeplere dayanarak taraflarca reddedilebilir.

? Hâkim bilirkişi raporu ile bağlı olamadığından, ilk bilirkişi raporu ile istenen hususların gereği gibi aydınlanmadığı kanısına varırsa, yeniden bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verebilir.

? Keşif, bir delil elde etme yöntemi ve çekişmeli olguları hâkimin doğrudan algılamasını sağlayan bir aydınlanma yöntemidir.

? Deliller yalnızca kanunda açıkça belirtilenlerden ibaret değildir. Çünkü HUMK genel olarak sınırlayıcı bir delil listesi getirmemiştir.

? Bütün usul hukuku sözleşmelerinde olduğu gibi delil sözleşmelerinde de uyuşmazlığın belirli ve yazılı olması şarttır.

? Delil tespiti ile ileride kaybolacağı veya gösterilmeleri bakımından güçlükler çıkabilecek olan delillerin, zamanı geldiğinde açılmış olan davada veya ileride açılacak davada incelenmesi mümkün olur.

? Kanun yolları, olağan ve olağanüstü kanun yolları şeklinde ikiye ayrılır.

? İstinaf, temyiz ve karar düzeltme olağan kanun yollarındandır.

? Yargılamanın yenilenmesi olağan üstü bir kanun yoludur.

? İstinaf yoluna, ilk derece mahkemelerince verilen nihai kararlara karşı başvurulabilir.

? İstinaf yoluna hem çekişmeli ve hem de çekişmesiz yargıda başvurulabilir.

? İstinaf istemlerinde yetki, Bölge adliye mahkemesinin resen inceleyeceği bir husustur.

? İstinaf yoluna başvurunun süresi, nihai kararın tebliği tarihinden itibaren 15 gündür.

? Tarafların istemi olmadan istinaf incelemesi yapılamaz.

? İstinaf yoluna başvurma, kararın icrasını durdurmaz.

? İlk derece mahkemesinde uyuşmazlık hangi usule tabi olarak çözülmüşse, istinaf aşamasında da aynı usul geçerlidir.

? Dava dosyası dilekçeler aşaması tamamlandıktan sonra Bölge adliye mahkemesinin önüne gelir.

? Ön inceleme aşamasında esasa girmeden, istemin kanuna uygunluk çerçevesinde değerlendirmesi yapılır.

? Bölge adliye mahkemeleri bazı hallerde duruşma yapmadan da karar verebilir.

? İnceleme aşamasından sonra duruşma ve böylece tahkikatın tamamlanması aşamasına geçilir.

? Bölge adliye mahkemesinin verdiği kararın hüküm sonucunda, istem sonuçlarının her biri hakkında verilen hüküm gösterilir.

? İstinaf isteminin reddi kararı onama kararına benzer bir karardır.

? İlk derece mahkemesi kararının kaldırılması ve dosyanın gönderilmesi kararı nitelik bakımından bozma kararına benzemektedir.

? İstinaf yargılaması sonunda dört tür karar verilebilir; İstinaf isteminin reddi kararı, ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılması ve gönderme kararı, davanın kısmen veya tamamen kabulü ya da davanın reddi kararı.

? Birleştirilen davalarda temyiz sınırı her dava için ayrı ayrı belirlenir.

? Temyiz nedenleri kanunda sınırlayıcı bir biçimde sayılmış olup, bunların dışındaki nedenlerle temyize gidilemez.

? Genel temyiz nedeni hüküm mahkemesinin bir hukuk kuralını yanlış uygulamasıdır.

? Mahkemenin görevsizliği, birbirine çelişik kararların verilmiş olması, delillerin hukuka aykırı biçimde reddi, yargı yolunun caiz olmaması, hâkimin davaya bakmakta yasaklı olması veya hükmün gerekçesiz olması gibi haller mutlak temyiz nedenidir.

? Yerel mahkeme bozma kararına uyarsa sadece bozma nedenleri ile sınırlı bir inceleme yapar.

? Hüküm mahkemesinin kararı usul ve kanuna uygun bulunursa Yargıtay? ca onaylanır.

? Bölge adliye mahkemelerinin faaliyete başlamasıyla karar düzeltme yolu yürürlükten kalkacaktır.

? Karar düzeltme yoluna ancak hükmün tarafları sadece bir kez başvurabilirler.

? Temyiz kanun yolunun mahkemesi Yargıtay?dır.

? Kesin hükmün varlığı için öncelikle nihai bir mahkeme kararının bulunması gerekir.

? Kesin hükmün varlığı için ya kanun yoluna başvurma hakkının bulunmaması, ya başvuru süresinin geçmiş olması, ya da kanun yolunda gereli yargı işlemlerinin tamamlanmış olması gerekir.

? Biçimsel anlamda kesin hüküm, bu hükme karşı başvurulabilecek başka bir kanun yolu bulunmadığı anlamına gelir.

? Kararın kesinleşmiş olduğunun, kesinleşme biçimi de belirtilmek suretiyle kararı veren hakimce ilamın üzerine şerh edilmesine kesinleşme şerhi denir.

? Biçimsel anlamda kesinleşmiş kararlara tanınan kanuni gerçeklik niteliğine maddi anlamda kesin hüküm denir.

? Maddi anlamda kesin hüküm ile taraflar arsındaki uyuşmazlıkların bir daha ortaya atılmayacak biçimde çözümlenmesi amaçlanır.

? Müteselsil borçlulukta, alacaklının müteselsil borçlulardan birine karşı açtığı davada verilen hüküm, diğer müteselsil borçlular bakımından kesin hüküm teşkil etmez.

? Dava konusu aynı olan davalar, aynı sebebe dayanılarak aynı taraflar arasında yeniden açılamaz.

? Bir kısmi dava esastan reddedilmişse, talep edilmeyen alacak kısmı için de hüküm söz konusu olur.

? Kesin hükmün kesin delil etkisi, aynı taraflar arasında, aynı konuda ve aynı sebebe dayanan davalarda söz konusu olur.

? Yargılamanın iadesi yolunda, kanun tarafından belirlenmiş ağırlıkta hata ve noksanlıklarla etkilenmiş olan bir kesin hükümle sonuçlanan davanın yeniden görülmesi amaçlanmaktadır.

? Yargılamanın iadesi kavramı yerine hukukta iadei muhakeme, yargılamanın yenilenmesi gibi kavramlarda kullanılmaktadır.

? Hüküm verildikten sonra düzenlenmiş belgelere dayalı olarak yargılamanın iadesi istenemez.

? Yargılamanın iadesine belge ya da senedin elde edilmesinden itibaren üç ay içinde başvurulabilir.

? Hükümden sonra verilen bir mahkeme kararı ile hükme esas alınan belgenin sahte olduğuna karar verilmişse, bu bir yargılamanın iadesi nedenidir.

? Bir yargılamada verdiği ifade hükme esas alınan tanığın, hükümden sonra yalan tanıklıktan dolayı ceza mahkemesinde mahkûm olması sebebiyle yargılamanın iadesine gidilebilir.

? Öğretide, bilirkişi raporunu tercüme eden tercümanın kasdi yanlışının tespiti halinde de yargılamanın iadesine gidilebileceği kabul edilmektedir.

? Hangi işlemlerin hileli sayılacağı konusunda hâkimin takdir yetkisi bulunmaktadır.

? Hâkimin reddi nedenleri olduğu halde, kendini reddetmeyip yargılamaya devam eden hâkim tarafından hüküm verilmiş olması ise yargılamanın iadesi nedeni değildir.

? Yargılamanın iadesini isteme süresi, Avrupa insan hakları mahkemesi kararının kesinleştiği tarihten itibaren bir yıldır.

? Yargılamanın iadesini isteme süreleri, hak düşürücü süreler, olduğundan hâkim tarafından resen dikkate alınır.

? Yargılamanın iadesi davası mutlaka duruşmalı incelenir.

? Tahkimin konusu sadece tarafların iradesine tabi olan uyuşmalıklardır.

? Tahkim sözleşmesi ile taraflar aralarında var olan ya da olabilecek uyuşmazlıkların çözümünü hakeme bırakmak konusunda anlaşmaktadırlar.

? Tahkim sözleşmesi ile taraflar tahkim yoluna başvurmayı kabul etmekte ve devlet mahkemelerine giden yolu kapatmış olmaktadırlar.

? Hakem sözleşmesi, taraflar ile hakemler arasında yapılan bir borçlar hukuku sözleşmesidir.

? Medeni haklarını kullanma ehliyetine sahip herkes, taraflarca hakem tayin edilebilir.

? Uygulamada en çok başvurulan yöntem, tarafların hakemleri seçmelerinden sonra bu iki hakemin bir araya gelerek üçüncü hakemleri seçmeleridir.

? Hakemlerde de dava dilekçesi ile açılır ve tahkime gidilmesi kural olarak mahkemeye başvurulması ile aynı sonuçlara yol açar.

? İhtiyati tedbir veya ihtiyati haciz kararı verme yetkisi mahkemelere aittir; hakemlerin bu konuda yetkisi yoktur.

? Hakem kararları kesinleşmeden icra edilemez.

? Hakem kararlarına karşı Yargıtay?da temyiz yoluna gidilebilir.

? Hakem kararları hakkındaki temyiz sebepleri mahkeme kararları hakkında öngörülen temyiz sebeplerinden çok daha sınırlıdır.

? Hakemler Yargıtay?ın bozma kararına karşı direnme kararı veremezler; bozma kararına uymak zorundadırlar.

? Milletlerarası Tahkim Kanunu, yabancılık unsuru taşıyan ve tahkim yerinin Türkiye olarak belirlendiği veya taraflarca ya da hakemlerce bu kanun hükümlerinin seçildiği uyuşmazlıklarda uygulanır.

? Milletlerarası tahkim ile iç tahkim arasındaki temel farklılık, hakem kararlarının denetlenmesi bakımından ortaya çıkmaktadır.

? Milletlerarası tahkimde iptal davası, hakem kararlarının taraflara bildirildiği tarihten itibaren 30 gün içinde açılabilir.

? İhtiyati tedbirlerin temel amacı, dava konusu ile ilgili bir güvence sağlamaktır.

? İhtiyati tedbirler genel olarak HUMK? da düzenlenmiştir. Ancak, diğer bir çok kanunda da bir takım geçici koruma tedbirlerine yer verilmiştir.

? İhtiyati haciz, ihtiyati tedbirden farklı olarak yalnızca para alacaklarına ilişkin davalarda veya icra takiplerinde söz konusu olabilir.

? Taraflar arasındaki çekişmeli malların yediemine teslimi sadece taşınırlar için uygulanabilecek bir ihtiyati tedbirdir.

? Mahkeme, uyuşmazlık konusu olan şeyin korunması için gerekli her türlü tedbiri alabilir.

? Dava açılmadan önce ihtiyati tedbir, bu tedbirin en az masrafla ve en çabuk nerede yerine getirilmesi mümkün ise o yer mahkemesinden ya da dava için yetkili mahkemeden talep edilebilir.

? İhtiyati tedbir kararı verilebilmesi için, bunu talep eden tarafın ihtiyati tedbir talebine konu olan hakkını tam olarak ispat etmesine gerek yoktur.

? İhtiyati tedbir kararı aleyhine istinaf ya da temyiz yoluna gidilemez; sadece itiraz söz konusu olabilir.

? İhtiyati tedbir dava açılmadan önce talep edilmiş ve bu talep kabul edilmiş ise; kararın verildiği tarihten itibaren 10 için de uyuşmazlıkla ilgili davanın açılması gerekir.

MEDENİ USUL HUKUKU (Ders) Özeti

? Uyuşmazlık; bir hakkın varlığı, kapsamı veya sonuçları hakkında meydana gelen anlaşmazlıktır. Dava ise; bir uyuşmazlığın hali için devlet yargısına müracaat demektir.

? Medeni usul hukuku bir hukuku ilişkinin tarafları arasındaki ilişkilere, ancak bu konuda uyuşmazlık ortaya çıktıktan sonra başvurulan kuralları, ihtiva eden bir hukuki alandır.

? Avrupa insan hakları sözleşmesi (AİHS) insan haklarına ilişkin metinlerin en gelişmiş ve en niteliklisidir.

? Türkiye Cumhuriyeti?nde Devlet yargısı içinde iddia, savunma ve yargılama üçgeni içerisinde meslekten olmayan kişilerin yer alması kural olarak söz konusu değildir.

? Yardımcı adalet personeli; yargılama ve karar verme faaliyetine doğrudan doğruya katılmasa da, yargılama işlerinin yürütülmesinde vazgeçilmez bir unsurdur.

? Anayasa ile sağlanmak istenen mahkemelerin siyasi iktidar karşısında bağımsız olmasıdır.

? Hâkimler; kanunda belirtilenlerden başka resmi ve özel hiçbir görev alamazlar. (AY m. 140,V)

? Hâkimlerin özlük işleri; kuruluş ve yetkileri Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca düzenlenir. (AY m.159)

? HUMK? da yer alan hâkimin davaya bakmasının yasak olduğu durumlar ile hâkimin reddini gerektiren hallere ilişkin hükümlerin konuluş amacı, hâkimin her bir davada tarafsızlığını sağlamaktır.

? Hâkim kendi davasına bakamaz.

? Yasaklılık sebeplerinden birinin varlığı halinde hâkim, davanın taraflarının hepsinin açık ve yazılı muvafakatlarıyla davaya bakmaya devam edebilir.

? Hâkimin davada reddini gerektiren hallerde, hâkimin davaya bakarken tarafsız kalamayacağından duyulan bir şüphe vardır.

? Hâkimin iki taraftan birine karşı bir davası ya da husumeti bulunması durumunda reddi hâkim söz konusudur.

? Hâkimin tarafsızlığından önemli sayılacak şüphelerin bulunması reddi hâkim nedenidir.

? Hâkimin reddi talebi; ret nedenini bilen tarafından en geç ilk duruşmada bildirilmelidir.

? Hâkimin reddi dilekçesi; reddi istenen hâkimin mensup olduğu mahkemeye hitaben yazılır.

? Zamanında yapılmayan, inandırıcı olmayan ve davayı uzatma amaçlı ret talepleri geri çevrilebilir.

? Ret istemini inceleyecek olan merci duruşma yapıp yapmamakta serbesttir.

? Hâkimin kendisini reddetmesi, taraflardan birisinin hâkimi reddetmesinde olduğu gibi bir süreye tabi olmadığından hâkim kendisinin reddini her zaman isteyebilir.

? Esas hüküm bakımından temyiz yolu kapalı bulunan dava ve işlerde hâkimin reddi istemi ile ilgili merci kararları kesindir.

? Hâkim ister taraflarca reddedilmiş olsun isterse kendisini reddetmiş olsun, ilgili merci tarafından karar verilinceye kadar o davaya bakamaz.

? Yargıtay kanununa göre, Yargıtay dairelerinin veya genel kurullarının başkan ve üyelerinin de ret nedenlerine dayanılarak reddi istenebilir.

? Mahkemelerin kuruluşu, görevleri ve yetkileri kanunla düzenlenir.

? Göreve ilişkin olarak kanunlarda yer alan kurallar, kamu düzenine ilişkin olup emredici bir nitelik taşırlar.

? Genel mahkemeler; sulh hukuk ve asliye hukuk mahkemeleridir.

? Miktar veya değere görevli mahkemenin tayininde, dava konusunun davanın açıldığı tarihteki değeri esas alınır.

? Davacı dava konusunun miktarını belirtmekten kaçınırsa, dava dilekçesi işleme konulmaz.

? Hakim gerekirse dava konusunun değerinin tespitinde bilirkişiye dahi başvurabilir.

? Objektif dava birleşmesi bir davacının bir davalıya karşı birden fazla talebini, aynı dava dilekçesi ile illeri sürmesi demektir.

? Seçimlik davalar, seçim hakkının borçludan olması durumunda söz konusu olur.

? Terditli ( kademeli) davalarda davacı mahkemeden öncelikle asıl talebinin incelenmesini ve bu talep hakkında karar verilmesini; asıl talebi kabul edilmezse ikinci, yani yardımcı talebinin incelenmesini talep eder.

? Davacı hukuki yararının bulunması şartıyla alacağının sadece bir kısmını dava ederek geri kalan kısmını saklı tutabilir.

? Açılmış ve görülmekte olan bir davanın davalısının davacıya karşı aynı mahkemede dava açmasına ??karşı (mütekabil) dava?? denir.

? Kira sözleşmesine dayanan her türlü dava, miktar veya değerine bakılmaksızın sulh hukuk mahkemelerinde görülür.

? Taşınır ve taşınmaz mallarda yalnızca zilyetliğin korunması ile ilgili davalar sulh hukuk mahkemelerinde görülür.

? Vakıflara ilişkin davalarda görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir.

? Asliye ticaret mahkemesi; asliye hukuk mahkemesinin görevine giren ticari davalara ve işlere bakmak üzere kurulmuş bir hukuk mahkemesidir.

? Aile mahkemesinin kurulmasındaki amaç, aile hukukundan kaynaklanan dava ve işlerin görülmesidir.

? Aile mahkemesi asliye hukuk mahkemesi seviyesinde ve tek hâkimli bir mahkemedir.

? Denizcilik ihtisas mahkemesi, deniz ticaretine ilişkin uyuşmazlıklardan doğan davalar bakmakla görevlidir.

? Fikri ve sınaî haklar hukuk mahkemesi, Fikir ve sanat eserleri kanunu? nda düzenlenmiş hukuki ilişkilerle ilgili uyuşmazlıklardan doğan davalara bakar.

? İcra mahkemesi, icra-iflas işleri için kurulmuş bir özel mahkemedir.

? İş mahkemesi; iş hukukundan doğan davalara ve işlere bakmak üzere kurulmuş, tek hâkimli bir uzmanlık mahkemesidir.

? Kadastro mahkemesi; Kadastro kanununun uygulaması ile ilgili dava işlere bakmak üzere kurulmuş olan, tek hâkimli bir uzmanlık mahkemesidir.

? Tüketici mahkemesi; Tüketicinin korunması hakkında kanunun uygulanması ile ilgili ortaya çıkacak uyuşmazlıkların çözümü için kurulmuş bir uzmanlık mahkemesi olup tek hâkimlidir.

? Mahkeme, önüne gelen bir davada görevli olup olmadığını, davanın her aşamasında resen gözetir.

? Hem görev hem yetki itirazında bulunulmuşsa, mahkeme yetki sorunundan önce ilk olarak görevli olup olmadığını inceleyip karara bağlamalıdır.

? Görevsizlik kararı veren mahkeme; bu kararından hangi mahkemenin görevli olduğunu belirtmeli ve bu mahkemeyi kararında göstermelidir.

? Mahkeme görev itirazının reddine karar verirse, bu bir ara karar olduğu için, bu karara karşı kanun yollarına başvurulamaz.

? Görevsizlik kararına karşı, davacının on gün içerisinde görevli mahkemeye başvurması halinde yeniden harç alınmaz.

? Kural olarak, görevsiz mahkemenin yaptığı usul işlemleri görevli mahkemede geçersizdir.

? Aynı yargı çevresinde aynı mahkemeden birden fazla varsa, bunlar arasındaki iş dağılımı nöbetçi mahkeme tarafından belirlenir.

? Aynı yargı çevresinde bulunan asliye hukuk mahkemesi ile asliye ticaret mahkemesi arasında Türk ticaret kanununa dayanan bir iş bölümü ilişkisi bulunmaktadır.

? İş bölümü itirazı bir ilk itirazdır.

? Gönderme kararı üzerine yapılacak olan işlemler, görevsizlik kararının kesinleşmesi üzerine yapılacak olan işlemlerle aynıdır.

? Yetki kuralları; bir davanın hangi yerdeki görevli mahkemede açılacağını belirleyen kurallardır.

? Kural olarak, hâkim yetkili olup olmadığını resen dikkate alamaz. Yetkisizlik ancak taraflarca ileri sürülebilir.

? Yetki konusunda ana kural; davanın davalının yerleşim yerinde (ikametgâhında) açılmasıdır.

? Medeni kanuna göre, bir kimsenin yerleşmek niyetiyle oturduğu yer, onun yerleşim yeri sayılır.

? Davalının Türkiye?de yerleşim yeri yoksa davada Türkiye? de son defa oturduğu yer mahkemesinde bakılır.

? Davalı sayısı birden fazla ise; dava davalıların tümüne karşı bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir.

? Özel yetki kuralları davacıya çoğu kez davasını açabilmesi için genel yetki kurları yanında bir seçim hakkı tanırlar.

? Sözleşmenin ifa yeri tarafların aralarında yapmış oldukları sözleşmeden açıkça anlaşılıyorsa, dava söz konusu ifa yeri mahkemesinde açılabilir.

? Haksız fiilden doğan davalar; haksız fiilin meydana geldiği yer mahkemesinde de açılabilir.

? Taşınmazın aynına ilişkin olan davalar taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde görülür.

? Terekenin taksimine ilişkin davalarda yetkili mahkeme, miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesidir.

? Asıl davayı görmeye yetkili mahkeme, karşı davayı görmeye de yetkilidir.

? Davalı süresinde yetki itirazında bulunmazsa dava yetkisiz mahkemede görülmeye devam olunur.

? Sulh hukuk mahkemelerinde yetki itirazı sözlü olarak da yapılabilir.

? Yetkisizlik kararı veren mahkeme, söz konusu kararında yetkili mahkemeyi göstermek zorundadır.

? Yetkisizlik kararı veren mahkeme dava dosyasını kendiliğinden yetkili mahkemeye göndermez. Bu konuda gerekli olan işlemleri davacının yapması gerekir.

? Kesin yetkinin söz konusu olduğu hallerde yetki sözleşmesi yapılamaz.

? Merci tayini için iki mahkemenin bir dava hakkında ayrı ayrı görevsizlik veya yetkisizlik kararı vermiş olmaları ve bu her iki kararında temyiz edilmeksizin kesinleşmiş olması gerekir.

? Olağanüstü hallerde belirli bir yerdeki davalara başka bir yer mahkemesinde bakılmasına karar verme yetkisi Adalet Bakanlığı?na aittir.

? Bir hukuk davası; dilekçeler aşaması, tahkikat aşaması, sözlü yargılama aşaması ve hüküm aşaması olmak üzere dört aşamadan oluşur.

? Davacının, talebinde davalının bir şeyi yapmaya, bir şeyi vermeye veya bir şeyi yapmamaya mahkûm edilmesini istediği dava türüne eda davası denir.

? Bir hukuki ilişkinin varlığının ya da yokluğunun veyahut içeriğinin belirlenmesi amacıyla açılan davaya tespit davası denir.

? Bir davada delil olarak kullanılabilecek hususların tespiti için ya da bir dava içerisinde iddia ve savunma olarak ileri sürülebilecek hususlara ilişkin de tespit davası açılabilir.

? İnşai davalar, kural olarak kanunun açık hükmünün bulunduğu hallerde açılabilmektedir.

? Dava şartlarına davanın dinlenebilmesi (mesmu olması, görülebilmesi) şartları da denir.

? Türk mahkemelerinin yargı (hakkı) yetkisi, Türkiye Cumhuriyeti?nin coğrafi sınırları ile sınırlıdır.

? Kesin yetki hallerinin mahkemece kendiliğinden gözetilmesi gerekir.

? Dava ehliyetine sahip olmayan tarafın davada kanuni temsilcisi tarafından temsil edilmiş olması gerekir.

? Hakkında kesin hüküm bulunan uyuşmazlık, yeni bir dava konusu yapılamaz.

? Menfaat, açılan dava ile kurulan yargılama hukuku ilişkisindeki her türlü talep bakımından bir kabule şayanlık ( görülebilirlik, dinlenebilirlik) şartıdır.

? Mahkemede eda davası ya da inşai dava açılmasında menfaatin olup olmadığını ancak şüphe halinde inceler.

? Genel dava şartları yanında, kanunda bazı davalar için özel dava şartları öngörülmüştür.

? Mahkeme, dava şartlarını kendiliğinden araştırmak zorundadır.

? Dava şartları, dava açıldığı andan hüküm verilinceye kadar var olmalıdır.

? Hâkim önüne gelen bir hukuk davası üç aşamada incelenir.1- Dava şartlarının incelenmesi 2- Varsa ilk itirazların incelenmesi 3- Davanın esasına girilmesi

? Bir davada birbiri ile uyuşmazlık halinde olan iki taraf yoksa o zaman çekişmesiz yargı işi söz konusu olur.

? Taraf ehliyeti, davada taraf olabilme ehliyetidir. Ve dava şartıdır.

? Gerçek kişilerin hak ehliyeti ve dolayısı ile taraf ehliyeti ölümle sona erer.

? Elbirliği ile mülkiyette maddi mecburi dava arkadaşlığı söz konusudur.

? Şekli bakımdan mecburi dava arkadaşlığı söz konusudur.

? İhtiyari dava arkadaşlığında dava arkadaşı kadar dava vardır.

? Fer?i müdahalenin varlığı için görülmekte olan bir dava olmalı ve davaya müdahale etmek isteyen kişinin, lehine müdahale etmek istediği tarafın davayı kazanmasında menfaati bulunmalıdır.

? İhbar herhangi bir şekle tabi olmadığı gibi hâkimin veya karşı tarafın iznine de tabi değildir.

? Üçüncü kişi, Fer?i müdahil olarak davaya katılırsa, bu davadaki yetkileri tamamen fer?i müdahilin yetkileri gibidir.

? Asli müdahilin usulüne uygun biçimde dava açması ve harçlarını ödemesi ile asli müdahale tamamlanmış olur.

? Kanuni temsilin doğumu, içeriği, sona ermesi kanunla belirlenmiştir.

? Dava ehliyeti olmayan bir kişi adına ancak kanuni temsilcisi tarafından dava açılabilir.

? Genel vekâlet, davada gerekli olan tüm işlemleri yapabilme yetkisidir.

? Vekâletnamesini mahkemeye vermeyen vekil dava açamaz. Ve yargılama ile ilgili hiçbir görev yapamaz.

? Mahkeme, taraflardan birinin talebi olmadan kendiliğinden bir davayı görmeye başlayamaz.

? Dava dilekçesinde bulunması gereken bazı hususlar kamu düzenine ilişkin olduğu için, mahkeme tarafından kendiliğinden gözetilir.

? Dilekçede yer alan davacı ya da davalı isimleri sonradan değiştirilemez.

? Dava dilekçesinde değer gösterilmemişse, mahkeme davacıya bu değeri tespit ettirir.

? Davacı, dava dilekçesinde yer alan vakıaları sonradan, rızası olmadan ya da davasını ıslah etmeden, değiştiremez ya da genişletemez.

? Davacı, hukuki nedeni dava dilekçesinde göstermek zorunda değildir. Zira hakim Türk kanunlarını kendiliğinden uygulamakla yükümlüdür.

? Cevap süresi kural olarak on gün olup, kanun tarafından belirlenmiştir.

? Davacı, talep sonucunda kendi lehine karar verilmesini isteyebilir, yoksa başkası lehine hüküm verilmesini isteyemez.

? Dava dilekçesinin altında imza bulunmaması, bir ilk itiraz nedenidir ve bunun üzerine dava dilekçesinin iptaline karar verilir.

? Dava dilekçesi hâkime verilir ve hakim, dilekçenin verildiği tarihi yazarak, dava esas defterine kaydedilmek üzere, dilekçeyi kaleme havale eder.

? Dava, dava dilekçesinin mahkeme kalemine (esas defterine) kaydı tarihinde açılmış sayılır.

? Bilgisayar kullanan mahkemeler bakımından dava dilekçesi, harcın yatırılmasını takiben tevzi bürosuna verilir ve büroda bilgisayara kaydedilir. Tevzi bürosu bilgisayarına kayıt tarihi, davanın açıldığı tarihtir.

? Alacaklının müteselsil borçludan birine karşı açmış olduğu dava ile diğer müteselsil borçlular hakkında da zamanaşımı kesilmiş olur.

? Davalı daha önce mütemerrit kılınmamış ise; dava açılması ve dava dilekçesinin tebliği ile davalı temerrüde düşer.

? Davanın açıldığı tarihte dava şartları eksikse davanın esasına girilemez.

? Dava açıldıktan sonra, davacı, davalının rızası olmadıkça davasını geri alamaz.

? Açtığı davadan feragat eden davacı, aynı hakka dayanarak yeniden dava açamaz.

? Davacı kanunda gösterilen istisnalar dışında, davasını genişletemez ve değiştiremez.

? Davacı, dava açtıktan sonra talep sonucunu değiştiremez veya genişletemez.

? Davalı, davanın genişletilip değiştirilmesine rıza göstermez ise, davacı ıslah yoluna başvurabilir.

? Davalı, açılmış olan davaya karşı cevaplarını cevap layihası ile mahkemeye bildirir.

? Bir davın karşı dava olarak açılabilmesi için asıl dava ile karşı dava arasında bir bağlantının bulunması zorunludur.

? Cevap layihasında ileri sürülmemiş olan def?ilerin sonradan ileri sürülmesi savunmanın genişletilmesi veya değiştirilmesi yasağı kapsamındadır.

alıntıdır


ölücanlar_42
Şube Müdürü
14 Şubat 2011 12:54

HUKUKA GİRİŞ DERS NOTLARI

ANAYASA Y ARGISI VE İDARİ YARGI

Yargı yetkisi* bağımsız mahkemelerce kullanılır.

YARGI TÜRLERİ: Yargı türü deyiminden "hukuki nitelikleri bakımından teşkil eden İşlerin ayrı* bir yargılama usulüne tabı kılınmış olmaları" anlaşılır.

I. ANAYASA YARGISI: Anayasa Mahkemesinin bu sıfatla baktığı işler ile Yüce Divan sıfatıyla gördüğü işlerdeki faaliyetleri kapsayan yargı koludur.

II.

ANAYASA MAHKEMESİ: Kanunların* kanun hükmünde kararnamelerin ve TBMM İç Tüzüğünün şekil ve esas bakımından anayasaya uygunluğunu denetle¬yen Cumhurbaşkanı ile yüksek düzeydeki görevlileri yargılayan bir mahkemedir. Anayasa mahkemesi 11 asil ve dört yedek üyeden kurulur. Üyelerini Cumhurbaş¬kanı seçer. Üyeler* 65 yaşını doldurunca emekliye ayrılırlar. Anayasa Mahkemesi¬nin kararları kesindir ve geçmişe etkili değildir. Kararlar Resmi Gazetede yayımla¬nır.

II. İDARİ YARGI: idari makamların idare hukuku alanındaki faaliyetleri do¬layısıyla ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümlenmesini konu alan bir yargı türüdür.

İDARİ YARGI YERLERİ: Dört grupta toplanır.

1.İ Mahkemeleri: İptal davaları ile idari sözleşmelerden doğan ihtilaf¬ları çözüme kavuştururlar.

2. Vergi Mahkemeleri: Genel bütçe ile belediye ve köylere ait resim Vergi ve harçlara ilişkin davaları çözümlerler.

3. Bölge idare Mahkemeleri: idare ve vergi mahkemelerinin tek hakimle verdikleri kararların temyizen inceleme merciidir.

4. Danıştay: İdare ve vergi mahkemelerinin kurul halinde verdikleri karar¬ların temyizen inceleme ve Bakanlar Kurulu kararlarına karşı' açılacak iptal dava¬larının ?İlk derece mahkemesi" merciidir.

Danıştay üyelerinin 3/4'ü Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulunca* 1/4'ü Cum¬hurbaşkanı-tarafından seçilir.

DAVA AÇMA SÜRESI:

Danıştay'da ve idare mahkemelerinde 60 gün* vergi mahkemelerinde 30 gündür.

1. Hukuk kurallarının* bağımsız mahkemelerce uygulanmasına ne denir?

A) Maddi anlamda yargı B) Şekli anlamda yargı

C) Kurumsal yargı D) Biçimsel yargı ¬

E) Formel yargı

Yanıt: A'dır.

2.Kanunların Anayasaya uygunluk denetimi hangi yargı düzeninde yer alır?

A) Anayasa yargısı

B) Adli yargı

C) İdari yargı

D) Askeri yargı

E) Kolluk yargısı

Yanıt: A'dır.

3.Bakanların "cezai sorumluluk" larını gerektiren durumlarda yargılamayı hangi makam yapar?

A) Meclis

B) Yüce Divan

C) Danıştay

D) Ankara Ağır Ceza Mahkemesi

E) Bölge İdare Mahkemeleri

Yanıt: C'dir.

4.Kanunların şekil bakımından anayasaya aykırılıkları İddiasıyla açılan İp¬tal davası ne kadar süre içinde açılmalıdır?

A) 10 gün B) 15 gün C) 30 gün D) 45 gün *E) 60 gün

Yanıt: A'dır.

5.Aşağıdakilerden hangisi idari yargı yerlerinden biri Değildir?

A) idari Mahkemeleri

B) Danıştay

C) Sayıştay

D) Vergi mahkemeleri

E) Bölge İdare Mahkemeleri

Yanıt: C'dlr.

6.Aşağıdakilerden hangisi İdari yargı yerlerinden biridir?

A) Vergi mahkemesi

B) Asliye Ceza Mahkemesi

C) Sulh Hukuk Mahkemesi

D) Ceza Mahkemesi

E) Ağır Ceza Mahkemesi

Yanıt: A'dır.

ASKERİ YARGI VE ADLİ YARGI

I. ASKERİ YARGI:

Askeri yargı; askeri mahkemelerin askeri ceza hukuku alanındaki yargısal faaliyetleri ile asker kişileri ilgilendiren ve. askeri hizmete ilişkin bulunan idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların çözümlenmesindeki yargısal faaliyetlerdir.

TÜRLERİ: iki grupta toplanır:

1. Askeri Ceza Yargısı: Askeri mahkemelerin askeri ceza hukuku alanındaki yargısal faaliyetleridir. Askeri mahkemeler ve disiplin mahkemeleri* asker ki¬şilerin askeri olan suçları ile asker olmayan kişilerin askeri suçlarına bakarlar. Bu mahkemeler yanında. bunların kararlarını inceleyen Askeri Yargıtay da*bu sahada çalışmaktadır. Askeri Yargıtay üyelerini Cumhurbaşkanı seçer.

2. Askeri' idari Yargı: Asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin bu¬lunan idari işler ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların çözümü yar¬gısal faaliyet olarak tanımlanabilir. Askeri yargıda yargısal faaliyeti yürüten yargı yeri bir yüksek yargı organı* niteliğinde olan Askeri Yüksek idare Mahkemesidir. Üyelerini Cumhur*başkanı se¬çer. Kararları kesin olup* bunlara karşı başka yargı yerlerine örneğin Danıştay'a başvurulamaz.

II. ADLİ YARGI: Adliye mahkemeleri tarafından yürütülmekte olan* yargı fa¬aliyetlerini kapsayan yargı türüdür.

TÜRLERİ: iki çeşidi vardır:

1. Ceza Yargısı: Ceza mahkemelerinin* ceza hukuku alanındaki yargısal faaliyetlerini kapsar. Ceza yargısını konu alan hukuk dalı* Ceza Yargılaması Huku¬ ku?dur.

2. Medeni Yargı: Hukuk mahkemelerinin* özel hukuk alanındaki yargısal faaliyetlerini kapsar. Medeni Yargıyı konu al_n hukuk dalı* Medeni Yargılama Hukuku'dur.

ADLİ YARGI YERLERİ:

CEZA YARGISI

MEDENİ YARGI

SULH CEZA MAHKEMESİ

- Tek Hakimlidir.

- Cumhuriyet Savcısı yoktur.

- Kabahat niteliğindeki suçlara bakar.

SULH HUKUK MAHKEMESİ

- Tek Hakimlidir ve her ilçede bulunur.

- Vasi tayini* mirasçılık bel¬gesi verilesi ve tahliye davala¬rına bakar.

ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ ?

Her il ve ilçe merkezinde bu¬lunur.

- Bir başkan iki üyeden.oluşacağı kanun emri olmasına rağmen tek hakimlidir.

- Boşanma kamulaştırma bede¬line itiraz davalarına bakar

ASLİYE CEZA MAHKEMESİ

- Her il ve ilçe merkezinde bu¬lunur.

- Sulh ve ağır Ceza mahkemelerinin görevleri dışında kalan suçlara bakar.

- Bir başkan ve iki üyeden olu

-Cumhuriyet Savcısı bulunur:

ASLİYE TICARET MAHKEMESI

-Ankara* İstanbul* İzmir İl merkezinde bulunur

-Bir başkan ve iki üyeden oluşur

-Ticari dava ve ticari işlere bakar

AĞIR CEZA MAHKEMESİ

- Bir başkan iki üyeden oluşur

- Ölüm ve müebbet hapis* 10 yıl ağır hapis gerektiren suçlara bakar

YARGITAY . *¬

Her iki yargı kolu için kararların temyizen incelemesin yapıldığı bir *yüksek mahkemedir.

Üyeleri Hakim ve Savcılar* Yüksek Kurulunca seçilir. Üyelik süresi 4 yıldır. .

Borç İlişkisi* Sorumluluk* Borcun Kaynakları

Borç sözcüğünün hangi anlamda kullanıldığını kavrayabilmek

? Borç deyiminin çeşitli anlamları vardır. Dar anlamda borç bir taraftan sadece para borcunu* diğer taraftan iki kişiden birinin diğerine karşı yerine getirmekle yükümlü olduğu bir davranışı ifade eder. Geniş anlamda borç deyimi ise* alacaklı ve borçlu diye isimlendirilen iki taraf arasında mevcut bulunan hukuki bir bağı ifade eder ki* buna "borç ilişkisi" denir. Borç ilişkisinin tanımını verebilmek ve unsurlarını ortaya koyabilmek

? Borç ilişkisi* iki taraf arasında mevcut olan ve bunlardan birini (borçlu) diğerine (alacaklı) karşı belli bir davranış biçiminde (edim) bulunmakla yükümlü kılan hukuki bir bağdır. Borç ilişkisinin üç unsuru vardır: Alacaklı* borçlu ve edim. Alacaklı ve borçlu* borç ilişkisinin taraflarıdır. Edim* aralarındaki borç ilişkisi dolayısıyla alacaklının borçludan isteyebileceği* borçlunun da yerine getirmekle yükümlü bulunduğu bir davranış biçimidir. Edimin konusu; vermek*yapmak veya yapmamak olabilir. Edimin konusunun hukuka* ahlaka ve adaba aykırı olmaması ve imkansız bulunmaması gerekir. Borç ilişkisinde* borçlunun alacaklıya karşı yükümlülüğünü ve bu yükümlülüğün türlerini saptayabilmek

? Edimler* müspet edim-menfi edim; kişisel edim maddi edim; ani edim-sürekli edim ve nihayet bölünebilen edim bölünmez edim gibi ayırımlara uğrarlar. Sorumluluk* borçlunun edimini yerine getirmemesi halinde alacaklının borçlunun malvarlığına el koyabilme imkanı demektir. Sorumluluğun* kişi ile sorumluluk ve mal ile sorumluluk türleri vardır. Mal ile sorumluluk da sınırsız sorumluluk ve sınırlı sorumluluk biçiminde ikiye ayrılır. Sınırlı sorumluluk* belli mallarla veya belli miktarlarla sınırlandırılmış olabilir. Borç ilişkisinin doğmasına neden olan olguları belirleyebilmek* tanımını verebilmek* şartlarını tespit edebilmek ve örnekler türetebilmek ? Borcun kaynakları deyimi* taraflar arasında bir borç ilişkisini doğuran olguları ifade eder. Bir borç ilişkisinin doğmasına sebep olan olgular başlıca üç tanedir: "hukuki işlemler"* "haksız fiiller" ve "sebepsiz zenginleşme". Sözleşmenin tanımını verebilmek ve sözleşmenin meydana gelebilmesi için hangi unsurları kapsaması gerektiğini kavrayabilmek

? Sözleşme* iki tarafın bir hukuki sonucu elde etmek üzere iradelerini karşılıklı ve birbirine uygun surette açıklamaları demektir. Bir sözleşmenin meydana gelebilmesi için iki irade açıklamasına ihtiyaç vardır. Bunlardan zaman bakımından önce yapılanına icap* sonra yapılan ve icaba olumlu bir cevap niteliğinde olanına ise* kabul denir. İcapta bulunan taraf (icapçı) kural olarak bu icabı ile bağlıdır. Fakat icapçı* kanunda belirlenen hallerde icabından dönebilir. Aynı şekilde* kabulcü de kabulü ile bağlı olmakla beraber* kanunda belirlenen hallerde bundan cayabilir. Kabul beyanı açık olabileceği gibi* örtülü de olabilir. Haksız fiilin tanımını verebilmek* taraflarını tespit edebilmek ve hükümlerinin neler olduğunu ortaya koyabilmek

? Haksız fiiller* hukuk düzeninin uygun bulmadığı zarar verici fiillerdir. Haksız fiil işlenince* fiili işleyen (fail) ile zarara uğrayan (mağdur) arasında bir borç ilişkisi doğar ve fail mağdurun uğramış olduğu zararı tazmin etme borcu altına girer. Sebepsiz zenginleşmenin tanımını verebilmek* şartlarını tespit edebilmek ve örnekler türetebilmek ? Sebepsiz zenginleşme ise* bir kimsenin malvarlığının haklı bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin malvarlığı aleyhine çoğalması demektir. Sebepsiz zenginleşme sonucunda* zenginleşen ile fakirleşen arasında bir borç ilişkisi doğar ve zenginleşen taraf zenginleştiği miktarı fakirleşen tarafa geri verme borcu altına girmiş olur.

Borcun İfası* İfa Edilmemesi ve Sona Ermesi

İfa kavramını tanımlamak; borcun türlerine göre ifa edilmesi gereken yeri belirlemek

? İfa* borç ilişkisinin konusu olan edimin borçlu tarafından alacaklıya karşı yerine getirilmesi ve böylece borcun sona erdirilmesidir. Böylece borçlu borcundan kurtulmakta* alacaklı alacağını almakta ve sonuçta taraflar arasındaki borç ilişkisi de ortadan kalkmaktadır. İfa* her borç ilişkisinin amacıdır. İfanın sonuç doğurabilmesi için* borçlunun üstlenmiş

olduğu edimi belirlenen yer ve zamanda yerine getirmiş olması gerekir. İfa yeri* borcun ifa edilmesi gereken yerdir. İfa yerini taraflar kendi aralarında serbestçe belirleyebilirler. Taraflar ifa yerini kendi aralarında belirlememişlerse* para borcu ödeme zamanında alacaklının yerleşim yerinde (ikametgahında)* belli bir şeyin teslimi borcu sözleşme yapılırken o şeyin bulunduğu yerde* diğer borçlar ise borçlunun yerleşim yerinde (ikametgahında) yerine getirilirler.

İfa zamanı* borcun ifa edilmesi gereken andır. Borçlunun edimini yerine getirmekle yükümlü olduğu* alacaklının ise edimin yerine getirilmesini istemeye hakkı olduğu bu ana muacceliyet denir. Kural olarak her borç* doğduğu anda muaccel olur. Borcun ifa edilmemesi kavramını tanımlamak; borcun ifa edilmemesinin sonuçlarını kavramak

? Borcun ifa edilmemesi (ademi ifa)* borçlunun üstlenmiş olduğu edimi hiç veya gereği gibi yerine getirmemesi demektir. Borcun ifa edilmemesinin çeşitli sonuçları vardır. Alacaklı* ifa etmeme halinin niteliğine göre çeşitli yollara başvurma olanağına

sahiptir. Borçlunun temerrüdünü kavramak; şartlarını ve sonuçlarını belirlemek Borçlunun temerrüdü (direnimi)* borcun ifa edilmemesi hallerinden biridir. Borcun ifa edilmemesi iki biçimde ortaya çıkabilir. Borçlu edimi kendi kusuruyla imkansız hale getirdiği için ifada bulunamaz ki buna kusurlu imkansızlık denir. İkinci olarak* borçlu ifası halen mümkün olmasına karşın muaccel olan borcunu alacaklının ihtarına karşın zamanında yerine getirmemektedir ki* buna da "borçlunun temerrüdü (direnmesi)" denir. Borcun genel olarak sona ermesini saptayabilmek

? Borcun sona ermesi deyimi bir taraftan borç ilişkisinin ortadan kalkmasını* diğer taraftan iki taraf arasında kurulmuş borç ilişkisinden doğmuş olan tek bir borcun sona ermesini ifade etmektedir. Kural olarak asıl borcun sona ermesi halinde* buna

bağlı olan faiz ve cezai şart gibi yan borçlar da sona erer. Borcu sona erdiren sebeplerin başında ifa gelir. Bunun yanında yenileme* birleşme* kusursuz imkansızlık* takas* zamanaşımı ve ibra da borcu sona erdiren sebeplerdir.

Takas kavramını tanımlamak; türlerini* şartlarını ve hükümlerini kavramak

? Takas* bir borcun bir karşı alacağın feda edilmesi suretiyle sona erdirilmesidir. Takasın söz konusu olabilmesi için* borçların karşılıklı* benzer ve muaccel olması ve taraşardan birinin takas açıklamasında bulunması gerekir. Borçların takas yoluyla ortadan kaldırılabilmesi için* karşı tarafın bunu kabul etmesi gerekmemekle beraber* bazı borçların takas edilebilmesi için karşı tarafın da rızası gerekir. Takasın hükümleri kesindir* taraşarın anlaşmasıyla ortadan kaldırılamaz. Zamanaşımı kavramını tanımlamak* şartlarını tespit edebilmek ve hükümlerini belirlemek

? Borcu sona erdiren sebeplerden biri de zamanaşımıdır. Zamanaşımı* kanun tarafından belirlenmiş şartlar altında ve belli süre içinde alacaklının hareketsiz

kalması sonucu alacağın ifasını isteme yetkisinin sona ermesidir. Bir borcun zamanaşımına uğraması için* borcun muaccel olması* kanunun belirlediği sürenin geçmiş olması* zamanaşımının durmamış ve kesilmemiş bulunması gerekir. Kanunlarda çeşitli zamanaşımı süreleri öngörülmüştür. Genel zamanaşımı süresi on yıldır. Zamanaşımına uğramış olan borç ortadan kalkmaz ancak* dava yoluyla isteme yetkisi sona erer; bu borca eksik borç denir.

BORCUN İFASI VE İFA EDİLMEMESİ

BORCUN İFASI: ifa* borç ilişkisinin konusu olan edimin borçlu tarafından alacaklı ya karşı yerine getirilmesi ve böylece bir borcun sona erdirilmesidir. ifa* borç ilişkisinin gayesidir.

İFA YERİ: Borcun ifa edilmesi gereken yerdir. Taraflarca tespit edilebilece¬ği gibi kanundan da doğar.

Borçlar kanununa göre ifa yeri şu şekillerde tayin edilmektedir:

-Para borçlarında; alacaklının ikametgahının bulunduğu yer

-Belli bir şeyin teslimi borçlarında; sözleşme yapılırken* o şeyin bulundu¬ğu yer*

- Diğer borçlarda (yapmak* yapmamak gibi); borçlunun ikametgahında ifa olunur.

İFA ZAMANI: Borcun ifa edilmesi gereken andır. Bu ana* "muacceliyet" denir. Bu anın gelmesiyle borç "muaccel borç" alacak "muaccel alacak" halini alır.

BORCUN İFA EDİLMEMESİ:Borçlunun üstlenmemiş olduğu edimi hiç veya gereği gibi yerine getirmemesidir ki* bu da iki şekilde ortaya çıkar:

1. Borçlu* her şeyden önce edim kendi kusuruyla imkansızlaşmış olduğu için ifada bulunamaz. (Kusurlu imkansızlık)

2. Edimin*ifasının mümkün olmasına rağmen* borçlunun borcunu zamanın¬ da ifa etmemesi (Borçlunun temerrüdü)

BORÇLUNUN TEMERRÜDÜ:. Halen ifası mümkün olan muaccel bir bor¬cun alacaklının ihtarına rağmen borçlu tarafından zamanında ifa edilmemesi yani borcun ifasında gecikilmiş olmasıdır.

ŞARTLARI: Borçlunun temerrüdünün söz konusu olabilmesi için başlıca iki şartın gerçekleşmiş bulunması gerekir: Bu şartlarda!} biri "borcun muaccel olma¬sı"* diğeri ise "ihtardır.

TEMERRÜDÜN SONUÇLARI: iki ana grupta toplanır:

A) Genel sonuçlar: Tazminat ve kazadan dolayı sorumluluk

B) Özel sonuçlar: Temerrüt Faizi* mehil* sözleşmeyi feshetme.

HAKKIN KAZANILMASI VE İYİ NİYET

HAKKIN KAZANILMASINDA İYİ NİYETİN ROLÜ

Subjektif Hüsnüniyet: Bir hak kazanılırken hakkın kazanılmasına engel olan bir hususun varlığı veya kazanma için gerekli olan bir unsurun yokluğu hakkında şahısta mevcut mazur görülebilen bir bilgisizlik veya yanlış bir bilgidir. Subjektif hüsnüniyet hakkın kazanılmasında ortaya çıkar. Subjektif hüsnüniyet aile hukuku* borçlar hukuku* eşya hukuku ve miras hukukunda görülür.

Eşya Hukukundaki Subjektif Hüsnüniyet:

Kitap* otomobil* hayvanlar* saat* halı* mobilya* kömür* elektrik* hava gazi* doğal gaz menkul maldır. Menkuller üzerindeki mülkiyet hakkı¬nın subjektif hüsnüniyet sayesinde kazanılıp kazanılamayacağı o menkul eşyanın sahibinin elinden çıkış şekline göre belirlenir.

Sahibinin Elinden İsteği Olmadan Çıkan Menkullerde; Sahibinin elinden isteği olmadan çıkan eşya çalınmış* kaybedilmiş* gasp olunmuş (zorla alınmış) eşyadır. Bu tür menkuller üzerinde subjektif hüsnüniyetle mülkiyet hakkı kazanılamaz. Örneğin; Ahmet'in sınıfta unuttuğu kitabı Mehmet bulsa ve bulduğu bu kitabı Murat'a satsa* Murat bu kitabın mülkiyetini kazanamaz. çünkü kitap sahibi Ahmet'in rızası olmadan elinden çıkmıştır.

Fakat para ve hamiline yazılı senetler sahibinin elinden isteği olmadan çıkmış olsa bile subjektif hüsnüniyetli 3. şahıslar bunların mülkiyetini kazanırlar.

Eğer subjektif hüsnüniyetli 3. şahıslar* sahibinin elinden isteği olma¬dan çıkmış olan malları aleni bir arttırmadan veya pazardan ya da bu tür eşyaların alındığı bir yerden almışsa bu halde eşya üzerindeki mülkiyet hakkını yine iyi niyetli şahıs kazanamaz. Ancak eşyanın ilk sahibi iyi niyetli şahsın ödediği parayı kendisine vererek malını geri isteyebilir. Buna bedel mukabili iade (bedel karşılığı geri verme) denir.

Gayrimenkuller Üzerindeki Mülkiyet Hakkının Kazanılması:

1. Arazi* 2. Tapu Siciline Daimi ve Müstakil Olmak Üzere Kaydedilen Haklar* 3. Madenler* 4. Tamamlanmış yapıların bağımsız bölümleri gayrimenkul sayılır. Gayrimenkul üzerinde mülkiyet veya başka bir ayni hakkın kazanılması tapu siciline tescil ile mümkündür. Tapu sicili resmi sicildir. Tapu sicilindeki kayıtların doğru olduğu hakkında xxx bir karine mevcuttur. Gayrimenkul üzerindeki ayni haklar subjektif hüsnü¬niyetle kazanılabilir.

Subjektif Hüsnüniyetin Mahiyeti: Medeni Kanunumuz herkesin subjektif hüsnüniyetli olduğunu kabul etmiştir. Burada subjektifhüsnüniyet karine özelliği kazanmıştır.

Karine: Mevcut ve bilinen olgulardan bilinmeyen sonuçlar çıkar¬maktır. Karinelerin en önemli fonksiyonu iddiasını bir karİneye dayandıran kimseyi ispat külfetinden kurtarmasıdır.

HAKKIN KAYBEDİLMESİ;

Bir hakkın sahibinden ayrılması* onun elinden çıkması demektir.

Hak* ya bir hukuki olay (Örneğin; hak düşürücü süre* ölüm)* ya bir hukuki fiil (Örneğin; Terk) ya da bir hukuki muamele (Örneğin; otomobilin satılması yoluyla devir edilmesi) ile kaybedilir.

Hukuki Fiiller Sonucu Hakkın Kaybına Örnekler; Bir kimse eskimiş olan ayakkabısını çöplüğe atarsa yada bakmaktan usandığı kedisini sokağa bırakırsa üzerindeki mülkiyet hakkını kaybetmiş olur. Buna terk denir. Murisini öldüren mirasçı miras alamaz. Buna mirastan mahrumiyet

denir. Eşlerden biri zina yaparsa diğerine boşanma davası açma hakkı vardır. Fakat dava hakkına sahip eş diğerini affederse bu hakkını kaybeder.

HAKKIN KULLANILMASINDA İYİ NİYETİN ROLÜ

Medeni Kanunun 2. maddesi gereği herkes haklarını kullanmakla ve borçlarını ifada iyi niyet kurallarına uymakla yükümlüdür. Bu kurala objektif hüsnüniyet=objektif iyi niyet=dürüstlük kuralı denmektedir.

Emprevizyon Nazariyesi = Öngörülmezlik Teorisi; Bir sözleşme yapılmışsa bu sözleşmenin gerekleri yerine getirilmelidir. Buna ahde vefa = söze bağlılık ilkesi denir. Fakat bazen olağanüstü şartlar ortaya çıkar ve borçlunun edimini yerine getirmesi onun mahvolmasına sebep olur. Hakim borçlunun talebiyle sözleşmeyi değiştirebilir yada tamamen feshedebilir. Buna Emprevizyon Nazariyesi = Öngörülmezlik Teorisi denir.

HAKKIN KORUNMASI:

Hak* Devlet eliyle yada sahibi eliyle korunabilir. Bizzat ihkakı hak yasaktır.

Hakkın Devlet Eliyle Korunması: Hak sahibinin dava açması demektir. Bir kimsenin hakkının korunması veya elde edilmesi için devletin hareket geçmesini istemesine dava denir. Bir şahsın hakkını elde etmek veya hakkına saygı gösterilmesini sağlamak üzere karşısındaki şahsa yönelttiği isteme talep hakkı denir. Talep hakkı sözlü yada yazılı kullanılabilir. Telefon* mektup* noter* telgraf gibi vasıtalar da kullanılabilir talep hakkı için.

Hakkın Sahibi Eliyle Korunması: Üç şekilde gerçekleşir;

1. Meşru Müdafa*

2. Zaruret Hali*

3. Kuvvet Kullanma (Bizzat İhkakı Hak)

1. Meşru Müdafa: Bir kimsenin kendi şahsına veya malına ya da başka bir kimsenin şahsına yada malına karşı yapılan hukuka aykırı ve halen devam eden bir saldırıyı defetmek için yaptığı ölçülü ve uygun savunmadır. Meşru müdafaa halinde tazminat ödenmez.

ÖZET: Bir hakkın bir şahsa bağlanması ya hukuki olay veya hukuki fiil yahut da hukuki muamele yol¬larıyla gerçekleşir. Haklar biri "aslen"* diğeri "devren"olmak üzere başlıca iki türlü kazanılır.

Bir hakkın aslen kazanılması demek* bir kimsenin o zamana kadar hiç kimseye ait olmayan bir hakkı kendi fiiliyle elde etmesi demektir. Bir hak¬kın devren kazanılması ise* bir kimsenin o hakkı o zamana kadar sahibi bulunan şahıstan elde etmesi demektir.

Hakkın kazanılmasında "sübjektif-hüsnüniyetin" (iyiniyetin) de rolü var¬dır. Sübjektif hüsnüniyet* bir hak kazınılırken hakkın kazanılmasına en¬gel olan bir hususun varlığı veya kazanma için gerekli bir unsurun yoklu¬ğu hakkında şahısta mevcut* mazur görülebilen bir bilgisizlik veya yanlış bir bilgidir. Hakkın kaybedilmesi* bir hakkın sahibinden ayrılması* onun elinden çık¬ması demektir. Hakkın kazanılmasında olduğu gibi* kaybedilmesinde de hukuki olaylar* hukuki fiiller ve hukuki muameleler rol oynar.

Bir hakka sahip bulunan kimse* bu hakkını nasıl kullanacaktır? Anayasa¬mız ve Medeni Kanunumuz bu konuda özel hükümler koymuşlardır. An¬cak* bir hakkın nasıl kullanılması gerektiği yolunda Medeni Kanunumuz genel bir kural getirmiştir ki* bu kurala "objektif hüsniniyet" veya "dürüst¬lük kuralı" diyoruz. .

Objektif hüsnüniyet (iyiniyet) kuralı* bir hak sahibinin hakkını kullanırken' veya bir borçlunun borcunu yerine getirirken iyi ve doğru hareket etmesi* yani dürüst* namuslu* aklı başında*davranışının sonucunu bilen* orta zekalı her insanın benzer olaylarda takip edecek olduğu yolda hareket et¬mesi demektir. Bir hak* sahibi tarafından iyiye kullanıldığı sürece hukuk düzeni tarafından korunur. Hak sahibi hakkını kötüye kullanırsa* hukuk düzeni onu korumaz. ¬

Hakkın kötüye kullanılması demek* bir hakkın objektif hüsnüniyet kural¬larına apaçık derecede aykırı surette ve özellikle amacı dışında kullanıl¬mış olması ve bundan da başkalarının zarar görmüş veya zarar görme tehlikesiyle karşılaşmış bulunmaları demektir.

Hakkın korunması modern hukuk sistemlerinde devlet eliyle olmaktadır. Hak sahibi hakkının devlet eliyle korunması için dava açar. istisnai ola¬rak haklar bazen bizzat sahipleri tarafından da korunur. Örneğin meşru müdafaa ve zaruret halinde durum böyledir.

Hakkın korunmasında ispat sorunu da önem arzeder. Acaba bir davada iddiaları kim ispat edecektir? Buna "ispat yükü? denir. Medeni Kanunu¬muz aksi belirtilmedikçe taraflardan her birinin kendi iddiasını ispatla yü¬kümlü olduğunu belirtmiştir Ancak* iddiasını kanuni bir karineye dayan¬dıran kişiler yükünden kurtulur.

Hakkın Tanımı ve Türleri

Hakkın ne anlama geldiğini saptayabilmek ve tanımını yapabilmek

? Hak* hukuk düzeni tarafından kişilere tanınmış olan yetkilerdir. Her hak mutlaka bir hukuk kuralına dayandığı gibi* her hakkın mutlaka bir sahibi de vardır; sahipsiz hak olmaz. Hakkın türlerini ve bunlar arasındaki farklılıkları kavrayabilmek* hangi haklara sahip olduğumuzu ve bunları kimlere karşı ne şekilde ileri sürebileceğimizi

saptayabilmek ve bunlara örnekler türetebilmek.

? Haklar* doğdukları hukuk kuralına göre "kamu hakları" ve "özel haklar" şeklinde bir ayırıma uğrarlar. Kamu hakları* kamu hukukundan doğan haklardır. Kamu haklarını kendi aralarında "kişisel haklar"* "sosyal ve ekonomik haklar" ve "siyasi haklar" olmak üzere üçe ayırırız. Özel haklar ise* özel hukuktan doğan haklar olup* mahiyetlerine* konularına* kullanılmalarına ve nihayet amaçlarına göre çeşitli türlere ayrılırlar. Bunlar içinde en önemli ayırım "mutlak haklar" "nisbi haklar" ayırımıdır. Mutlak haklar* herkese karşı ileri sürülebildikleri halde* nisbi haklar ancak belli bir kişiye veya kişilere karşı ileri sürülebilirler.

HAKKIN TANIMI VE TÜRLERİ

¬HAKKIN TANIMI VE TÜRLERİ

Hak; Hukuk düzeni tarafından şahıslara tanınmış yetkilerdir. Hakkın mahiyetini açıklamak için ortaya atılmış görüşler;

1. İrade Teorisi

2. Menfaat Teorisi

3. Hürriyet Teorisi

4. Karma Teori

I. KAMU HAKLARI (TEMEL HAKLAR)

A. Kişisel Haklar

B. Sosyal ve Ekonomik Haklar

C. Siyası Haklar

2. ÖZEL HAKLAR (MEDENİ HAKLAR)

A. Mahiyetlerine göre;

a. Mutlak Haklar

b. Nisbi Haklar

B. Konularına Göre;

a. Mamelek (Malvarlığı Hakları).

b. Şah*ıs Varlığı Hakları

C. Kullanımlarına göre;

a. Devredilebilen Haklar

b. Devredilemeyen Haklar

D. Gayelerine Göre;

a. Yenilik Doğuran Haklar

b. Alelade Haklar

KAMU HAKLARI (TEMEL HAKLAR): Şahıslarla devlet arasındaki ilişkiden yani kamu hukukundan doğan haklardır.

A. Kişisel Haklar; Kişilerin maddi ve manevi varlığıyla ilgili olan haklardır. Örneğin; Kişi dokunulmazlığı* özel hayatın gizliliği* din ve vicdan hürriyeti*düşünce hürriyeti* haberleşme hürriyeti* konut dokunul¬mazlığı* toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkı gibi.

B. Sosyal ve Ekonomik Haklar; Kişilerin sosyal ve ekonomik Faaliyetleri ile ilgili haklardır. Örneğin; Eğitim ve öğrenim hakkı* çalışma hakkı* dinlenme hakkı* grev ve lokavt hakkı* konut hakkı* sosyal güvenlik hakkı.

C.Siyasi Haklar; Devlet yönetimine ve siyasi kuruluşlara katılmaya yönelik haklardır. Örneğin; Seçme ve seçilme hakkı* dilekçe hakkı* siyasi parti kurma hakkı* vatandaşlık hakkı. .

Geçit Hakkı* Bir başkasının sahip olduğu gayrimenkul den geçme hakkı.

Üst Hakkı* Bir başkasının sahip olduğu gayrimenkul de inşaat yapma hakkı.

Sınırlı ayni haklar tasarruf yetkisi vermez. Kullanma yada yararlanma

yetkileri verir.

Gayrimenkul mükellefiyeti; Bir gayrimenkul malikinin bu malı dola¬yısıyla başkası lehine bir şey yapmaya veya vermeye mecbur kalmasıdır.

Rehin Hakkı; Sahibine* alacağını alamadığı takdirde borçluya ait malı sattırarak paraya çevirtmek suretiyle alacağını tahsil etme yetkisi verir. Rehin hakkı ikiye ayrılır;

1. Menkul Rehni: Menkul mallar üzerinde kurulur.

2. Gayrimenkul Rehni; İpotek* ipotekli borç senedi ve irat senedi olmak üzere üç türü vardır.

Gayrimaddi Mallar Üzerindeki Haklar;

Gayrimaddi mallar üzerinde sahiplerine tanınmış olan mutlak haklara fikri haklar denir.

Hikaye* roman* şiir*

İhtira sahibinin ya da mirasçılarının belli bir süre ile bu haktan yararlanmasına ihtira hakkı denir.

Gayrımaddi mallar arasında markalar da vardır. Örneğin; Grundig* Turyağ* Piyale....

Şahıslar Üzerindeki Mutlak Haklar;

İkiye ayrılır;

1. Kendi şahsı üzerindeki mutlak haklar; Buna şahsiyet hakkı denir*

2. Başkalarının şahsı üzerindeki mutlak haklar. Örneğin; Velayet hakkı* vesayet hakkı.

b. Nisbi Haklar; Herkese değil sadece belirli kişilere karşı ileri sürülebilen haklardır. Nisbi haklar borç ilişkisinden doğar. Alacaklı ve borçlu arasında ileri sürülebilen haklardır. Borç ilişkisi iki kişi arasında var olan ve taraflardan birinin diğerine karşı bir şey vermek* yapmak* ya da yapmamakla yükümlü kılan ilişkidir.

Borç üç kaynaktan doğar;

1. Hukuki İşlemler (Muameleler)*

2. Haksız Fiiller*

3. Sebepsiz Zenginleşme.

ÖZET:

Hak* hukuk düzeni tarafından şahıslara tanınmış olan yetkilerdir. Her hak mutlaka bir hukuk kuralına dayandığı gibi her hakkın mutlaka bir sa¬hibi de vardır* sahipsiz hak olmaz. Haklar* doğdukları hukuk kurallarına göre "kamu hakları" ve "özel haklar" şeklinde bir ayırıma uğrarlar.

Kamu hakları* kamu hukukundan doğan haklardır. Kamu haklarını kendi aralarında "kişisel haklar"* "sosyal ve ekonomik haklar" ve "siyasi haklar" olmak üzere üçe ayırırız.

Özel haklar ise* özel hukuktan doğan haklar olup* mahiyetlerine* konula¬rına* kullanılmalarına ve nihayet gayelerine göre çeşitli türlere ayrılırlar. Bunlar içinde en önemli ayırım :mutlak haklar" ?nisbi haklar" ayırımıdır.

Mutlak haklar* herkese karşı ileri sürülebildikleri halde* nisbi haklar ancak belli bir şahsa veya şahıslara karşı ileri sürülebilirler.

HISIMLIK VE iKAMETGAH

HISIMLlK: Hısımlık* hakiki şahıslar arasında kan ve akdi bir bağ dolayısıyla meydana gelen yakınlık ilişkisidir.

TÜRLERİ: İki grupta toplanmaktadır.

a. Kan Hısımlığı: Bir kimse ile onun kendilerine kan bağıyla bağıl bulundu¬ğu kimseler arasındaki hısımlıktır. İkiye ayrılır:

A) USUL - FÜRU Hısımlığı: Birbirlerinin sulbünden veya sadrından gelen* yani birbirlerinden türeyen*şahıslar arasındaki hısımlıktır. Bu tür hısımlığa "düz çiz¬gi hısımlığıda denir.

B) Civar Hısımlığı: Birbirinin sulbünden gelmeyip de ortak bir sulbden ge¬lenler arasındaki hısımlıktır.

Kan hısımlığının derecesi nesillerin adedi ile belli olur.

b. Akdi Hısımlık: Kan bağından doğmayıp da bir sözleşmeden ileri gelen hısımlıktır. iki grupta incelenir:¬

A) Sıhri Hısımlık: Evlenme akdi dolayısıyla meydana gelen hısımlıktır. Ka¬rının anası* babası* kardeşleri* kardeş çocukları; büyük ana ve babaları ile kocas sıhri hısımdır. Bu Hısımlığa; kayın hısımlığı da denir.

B) Suni Hısımlılık: Evlat edinme akdi dolayısıyla meydana gelen hısımlık¬tır.

İKAMETGAH:

Şahısların* ülkenin belli bir yerinde oturduğu ve iş ilişkilerinin toplandığı yer ikametgahları olmaktadır.

TÜRLERİ: İkametgahın üç türü vardır.

a. iradi ikametgah: Bir kimsenin kendi isteği ile seçebileceği ikametgahtır. Bir yerin ikametgah sayılabilmesi için* her şeyden önce şahsın o yerde oturması ve ayrıca bunun yerleşme niyetiyle olması gerekir.

b. itibari İkametgah: iradi bir ikametgahı bulunmayan şahıslar hakkında söz konusu olur.

c. Kanuni ikametgah: Bazı şahıslar hakkında bizzat kanunun tayin ettiği ikametgahtır. Kanuni ikametgahı olan şahıslar evli kadınlar* küçükler ve vesayet al¬tındakilerdir.

İKAMETGAHIN TABİ OLDUĞU İLKELER

1. ikametgahın gerekliliği: Herkesin mutlaka bir ikametgahının bulunması gerekir.

2. ikametgahın tekliği ilkesi: Herkesin ancak bir tek ikametgahı bulunabilir

alıntıdır

HUKUKA GİRİŞ

"Nafaka Yükümü", yardım edilmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoy, altsoy ve kardeşlerine yardım etme yükümlülüğüdür.

Sosyal hayatı düzenleyen kurallar: Din kuralları, Ahlak kuralları, Görgü kuralları, Hukuk kuralları

14 yaşındaki Naim Uygun'un anne ve babasının izni olmadan yapmış olduğu bir satış sözleşmesi " tek taraflı bağlamazlık" hükümsüzlük yaptırımı türüne aittir. Henüz fiil ehliyeti olmayan küçüğü bağlamaz ama tam ehliyetli olan karşı tarafı bağlar.

Cürüm, toplum düzenini ağır biçimde sarsan suçlardır.

Müflis, iflasın açılması ile birlikte borçlunun aldığı addır.

Ticaret Kanunu'na göre ticaret şirketleri: Kollektif, Komandit, Anonom, Limited.

Kooperatifler 1163 sayılı "Kooperatifler Kanunu" ile düzenlenmiştir.

Kanun tasarısını Bakanlar Kurulu hazırlar.

Tüzük, bir kanunun uygulamasını göstermek veya emrettiği işleri belirtmek üzere, kanuna aykırı olmamak şartıyla çıkarılan yazılı hukuk kurallarıdır.

"İntifa hakkı", başkasına ait malları kullanma ve bunlardan faydalanma yetkisi veren haktır.

Miras hukuku, eşya hukuku, aile hukuku ve borçlar hukukunda iyi niyetli olmanın sonuçları ile ilgili açıklama vardır, fakat anayasa hukukunda yoktur.

Def'i, davalının borcunu özel bir nedenden dolayı yerine getirmekten kaçınmasına imkan sağlayan haktır.

Şirketler, Devletler, Kooperatifler, dernekler tüzel kişidir fakat insanlar tüzel kişi değildir.

Tam ehliyet:

Tam ehliyetler kategorisine giren gerçek kişiler, fiil ehliyetinin bütün koşuluna sahip bulunan kimselerdir.

Ayırt etme gücüne sahip, ergin olan gerçek kişiler tam ehliyetliler kategorisine giren gerçek kişilerdir.

Tam ehliyetliler, her türlü hukuki işlemleri hiç kimsenin iznine muhtaç olmaksızın yapabilirler.

Tam ehliyetliler haksız fiilleri ile başkalarına vermiş oldukları zararlardan bizzat sorumludur.

"İnsan sosyal bir hayvandır" sözünü söyleyen düşünür Aristo'dur.

Devlet Denetleme Kurulu, Cumhurbaşkanına bağlıdır.

Bir kimsenin doğumundan ölümüne kadar geçen zaman içinde giriştiği ilişkilerin büyük bir kısmı medeni hukuk tarafından düzenlenmektedir.

Medeni hukuk, düzenlemekte olduğu ilişkilerin maliyetlerine göre beş kısma ayrılır.

Medeni hukukun bir kolu olan miras hukuku bir kimsenin ölümünden sonra onun para ile ölçülen bütün hak ve borçlarının kimlere ve nasıl geçeceğini düzenleyen kurallardan oluşmaktadır.

Medeni hukuk, yedi maddelik bir "Başlangıç" kısmından sonra dört kitaba ayrılmıştır.

Kanun Hükmünde Kararnameler: Bakanlar Kurulunca belli konuları düzenlemek üzere çıkarılan yazılı hukuk kurallarıdır.

Türkiye Büyük Millet Meclisinin çıkardığı yetki kanununa dayanılarak çıkartılır.

Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girerler.

Kanun Hükmünde Kararnameler yayınladıkları gün Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulurlar.

İntifa hakkı başkasına ait malları kullanma ve bunlardan faydalanma yetkisi veren haktır.

Sözleşmenin dışında borçlunun şartlarında meydana gelen değişiklikler sonucunda sözleşmeyle yerine getirme yükümlülüğünde olduğu taahhüdünün, borçlunun talebi üzerine hakim tarafından borçlunun şartlarına uydurmak için değiştirilmesi ya da tamamen ortadan kaldırılmasının mümkün olması, Emprevizyon Teorisi ile açıklanmaktadır.

Mirasçılar, ölüm tehlikesi içinde kaybolma durumunda "Gaibin" mirası, kesin olarak 5 yıl sonra kazanırlar.

Derneklerde tüzel kişiliğin dağıtılma ile sona ermesi durumları:

Derneğin genel kurulunun kararıyla, Suç kaynağı haline gelmesiyle, Yargı kararıyla, Üst üste iki olağan genel kurul toplantısı yapılmamasıyla

Kira sözleşmesi Çok taraflı bir hukuki işlemdir.

Naim'in kendisine ait evi 52 milyar TL'ye satacağını Fulya'ya bildirmesi hukuksal durumlardan icaba davettir.

Temsil yetkisinin sona erme nedenleri: Temsilcinin gaipliğine karar verilmesi, Temsilcinin iflas etmesi, Temsilcinin istifa etmesi, Temsil olunanın gaipliğine karar verilmesi

Borçlar Kanunumuza göre borcu sona erdiren nedenler: İfa, Yenileme, Birleşme, Takas, Zamanaşımı, Kusursuz imkansızlık

Satım sözleşmesinin hükümlerinden satıcının borçları: Teslim ve mülkiyeti geçirme borcu, Satılanı saklama borcu, Ayıba karşı garanti borcu, Zapta karşı garanti borcu

Borçlar Kanunumuza göre Hamalın bavulumuzu taşıması işleminde vekilin özel bir yetkiye sahip olması aranmamaktadır.

Disiplin mahkemesi, askeri yargıda yer alır.

Sosyal hayatı düzenleyen kurallar: Din, Ahlak, Görgü, Hukuk kuralları

Hükümsüzlük, kanunun öngördüğü şekilde yapılmaması veya kanuna aykırı olarak yapılması halinde hukuki sonuç doğurmamasını ifade etmektedir.

Yürürlükteki Türkiye Anayasa Hukukunun kaynağını 1982 tarihli Türkiye Cumhuriyeti Anayasası oluşturur.

Kooperatifler 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu ile düzenlenmiştir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilen kanunları cumhurbaşkanının 15 gün içinde yayınlanması gerekir.

İhtira Beratı, Patent kavramı ile eş anlamlıdır.

Zaruret Hali, kendisini veya başkasını bilerek sebebiyet vermediği bir zarardan ya da derhal ortaya çıkabilecek bir tehlikeden kurtarmak için başkasının mallarına zarar vermeyi ifade eder.

Tam ehliyet: Tam ehliyet kategorisine giren gerçek kişiler, fiil ehliyetinin bütün koşuluna sahip bulunan kimselerdir.

Ayırt etme gücüne sahip, ergin olan gerçek kişiler tam ehliyetliler kategorisine giren gerçek kişilerdir.

Tam ehliyetliler, her türlü hukuki işlemleri hiç kimsenin iznine muhtaç olmaksızın yapabilirler.

Üniversiteler, mal topluluğu niteliğinde bir tüzel kişiliktir.

Kefalet sözleşmesinde kefilin sorumluluğu , Belli Miktarda Sorumluluk türündendir.

Mal rejimi sözleşmesinin kanuni geçerlilik şekli Resmi şekildir.

Bir süreye bağlanmış bulunan borçlarda bu süre geçtiğinde muaccel bir borcun borçlusuna alacaklının ihbarıyla mütemerid denir.

Vekalet sözleşmesi konusuna girenler: Bir diş tabibinin dişimizi tedavi etmesi, Bir avukatın davamızı izlemesi, Bir mimarın inşaatımızı kontrol etmesi, Arkadaşımızın bizim için bir yer kiralaması

Vekalet sözleşmesi Azil, İstifa, İflas, Ölüm nedenleriyle sona erer.

İdari yargı arasında yer alanlar: İdare mahkemesi, Vergi mahkemesi, Danıştay, Bölge idare mahkemesi

Cebr-i icra, hukuk kurallarına uymayan bir kimsenin devlet zoru ile bu kuralların gereğini yerine getirmesi anl..... gelmektedir.

Anayasaya göre yargı yetkisi Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır.

Hakimler kendileri istemedikçe başka herhangi bir kuruluş tarafından yaşları dolmadan emekliye ayrılamazlar.

Hakimler ve Savcılar Yüksek kurulunun başkanı Adalet Bakanıdır.

Mahkemelerin kuruluşu görev ve yetkileri işleyişi ve yargılama usulleri kanunla düzenlenir.

Yabancılar Hukuku: Bir ülkede o ülkenin vatandaşları ile birlikte vatandaş olmayan kimselerin de ikamet etmesi mümkündür.

Yabancılar, ülkesinde bulundukları devletin vatandaşlarına tanınan hakların hepsinden yararlanamazlar.

Türk Anayasası, yabancıların haklarının milletler arası hukuka uygun bir şekilde kanunla düzenleneceğini öngörmektedir.

Yabancıların hangi haklardan yararlanıp yararlanamayacağı Yabancılar Hukukunun konusudur.

Bir malın sahibinin isteği dışında, bilerek ya da bilmeyerek başka bir kişi tarafından başka birine satılması durumunda, malın asıl sahibi mülkiyet hakkını geri almak için istihhak davası açar.

Akla uygun biçimde davranma yeteneği, hukuksal olarak "Ayırt etme gücü" kavramıyla ifade edilir.

Bankalar, iktisadi amaç ya da kazanç paylaşma amacı güden tüzel kişilerdendir.

Sınırsız sorumluluk, borçlunun borcundan dolayı bütün mallarıyla sorumlu olmasıdır.

Borçlar Kanunumuza göre borcu sona erdiren nedenler: İfa, Yenileme, Birleşme, Takas

Semene(satış parası) ilişkin hasar alıcıya Satış sözleşmesinin yapıldığı anda geçer.

Gerçek olmayan factoring'de factoring şirketinin sözkonusu riski üstlenmemesi ve bu riskin müşteride kalması, avans işleminin Ödünç olarak nitelendirilmesi sonucunu doğurur.

Kendi nefsimize karşı nasıl davranmamız gerektiğini belirten ahlak kuralları Subjektif ahlak kurallarıdır.

Müeyyide kavramı Yaptırım ile eş anlamlıdır.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında yürütme yetkisi sahip olan organlardan biri Bakanlar Kuruludur.

Navlun Sözleşmesinin düzenleme amacı: Deniz yoluyla eşya taşıma işi yapmak isteyenlerin Ulaştırma Bakanlığından aldıkları ve ruhsat niteliği taşıyan sözleşmelerdir.

Mal Varlıkları Hakları, konularına göre hakların türlerindendir.

Hak sahibinin ölmesiyle Velayet Hakkı ortadan kalkar.

Bir gazete, bir devlet adamının özel hayatıyla ilgili çok ilginç resimler yayınlayacağını ilan eder ve bunu yayınlarsa, sözkonusu devlet adamı, yayının durdurulması için "Saldırıya Son Verilmesi Davası" nı açabilir.

Dolaylı Temsilde, temsilci hukuki işlemi başkası hesabına, fakat kendi adına yapmaktadır.

Alacaklının kendisine ait bir miktar paranın kararlaştırılan süreden daha fazla bir süreyle borçlunun yanında kalmasından dolayı uğradığı zararı karşılayan faize Temerrüt faizi denir.

Hizmet sözleşmesinin işçiye yüklediği borçlar: İşi bizzat yapmak, İşverenin talimatına uymak, İşine özen göstermek, İşletmenin sırlarını saklamak

Müteselsil kefalette, kefilin tartışma def'ini ileri sürmesi mümkün değildir.

Nafaka Yükümü, yardım edilmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoy, altsoy ve kardeşlerine yardım etme yükümlülüğüdür.

İcra ve ihmal, suçun maddi unsurudur. Kast ve Taksir ise manevi unsurudur.

Çek, poliçe ve bono kambiyo senetleridir.

Yargısal kararlar:

Yargısal kararlar, anlaşmazlık konusu olan hukuki bir olayın çözümü için mahkemece verilmiş olan kararlardır.

Mahkemelerin varmış oldukları kararlarda oluşan bir sorunun çözümlenmesi ile ilgili olarak kabul edilmiş olan ilkeleri yansıtırlar.

Hakim, önüne gelmiş olan anlaşmayı, benzer bir anlaşmazlıkla ilgili olarak verilmiş yargısal karara uygun bir biçimde sonuca bağlamak zorunda değildir.

Uygulamada mahkemeler, yargısal kararlara büyük ölçüde uymaktadırlar.

Ölüm karinesi en büyük mülkiye amirinin emriyle gerçekleştirilir.(Kaymakam)

Hukuk, bir toplum içindeki kişilerin birbirleri ile ve toplumla olan ilişkilerini düzenleyen, uyulması zorunlu, yani maddi yaptırımı bulunan kurallar bütünüdür.

Hukuk kurallarına uymayan bir kimsenin , devlet zoru ile bu kuralların gereğini yerine getirmesi Cebr-i icra anl..... gelir.

Sosyal hayatı düzenleyen maddi yaptırımlı kurallar bütününü ifade eden kavram hukuk kavramıdır.

Nafaka yükümü, yardım edilmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoy, altsoy ve kardeşlerine yardım etme yükümlülüğüdür.

Yaptırım, Müeyyide kavramının eşanlamlısıdır.

Kusur bildirme, disiplin cezalarına örnektir.

14 yaşındaki bir kişinin anne ve babasının izni olmadan yapmış olduğu bir satış sözleşmesitek taraflı bağlamazlık hükümsüzlük yaptırımı türüdür.

İcra ve ihmal suçun maddi unsurudur.

Müflis, iflasın açılması ile birlikte borçlunun aldığı addır.

Ticaret kanununa göre ticaret şirketleri: Kollektif, Komandit, Anonim, Limited

Kooperatifler 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu ile düzenlenmiştir.

TBMM tarafından kabul edilen kanunları, Cumhurbaşkanının 15 gün içinde yayınlaması gerekir.

Cumhurbaşkanı, TBMMnin onaylaması için göndermiş olduğu "Bütçe ile ilgili kanunları"onaylamayıp tekrar görüşülmesi için TBMMne gönderemez.

Resmi gazete, Başbakanlık tarafından çıkarılır.

Milletvekili seçilme hakkından yararlanmak için 30 yaşını bibitirmiş olmak gerekir.

Konularına göre hakların türleri: Mamelek hakları (Mal varlığı hakları), Şahsiyet hakları

Davalının borcunu özel bir nedenden dolayıyerine getirmekten kaçınmasına imkan sağlayan hak Def'i ile ifade edilir.

Ölüm karinesi,en büyük mülkiye amirinin emriyle gerçekleştirilir.

Mirasçılar, ölüm tehlikesi içinde kaybolma durumunda "Gaibin" mirasını, kesin olarak 1 yıl sonra kazanırlar.

Nafaka yükümlüsü, mahkeme emrine uymayarak, kararlaştırılan yardımı yapmazsa nafaka devlet tarafından CEBRİ İCRA YOLUYLA alınır.

Verilmiş bir söze sadık kalmayı emreden ahlak kurallarına objektif ahlak kuralları denir.

Hükümsüzlük türleri: İptal, Cebri icra, Tazminat, Ceza.

Yargıtay(Temyiz), denetim mahkemesidir.

Hukuk kurallarına uyulmamasının müeyyidesi Cezaya çarptırılmadır.

Tek taraflı bağlamazlık, hükümsüzlük türlerinden biridir.

Deniz ticaretinde, geminin bayrağı, geminin bağlı olduğu devleti gösterir.

Örf ve adet hukukunun maddi unsuru, örf ve adetin devamlılığı ve tekrarlanmasıdır.

Bozucu yenilik doğuran haklar: vekaletten azil hakkı, feshi ihbar hakkı, istifa hakkı, işçinin hizmet akdini fesfetmesi

Hukukumuzda bir gerçek şahıs, hak ehliyetini, kısıtlılığı ortadan kalktığında, evlendiğinde, reşit olduğunda, temyiz gücünü elde ettiğinde elde eder.

Medeni Kanun m.10'da belirtilen, "mümeyyiz olan reşit, medeni hakları kullanmaya salahiyettardır." hükmü fiil ehliyeti bakımından tam ehliyetliler kategorisinde yer alır.

Evlenme akdi dolayısıyla eşlerden biri ile diğerinin kan hısımları arasında meydana gelen hısımlığa SIHRİ HISIMLIK(kayın hısımlığı) denir.

Genel Kurul, yönetim kurulu, denetleme kurulu, derneklerde kanunen bulunması zorunlu olan organlardır.

Zilyetlik karinesinden doğan hakkın korunmasını sağlayan dava, MENKUL DAVASI'dır.

Tapu siciline yapılan tescile esas olan hukuki sebep geçerli değilse, bu halde tapu kütüğünde görünen tescile YOLSUZ TESCİL denir.

Bir kimse ile halasının oğlu arasında dördüncü dereceden hısımlık vardır.

Bir kimsenin şahsiyet haklarına karşı haksız bir saldırıda bulunulması ve saldırının hala devam etmekte olması halinde MEN davası açılabilir.

Devlet, vilayet, belediyeler ve köyler gibi şahıs topluluğu niteliğindeki kamu hukuku hükmi şahıslarına Kamu idareleri denir.

Zilyetliğin idari yoldan korunması gayrimenkuller için gereklidir.

Disiplin cezaları: Kusur bildirme, Uyarma, Geçici çıkarma, Büsbütün çıkarma, Kınama.

Bir fiilin Ceza Kanununda yazılı ilkeye uygun olmasına tipiklik (suçun kanuni unsurı) denir.

Deniz yoluyla eşya taşıma karşılığı ödenen ücrete NAVLUN denir.

Metninde yürürlük tarihi gösterilmeyen bir kanun Resmi Gazete'de yayımlanmasından 45 gün sonra yürürlüğe girer.

Bir kişiye bir mal üzerinde kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma yetkilerinden bir yada ikisini tanıyan haklara SINIRLI AYNİ HAKLAR denir.

Sahipsiz menkul (taşınır) malların aslen kazanılmasına İHRAZ (ele geçirme) denir.

İnfilak eden bir gemide yolculuk eden ve cesedi bulunmayan bir kimsenin öldüğünü ispat etmek için ÖLÜM KARİNESİ'den yararlanılır.

Kazai(erken, yargısal) rüşt için gerekli şartlar: Ana ve babanın izni, Küçüğün isteği, Küçüğün 15 yaşını bitirmiş olması,Vasinin dinlenmesi, Küçüğün menfaatının bulunması.

Baba ile evlatlığı arasında SUNİ hısımlık vardır.

Haksız saldırıda bulunan kimsenin diğerine tarziye vermesi, özür dilemesi demektir.

Mahkeme kapatılan derneklerin mal, para ve hakları hazineye intikal eder. (geçer)

Kadastronun sağladığı yararlar: gayrimenkullerin sınırlarını belirlemek, araziden doğan ihtilafları gidermek, küçük arazi parçalarının birleştirilmesine imkan sağlamak, gayrimenkul kredisinde emniyeti sağlamak.

Aralarında kanun veya sözleşme gereğince ortaklık bağı bulunan kimselerin hep birlikte bir şeyin tam..... malik olmalarına iştirak halinde mülkiyet denir.

Bir gayrimenkul üzerinde ipotek kurulması için kural olarak rehin sözleşmesi ve rehnin tescil edilmiş olması gereklidir.

Doğrudan doğruya borçlunun malvarlığı ile yerine getirilebilen edimlere MADDİ EDİM denir.

Borçlar Kanununa göre, hazır olmayanlar arasında yapılan bir sözleşme, kabul haberinin icapçıya vardığı andır.

Bir borç ilişkisinde, edinim ifasının mümkün olmasına ve ihtara rağmen, borçlunun borcunu zamanında ifa etmemesine BORÇLUNUN TEMERRÜDÜ (direnişi) denir.

Haksız fiilden doğan borçlar, bir yıllık zamanaşımı süresine tabidir.

Trampa sözleşmesini, satım sözleşmesinden ayıran en önemli fark: edimin konusunun para dışında bir şey olması.

Köylerde gayrimenkul kiralanması ile ilgili olarak BORÇLAR KANUNU uygulanır.

Sosyal bir dernek, üyeleri için temsil vermek üzere özel bir tiyatro topluluğu ile anlaşmıştır. Dernek ile tiyatro topluluğu arasındaki sözleşmenin türü istisna sözleşmesi (eser sözleşmesi)dir.

Vedia, bir şeyin saklanması amacını güden sözleşmelerdendir.

Bir vedia sözleşmesinde vedia alan, vedia konusu malı karşı tarafın izni olmadan kullanırsa bunun sonucunda vedia verene uygun bir tazminat vermekle yükümlü olur.

Bakanlar Kurulu kararlarına karşı iptal ve tam yargı davaları, Danıştay mahkemesinde karara bağlanır.

İlk derece mahkemesi olarak Askeri Yargıtay daireleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenmesi görevi ASKERİ YARGITAY DAİRELER KURULU organına aittir.

Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Askeri idari yargı türüne girer


ölücanlar_42
Şube Müdürü
14 Şubat 2011 12:57

HUKUKA GİRİŞ DERS NOTU

ÜNİTE - 1 HUKUKUN KAVRAMI

Hukuk, sosyal hayatı düzene bağlayan kuralların maddi müeyyide ile desteklenmiş olanlarıdır.

Toplumsal yaşamın düzen ve güven havası içerisinde akıp gidebilmesi için hukuk gereklidir.

Sosyal hayatı düzenleyen kurallara uygun davranılmadığı takdirde karşılaşılacak tepkiye müeyyide denir. Din, Ahlak ve Görgü Kurallarının Müeyyidesi (Yaptırımı) = Manevidir. Hukuk Kurallarının Müeyyidesi (Yaptırımı)=Maddidir.

Sosyal hayatı düzenleyen kurallar şunlardır:

1. Din kuralları, 2. Ahlak kuralları, 3. Görgü kuralları, 4. Hukuk kuralları.

1. Din Kuralları: Allah Tarafından peygamberler vasıtası ile bizlere ulaştırılmış bulunan emir ve yasaklardan oluşur.

Örneğin: Kötü söz söylememek. Din kurallarına uyulmaması halinde karşılaşılacak tepki MANEVI niteliktedir.. Bu ise "GÜNAHKAR OLMA" ve "AHİRETTE TANRI?NIN ÖN GÖRDÜĞÜ CEZAYA MAHKÜM OLMA" şeklinde ortaya çıkar.

2. Ahlak Kuralları: İnsanların birbirleriyle olan ilişkilerini düzenleyen kurallardır. Şahısların: "BİZZAT KENDİ NEFİSLERİNE" karşı nasıl davranması gerektiğini gösteren ahlak kurallarına subjektif ahlak kuralları denir. Örneğin: Yalan söylememek, iyi hisler beslemek, kötü insan olmamak.

Şahısların başkaları ile olan ilişkileri ve davranış biçimlerini düzenleyen ahlak kurallarına Objektif ahlak kuralları denir. Örneğin: Yoksul bir kimseye yardım etmek, başkasının malına, canına ve namusuna göz dikmemek.

Müeyyide (yaptırım) herhangi bir kuralın koymuş olduğu emir ve yasaklara uygun şekilde hareket etmeme halinde karşılaşılacak olan tepkidir. Müeyyide türleri ise şunlardır;

1. Ceza, 2. Cebri İcra, 3. Tazminat, 4. Hükümsüzlük, 5. İptal

SORULAR:

? Müeyyidesi "küçük görme" olan sosyal hayat kuralı aşağıdakilerden hangisidir? Ahlak kuralları

? Hukuk kuralları ile benzerliklerinin en yoğun olduğu sosyal hayat kuralları hangisidir? Ahlak kuralları

? Başkalarının malına göz dikmemeyi emreden ahlak kuralı hangisidir? Objektif ahlak kuralları

? Aşağıdakilerden hangisinin müeyyidesi günahkâr olma ve ahirette cezalandırılmadır?

A) Hukuk kuralları B) Görgü kuralları C) Ahlak kuralları D) Eğitim kuralları E) Din kuralları

Yanıt E: Din kurallarının yaptırımı "günahkâr olma" ve "ahirette Allah'ın öngördüğü cezaya çarpılma" şeklinde olur.

? Kanun koyarken toplumun hangi nitelikleri gözden uzak tutulamaz? Ahlaki görüşleri

? Sosyal hayatı düzenleyen ahlak kuralları genel olarak nasıl gruplandırılır?

Ahlak kuralları objektif ve subjektif olmak üzere ikiye ayrılır.

? Sosyal hayatı düzenleyen kurallardan maddi müeyyideliye örnek veriniz. Hukuk kuralları

? Hastalanan arkadaşını ziyaret etmeyen kişi hangi sosyal hayat kuralına aykırı davranmış olur? Görgü kurallarına

? Görgü - kurallarının müeyyidesi nedir? Alay edilme

? Sosyal hayatı düzenleyen kurallar nelerdir?

Sosyal hayatı düzenleyen kurallar ahlak kuralları, görgü kuralları, din kuralları ve hukuk kurallarıdır.

? Görgü kurallarına aykırı davranana uygulanacak yaptırım nedir?

Başkalarına yalan söylemek subjektif ahlak kurallarına aykırıdır

? Mümeyyiz küçüğün yapmış olduğu borçlandırıcı bir hukuki muamele, kanuni temsilcisi tarafından onaylanmazsa işlemin sonucu ne olur? Tek taraflı bağlamazlık müeyyidesine tabi olur

? Hukuk Kurallarının Müeyyideleri?

Hukuk kurallarının müeyyideleri; ceza, cebri icra, iptal, tazminat ve hükümsüzlüktür.

ÖZET: insanlar toplu halde yaşarlar. Sosyal hayat dediğimiz bu toplu yaşamanın düzen içinde sürmesini, yani şahısların birbirleriyle veya toplu olan sosyal ilişkilerinin bir güven havası içinde gelişmesini hepimiz isteriz. Bunun için söz konusu ilişkilerin bir takım kurallarla düzenlenmesi gerekir. Sosyal kurallar dediğimiz bu kurallardan din, ahlak ve görgü kuralları sosyal hayatı düzenlemeğe çalışmakta, fakat manevi müeyyideli oluşlarından dolayı etkili olamamaktadırlar. Sosyal hayatın etkin biçimde düzenlenmesi ancak maddi müeyyideli, yani uyulması mecburi kurallarla mümkün olabilmektedir ki, bu tür sosyal kurallar da "hukuk kuralları"dır O halde hukuku şöylece tanımlayabiliriz:

Hukuk, sosyal hayatta şahıslar ile şahıslar veya şahıslar ile toplum arasındaki ilişkileri düzenleyen, maddi müeyyideli, yani uyulması zorunlu kuralların bütününden ibarettir.

ÜNİTE ? 2 HUKUK KURALLARININ ÖZELLİĞİ

1. Ceza: Örneğin; Ölüm cezası, ağır hapis cezası hafif hapis, kamu hizmetlerinden mahrumiyet, meslek ve sanatın geçici olarak tatil edilmesi. Bazı cezalara ise Disiplin Cezaları denir.

2. Cebri İcra: Örneğin; A'ya olan 500 Milyon TL. Borcunu ödemeyen B bu borcu mahkemenin vereceği karar neticesinde hala ödemezse devletin 'bir organı olan İcra Dairesi tarafından cebri icra yolu ile ödemek zorundadır.

3. Tazminat: Bir kimse haksız fiil yoluyla bir başkasına zarar verirse maddi ve manevi tazminata mahkûm edilir. Yani haksız fiilin müeyyidesi tazminattır.

4. Hükümsüzlük: Bir hukuki işlemi kanunun istediği şekilde yapmamak o hukuki işlemin hükümsüzlüğünü meydana getirir. Yani bu durumda ortaya çıkan müeyyide hükümsüzlüktür. Hükümsüzlüğün çeşitli tür ve dereceleri vardır.

a. Yokluk: Örneğin; Resmi evlendirme memuru huzurunda yapılmayan bir evlenme "YOKLUK" müeyyidesine tabidir.

b. Butlan: Örneğin; Bir akıl hastasının yapmış olduğu evlenme ise "BUTLAN" müeyyidesine tabidir. Bu durumda savcı veya herhangi bir ilgilinin müracaatı üzerine evlilik mahkemece iptal edilir. BUTLAN: Hükümsüz, geçersiz demektir.

c. Tek Taraflı Bağlamazlık: Buna karşılık mümeyyiz bir küçüğün, Örneğin; 15 yaşındaki bir çocuğun anne ve babasının iznini almaksızın yapmış olduğu bir satış sözleşmesi "TEK TARAFLI BAĞLAMAZLIK" müeyyidesine tabidir. Bu sözleşme 15 yaşındaki çocuğu bağlamaz iken diğer tarafı bağlayacaktır. Ancak çocuğun anne ve babası "İCAZET (Onay)" vennez ise sözleşme her iki taraf için de hükümsüz olacaktır.

5. İptal: Hukuka aykırı bir şekilde yapılmış olan "İDARİ İŞLEMİN" iptali istenir. Yani devlet tarafından yapılan hukuka aykırı idari işlemlerin karşılaşacakları tepki iptal müeyyidesidir. İptal müeyyidesinde bir taraf devlettir. Örneğin: Bir kamu kurumu çalışanı haksız şekilde işten çıkartılırsa, tayini yapılırsa bu kişiler yapılan idari işlemin iptalini mahkemeden talep ederler. Ya da bir yüksek öğretim kurumunun yetkili kurulu bir öğrencinin hukuka aykırı biçimde sınavlara girmesine engel olursa, belediye arsasına inşaat yapacak olan vatandaşa haksız olarak inşaat izni vermezse bunların müeyyidesi iptaldir.

Hukukun Sistemi: Mahiyetleri ve Özellikleri itibariyle birbirinden farklı olan çok çeşitli hukuk kurallarının bir tertibe, bir tasnife tabi tutulmasına hukukun sistemi adı verilir.

Roma Hukuku 2'ye ayrılır.

1. Özel Hukuk: Eşit şahıslar arasındaki ilişkiyi düzenler.

2. Kamu Hukuku: Devlet ile şahıs veya devlet ile başka devlet arasındaki ilişkiyi düzenler.

Bir hukuki ilişkinin kamu hukuku veya özel hukukun uygulama alanı içine girdiğini tespit edilmesinde dikkat edilecek kriter (ölçü) devletin bu ilişkiye hangi sıfatla katıldığıdır. Yani şayet devlet bu ilişkiye "üstün bir otorite", "kamu kudreti" sahibi olarak katılıyorsa bu ilişki kamu hukukuna dâhildir.

? Karaborsacılık yapan bir tüccar mesleğini yürütmekten 3 ay süreyle yasaklanmış ise, ne tür bir müeyyide ile karşılaşmıştır? Ceza

? Hükümsüzlüğün, yokluk, butlan ve tek taraflı bağlamazlık olmak üzere 3 türü vardır. Ayrıca butlan da, mutlak butlan ve nisbi butlan olmak üzere ikiye ayrılır.

? Hukuk kurallarına aykırı biçimde yapılmış olan İdari İşlemler, yargı organlarınca hangi müeyyideye tabi tutulur? İptal. İdari makamların bireye haksız yere uyguladığı işlemler, yargı organlarınca iptal edilir.

? Alacaklının icra dairesi vasıtasıyla, bir kişinin mallarını haczetmesine ne denir? Cebri icra. Bir kanun hükmünü yerine getirmeyenler, bu kuralı cebri icra yoluyla yerine getirmeye zorlanırlar.

ÖZET: Hukuk kuralları maddi müeyyideli, yani uyulması zorunlu kurallardır. Hukuk kurallarına uymayanlar, diğer sosyal kurallardan farklı olarak bir takım maddi müeyyidelerle karşılaşırlar. Bu maddi müeyyideler bazen Ceza biçiminde. Bazen cebri icra, yani zorla yaptırma biçiminde, bazen verilen maddi veya manevi zararın ödetilmesi (tazminat) biçiminde ortaya çıkarlar. Aynı şekilde, hukuk kurallarına uymamanın sonucu, bazen yapılan hukuki işlemlerin hükümsüzlüğü, bazen de o işlemin ortadan kaldırılması biçiminde gerçekleşir. Hukukun sistemi denilince, mahiyetleri ve özellikleri bakımından birbirlerinden çok farklı olan çeşitli ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarının bir tertibe, bir düzene tabi tutulması anlaşılır. Böylece az çok birbirine benzeyen ilişkileri düzenlemekte olan hukuk kuralları bir isim altında bir ara_ toplanmış olur. Hukuk, birisi Kamu Hukuku, diğeri Özel Hukuk olmak üz re başlıca iki ana gruba ayrılmaktadır. Bir şahıs ile diğer bir şahıs arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarına "özel hukuk"; bir şahıs ile Devlet veya bir Devlet ile diğer bir Dev arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarına da "kamu hukuku" denir.

ÜNİTE - 3 KAMU HUKUKUNUN DALLARI

Kamu hukukunun en önemli özelliği devletin üstün durumda olmasıdır. KAMU HUKUKU;

1. Anayasa Hukuku, 2. İdare Hukuku, 3. Ceza Hukuku, 4. Yargılama Hukuku

5. Devletler Umumi Hukuku 6. Vergi Hukuku, 7. İş Hukuku olmak üzere 7 kısma ayrılmaktadır.

1-) ANAYASA HUKUKU: Türkiye Cumhuriyetinin 1982 tarihlidir. Bu anayasa 12 Eylül 1980 harekâtından sonra oluşan Danışma Meclisince hazırlanmıştır. Anayasaya son şeklini Milli Güvenlik Konseyi vermiştir. 7 Kasım 1982 tarihinde halk oylamasına sunulmuş ve kabul edilmiştir.

Anayasamız bir başlangıç ve buna ilaveten (bunun haricinde) 7 kısımdan oluşmaktadır. Toplam 177 asıl madde ve 16 geçici maddesi vardır.

ANAYASANIN TEMEL İLKELERİ

1. İnsan Haklarına Saygılı Devlet ilkesi, 2. Atatürk Milliyetçiliğine Bağlı Devlet ilkesi,

3. Demokratik Devlet ilkesi, 4. Laik Devlet ilkesi

5. Sosyal Devlet ilkesi, 6. Hukuk Devleti ilkesi olmak üzere toplam 6 temel ilkeye dayanmaktadır.

1. insan Haklarına Saygılı Devlet İlkesi: İnsan Haklan Evrensel Bildirgesi Birleşmiş Milletler Genel KurullU1da 10 Aralık 1948 tarihinde kabul edilmiştir ve 30 maddeden oluşmaktadır.

2. Atatürk Milliyetçiliğine Bağlı Devlet İlkesi: Atatürk milliyetçiliği. Irk, din, dil ayrımı yapmaksızın Türk vatan ve milletinin bölünmez bir bütün olduğu, Türk devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkesin Türk sayılması gerektiği temel inancına dayanmaktadır.

Anayasamızın 66. maddesi Türk devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türk'tür demek suretiyle din, dil ve ırk farkı gözetmeksizin herkesi Türk saymıştır. Bu madde Atatürk milliyetçiliğinin bir yansımasıdır.

4. Laik Devlet İlkesi: Osmanlı devleti teorik bir yapıya sahipti. Laiklik, dinsizlik, ahlaksızlık, dine ve Allaha karşı olmak demek Anayasanın 24. maddesinde herkes vicdan ve dini inanç ve kanaat hürriyetine sahiptir ilkesi ile de teminat altına alınmıştır.

5. Sosyal Devlet ilkesi: Sosyal devlet ilkesini gerçekleştirecek iki önlem vardır. Bunlar;

1- Ulusal gelirin toplum bireyleri arasında adaletli bir biçimde dağılmasını sağlayacak mali, iktisadi önlemleri almak (GELİRİN ADALETLİDAĞILIMI)

2- Vatandaşlara insan haysiyetine yakışır asgari bir yaşayış düzeyi sağlayabilmek için gerekli sosyal yardım önlemlerini almak ve geliştirmek. (SOSYAL YARDIM)

Anayasamızda sosyal devlet ilkesinin gerçekleşmesini sağlamak için çeşitli ilkelere yer verilmiştir. Örneğin ailenin korunması, topraksız çiftçilerin topraklandırılmaları, çalışanların sosyal ve ekonomik önlemlerle korunması, adaletli bir ücret rejiminin uygulanması, herkesin sosyal güvenlik hakkına sahip olması.

6. Hukuk Devleti İlkesi

Hukuk devleti vatandaşlara temel hak ve hürriyetleri tanıyan idarenin ve idare makamlarının hukuka bağlılıklarını sağlayarak vatandaşlarına hukuki güvenlik sağlayan devlettir.

Hukuk devleti ilkesi için şu hususların gerçekleşmesi gerekir.

Hukuk devleti ilkesinin unsurları;

ı. Temel hak ve hürriyetler güven altında bulunmalıdır; Temel hak ve hürriyetler ancak kanunla sınırlanabilir.

2. Kanunların ve Kanun Hükmünde Kararnamelerin Anayasaya uygunluğu sağlanmalıdır; Bu görev anayasa mahkemesine verilmiştir. Anayasa mahkemesi kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin ve TBMM meclis içtüzüğünün anayasaya uygun olup olmadığını denetler, anayasaya aykırı hükümlerin tamamını yada bir kısmını iptal eder.

3. İdarenin hukuka bağlılığı sağlanmalıdır. Anayasamıza göre idarenin her tür eylem ve işlemine karşı yargı yolu açıktır. Bu hüküm ile yönetimde keyfiliği önlemek istemiştir.

1. YASAMA ORGANI

2. YÜRÜTME ORGANI

A-) CUMHURBAŞKANI

B-) BAKANLAR KURULU

3. YARGI ORGANI

1. YASAMA ORGANI:

Yasama Organı TBMM'dir. TBMM genel oyla seçilen 550 milletvekilinden oluşur. 30 yaşını doldurmuş her Türk milletvekili seçilebilir. Seçimler 2Yılda bir yapılır.

2. YÜRÜTME ORGANI:

a-) Cumhurbaşkanı; Cumhurbaşkanı TBMM tarafından seçilir. Cumhurbaşkanı seçilecek kişilerin 40 yaşını doldurmuş olmaları ve yüksek öğrenim yapmış olmaları gerekir. 7 yıllık bir süre için seçilir. Bir kimse iki defa cumhurbaşkanı seçilemez. Cumhurbaşkanı sorumsuzdur. Ancak vatana ihanet ile suçlanabilir. Bunun haricinde suçlanamaz.

b-) Bakanlar Kurulu; Bakanlar kurulu başbakan ve bakanlardan oluşur. Başbakan cumhurbaşkanı tarafından TBMM üyeleri arasından atanır. Bakanlar başbakanca seçilir ve cumhurbaşkanınca atanır. Bakanlar meclis dışından da seçilebilirler. Başbakanın meclis içinden seçilmesi gerekir.

3. YARGI ORGANI:

Anayasaya göre yargı yetkisi Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır. Hâkimler görevlerinde bağımsızdırlar.

Hâkimler azlolunamaz, kendileri istemedikçe anayasada gösterilen yaştan önce (65) emekliye ayrılamaz, aylıklarından yoksun bırakılamaz. Mahkemelerin kurulması, görev ve yetkileri, işleyişi ve yargılama usulleri kanunla düzenlenir.

Yargı organlarının yüksek mercileri Yargıtay, Danıştay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, Askeri Yargıtay, Uyuşmazlık Mahkemesi, Sayıştay, Anayasa Mahkemesidir.

Yargı organları ile ilgili bir kuruluş da Hakimler ve Savcılar Yüksek Kuruludur. Bu kurulun başkanı Adalet bakanıdır. Bu kurul hâkimlerin özlük işleri hakkında kesin karar verir.

2-) İDARE HUKUKU: İdare terimi hukuki açıdan iki Biri idare işlerini gören teşkilat hizmeti ve faaliyetleridir.

İDARİ TEŞKİLAT: Genel idare ve mahalli idare olmak üzere iki kısımdan oluşur.

1) Genel İdare: Genel idare bütün ülkeyi kapsamakta olup merkez teşkilatı ve taşra teşkilatı olmak üzere ikiye ayrılır.

a-) Merkez Teşkilatı: Cumhurbaşkanı, Bakanlar Kurulu ve bu kurulun üyeleri en önde gelir.

b-) Taşra Teşkilatı: Ülke yönetimi iller ve ilçelere ayrılır. İl idaresinin başında vali, ilçe idaresinin başında kaymakam bulunur. Her ilde her bakanlığın temsilcisi olarak birer müdür bulunur. (Milli Eğitim Müdürü, Sağlık Müdürü, Sanayi ve Ticaret Müdürü gibi).

2) Mahalli İdareler: Mahalli idareler İl özel idareleri, Belediye İdareleri ve Köy idareleri olmak üzere üç gruptan oluşur.

Mahalli idarelerde yerinden yönetim ilkesi hâkimdir. Mahalli idareler kamu hukuku hükmi (tüzel) şahıslarıdır ve kanunla düzenlenirler. Seçmenler tarafından seçimle oluşturulur.

İl özel idaresinin organlarından olan il genel meclisi üyeleri, belediye idaresinin organları olan belediye başkanı ve belediye meclisi üyeleri, köy idaresinin organı olan muhtarlar ve köy ihtiyar meclisi üyeleri seçimle işbaşına gelir.

İDARİ PERSONEL

Kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevleri yapmak üzere atanan kişiye memur denir. Memurların özlük işleri kanunla düzenlenir. Bununla ilgili kanun 657 sayılı devlet memurları kanunudur.

İDARİ İŞLEMLER

İdarenin hukuki işlemleri idari işlem ve idari sözleşme olarak iki gruba ayrılır.

İdari işlem idare tarafından yapılan tek taraflı bir işlemdir. İdari işlemler de yapıcı ve belirtici olmak üzere iki kısımda incelenir. Yapıcı işlem tüzük ve yönetmelik çıkarma, belirtici idari işlemler ise diploma düzenleme, vergi tahakkuk ettirme gibi. İdari sözleşmeye örnek; Maden Kanununda düzenlenen madenlerle ilgili işletme imtiyazı.

3-) CEZA HUKUKU: Suç teşkil eden eylemleri ve bu eylemlere verilecek cezaları düzenler. Ceza Hukukunun kaynağı 1926 tarihli Türk Ceza Kanunudur. Ceza Hukukunun temel ilkesi kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesidir. Suçlar ve cezalar mutlaka kanunla belirlenir.

SUÇUN UNSURLARI

Suç; Kanunun ceza tehdidi ile yasaklamış olduğu fiildir. Suçun üç unsuru vardır;

1-) Kanuni Unsur (Tipiklik),

2-) Maddi Unsur (Hareket);

a-) İcra (Yapma),

b-) İhmal (Yapmama),

3-) Manevi Unsur (Kusurluluk)

a-) Kast

b-) Taksir

1-) Kanuni Unsur: Fiilin ceza kanununda yazılı olan tanıma uygun olmasıdır. Bu unsura tipiklik de denilmektedir. Bu unsur kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesinin bir sonucudur.

2-) Maddi Unsur: Harekete dayanır. Maddi Unsur da kendi içerisinde ikiye ayrılır;

a-) İcra (Yapmak); Hırsızlık suçu, menkul bir malın bir yerden alınmasıyla işlendiği yani bir yapmayı gerektirdiği için icra-i bir suçtur.

b-) İhmal (Yapmamak); Örneğin geçit bekçisinin tren yolunu kapatması, hemşirenin öldürmek istediği hastaya ilaç vermemesi gibi.

3-) Manevi Unsur: Fiilin kusurlu bir irade tarafından yaratılmış olmasıdır ki buna kısaca kusurluluk denilmektedir. Kusurluluk kendi içerisinde ikiye ayrılır;

a-) Kast; Kanunun suç saydığı bir eylemi bilerek ve isteyerek işlernek iradesidir. Bilmek ve istemek kast unsurunun özetidir. Kanunu bilmek mazeret sayılmaz ilkesinin sonucudur.

b-) Taksir; Hukuka aykırı sonucu g örmek fakat istememektir. Kasttan sonucun istenmesi olması ile ayrılır.

CEZA VE CEZA EHLİYETİ

Ceza; Suçun karşılığı olarak öngörülen müeyyidedir.

Cezanın iki amacı vardır;

1-) Suçlunun ıslahı

2-) Suç işlemeyi önlemek.

Ceza Ehliyeti; İşlenen suç nedeniyle kişinin cezalandırılıp cezalandırılmayacağını ifade eder. Akıl maluliyetine (hastalığına) tutulmuş olan kimseye ceza verilmez. Tam ehliyetsizler; 0-11 yaş arası ceza yok.

Tam olmayan ehliyetliler;

1 -) 11-15 yaş arası grubu kapsar

a-) 11-15 yaş arasındaki kişi suç işlediğini bilincinde ise ceza verilir fakat indirim yapılır.

b-) Suç işlediğinin bilincinde değilse ceza verilmez.

2-) 15-18 yaş arası grubuna indirimli ceza uygulanır.

Tam Ehliyetliler; 18 yaşını bitiren herkes tam ehliyetlidir. Sağır ve dilsizler bakımından tam ehliyet 24 yaşın bitirilmesi ile başlamaktadır.

4-) YARGILAMA HUKUKU

Yargı hukuk kurallarının bağımsız ve tarafsız mahkemeler tarafından dava konusu olaya uygulanmasıdır. Dört çeşit yargıdan bahsedilir. Türk Yargı Sistemi;

1-) Anayasa yargısı (Anayasa Mahkemesi)

2-) İdari Yargı (Danıştay)

3-) Askeri Yargı (Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve Askeri Yargıtay)

4-) Adli Yargı (Yargıtay)

a-) Medeni Yargı

b-) Ceza Yargısı

Adli yargı, medeni yargı ve ceza yargısı olmak üzere iki kısma ayrılır.

Yargılama Hukuku da buna uygun olarak medeni yargılama hukuku ve ceza yargılama hukuku olmak üzere ikiye ayrılır.

1. MEDENİ YARGILAMA HUKUKU: Medeni yargı özel hukuk alanında ortaya çıkan uyuşmazlıkların mahkemece çözüme bağlanmasında takip edilecek usul ve esasları düzenler. Medeni Yargılama Hukuku Özel Hukuk kapsamına girer.

Medeni Yargılama Hukukunun Kaynağı 1927 tarihli Hukuk Usulü Muhakemeler Kanunudur.

1-) Hüküm Mahkemeleri

Hüküm mahkemelerine İlk derece mahkemesi de denir. Hüküm (ilk derece) mahkemeleri ikiye ayrılır;

1-) Asliye Hukuk Mahkemesi, 2-) Sulh Hukuk Mahkemesi

Her ilçede bir asliye hukuk mahkemesi bulunur. Asliye hukuk mahkemeleri tek hâkimlidir. Ticaret mahkemeleri üç hâkimlidir.

2-) Denetim Mahkemesi

Denetim Mahkemesi (kontrol=temyiz) Yargıtay?dır. İlk derece mahkemelerini Yargıtay denetler.

Medeni Yargılama Hukuku ikiye ayrılır.

1-) Çekişmeli Yargı (Nizalı Kaza), 2-) Çekişmesiz Yargı (Nizasız Kaza)

1-) Çekişmeli Yargı: Bu yargıda iki taraf arasında uyuşmazlık vardır. Bu uyuşmazlığın çözümü için yargıya başvurulur yani dava açılır, Örneğin bir tarla üzerinde iki kişinin aynı anda mülkiyet iddiasında bulunması ya da karı koca arasında var olan şiddetli geçimsizlik sebebiyle mahkemeye müracaat edilmesi.

Mahkemeye başvuran tarafa davacı, diğer tarafa (kendisine dava açılan tarafa) davalı denir. Dava, dava dilekçesi ile açılır. Üç çeşit dava vardır; 1-) İfa Davası, 2-) Tesbit Davası, 3-) İnşa-i Dava.

2-) Çekişmesiz Yargı; Zıt menfaatlere sahip iki taraf ve bunlar arasında bir çekişme, anlaşmazlık yoktur. Ferdi menfaatleri korumak için alınacak tedbirleri kapsar. Örneğin; Akıl hastasına vasi tayin etme, evlat edinmeye izin alma, küçüğün kazai rüştüne karar verme, vakıfların mahkeme siciline tescili.

2. CEZA YARGILAMA HUKUKU: Ceza hukuk alanında mahkemelerin uygulayacakları yöntem ve esasları belirlemektedir. Temel Kanun 1929 tarihli Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunudur.

Medeni yargılamada davayı davacı açarken ceza yargılamasında dava savcılık tarafından açılır. Savcı tarafından açılan bu davaya kamu davası denir. Savcı devlet adına ceza davası açar.

Ceza Yargılama Hukuku Mahkemeleri;

1-) Sulh Ceza Mahkemesi( Tek Hakimli)

2-) Asliye Ceza Mahkemesi( Tek Hakimli)

3-) Ağır Ceza Mahkemesi( Üç Hakimli)

Denetim mahkemesi ise Yargıtay dır.

Sulh ceza mahkemesi savcı hazır olmadan davaya bakabilir. Ancak asliye ceza mahkemesi ile ağır ceza mahkemesinde savcının hazır olması bulunması gerekir.

Mahkûmiyet kararından önce kişinin hürriyetinin kısıtlanmasına tutuklama (tevkif) denir.

İCRA VE İFLAS HUKUKU

Medeni yargılama hukukunun bir parçasıdır ve onu tamamlar. Borcunu ödemeyen kişilerin mallarının devlet organları vasıtasıyla zorla elinden alınarak satılmasını ve alacaklının alacağının ödenmesini düzenler. Bu amaçla kendisine başvurulan organa icra dairesi denir.

İcra dairelerinin kararlarına karşı başvurulacak makama icra tetkik mercii adı verilir.

Eğer icra takibi bir mahkeme kararına dayanıyorsa buna ilamlı takip denir. icra takibi mahkeme kararına dayanmıyorsa buna ilamsız takip denir.

İflas; Kural olarak tacirler iflas eder. İflasın açılmasıyla birlikte borçlu müflis adını alır. İflas eden kişinin mallarının meydana getirdiği bütüne iflas masası denir.

5. DEVLETLER UMUMİ HUKUKU

Devletler ile devletlerin ve devletler ile uluslararası kuruluşların ilişkilerini düzenler. Bu hukuk dalına milletlerarası hukuk da denir. Bir devletin kendi ülkesindeki vatandaşlar arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuka iç hukuk, bağımsız bir devlet ile diğer bir devletin ya da uluslararası kuruluşun ilişkilerini düzenleyen hukuka da dış hukuk denir.

Devletler Umumi Hukukunun Kaynakları şunlardır;

1-) Antlaşmalar,

2-) Milletlerarası Teamül (Yazısız kural, davranış kuralı)

3-) İçtihatlar (Mahkeme Kararları)

4-) Doktrin (Konu ile uğraşan bilim adamlarının görüşleri)

6. VERGİ HUKUKU

Vergi Hukukunda üç ilke vardır;

1-) Genellik, 2-) Adalet, 3-) Kanunilik.

1-) Vergide Genellik; Vatandaşlar arasında ayrım yapmaksızın herkesin vergi yükümlüsü olmasını ifade eder.

2-) Vergide Adalet; Herkesten maddi gücüne göre vergi alınmasını ön görür.

3-) Vergide Kanunilik; Vergi ve buna benzeyen mali yükümlülüklerde ancak kanunla korunabilmesini sağlamaktadır.

7. İŞ HUKUKU

İş Hukukunun Kaynağı1971 tarihli iş kanunudur. İş Hukukunun Konuları Şunlardır:

1. Hizmet akdi, 2. Sendikalar, 3. Toplu İş Sözleşmesi, 4. Grev ve Lokavt.

Hizmet akdi Borçlar Kanununda düzenlenmiştir. Hizmet akdinin iki unsuru vardır; İşçinin hizmet taahhüdü+işverenin ücret taahhüdü. İşçiler ve işverenler sendika kurabilirler. Memurlar sendika kuramaz. Sendikalar, Sendikalar Kanununda düzenlenmiştir. Sendikalar Kanunu işçi, işveren, iş yeri, sendika ve konfederasyonu tanımlamaktadır. İşçi; Hizmet akdine dayanarak çalışanlara denir.

İşveren; İşçi sayılan kimseleri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiye veya tüzel kişiliği olmayan kamu kuruluşlarına denir.

Sendika; İşçilerin ve işverenlerin menfaatleri için kurdukları tüzel kişiliğe sahip kuruluş.

Konfederasyon; Değişik iş kollarından en az beş sendikanın bir araya gelmesi suretiyle meydana getirdikleri tüzel kişiliğe sahip üst kuruluşa denir. Sendikalar federasyon oluşturamaz. Sadece konfederasyon oluşturabilir.

Sendikalar iş kolu esasına göre kurulur. İş yeri esasına göre sendika kurulamaz.

Toplu İş Sözleşmesi; Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanununda düzenlenmiştir. Toplu iş sözleşmesi işçi sendikası ile iş veren arasında ya da işçi sendikası ile işveren sendikası arasında imzalanır.

Hizmet akdi ferdi anlaşma niteliğindedir. Toplu iş sözleşmesi ise statü niteliğindedir.

Grev; işçilerin topluca çalışmamalarıdır. Kanun hükümlerine uygun yapılan greve kanuni grev, kanuni grev için aranan şartlar gerçekleşmeden yapılan greve ise kanun dışı grev denir. Siyasi amaçlı grev, genel grev, dayanışma grevi kanun dışı grevdir. İş yeri işgali, işi yavaşlatma, verimi düşürme ve diğer direnişler hakkında kanun dışı grevin müeyyideleri uygulanır.

Lokavt; işçilerin iş veren tarafından toplu halde işten uzaklaştırılmalarıdır. Kanun hükümlerine uygun yapılan lokavta kanuni lokavt, kanuni şartlar gerçekleşmeden yapılan lokavta kanun dışı lokavt adı verilmektedir.

Grev ve lokavt yasağının bulunduğu işler Şunlardır:

. Can ve mal kurtarma işleri

. Cenaze ve gömme işleri

. Banka ve noterlik işleri

. İtfaiye, şehir içi kara deniz ve demir yolu ile raylı taşıma hizmetlerinde

. Su, elektrik, havagazı, termik santrali besleyen linyit üretimi, doğal gaz ve petrol sondajı, petrol kimya işlerinde

Grev ve Lokavtın yapılamayacağı iş yerleri ise şunlardır;

-Hastane, aşı ve serum imal eden yerler, klinik, senatoryum, dispanser,

eczane, prevantoryum

-Eğitim ve öğretim kurumlarında, çocuk bakım evlerinde, huzur evlerinde

- Mezarlıkta

- Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığınca doğrudan işletilen yerlerde.

ÖZET: Kamu hukuku bir üst kavram olup çeşitli dallardan oluşmaktadır. Kamu hukukunun dalları: Anayasa Hukuku, Ceza Hukuku, Yargılama Hukuku, Devletler Umumi Hukuk, Vergi Hukuku ve iş Hukukundan ibarettir. Anayasa Hukuk, devletin şeklini, yapısını, organlarının görev ve yetkilerini, vatandaşların temel hak ve ödevlerini düzenleyen hukuk kurallarının tümüdür. İdare Hukuku, Devlet idaresinin teşkilat ve işleyişini, şahısların idare ile olan ilişkilerini ve kamu hizmetlerinin görülmesini düzenleyen hukuk kurallarının tümüdür. Ceza Hukuku, suç teşkil eden eylem ve davranışların nelerden ibaret bulunduğunu, suç işleyenlere ne gibi cezaların verileceğini belirleyen hukuk kurallarından ibarettir. Yargılama Hukuku, hukuk ve ceza davalarının görülmesinde uyulacak yöntemleri belirleyen hukuk kurallarından oluşmaktadır. Devletler Umumi Hukuku, devletlerarası ilişkileri düzenleyen hukuk dalıdır. Vergi Hukuku Devlet ile şahıslar arasındaki mali ilişkileri düzenleyen-hukuk kurallarıdır. İş Hukuku, işçi ile işveren arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarının tümümden meydana gelir.

ÜNİTE - 4 ÖZEL HUKUKUNUN DALLARI

ÖZEL HUKUKUN DALLAR

I. Medeni Hukuk, 2. Ticaret Hukuku, 3. Devletler Özel (Hususi) Hukuku

1- MEDENİ HUKUK: Fertlerin doğumlarından ölümlerine kadar şahsi durumlarını ve ilişkilerini düzenleyen hukuk dalıdır. Kaynağı 1926 tarihli Türk Medeni Kanunu ile aynı tarihli Borçlar Kanunudur. Medeni Kanun 4 kısımdan oluşur. Ayrıca bir de başlangıç kısmı vardır. Medeni Hukuk 5'e ayrılır:

A. BORÇLAR HUKUKU, B. ŞAHSIN HUKUKU, C. AİLE HUKUK

D. MİRASHUKUKU, E. EŞYA HUKUKU

A. Borçlar Hukuku: Şahıslar arasındaki borç ilişkilerini düzenler. Şahıslar arasındaki üç kaynaktan oluşabilir.

BORÇ;

1. Hukuki İşlem, örneğin; sözleşme

2. Haksız Fiil, örneğin; adam öldürme

3. Sebepsiz Zenginleşme, vermiş olduğumuz bir şeyin sebebinin ortadan kalkması, Örneğin; Nişanlanmanın bozulması.

Bir borç ilişkisinde, ALACAKLI+BORÇLU+EDİM den oluşur. EDİM; Borçlunun bir şeyi vermek, yapmak yerine getirmekten kaçınmakla yükümlü olduğu husus ya da şeydir.

B. Şahsın Hukuku: Şahısların türlerini, ehliyetlerini, hısımlığı, ikametgâhı, şahsiyetin başlangıcı ve sona ermesi konularını düzenler.

C. Aile Hukuku: Aile ilişkilerini düzenler. Nişan1anma, evlenme, boşanma, vesayet, nesep, velayet, çocuğun anne ve babasıyla olan ilişkileri

D. Miras Hukuku: Mirasa ilişkin hususları düzenler. Miras bırakan kişiye MURİS denir. Kendisine miras kalan kişiye mirasçı denir. Miras kalan malların bütününe tereke denir.

E. Eşya Hukuku: Şahısların eşyalar üzerindeki hak ve yetkilerini ve bundan kaynaklanan uyuşmazlıkları düzenleyen medeni hukuk bölümüdür. Eşya hukukunun konusunu büyük çapta AYNİ HAKLAR OLUŞTURUR.

Ayni Hak; Eşya üzerinde sahibine en geniş yetkileri veren ve herkese karşı ileri sürülebilen haktır. Sahibi olduğumuz mal üzerindeki en geniş hak mülkiyet hakkıdır.

2- TİCARET HUKUKU: Şahıslar arasındaki ticari ilişkileri düzenler. Ticaret hukuku 5 bölümden oluşur; TİCARET HUKUKU;

A. TİCARİ İŞLETME HUKUKU

B. ŞİRKETLER HUKUKU

C. KIYMETLİ EVRAK HUKUKU

D. DENİZ TİCARET HUKUKU

E. SİGORTA HUKUKU

Ticaret kanunu 1564 maddeden meydana gelmiştir.

A. Ticari İşletme Hukuku: Türk ticaret kanunu işletme esasına dayanmaktadır. Ticari İşletme; Ticarethane, fabrika ya da ticari şekilde işletilen diğer müesseselere ticari işletme denir. Tacir; Bir ticari işletmeyi kısmen dahi olsa kendi adına işleten kimseye tacir denir. Tacir dışında kalan kişilere esnaf denir.

B. Şirketler Hukuku: Şirket (ortaklık) iktisadi bir amacı gerçekleştirmek yani kazanç elde ederek bunu ortakları arasında dağıtmak amacıyla kurulmuş olan tüzel kişiliktir. Ticaret kanununda 4 tür şirket düzenlenmiştir. Bunlara ilaveten kooperatifte tüzel kişilik taşır ve şirket sayılır. Kooperatif Kooperatifler Kanununda düzenlenmiştir. Şirketler şunlardır; ŞİRKETLER;

1. KOLLEKTİF ŞİRKET

2. KOMANDİT ŞİRKET

3. ANONİM ŞİRKET

4. LİMİTED ŞİRKET

5. KOOPERATİF

1. Kollektif Şirket: Ticari bir işletmeyi bir ticaret unvanı altında işletmek üzere gerçek kişiler arasında kurulan ve şirket borçlarından dolayı ortaklardan hiçbirisinin sorumluluğunun sınırlandırılamamış bulunduğu şirkettir. KOLLEKTİF ŞİRKETTE ORTAKLAR ŞİRKETİN BORÇLARINDAN DOLAYI SINIRSIZ VE MÜTESELSİLEN SORUMLUDURLAR.

2. Komandit Şirket: Ticari bir işletmeyi bir ticaret unvanı altında işletmek üzere kurulan ve ortaklardan bir ya da birkaçının şirket alacaklılarına karşı sınırlı sorumlu, diğer ortakların ise sınırsız sorumlu bulunduğu şirkettir. ORTAKLARDAN BİRİ YA DA BİRKAÇI SINIRLI DİĞER ORTAKLAR İSE SINIRSIZ SORUMLUDURLAR.

SINIRSIZ SORUMLU; KOMANDİTE SINIRLI SORUMLU; KOMANDİTER

3. Anonim Şirket: Bir unvana sahip, esas sermayesi muayyen ve paylara bölünmüş olan borçlarından dolayı da sadece malvarlığıyla sınırlı olarak sorumlu buluna' ANONİM ŞİRKET EN AZ BEŞ ORTAKLA KURULUR SERMAYESİ EN AZ 5 MİLYAR OLMALIDIR. SERMAYE HER BİRİ EN AZ 500 TL DEĞERİNDE PAYLARA AYRILIR. HER BİR PAYI TEMSİL ETMEK ÜZERE ÇIKARILAN BELGEYE HİSSE SE DENİ DENİR

4. Limited Şirket: Bir Ticaret unvanı altında kurulan ve ortakların sorumluluğu sınırlı olan ve şirket sermayesi muayyen olan şirkettir. ORTAK SAYISI EN AZ 2 EN FAZLA 50 OLABİLİR. ŞİRKET SERMAYESİ EN AZ 500.000.000 TL OLMALIDIR. LİMİTED ŞİRKETLER BANKACILIK VE SİGORTACILIK YAPAMAZLAR.

5. Kooperatifler: Ortaklarının iktisadi çıkarlarını meslek ve geçinmelerine ilişkin ihtiyaçlarını karşılıklı yardım dayanışma ve kefalet şeklinde sağlayıp koruyan değişir sermayeli kuruluşlardır. Kooperatiflerin paylan en az i 0.000 TL ve en fazla 500.000 TL olabilir. KOOPERATİFLER EN AZ YEDİ KİŞİ İLE KURULUR.

C. Kıymetli Evrak Hukuku: Kıymetli Evrak; Hakkın senede bağlı olduğu ve senetsiz devredilmesinin ya da ileri sürülmesinin mümkün olmadığı senetlerdir. Kıymetli evraklar şunlardır;

1. BONO, 2. POLİÇE, 3. ÇEK, 4. HİSSE SENETLERİ,

5. TAHVİLLER, 6. KONİSMENTO, 7. MAKBUZ SENEDİ, 8. VARANT.

BONO POLİÇE VE ÇEKE KAMBİYO SENEDİ DENİR. KIYMETLİ EVRAK DEVİR YÖNÜNDEN ÜÇE AYRILIR; KIYMETLİ EVRAKIN DEVRİ;

1. NAMA YAZILI KIYMETLİ EVRAK

2. EMRE YAZILI KIYMETLİ EVRAK

3. HAMİLE YAZILI KIYMETLİ EVRAK

1. NAMA YAZILI KIYMETLİ EVRAK: Başkasının adına yazılı olan senettir.

2. EMRE YAZILI KIYMETLİ EVRAK: Belirli bir kimsenin veya o kimse tarafından gösterilen kişinin alacaklı olduğu anlaşılan senetlerdir.

3. HAMİLE YAZILI KIYMETLİ EVRAK:

D. Deniz Ticareti Hukuku: Denizde gemilerle eşya ve yolcu taşıma işlerini düzenleyen hukuk kurallarından oluşur.

Gemi; Tahsis edildiği gayeye uygun olarak kullanılması denizde hareket etmesi imkânına bağlı bulunan ve pek de küçük olmayan her türlü tekneye denir.

Bayrak; Geminin bağlı olduğu devleti gösterir.

Bağlama limanı; Gemiye ait seferlerin yönetildiği limandır. Gemi Sicili; Gemilerin yazıldığı sicildir.

Donatan; Gemisini deniz ticaretinde kullanan kişiye denir. Kaptan; Gemiyi sevk ve idare eden kimseye denir.

Navlun Sözleşmesi; Deniz yoluyla eşya taşımak üzere yapılan sözleşmeye navlun sözleşmesi denir.

Navlun; Taşıma karşılığında ödenen ücrete denir.

E. Sigorta Hukuku: Sigorta ikiye ayrılır;

SİGORTA;

1. ÖZEL SİGORTALAR,

2. SOSYAL SİGORTALAR

A. BAĞKUR

B.SSK

C. EMEKLİ SANDIĞI

Sosyal sigortalar mecburidir. Sigorta Poliçesi; Tarafların karşılıklı hak ve borçlarını gösteren ve Sigortacı tarafından sigorta ettirene verilen belgeye denir. Sigorta primi; Sigorta ettirenin sigortacıya ödemek zorunda olduğu ücrettir.

Sigorta Tazminatı; Tehlikenin gerçekleşmesi ya da hasarın oluşması sonucunda sigortacının sigorta ettirene ödeyeceği tazminattır.

3.- DEVLETLER ÖZEL HUKUKU: Bir kişiyi devlete bağlayan hukuki bağa vatandaşlık ve bu kişiye de vatandaş ya da (teba) denir. Uyrukluk iki, Şekilde kazanılır

UYRUKLUGU KAZANMA ŞEKİLLERİ;

1. ASLİ UYRUKLUK; (DOĞUMLA KAZANILAN UYRUKLUKTUR)

2. MÜKTESEP (KAZANILMIŞ) UYRUKLUK; DOĞUMDAN BAŞKA BİR SEBEPLE VATANDAŞLIĞIN KAZANILMASIDIR.

Örneğin bir Türk'le evlenen yabancı devlet vatandaşı kadın, Türk vatandaşlığını kazanır.

KANUNLAR İHTİLAFI (YASALAR ÇATIŞMASI): Yabancılık unsuru taşıyan ilişkilerde hangi devlet kanununun uygulanacağını ya da uyuşmazlığın hangi devlet mahkemesinde çözümleneceğini gösterir.

ÖZET: Özel hukuk, şahısların birbirleriyle olan ilişkilerini, yani "eşitlerarası ilişkileri" düzenleyen hukuk kurallarının tümüdür. "Kamu Hukuku" gibi "Özel Hukuk" da bir üst kavram olup çeşitli hukuk dallarına ayrılır. Özel hukukun dalları, Medeni Hukuk, Ticaret Hukuku ve Devletler Özel Hukukundan ibarettir. Medeni Hukuk, şahısların toplum halinde yaşaması bakımından bir hüküm ve değer arz eden bütün eylem ve davranışlarını, işlemlerini ve ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarının tümüdür. Ticaret hukuku, şahıslar arasındaki "ticari ilişkileri" düzenleyen hukuk kurallarıdır. Devletler Özel Hukuku, çeşitli devletlere mensup bulunan, aynı uyruklukta (tabiiyette) olmayan şahıslar arasındaki özel hukuk ilişkilerine hangi devletin kanununun uygulanacağını ve şahıslarla şeylerin uyrukluğunu düzenleyen hukuk kurallarından oluşur.

ÜNİTE - 5 HUKUKUN KAYNAKLARI

1. Yazılı Kaynaklar (Asli Kaynaklar) (Mevzu Hukuk = Mevzuat)

a) Kanunlar, b) Kanun Hükmünde Kararnameler

c) Tüzük (Nizamname), d) Yönetmelik (Talimatname)

2. Yazısız Kaynaklar (Tali=İkincil Kaynaklar) Örf Ve Adet Hukuku

a) Özel örf ve adet hukuku (Örneğin; Paftos, örfü belde, ticari örf ve adetler)

b) Genel örf ve adet hukuku(Örneğin ortakçılık, yarıcılık)

3. Yardımcı Kaynaklar

a) Kazai İçtihatlar, b) İlmi İçtihatlar

1. YAZILI KAYNAKLAR

A. Kanunlar; Genel, sürekli ve soyut hukuk kurallarına kanun denir. Kanun anayasanın yetkili kıldığı organ tarafından çıkarılır. Kanunu çıkaran organa yasama organı denir.

KANUN TASARISI (LAYİHASI); Bakanlar kurulunun (hükümettin) meclise sunduğu kanun projesine denir.

KANUN TEKLİFİ; Milletvekillerinin meclise sunduğu kanun projesine denir.

TBMM tarafından kabul edilen kanunları Cumhurbaşkanı 15 gün içerisinde yayımlar.

Cumhurbaşkanı yayımlanmasını uygun bulmadığı kanunları bir daha görüşülmek Üzere meclise geri gönderir. Şayet meclis yine kabul ederse Cumhurbaşkanı yayımlamak zorundadır. CUMHURBAŞKANI BÜTÇE KANUNLARINI GERİ GÖNDEREMEZ.

Kanunlar Başbakanlık tarafından çıkartılmakta olan resmi gazetede yayınlanır.

Kanunların hangi tarihte yürürlüğe gireceği genellikle kendi metinlerinde belirtilir. Kanun kendi metninde yürürlük tarihini göstermemişse resmi gazetede yayınlandığı tarihten itibaren 45 gün içerisinde yürürlüğe girer.

Kanunların genel olması demek; aynı durumdaki tüm kişileri ve olayları kapsamına alması demektir.

Kanunların sürekli olması demek; yürürlüğe girdikten sonraki tüm olaylar için uygulanması demektir.

Kanunların yazılı olması demek; yazılı olmasıdır.

TBMM tarafından onaylanmış milletler arası anlaşmalarda kanun sayılır.

Kanunlar anayasaya aykırı olamaz. Buna anayasanın üstünlüğü ilkesi denir.

Kanunların anayasaya uygun olup olmadığının denetimi iki yönden yapılır. Siyasal denetim ve yargısal denetim. Siyasal denetimi meclis, yargısal denetimi anayasa mahkemesi yapar.

C. Tüzükler (Nizamname): Kanunların nasıl uygulanacağını gösterir. Danıştay incelemesinden geçirilir, Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılır ve cumhurbaşkanı tarafından imzalanır, resmi gazetede yayınlanır. Tüzüklerin iptaline ilişkin davalara Danıştay bakar.

D. Yönetmelik (Talimatname): Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin kendi görev alanlarını ilgilendiren kanun ve tüzüklerin uygulanmasını göstermek üzere çıkardıkları kurallardır. Her yönetmelik resmi gazetede yayımlanmaz. Hangi yönetmeliklerin yayımlanacağı kanunlarda belirtilir.

Yönetmeliğin iptali için Danıştay da dava açılır.

2. YAZISIZ KAYNAK=TALİ KAYNAK (ÖRF VE ADET HUKUKU) Yazısız hukuk kurallarıdır. Üç unsuru vardır.

Bunlar;

1. Maddi Unsur; Devamlılık ve tekrarlanmadır. Bu nedenle MODA ÖRF ADET HUKUKU OLAMAZ

2. Manevi Unsur; Kurala duyulan genel inanıştır.

3. Hukuki Unsur; Hukuki müeyyidedir.

Hâkim ilk önce kanunu uygular. Eğer kanunda hüküm ikinci olarak yoksa örf ve adeti uygular.

Örf ve adet hukuku, genel örf ve adet hukuku ve özel örf ve adet hukuku olmak üzere ikiye ayrılır.

Genel örf ve adet hukuku; ülkenin her yerinde bilinir ve uygulanır. İki örneği vardır; 1. Ortakçılık ve 2. Yarıcılık. 1. Ortakçılık; Ürün veren hayvanların bakımını bir başkasına bırakması ve buna karşılık ortakçı denilen bu kişinin de kendisine bırakılan hayvanların sağladığı ürünlerin bir kısmını kendisinde tutmasıdır. 2. Yarıcılık; Toprak ürününün paylaşımı.

Özel örf ve adet hukuku; Ülkenin bir yöresinde uygulanır. Örneğin Paftos; başkasına ait arazi üzerinde bağ yetiştirme, örfü belde; başkasına ait arazi üzerinde bina yapma.

ÖZET: Hukukun kaynakları denilince ?hukuku doğuran kaynaklar" ve "hukuku bildiren kaynaklar hatıra gelir. Hukuku doğuran kaynaklar, hukuk kurallarının nasıl ve ne suretle meydana geldiklerini, nereden çıktıklarını ifade eder. Hukuku bildiren kaynaklar ise, hukuk kurallarının hangi şekillerde göründüklerini gösteren kaynaktır ki bunlara "hukukun şekli kaynakları" denir. Hukukun şekli kaynaklarını "yazılı kaynaklar" ve "yazısız kaynaklar" biçiminde bir ayırıma tabi tutarız. Bunlara "yardımcı kaynaklar"ı da ekleyebiliriz. Yazılı kaynaklar; kanunları kanun hükmünde kararnameler, tüzükler ve yönetmeliklerden oluşur. Yazısız kaynağı ört ve adet (gelenek) hukuku teşkil eder. Yardımcı kaynaklar ise ilmi içtihatlar (doktrin) ile kaza-i (yargısal) içtihatlardan ibarettir.

ÜNİTE - 6 HAKKIN TANIMI VE TÜRLERİ

HAKKIN TANIMI VE TÜRLERİ

Hak; Hukuk düzeni tarafından şahıslara tanınmış yetkilerdir. Hakkın mahiyetini açıklamak için ortaya atılmış görüşler;

1. İrade Teorisi, 2. Menfaat Teorisi, 3. Hürriyet Teorisi, 4. Karma Teori.

I. KAMU HAKLARI (TEMEL HAKLAR)

A. Kişisel Haklar, B. Sosyal ve Ekonomik Haklar, C. Siyası Haklar

2. ÖZEL HAKLAR (MEDENİ HAKLAR)

A. Mahiyetlerine göre;

a. Mutlak Haklar

b. Nisbi Haklar

B. Konularına Göre;

a. Mamelek (Malvarlığı Hakları).

b. Şah,ıs Varlığı Hakları

C. Kullanımlarına göre;

a. Devredilebilen Haklar

b. Devredilemeyen Haklar

D. Gayelerine Göre;

a. Yenilik Doğuran Haklar

b. Alelade Haklar

KAMU HAKLARI (TEMEL HAKLAR): Şahıslarla devlet arasındaki ilişkiden yani kamu hukukundan doğan haklardır.

A. Kişisel Haklar; Kişilerin maddi ve manevi varlığıyla ilgili olan haklardır. Örneğin; Kişi dokunulmazlığı, özel hayatın gizliliği, din ve vicdan hürriyeti,düşünce hürriyeti, haberleşme hürriyeti, konut dokunulmazlığı, toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkı gibi.

B. Sosyal ve Ekonomik Haklar; Kişilerin sosyal ve ekonomik Faaliyetleri ile ilgili haklardır. Örneğin; Eğitim ve öğrenim hakkı, çalışma hakkı, dinlenme hakkı, grev ve lokavt hakkı, konut hakkı, sosyal güvenlik hakkı.

C.Siyasi Haklar; Devlet yönetimine ve siyasi kuruluşlara katılmaya yönelik haklardır. Örneğin; Seçme ve seçilme hakkı, dilekçe hakkı, siyasi parti kurma hakkı, vatandaşlık hakkı. .

Geçit Hakkı, Bir başkasının sahip olduğu gayrimenkul den geçme hakkı.

Üst Hakkı, Bir başkasının sahip olduğu gayrimenkul de inşaat yapma hakkı.

Sınırlı ayni haklar tasarruf yetkisi vermez. Kullanma yada yararlanma

yetkileri verir.

Gayrimenkul mükellefiyeti; Bir gayrimenkul malikinin bu malı dolayısıyla başkası lehine bir şey yapmaya veya vermeye mecbur kalmasıdır.

Rehin Hakkı; Sahibine, alacağını alamadığı takdirde borçluya ait malı sattırarak paraya çevirtmek suretiyle alacağını tahsil etme yetkisi verir. Rehin hakkı ikiye ayrılır;

1. Menkul Rehni: Menkul mallar üzerinde kurulur.

2. Gayrimenkul Rehni; İpotek, ipotekli borç senedi ve irat senedi olmak üzere üç türü vardır.

Gayrimaddi Mallar Üzerindeki Haklar;

Gayrimaddi mallar üzerinde sahiplerine tanınmış olan mutlak haklara fikri haklar denir. Hikâye, roman, şiir,

İhtira sahibinin ya da mirasçılarının belli bir süre ile bu haktan yararlanmasına ihtira hakkı denir.

Gayrımaddi mallar arasında markalar da vardır. Örneğin; Grundig, Turyağ, Piyale....

Şahıslar Üzerindeki Mutlak Haklar;

İkiye ayrılır;

1. Kendi şahsı üzerindeki mutlak haklar; Buna şahsiyet hakkı denir,

2. Başkalarının şahsı üzerindeki mutlak haklar. Örneğin; Velayet hakkı, vesayet hakkı.

b. Nisbi Haklar; Herkese değil sadece belirli kişilere karşı ileri sürülebilen haklardır. Nisbi haklar borç ilişkisinden doğar. Alacaklı ve borçlu arasında ileri sürülebilen haklardır. Borç ilişkisi iki kişi arasında var olan ve taraflardan birinin diğerine karşı bir şey vermek, yapmak, ya da yapmamakla yükümlü kılan ilişkidir.

Borç üç kaynaktan doğar;

1. Hukuki İşlemler (Muameleler),

2. Haksız Fiiller,

3. Sebepsiz Zenginleşme.

ÖZET: Hak, hukuk düzeni tarafından şahıslara tanınmış olan yetkilerdir. Her hak mutlaka bir hukuk kuralına dayandığı gibi her hakkın mutlaka bir sahibi de vardır, sahipsiz hak olmaz. Haklar, doğdukları hukuk kurallarına göre "kamu hakları" ve "özel haklar" şeklinde bir ayırıma uğrarlar.

Kamu hakları, kamu hukukundan doğan haklardır. Kamu haklarını kendi aralarında "kişisel haklar", "sosyal ve ekonomik haklar" ve "siyasi haklar" olmak üzere üçe ayırırız.

Özel haklar ise, özel hukuktan doğan haklar olup, mahiyetlerine, konularına, kullanılmalarına ve nihayet gayelerine göre çeşitli türlere ayrılırlar. Bunlar içinde en önemli ayırım: mutlak haklar" ?nisbi haklar" ayırımıdır.

Mutlak haklar, herkese karşı ileri sürülebildikleri halde, nisbi haklar ancak belli bir şahsa veya şahıslara karşı ileri sürülebilirler.

ÜNİTE - 7 HAKKIN KAZANILMASI VE İYİNİYET

HAKKIN KAZANILMASINDA İYİ NİYETİN ROLÜ

Subjektif Hüsnüniyet: Bir hak kazanılırken hakkın kazanılmasına engel olan bir hususun varlığı veya kazanma için gerekli olan bir unsurun yokluğu hakkında şahısta mevcut mazur görülebilen bir bilgisizlik veya yanlış bir bilgidir. Subjektif hüsnüniyet hakkın kazanılmasında ortaya çıkar. Subjektif hüsnüniyet aile hukuku, borçlar hukuku, eşya hukuku ve miras hukukunda görülür.

Eşya Hukukundaki Subjektif Hüsnüniyet:

Kitap, otomobil, hayvanlar, saat, halı, mobilya, kömür, elektrik, hava gazi, doğal gaz menkul maldır. Menkuller üzerindeki mülkiyet hakkının subjektif hüsnüniyet sayesinde kazanılıp kazanılamayacağı o menkul eşyanın sahibinin elinden çıkış şekline göre belirlenir.

Sahibinin Elinden İsteği Olmadan Çıkan Menkullerde; Sahibinin elinden isteği olmadan çıkan eşya çalınmış, kaybedilmiş, gasp olunmuş (zorla alınmış) eşyadır. Bu tür menkuller üzerinde subjektif hüsnüniyetle mülkiyet hakkı kazanılamaz. Örneğin; Ahmet'in sınıfta unuttuğu kitabı Mehmet bulsa ve bulduğu bu kitabı Murat'a satsa, Murat bu kitabın mülkiyetini kazanamaz. Çünkü kitap sahibi Ahmet'in rızası olmadan elinden çıkmıştır.

Fakat para ve hamiline yazılı senetler sahibinin elinden isteği olmadan çıkmış olsa bile subjektif hüsnüniyetli 3. şahıslar bunların mülkiyetini kazanırlar.

Eğer subjektif hüsnüniyetli 3. şahıslar, sahibinin elinden isteği olmadan çıkmış olan malları aleni bir arttırmadan veya pazardan ya da bu tür eşyaların alındığı bir yerden almışsa bu halde eşya üzerindeki mülkiyet hakkını yine iyi niyetli şahıs kazanamaz. Ancak eşyanın ilk sahibi iyi niyetli şahsın ödediği parayı kendisine vererek malını geri isteyebilir. Buna bedel mukabili iade (bedel karşılığı geri verme) denir.

Gayrimenkuller Üzerindeki Mülkiyet Hakkının Kazanılması:

1. Arazi, 2. Tapu Siciline Daimi ve Müstakil Olmak Üzere Kaydedilen Haklar, 3. Madenler, 4. Tamamlanmış yapıların bağımsız bölümleri gayrimenkul sayılır. Gayrimenkul üzerinde mülkiyet veya başka bir ayni hakkın kazanılması tapu siciline tescil ile mümkündür. Tapu sicili resmi sicildir. Tapu sicilindeki kayıtların doğru olduğu hakkında adi bir karine mevcuttur. Gayrimenkul üzerindeki ayni haklar subjektif hüsnüniyetle kazanılabilir.

Subjektif Hüsnüniyetin Mahiyeti: Medeni Kanunumuz herkesin subjektif hüsnüniyetli olduğunu kabul etmiştir. Burada subjektifhüsnüniyet karine özelliği kazanmıştır.

Karine: Mevcut ve bilinen olgulardan bilinmeyen sonuçlar çıkarmaktır. Karinelerin en önemli fonksiyonu iddiasını bir karİneye dayandıran kimseyi ispat külfetinden kurtarmasıdır.

HAKKIN KAYBEDİLMESİ; Bir hakkın sahibinden ayrılması, onun elinden çıkması demektir. Hak, ya bir hukuki olay (Örneğin; hak düşürücü süre, ölüm), ya bir hukuki fiil (Örneğin; Terk) ya da bir hukuki muamele (Örneğin; otomobilin satılması yoluyla devir edilmesi) ile kaybedilir.

Hukuki Fiiller Sonucu Hakkın Kaybına Örnekler; Bir kimse eskimiş olan ayakkabısını çöplüğe atarsa yada bakmaktan usandığı kedisini sokağa bırakırsa üzerindeki mülkiyet hakkını kaybetmiş olur. Buna terk denir. Murisini öldüren mirasçı miras alamaz. Buna mirastan mahrumiyet denir. Eşlerden biri zina yaparsa diğerine boşanma davası açma hakkı vardır. Fakat dava hakkına sahip eş diğerini affederse bu hakkını kaybeder.

HAKKIN KULLANILMASINDA İYİ NİYETİN ROLÜ

Medeni Kanunun 2. maddesi gereği herkes haklarını kullanmakla ve borçlarını ifada iyi niyet kurallarına uymakla yükümlüdür. Bu kurala objektif hüsnüniyet=objektif iyi niyet=dürüstlük kuralı denmektedir.

Emprevizyon Nazariyesi = Öngörülmezlik Teorisi; Bir sözleşme yapılmışsa bu sözleşmenin gerekleri yerine getirilmelidir. Buna ahde vefa = söze bağlılık ilkesi denir. Fakat bazen olağanüstü şartlar ortaya çıkar ve borçlunun edimini yerine getirmesi onun mahvolmasına sebep olur. Hâkim borçlunun talebiyle sözleşmeyi değiştirebilir yada tamamen feshedebilir. Buna Emprevizyon Nazariyesi = Öngörülmezlik Teorisi denir.

HAKKIN KORUNMASI

Hak, Devlet eliyle ya da sahibi eliyle korunabilir. Bizzat ihkakı hak yasaktır.

Hakkın Devlet Eliyle Korunması: Hak sahibinin dava açması demektir. Bir kimsenin hakkının korunması veya elde edilmesi için devletin hareket geçmesini istemesine dava denir. Bir şahsın hakkını elde etmek veya hakkına saygı gösterilmesini sağlamak üzere karşısındaki şahsa yönelttiği isteme talep hakkı denir. Talep hakkı sözlü yada yazılı kullanılabilir. Telefon, mektup, noter, telgraf gibi vasıtalar da kullanılabilir talep hakkı için.

Hakkın Sahibi Eliyle Korunması: Üç şekilde gerçekleşir;

1. Meşru Müdafa,

2. Zaruret Hali,

3. Kuvvet Kullanma (Bizzat İhkakı Hak)

1. Meşru Müdafa: Bir kimsenin kendi şahsına veya malına ya da başka bir kimsenin şahsına yada malına karşı yapılan hukuka aykırı ve halen devam eden bir saldırıyı defetmek için yaptığı ölçülü ve uygun savunmadır. Meşru müdafaa halinde tazminat ödenmez.

ÖZET: Bir hakkın bir şahsa bağlanması ya hukuki olay veya hukuki fiil yahut da hukuki muamele yollarıyla gerçekleşir. Haklar biri "aslen", diğeri "devren"olmak üzere başlıca iki türlü kazanılır.

Bir hakkın aslen kazanılması demek, bir kimsenin o zamana kadar hiç kimseye ait olmayan bir hakkı kendi fiiliyle elde etmesi demektir. Bir hakkın devren kazanılması ise, bir kimsenin o hakkı o zamana kadar sahibi bulunan şahıstan elde etmesi demektir.

Hakkın kazanılmasında "sübjektif-hüsnüniyetin" (iyiniyetin) de rolü vardır. Sübjektif hüsnüniyet, bir hak kazınılırken hakkın kazanılmasına engel olan bir hususun varlığı veya kazanma için gerekli bir unsurun yokluğu hakkında şahısta mevcut, mazur görülebilen bir bilgisizlik veya yanlış bir bilgidir. Hakkın kaybedilmesi, bir hakkın sahibinden ayrılması, onun elinden çıkması demektir. Hakkın kazanılmasında olduğu gibi, kaybedilmesinde de hukuki olaylar, hukuki fiiller ve hukuki muameleler rol oynar.

Bir hakka sahip bulunan kimse, bu hakkını nasıl kullanacaktır? Anayasamız ve Medeni Kanunumuz bu konuda özel hükümler koymuşlardır. Ancak, bir hakkın nasıl kullanılması gerektiği yolunda Medeni Kanunumuz genel bir kural getirmiştir ki, bu kurala "objektif hüsniniyet" veya "dürüstlük kuralı" diyoruz.

Objektif hüsnüniyet (iyiniyet) kuralı, bir hak sahibinin hakkını kullanırken' veya bir borçlunun borcunu yerine getirirken iyi ve doğru hareket etmesi, yani dürüst, namuslu, aklı başında, davranışının sonucunu bilen, orta zekâlı her insanın benzer olaylarda takip edecek olduğu yolda hareket etmesi demektir. Bir hak, sahibi tarafından iyiye kullanıldığı sürece hukuk düzeni tarafından korunur. Hak sahibi hakkını kötüye kullanırsa, hukuk düzeni onu korumaz.

Hakkın kötüye kullanılması demek, bir hakkın objektif hüsnüniyet kurallarına apaçık derecede aykırı surette ve özellikle amacı dışında kullanılmış olması ve bundan da başkalarının zarar görmüş veya zarar görme tehlikesiyle karşılaşmış bulunmaları demektir.

Hakkın korunması modern hukuk sistemlerinde devlet eliyle olmaktadır. Hak sahibi hakkının devlet eliyle korunması için dava açar. İstisnai olarak haklar bazen bizzat sahipleri tarafından da korunur. Örneğin meşru müdafaa ve zaruret halinde durum böyledir.

Hakkın korunmasında ispat sorunu da önem arz eder. Acaba bir davada iddiaları kim ispat edecektir? Buna "ispat yükü? denir. Medeni Kanunumuz aksi belirtilmedikçe taraflardan her birinin kendi iddiasını ispatla yükümlü olduğunu belirtmiştir Ancak, iddiasını kanuni bir karineye dayandıran kişiler yükünden kurtulur.

ÜNİTE - 8 KİŞİ, KİŞİ TÜRLERİ VE GERÇEK KİŞİ

Şahıs terimi haklara ve borçlara sahip olabilen yani haklan ve borçlan bulunabilen varlıkları ifade eder. Bu nedenle şahıs terimi ile hak ehliyeti aynı anlama gelmektedir. İnsanlar, insan toplulukları ve mal toplulukları da şahıs olarak kabul edilmektedir.

Dar anlamda şahsiyet hak ehliyetini ifade eder. Geniş anlamda şahsiyet ise hak ehliyetini, fiil ehliyetini, şahsi halleri ve şahsiyet haklarını içine alır.

Şahsi haller bir şahsı diğer şahıslardan ayıran ve hukuk düzeninin kendilerine birtakım sonuçlar bağladığı niteliklerdir. Örneğin; şahsın cinsiyeti, sahih (düzgün) n ili nesepli olması, küçük, reşit veya mahcur bulunması, evli, bekâr, dul veya boşanmış olması hep birer şahsi haldir. Şahıslar hakiki şahıslar ve hükmi şahıslar olmak üzere ikiye ayrılır

HAKİKİ ŞAHISLAR (KİŞİLER): Hakiki şahıslar insanlardır. Hayvanlar ve bitkiler şahıs değildir.

HÜKMİ ŞAHISLAR: Belirli gayelerin gerçekleştirilebilmesi için bir kısım insanların bir araya gelmeleri, faaliyetlerini ve mallarını bu gayeye tahsis etmeleri gerekir. İşte böylece kendisini meydana getiren insanlardan ayrı ve bağımsız 'varlıklar ortaya çıkar. Bunlara hükmi şahıslar (tüzel kişiler) denir.

HAKİKİ ŞAHISLARIN EHLİYETLERİ

Hak Ehliyeti: (Medeni haklardan yararlanma ehliyeti) ve fiil ehliyeti (medeni hakları kullanma ehliyeti) olmak üzere başlıca iki ehliyet vardı]

1. HAK EHLİYETİ: Hak ehliyeti hak ve borç sahibi olabilme yani hakların ve borçlanı sujesi (öznesi) olabilme iktidarıdır. Hak ehliyeti ile şahıs kavramları ayn anlama gelmektedir. Hak ehliyeti pasiftir. Yani bir kimsenin hak ehliyetin( sahip olabilmesi için bir şey yapmasına gerek yoktur. Hakiki şahısla bakımından sadece doğmuş olmak hak ehliyetine sahip olmak için yeterlidir. Sağ doğması şartıyla cenin dahi hak ehliyetine sahiptir. Hak ehliyet hakiki şahıslarda doğumla kazanılır.

Hak ehliyeti ile ilgili iki temel ilke vardır. Bunlar genellik ve eşitlik ilkeleridir.

Genellik İlkesi: Her şahsın medeni haklardan istifade etmesidir. Bunun için şahıs olmak gerekir. Şahıs olabilmek yani hak ehliyeti kazanabilmenin şartı;

- Hakiki şahıslarda sağ olarak doğmuş olmak

- Hükmi şahıslarda ise kanunun öngördüğü şekilde kurulmuş olmak yani şahsiyet kazanmış

Eşitlik ilkesi; Hak ehliyetine sahip olan şahıslar arasında bir ayrım yapılmamasıdır.

Genellik ve eşitli eri sadece medeni haklar bakımından söz konusudur. Kamu hakları alanında bu uygulanmaz. Örneğin; seçme ve seçilme hakları, memur olma hakkı gibi kamu haklarından herkes yararlanamaz. Bunlardan faydalanmak için Türk vatandaşı olmak gerekir.

Örneğin; Seçilme hakkına sahip olabilmek için 30, seçme hakkına sahip olabilmek için ise 18 yaşını bitirmiş olmak gerekir.

2. FİİL EHLİYETİ: Fiil ehliyeti bir şahsın kendi muameleleriyle lehine haklar aleyhine ise borçlar yaratabilme ehliyetidir. Medeni kanun fiil ehliyeti terimine yer vermiş değildir. Fiil ehliyetine herkes değil ancak kanunun aradığı bazı şartları haiz bulunan şahıslar sahiptirler. Fiil ehliyeti aktif bir ehli yettir.

Fiil Ehliyetinin Şartları: Fiil ehliyetinin olumlu ve olumsuz olmak üzere iki şartı vardır.

1. Olumlu Şartlar: a) Mümeyyiz olmak (temyiz kudretine sahip olmak), b) Reşit olmak

2. Olumsuz Şart; Mahcur (kısıtlı) olmamak.

Kazai Rüşt: Şartları şunlardır;

ı. Reşit kılınacak kişi I5 yaşını bitirmiş olmalıdır.

2. Küçüğün İsteği; Reşit kılınacak küçük reşit kılınmayı istemelidir. Kaza-i rüşte karar verilmesi isteminde bulunma şahsa sıkı sıkıya bağlı haklardandır. Bu nedenle istek küçükten gelmelidir.

3. Ana ve babanın muvaffakatı

4. Vasinin Dinlenmesi; Eğer küçük velayet altında değil de vesayet altında ise bu hiilde vasinin mahkeme tarafından dinlenmesi gerekir. Burada vasinin muvaffakatı (onayı) alınmamaktadır.

5. Küçüğün menfaatinin bulunması Kaza-i rüşte küçüğün ikametgahının bulunduğu yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesi Karar verir. Yani kazanılan rüşt geri alınamaz. Kaza-i rüştüne karar verilen fakat evlenme çağına gelmeyen evlenme rüştünü kazanamaz.

2. Olumsuz Şart (Mahcur-Kısıtlı Olmamak)

Mahcur olmak, hacir altına alınmış olmak demektir. Hacir sebepler şunlardır;

1. Akıl Hastalığı, 2. Akıl Zayıflığı, 3. İsraf

4. Ayyaşlık, 5. Suihal (Sui=Kötü, suihal=kötü durum), 6. Suiidare (kötü idare)

7. Bir sene yada daha fazla müddetle hürriyet i ortadan kaldıra cezaya mahkum olma,

8. Aciz olan kimsenin talebi (ihtiyari hacir).

Bu sebeplerden dolayı hacredilmiş (kısıtlanmış) ve kendisine b vasi tayin edilmiş olan kimseye mahcur (kısıtlı) denir.

HUKUKİ MUAMELE EHLİYETİ

Hukuki muameleler tek taraflı ve çok taraflı hukuki muameleler olmak üzere ikiye ayrılır.

Tek taraflı Hukuki Muamele: Sadece bir tarafın irade açıklama sıyla meydana gelir. Örneğin; Vasiyet, Vakıf Kurma

Çok taraflı Hukuki Muamele: Birden fazla şahsın irade açıklamasıyla meydana gelir. En önemlisi sözleşmelerdir. Örneğin bedel (semen) karşılığında bir malın mülkiyetini kesin surette karşı tarafa devredilmesi taahhüdünü içeren satım sözleşmesi, bir eşyanın kullanma hakkının bir bedel karşılığında belli bir süre için karşı tarafa devredilmesi taahhüdünü içeren kira sözleşmesi.

Hukuki muamele yapabilme iktidarına sözleşme ehliyeti denir ve bu da fiil ehliyetine dâhildir.

Haksız fiillerden sorumlu olma ehliyeti de fiil ehliyetine dâhildir.

Dava Ehliveti: Bir şahsın mahkemede usul hukukuna ait işlemleri (muameleleri) tek başına yapabilme ehliyetidir. Dava ehliyeti taraf ehliyeti demek değildir.

Fiil ehliyetine sahip olup olmamalarına göre hakiki şahıslar dörde ayrılır.

1. Tam Ehliyetliler, 2. Sınırlı Ehliyetliler, 3. Sınırlı Ehliyetsizler, 4. Tam Ehliyetsizler.

1. Tam Ehlivetliler: Mümeyyiz ve reşit olan aynı zamanda mahcur (kısıtlı) olmayan tüm şahıslardır.

2. Sımrlı Ehliyetliler: Bunlar a) Evli Kadınlar, b) Kendilerine kanuni müşavir atanmış olanlardır. Kendilerine kanuni müşavir atanmış olanlar şu işlemleri kanuni müşavirlerinin onayı olmadan yapamazlar; Dava açma ve sulh, gayrimenkulün alım ve satımı ve onlar üzerinde rehin ve sair ayni bir hak kurma, kıymetli evrak alım satım ve rehni, alelade idare ihtiyaçları dışında inşaat, ödünç verme ve alma, sermayeyi almak, bağışlama, kambiyo taahhütleri altına girmek, kefalet.

3. Sınırlı Ehliyetsizler: Bunlar a) Mümeyyiz Küçükler b) Mümeyyiz Mahcurlardır. Sınırlı ehliyetsizler kendilerini borç altına sokan muameleleri (satım, kira, istisna, hizmet sözleşmeleri gibi) bizzat yapamazlar. Bu tür işlemlerin kanuni mümessilleri tarafından yapılması gerekir. Kanuni mümessiller ise veli ve vasilerdir. Sınırlı ehliyetsizler bu tür muameleleri kanuni mümessillerinin rızası ile yapabilirler. Verilen rızaya izin, hukuki muameleden sonra açıklanan rızaya ise icazet denir. Sınırlı ehliyetsizler kendilerini borç altına sokan hukuki muameleleri.

Kanuni mümessillerinin izni olmadan yaparlarsa bu muameleler tek taraflı bağlamazlık müeyyidesine tabi olurlar. Bu tür muamelelerin sınırlı ehliyetsizi bağlayabilmesi için kanuni mümessilin sonradan rızasını açıklaması yani icazet vermesi gerekir. Kanuni mümessil icazet vermezse yapılan muamele hükümsüz olur ve iki tarafı da bağlamaz. Bu durumda taraflar aldıklarını birbirlerine geri verirler.

Sınırlı ehliyetsizler kendilerini borç altına sokmayan ve kendilerine sadece menfaat sağlayan muameleleri (örneğin ivazsız iktisap= karşılıksız kazanma) tek başlarına yapabilirler. Bu durumda kanuni mümessilin izin ya da icazetine gerek yoktur. Örneğin sınırlı ehliyetsize bir kimsenin bir şeyi bağışlaması.

Sınırlı ehliyetsizler yönetimi kendilerine bırakılmış mallar ile ilgili hukuki muameleleri de tek başlarına yapabilirler.

Sınırlı ehliyetsizler bazı muameleleri (kanuni mümessilleri rıza gösterse bile) kesinlikle yapamazlar. Bunlara yasak muameleler denir. Yasak muameleler batıldır. Yasak muameleler şunlardır; 1. Bağışlama, 2. Vakıf Kurma, 3. Kefalet

4. Tam ehliyetsizler: Bunların fiil ehliyetleri hiç yoktur. Gayrımümeyyizler tam ehliyetsizdir. Kanuni mümessillerinin izin ya da icazeti olsa bile bunların yaptıkları bütün işlemler geçersizdir. Tam ehliyetsizlerin haksız fiillerden sorumlu olma ehliyeti yoktur. Bunun istisnası kusur sorumluluk halleri ve hakkaniyettir. Hakkaniyete örnek; zengin bir akıl hastasının fakir bir köylünün harmanını yakması.

Temyiz kudretinden devamlı olarak değil de geçici olarak yoksun olan kişiler haksız fiillerinden dolayı sorumludurlar. Ancak bu kişiler temyiz kudretini ortadan kaldıran hale kendi kusurlarıyla düşmediklerini ispatlarlarsa sorumluluktan kurtulurlar. Örneğin; Kendi isteği ile içki içmiş bir kimse verdiği zarardan dolayı sorumludur. Fakat arkadaşları eğer onun haberi olmadan meyve suyuna içki karıştırmışlarsa bu halde sorumlu değildir.

ÖZET: Hukukta şahıs terimi, haklara ve borçlara sahip olabilen, yani hakları ve borçları bulunabilen varlıkları ifade eder. Başka bir söyleyişle, hak sahibi, borç sahibi olabilen varlıklar hukuk açısından birer "şahıs':tır. Hukuk düzeni biri "hakiki şahıs", diğeri "hükmi şahıs" olmak üzere. İki türlü şahıs kabul etmektedir. Hakiki şahıslar sadece insanlardan ibarettir" Hükmi şahıslar ise, belli bir amacı gerçekleştirmek üzere kurulmuş ve hukuk düzeninin aradığı şartlara sahip bulunan "şahıs toplulukları" ile "mal toplulukları"dır

Hakiki şahsiyet, çocuğun sağ olarak tamamen doğduğu anda başlar; çocuk ölü doğarsa şahsiyet kazanamaz. Ancak, kendisine gebe kalınan ve doğumu beklenilmekte olan çocuk (cenin) da, sağ doğmak şartıyla kendisine gebe kalındığı andan itibaren hak ve borç 'sahibi olabilir. Hakiki şahsiyet biri "ölüm", diğeri "gaiplik" olmak üzere iki halde sona erer. Gaipliğe, bir kimsenin ölümüne muhtemel gözle bakılacak bir olayda kaybolması veya kendisinden uzun zamandan beri haber alınamaması halinde, ilgililerin talebi üzerine mahkemece karar verilir.

ÜNİTE - 9 KİŞİLİĞİN KORUNMASI VE TÜZEL KİŞİLİK

Dar Anlamda Şahsiyet = Hak Ehliyeti = Şahıs anlamına gelmekte

Geniş Anlamda Şahsiyet = Fiil Ehliyeti + Şahsi Haller + Şahsi Haklarından oluşur.

Şahsiyet hakları mutlak haklardandır. Yani herkese karşı ileri sürülebilir.

Şahsiyet hakları aynı zamanda şahsa bağlı haklardandır.

Şahsiyet Hakları bir Hakkın:

1. Maddi Bütünlüğü,

2. Manevi Bütünlüğü,

3. İktisadi bütünlüğü üzerindeki haklardır. Bu haklar üzerindeki şahsiyet hakları mutlak haklardandır.

1. Maddi Bütünlük Üzerindeki Mutlak Haklar:

2. Manevi Bütünlük Üzerindeki Mutlak Haklar:

Bu haklar arasında örneğin; insanın şeref ve haysiyeti, ismi, resmi, hürriyetleri, sırları, inançları gibi haklardır. Bir kimsenin mektuplarının okunması, telefon görüşmelerinin dinlenmesi şahsiyet hakkına tecavüzdür.

3. İktisadi Bütünlük Üzerindeki Haklar:

İktisadi bütünlükten maksat bir kimsenin iktisadi hayata serbestçe katılabilmesidir.

Şahsiyet hakları tecavüze uğradığı zaman iki şekilde koruma yapılabilir.

1. ŞAHSİYETİN DAHİLEN KORUNMASI: Şahsiyet hakkının bizzat sahibine (insanın kendi kendisine karşı) karşı korunması demektir.

Medeni Kanunun 23. maddesinde yer alan "Kimse medeni haklardan ve onları kullanmaktan kısmen de olsa feragat edemez." maddesi ile şahsiyet dâhilen korunmaktadır. Yani hiç kimse hak ve fiil ehliyetlerinden kısmen dahi feragat edemez. Bir kimse hiçbir zaman evlenmeyeceğini, hiçbir zaman menkul ve gayrimenkul mallara malik olamayacağını, hiç kimsenin mirasçısı olmayacağını vaad edemez. Bu vaadlerle hak ehliyeti kısıtlanmış olur.

Bir kimse başkalarıyla sözleşme yapmayacağını, bir derneğe üye olarak giremeyeceğini, mal varlığı üzerinde tasarrufta bulunmayacağını, bir kimseye karşı hiçbir zaman dava açamayacağını vaat edemez. Çünkü böyle yaparsa fiil ehliyeti kısıtlanmış olur.

Hiç kimse hürriyetlerinden vazgeçemez, feragat edemez. Eğer hürriyetten vazgeçilirse kişi köle durumuna geçmiş olur. Bir kimse asla bir siyasi partiye girmeyeceğini, belli bir konuda asla yazı yazmayacağını, belli bir mesleği asla yapmayacağını, belli bir yerden asla alışveriş yapmayacağını taahhüt edemez. Çünkü bunlar hürriyetten vazgeçmek olur.

Ancak hürriyetler de sınırsız olarak kullanılamaz. Bu nedenle hürriyetlerden vazgeçmek yasaktır ama hürriyetler sınırlanabilir. Hürriyetler, kanuna ve ahlaka aykırı olmamak kaydıyla sınırlanabilir. Örneğin; bir kimse işçi olarak bir yerde çalışıyorsa, evlenmişse bazı hürriyetleri sınırlanmıştır. Hürriyetler ahlaka ve kanuna aykırı olmamak kaydıyla sınırlanmışsa bu geçerlidir. Ancak aykırı ise bu sınırlama batıl yani hükümsüzdür.

İnsanın kendi isteğiyle organlarını bağışlaması şahsiyet hakkına tecavüz değildir ve bu dahilen koruma kapsamına girmez.

2. ŞAHSİYETİN HARİCEN KORUNMASI:

Şahsiyetin dışarıdan yani başkalarından gelecek saldırılara karşı korunmasına şahsiyetin haricen korunması denir.

Şahsiyet hakkını dışa karşı koruyan 4 dava vardır. Bunlar;

a. Tespit Davası: Sona eren ama etkisi devam eden bir tecavüz varsa bu dava açılabilir. Bu dava sonunda ayrıca karar yayınlanabilir.

Eğer saldırı halen devam ediyorsa bu dava açılabilir. Bu davanın amacı devam eden saldırıya son verebilmektir. Örneğin; bir kimse bir fotoğrafçının kendisinin izni olmadığı halde resmini dükkanın vitrininde reklam olarak sergilediğini veya herhangi bir şahsın kendisini şahsiyet hakkına tecavüz oluşturan bir el ilanı dağıtmakta olduğunu görürse bu davayı açabilir. Çünkü tecavüz devam etmektedir ve önlenmesi gerekir.

c. Önleme Davası:

Halen mevcut olmayan ama yakın bir zamanda gerçekleşeceği anlaşılan saldırı tehlikesine karşı bu dava açılabilir. Burada saldın henüz başlamamıştır ama başlama tehlikesi ve ihtimali vardır. Örneğin; bir dergi, pek yakında bir devlet adamının özel hayatıyla ilgili açıklamalarda bulunacağını, resimler yayınlanacağını ilan ederse bu devlet adamı önleme davası açabilir.

Kısaca; Tespit Davası; sona eren ama etkisi hala devam eden bir tecavüz hakkında, .

Men Davası; halen devam eden bir saldırı hakkında,

Önleme Davası; henüz olmayan ama yakın zamanda gerçekleşme ihtimali bulunan saldırı hakkında açılabilir.

Her üç davanın da açılabilmesi içir yapılan saldırıların hukuka aykırı olması gerekir. Her üç davada da kusur şartı aranmamıştır. Yani tecavüzde bulunan kişinin kusurlu olmasına gerek yoktur.


ölücanlar_42
Şube Müdürü
14 Şubat 2011 12:59

HUKUKA GİRİŞ TÜM ÜNİTELERİN ÖZETİ

"Nafaka Yükümü", yardım edilmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoy, altsoy ve kardeşlerine yardım etme yükümlülüğüdür.

Sosyal hayatı düzenleyen kurallar: Din kuralları, Ahlak kuralları, Görgü kuralları, Hukuk kuralları

14 yaşındaki Naim Uygun'un anne ve babasının izni olmadan yapmış olduğu bir satış sözleşmesi " tek taraflı bağlamazlık" hükümsüzlük yaptırımı türüne aittir. Henüz fiil ehliyeti olmayan küçüğü bağlamaz ama tam ehliyetli olan karşı tarafı bağlar.

Cürüm, toplum düzenini ağır biçimde sarsan suçlardır.

Müflis, iflasın açılması ile birlikte borçlunun aldığı addır.

Ticaret Kanunu'na göre ticaret şirketleri: Kollektif, Komandit, Anonom, Limited.

Kooperatifler 1163 sayılı "Kooperatifler Kanunu" ile düzenlenmiştir.

Kanun tasarısını Bakanlar Kurulu hazırlar.

Tüzük, bir kanunun uygulamasını göstermek veya emrettiği işleri belirtmek üzere, kanuna aykırı olmamak şartıyla çıkarılan yazılı hukuk kurallarıdır.

"İntifa hakkı", başkasına ait malları kullanma ve bunlardan faydalanma yetkisi veren haktır.

Miras hukuku, eşya hukuku, aile hukuku ve borçlar hukukunda iyi niyetli olmanın sonuçları ile ilgili açıklama vardır, fakat anayasa hukukunda yoktur.

Def'i, davalının borcunu özel bir nedenden dolayı yerine getirmekten kaçınmasına imkan sağlayan haktır.

Şirketler, Devletler, Kooperatifler, dernekler tüzel kişidir fakat insanlar tüzel kişi değildir.

Tam ehliyet:

Tam ehliyetler kategorisine giren gerçek kişiler, fiil ehliyetinin bütün koşuluna sahip bulunan kimselerdir.

Ayırt etme gücüne sahip, ergin olan gerçek kişiler tam ehliyetliler kategorisine giren gerçek kişilerdir.

Tam ehliyetliler, her türlü hukuki işlemleri hiç kimsenin iznine muhtaç olmaksızın yapabilirler.

Tam ehliyetliler haksız fiilleri ile başkalarına vermiş oldukları zararlardan bizzat sorumludur.

"İnsan sosyal bir hayvandır" sözünü söyleyen düşünür Aristo'dur.

Devlet Denetleme Kurulu, Cumhurbaşkanına bağlıdır.

Bir kimsenin doğumundan ölümüne kadar geçen zaman içinde giriştiği ilişkilerin büyük bir kısmı medeni hukuk tarafından düzenlenmektedir.

Medeni hukuk, düzenlemekte olduğu ilişkilerin maliyetlerine göre beş kısma ayrılır.

Medeni hukukun bir kolu olan miras hukuku bir kimsenin ölümünden sonra onun para ile ölçülen bütün hak ve borçlarının kimlere ve nasıl geçeceğini düzenleyen kurallardan oluşmaktadır.

Medeni hukuk, yedi maddelik bir "Başlangıç" kısmından sonra dört kitaba ayrılmıştır.

Kanun Hükmünde Kararnameler: Bakanlar Kurulunca belli konuları düzenlemek üzere çıkarılan yazılı hukuk kurallarıdır.

Türkiye Büyük Millet Meclisinin çıkardığı yetki kanununa dayanılarak çıkartılır.

Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girerler.

Kanun Hükmünde Kararnameler yayınladıkları gün Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulurlar.

İntifa hakkı başkasına ait malları kullanma ve bunlardan faydalanma yetkisi veren haktır.

Sözleşmenin dışında borçlunun şartlarında meydana gelen değişiklikler sonucunda sözleşmeyle yerine getirme yükümlülüğünde olduğu taahhüdünün, borçlunun talebi üzerine hakim tarafından borçlunun şartlarına uydurmak için değiştirilmesi ya da tamamen ortadan kaldırılmasının mümkün olması, Emprevizyon Teorisi ile açıklanmaktadır.

Mirasçılar, ölüm tehlikesi içinde kaybolma durumunda "Gaibin" mirası, kesin olarak 5 yıl sonra kazanırlar.

Derneklerde tüzel kişiliğin dağıtılma ile sona ermesi durumları:

Derneğin genel kurulunun kararıyla, Suç kaynağı haline gelmesiyle, Yargı kararıyla, Üst üste iki olağan genel kurul toplantısı yapılmamasıyla

Kira sözleşmesi Çok taraflı bir hukuki işlemdir.

Naim'in kendisine ait evi 52 milyar TL'ye satacağını Fulya'ya bildirmesi hukuksal durumlardan icaba davettir.

Temsil yetkisinin sona erme nedenleri: Temsilcinin gaipliğine karar verilmesi, Temsilcinin iflas etmesi, Temsilcinin istifa etmesi, Temsil olunanın gaipliğine karar verilmesi

Borçlar Kanunumuza göre borcu sona erdiren nedenler: İfa, Yenileme, Birleşme, Takas, Zamanaşımı, Kusursuz imkansızlık

Satım sözleşmesinin hükümlerinden satıcının borçları: Teslim ve mülkiyeti geçirme borcu, Satılanı saklama borcu, Ayıba karşı garanti borcu, Zapta karşı garanti borcu

Borçlar Kanunumuza göre Hamalın bavulumuzu taşıması işleminde vekilin özel bir yetkiye sahip olması aranmamaktadır.

Disiplin mahkemesi, askeri yargıda yer alır.

Sosyal hayatı düzenleyen kurallar: Din, Ahlak, Görgü, Hukuk kuralları

Hükümsüzlük, kanunun öngördüğü şekilde yapılmaması veya kanuna aykırı olarak yapılması halinde hukuki sonuç doğurmamasını ifade etmektedir.

Yürürlükteki Türkiye Anayasa Hukukunun kaynağını 1982 tarihli Türkiye Cumhuriyeti Anayasası oluşturur.

Kooperatifler 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu ile düzenlenmiştir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilen kanunları cumhurbaşkanının 15 gün içinde yayınlanması gerekir.

İhtira Beratı, Patent kavramı ile eş anlamlıdır.

Zaruret Hali, kendisini veya başkasını bilerek sebebiyet vermediği bir zarardan ya da derhal ortaya çıkabilecek bir tehlikeden kurtarmak için başkasının mallarına zarar vermeyi ifade eder.

Tam ehliyet: Tam ehliyet kategorisine giren gerçek kişiler, fiil ehliyetinin bütün koşuluna sahip bulunan kimselerdir.

Ayırt etme gücüne sahip, ergin olan gerçek kişiler tam ehliyetliler kategorisine giren gerçek kişilerdir.

Tam ehliyetliler, her türlü hukuki işlemleri hiç kimsenin iznine muhtaç olmaksızın yapabilirler.

Üniversiteler, mal topluluğu niteliğinde bir tüzel kişiliktir.

Kefalet sözleşmesinde kefilin sorumluluğu , Belli Miktarda Sorumluluk türündendir.

Mal rejimi sözleşmesinin kanuni geçerlilik şekli Resmi şekildir.

Bir süreye bağlanmış bulunan borçlarda bu süre geçtiğinde muaccel bir borcun borçlusuna alacaklının ihbarıyla mütemerid denir.

Vekalet sözleşmesi konusuna girenler: Bir diş tabibinin dişimizi tedavi etmesi, Bir avukatın davamızı izlemesi, Bir mimarın inşaatımızı kontrol etmesi, Arkadaşımızın bizim için bir yer kiralaması

Vekalet sözleşmesi Azil, İstifa, İflas, Ölüm nedenleriyle sona erer.

İdari yargı arasında yer alanlar: İdare mahkemesi, Vergi mahkemesi, Danıştay, Bölge idare mahkemesi

Cebr-i icra, hukuk kurallarına uymayan bir kimsenin devlet zoru ile bu kuralların gereğini yerine getirmesi anlamına gelmektedir.

Anayasaya göre yargı yetkisi Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır.

Hakimler kendileri istemedikçe başka herhangi bir kuruluş tarafından yaşları dolmadan emekliye ayrılamazlar.

Hakimler ve Savcılar Yüksek kurulunun başkanı Adalet Bakanıdır.

Mahkemelerin kuruluşu görev ve yetkileri işleyişi ve yargılama usulleri kanunla düzenlenir.

Yabancılar Hukuku: Bir ülkede o ülkenin vatandaşları ile birlikte vatandaş olmayan kimselerin de ikamet etmesi mümkündür.

Yabancılar, ülkesinde bulundukları devletin vatandaşlarına tanınan hakların hepsinden yararlanamazlar.

Türk Anayasası, yabancıların haklarının milletler arası hukuka uygun bir şekilde kanunla düzenleneceğini öngörmektedir.

Yabancıların hangi haklardan yararlanıp yararlanamayacağı Yabancılar Hukukunun konusudur.

Bir malın sahibinin isteği dışında, bilerek ya da bilmeyerek başka bir kişi tarafından başka birine satılması durumunda, malın asıl sahibi mülkiyet hakkını geri almak için istihhak davası açar.

Akla uygun biçimde davranma yeteneği, hukuksal olarak "Ayırt etme gücü" kavramıyla ifade edilir.

Bankalar, iktisadi amaç ya da kazanç paylaşma amacı güden tüzel kişilerdendir.

Sınırsız sorumluluk, borçlunun borcundan dolayı bütün mallarıyla sorumlu olmasıdır.

Borçlar Kanunumuza göre borcu sona erdiren nedenler: İfa, Yenileme, Birleşme, Takas

Semene(satış parası) ilişkin hasar alıcıya Satış sözleşmesinin yapıldığı anda geçer.

Gerçek olmayan factoring'de factoring şirketinin sözkonusu riski üstlenmemesi ve bu riskin müşteride kalması, avans işleminin Ödünç olarak nitelendirilmesi sonucunu doğurur.

Kendi nefsimize karşı nasıl davranmamız gerektiğini belirten ahlak kuralları Subjektif ahlak kurallarıdır.

Müeyyide kavramı Yaptırım ile eş anlamlıdır.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında yürütme yetkisi sahip olan organlardan biri Bakanlar Kuruludur.

Navlun Sözleşmesinin düzenleme amacı: Deniz yoluyla eşya taşıma işi yapmak isteyenlerin Ulaştırma Bakanlığından aldıkları ve ruhsat niteliği taşıyan sözleşmelerdir.

Mal Varlıkları Hakları, konularına göre hakların türlerindendir.

Hak sahibinin ölmesiyle Velayet Hakkı ortadan kalkar.

Bir gazete, bir devlet adamının özel hayatıyla ilgili çok ilginç resimler yayınlayacağını ilan eder ve bunu yayınlarsa, sözkonusu devlet adamı, yayının durdurulması için "Saldırıya Son Verilmesi Davası" nı açabilir.

Dolaylı Temsilde, temsilci hukuki işlemi başkası hesabına, fakat kendi adına yapmaktadır.

Alacaklının kendisine ait bir miktar paranın kararlaştırılan süreden daha fazla bir süreyle borçlunun yanında kalmasından dolayı uğradığı zararı karşılayan faize Temerrüt faizi denir.

Hizmet sözleşmesinin işçiye yüklediği borçlar: İşi bizzat yapmak, İşverenin talimatına uymak, İşine özen göstermek, İşletmenin sırlarını saklamak

Müteselsil kefalette, kefilin tartışma def'ini ileri sürmesi mümkün değildir.

Nafaka Yükümü, yardım edilmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoy, altsoy ve kardeşlerine yardım etme yükümlülüğüdür.

İcra ve ihmal, suçun maddi unsurudur. Kast ve Taksir ise manevi unsurudur.

Çek, poliçe ve bono kambiyo senetleridir.

Yargısal kararlar:

Yargısal kararlar, anlaşmazlık konusu olan hukuki bir olayın çözümü için mahkemece verilmiş olan kararlardır.

Mahkemelerin varmış oldukları kararlarda oluşan bir sorunun çözümlenmesi ile ilgili olarak kabul edilmiş olan ilkeleri yansıtırlar.

Hakim, önüne gelmiş olan anlaşmayı, benzer bir anlaşmazlıkla ilgili olarak verilmiş yargısal karara uygun bir biçimde sonuca bağlamak zorunda değildir.

Uygulamada mahkemeler, yargısal kararlara büyük ölçüde uymaktadırlar.

Ölüm karinesi en büyük mülkiye amirinin emriyle gerçekleştirilir.(Kaymakam)

Hukuk, bir toplum içindeki kişilerin birbirleri ile ve toplumla olan ilişkilerini düzenleyen, uyulması zorunlu, yani maddi yaptırımı bulunan kurallar bütünüdür.

Hukuk kurallarına uymayan bir kimsenin , devlet zoru ile bu kuralların gereğini yerine getirmesi Cebr-i icra anlamına gelir.

Sosyal hayatı düzenleyen maddi yaptırımlı kurallar bütününü ifade eden kavram hukuk kavramıdır.

Nafaka yükümü, yardım edilmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoy, altsoy ve kardeşlerine yardım etme yükümlülüğüdür.

Yaptırım, Müeyyide kavramının eşanlamlısıdır.

Kusur bildirme, disiplin cezalarına örnektir.

14 yaşındaki bir kişinin anne ve babasının izni olmadan yapmış olduğu bir satış sözleşmesitek taraflı bağlamazlık hükümsüzlük yaptırımı türüdür.

İcra ve ihmal suçun maddi unsurudur.

Müflis, iflasın açılması ile birlikte borçlunun aldığı addır.

Ticaret kanununa göre ticaret şirketleri: Kollektif, Komandit, Anonim, Limited

Kooperatifler 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu ile düzenlenmiştir.

TBMM tarafından kabul edilen kanunları, Cumhurbaşkanının 15 gün içinde yayınlaması gerekir.

Cumhurbaşkanı, TBMMnin onaylaması için göndermiş olduğu "Bütçe ile ilgili kanunları"onaylamayıp tekrar görüşülmesi için TBMMne gönderemez.

Resmi gazete, Başbakanlık tarafından çıkarılır.

Milletvekili seçilme hakkından yararlanmak için 30 yaşını bibitirmiş olmak gerekir.

Konularına göre hakların türleri: Mamelek hakları (Mal varlığı hakları), Şahsiyet hakları

Davalının borcunu özel bir nedenden dolayıyerine getirmekten kaçınmasına imkan sağlayan hak Def'i ile ifade edilir.

Ölüm karinesi,en büyük mülkiye amirinin emriyle gerçekleştirilir.

Mirasçılar, ölüm tehlikesi içinde kaybolma durumunda "Gaibin" mirasını, kesin olarak 1 yıl sonra kazanırlar.

Nafaka yükümlüsü, mahkeme emrine uymayarak, kararlaştırılan yardımı yapmazsa nafaka devlet tarafından CEBRİ İCRA YOLUYLA alınır.

Verilmiş bir söze sadık kalmayı emreden ahlak kurallarına objektif ahlak kuralları denir.

Hükümsüzlük türleri: İptal, Cebri icra, Tazminat, Ceza.

Yargıtay(Temyiz), denetim mahkemesidir.

Hukuk kurallarına uyulmamasının müeyyidesi Cezaya çarptırılmadır.

Tek taraflı bağlamazlık, hükümsüzlük türlerinden biridir.

Deniz ticaretinde, geminin bayrağı, geminin bağlı olduğu devleti gösterir.

Örf ve adet hukukunun maddi unsuru, örf ve adetin devamlılığı ve tekrarlanmasıdır.

Bozucu yenilik doğuran haklar: vekaletten azil hakkı, feshi ihbar hakkı, istifa hakkı, işçinin hizmet akdini fesfetmesi

Hukukumuzda bir gerçek şahıs, hak ehliyetini, kısıtlılığı ortadan kalktığında, evlendiğinde, reşit olduğunda, temyiz gücünü elde ettiğinde elde eder.

Medeni Kanun m.10'da belirtilen, "mümeyyiz olan reşit, medeni hakları kullanmaya salahiyettardır." hükmü fiil ehliyeti bakımından tam ehliyetliler kategorisinde yer alır.

Evlenme akdi dolayısıyla eşlerden biri ile diğerinin kan hısımları arasında meydana gelen hısımlığa SIHRİ HISIMLIK(kayın hısımlığı) denir.

Genel Kurul, yönetim kurulu, denetleme kurulu, derneklerde kanunen bulunması zorunlu olan organlardır.

Zilyetlik karinesinden doğan hakkın korunmasını sağlayan dava, MENKUL DAVASI'dır.

Tapu siciline yapılan tescile esas olan hukuki sebep geçerli değilse, bu halde tapu kütüğünde görünen tescile YOLSUZ TESCİL denir.

Bir kimse ile halasının oğlu arasında dördüncü dereceden hısımlık vardır.

Bir kimsenin şahsiyet haklarına karşı haksız bir saldırıda bulunulması ve saldırının hala devam etmekte olması halinde MEN davası açılabilir.

Devlet, vilayet, belediyeler ve köyler gibi şahıs topluluğu niteliğindeki kamu hukuku hükmi şahıslarına Kamu idareleri denir.

Zilyetliğin idari yoldan korunması gayrimenkuller için gereklidir.

Disiplin cezaları: Kusur bildirme, Uyarma, Geçici çıkarma, Büsbütün çıkarma, Kınama.

Bir fiilin Ceza Kanununda yazılı ilkeye uygun olmasına tipiklik (suçun kanuni unsurı) denir.

Deniz yoluyla eşya taşıma karşılığı ödenen ücrete NAVLUN denir.

Metninde yürürlük tarihi gösterilmeyen bir kanun Resmi Gazete'de yayımlanmasından 45 gün sonra yürürlüğe girer.

Bir kişiye bir mal üzerinde kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma yetkilerinden bir yada ikisini tanıyan haklara SINIRLI AYNİ HAKLAR denir.

Sahipsiz menkul (taşınır) malların aslen kazanılmasına İHRAZ (ele geçirme) denir.

İnfilak eden bir gemide yolculuk eden ve cesedi bulunmayan bir kimsenin öldüğünü ispat etmek için ÖLÜM KARİNESİ'den yararlanılır.

Kazai(erken, yargısal) rüşt için gerekli şartlar: Ana ve babanın izni, Küçüğün isteği, Küçüğün 15 yaşını bitirmiş olması,Vasinin dinlenmesi, Küçüğün menfaatının bulunması.

Baba ile evlatlığı arasında SUNİ hısımlık vardır.

Haksız saldırıda bulunan kimsenin diğerine tarziye vermesi, özür dilemesi demektir.

Mahkeme kapatılan derneklerin mal, para ve hakları hazineye intikal eder. (geçer)

Kadastronun sağladığı yararlar: gayrimenkullerin sınırlarını belirlemek, araziden doğan ihtilafları gidermek, küçük arazi parçalarının birleştirilmesine imkan sağlamak, gayrimenkul kredisinde emniyeti sağlamak.

Aralarında kanun veya sözleşme gereğince ortaklık bağı bulunan kimselerin hep birlikte bir şeyin tamamına malik olmalarına iştirak halinde mülkiyet denir.

Bir gayrimenkul üzerinde ipotek kurulması için kural olarak rehin sözleşmesi ve rehnin tescil edilmiş olması gereklidir.

Doğrudan doğruya borçlunun malvarlığı ile yerine getirilebilen edimlere MADDİ EDİM denir.

Borçlar Kanununa göre, hazır olmayanlar arasında yapılan bir sözleşme, kabul haberinin icapçıya vardığı andır.

Bir borç ilişkisinde, edinim ifasının mümkün olmasına ve ihtara rağmen, borçlunun borcunu zamanında ifa etmemesine BORÇLUNUN TEMERRÜDÜ (direnişi) denir.

Haksız fiilden doğan borçlar, bir yıllık zamanaşımı süresine tabidir.

Trampa sözleşmesini, satım sözleşmesinden ayıran en önemli fark: edimin konusunun para dışında bir şey olması.

Köylerde gayrimenkul kiralanması ile ilgili olarak BORÇLAR KANUNU uygulanır.

Sosyal bir dernek, üyeleri için temsil vermek üzere özel bir tiyatro topluluğu ile anlaşmıştır. Dernek ile tiyatro topluluğu arasındaki sözleşmenin türü istisna sözleşmesi (eser sözleşmesi)dir.

Vedia, bir şeyin saklanması amacını güden sözleşmelerdendir.

Bir vedia sözleşmesinde vedia alan, vedia konusu malı karşı tarafın izni olmadan kullanırsa bunun sonucunda vedia verene uygun bir tazminat vermekle yükümlü olur.

Bakanlar Kurulu kararlarına karşı iptal ve tam yargı davaları, Danıştay mahkemesinde karara bağlanır.

İlk derece mahkemesi olarak Askeri Yargıtay daireleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenmesi görevi ASKERİ YARGITAY DAİRELER KURULU organına aittir.

Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Askeri idari yargı türüne girer


ölücanlar_42
Şube Müdürü
14 Şubat 2011 13:02

Hukuka GİrİŞ Ders Notlari

--------------------------------------------------------------------------------

Hukuk Kavramı

Hukuk kavramını, doğasını oluşturan iki temel öğeyi kullanarak tanımlayabilmek

? Hukuk, bir toplum içindeki kişilerin birbirleri ile ve toplumla olan ilişkilerini düzenleyen, uyulması zorunlu, yani maddi yaptırımı bulunan kurallar bütünüdür. Hukukun gerekliliğini kanıtlayan bir örnek türetebilmek

? Sosyal hayatın bir düzen içinde olması için kişilerin gerek birbirleriyle gerek toplumla olan ilişkilerinde uyacakları birtakım kuralların varlığı zorunludur. Kişiler sosyal hayattaki ilişkilerinde bu kuralların koymuş olduğu "emir" ve "yasaklar"a uygun biçimde davranmak zorundadırlar. Aksi halde, bir takım tepkilerle karşılaşırlar. Bu tepkiye yaptırım (müeyyide) diyoruz. Sosyal hayatı düzenleyen kuralların kaynaklarını ve bunlar arasındaki temel farklılıkları sıralayabilmek

? Hukuk, sosyal hayatı düzenleyen kurallardan sadece biridir. Diğer sosyal kuralları din, ahlak ve görgü kuralları olarak sayabiliriz.

? Din kuralları, yüce güç tarafından konulmuş ve peygamberler vasıtası ile kişilere ulaşmış bulunan birtakım emir ve yasaklardan oluşan kurallardır. Yaptırımı manevidir. Kişiyi bu kurallara uymaya zorlayamayız.

? Ahlâk kuralları, sosyal hayatta gerek kişinin kendi nefsine karşı, gerekse kişilerin birbirlerine karşı nasıl davranması gerektiğini gösteren kurallardır. Bu kuralların yaptırımı da manevidir.

? Görgü kuralları, bir kimsenin belli bir olayda ne şekilde davranması gerektiğini gösteren manevi yaptırımlı sosyal kurallardır.

? Hukuk kuralları, sosyal hayatta kişilerin birbirleri ile ve devletle olan ilişkilerini düzenleyen maddi yaptırımlı, yani devlet gücü ile desteklenmiş kurallar olduğu için diğer sosyal kurallardan ayrılmaktadır. Kişiler hukuk kurallarına uymak zorundadırlar. Oysaki diğer sosyal kurallar manevi yaptırıma sahip oldukları için bu kurallara uymak zorunlulukları bulunmamaktadır.

Hukuk Kurallarının Özelliği (Hukukun Yaptırımı)

Yaptırım ve hukuki yaptırım türlerini tanımlayabilmek ve örnekleyebilmek

? Hukuk kuralları maddi yaptırımlı, yani uyulması zorunlu kurallardır. Hukuk kurallarına uymayanlar, diğer sosyal kurallardan farklı olarak birtakım maddi yaptırımlarla karşılaşırlar. Bu maddi yaptırımlar bazen ceza biçiminde; bazen cebri icra, yani zorla yaptırma biçiminde; bazen verilen maddi veya manevi zararın ödetilmesi (tazminat) biçiminde ortaya çıkarlar.

Aynı şekilde, hukuk kurallarına uymamanın sonucu, bazen yapılan bir hukuki işlemin hükümsüzlüğü, bazen de o işlemin ortadan kaldırılması (iptal) biçiminde gerçekleşir. Hukuk sistematiğinin ne olduğunu, hangi açılardan yapıldığını ve önemini kavrayabilmek

? Hukukun sistemi denilince, mahiyetleri ve özellikleri bakımından birbirlerinden çok farklı olan çeşitli ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarının bir tertibe, bir düzene tabi tutulması anlaşılır. Böylece az çok birbirine benzeyen ilişkileri düzenlemekte olan hukuk kuralları bir isim altında bir araya toplanmış olur. Hukuk, birisi Kamu Hukuku, diğeri Özel Hukuk olmak üzere başlıca iki ana gruba ayrılmaktadır.

? Bir kişi ile diğer bir kişi arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarına özel hukuk; bir kişi ile devlet, veya bir devlet ile diğer bir devlet arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarına da "kamu hukuku" denir.

Kamu Hukukunun Dalları

Devlet örgütünü ve devlet örgütü içindeki organların görev ve yetkileri ile ilişkilerini saptayabilmek

? Kamu hukuku bir üst kavram olup çeşitli dallardan oluşmaktadır. Kamu hukukunun dalları: Anayasa Hukuku, Ceza Hukuku, Yargılama Hukuku, Devletler Umumi Hukuku, Vergi Hukuku ve İş Hukukundan ibarettir. Anayasa Hukuku, devletin şeklini, yapısını, organlarının görev ve yetkilerini, vatandaşları n temel hak ve ödevlerini düzenleyen hukuk kurallarının tümüdür. Devlet idaresinin yapısını, işleyişini ve kişilerle olan ilişkilerini kavramak, bunlara ilişkin örnek türetebilmek

? İdare Hukuku, Devlet idaresinin örgüt ve işleyişini, kişilerin İdare ile olan ilişkilerini ve anlaşmazlıklarını ve kamu hizmetlerinin görülmesi gibi konuları düzenleyen hukuk kurallarının tümüdür. Hangi eylem ve davranışların suç oluşturacağını ve bunlara hangi cezaların verilebileceğini kavrayabilmek

? Ceza Hukuku, suç teşkil eden eylem ve davranışların nelerden ibaret bulunduğunu, suç işleyenlere ne gibi cezaların verileceğini belirleyen hukuk kurallarından oluşmaktadır. Hukuk kurallarının bağımsız ve tarafsız mahkemelerce belli bir olaya ne şekilde uygulandığını anlayabilmek

? Yargılama Hukuku, hukuk ve ceza davalarının görülmesinde uyulacak yöntemleri belirleyen hukuk kurallarından oluşmaktadır. Türk yargı sistemi; Anayasa yargısı, İdari yargı, Askeri yargı ve Adli yargı olmak üzere başlı dört yargı sistemi tanımaktadır. Bağımsız devletlerin birbirleriyle ve uluslararası kuruluşlarla olan ilişkilerini kavrayabilmek

? Devletler genel hukuku, egemen devletlerin birbirleriyle olan devletlerarası ilişkilerini veya devletler ile uluslar arası kuruluşların birbirleriyle olan ilişkilerini düzenleyen hukuk dalıdır. Devlet ile kişiler arasında vergi ilişkisinin nasıl kurulduğunu, bu ilişkide devletin ve kişilerin hak ve yükümlülüklerinin ne olduğunu ortaya koyabilmek

? Vergi Hukuku, Devlet ile kişiler arasındaki mali ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarından oluşmaktadır. Vergi hukukunun temel ilkelerinden birisi, vergide genellik ve adalet ilkesidir. Vergi hukukunda kanunilik esası geçerlidir. Hizmet sözleşmesinin tarafı olan işçi ve işverenin ilişkilerinin niteliğini anlayabilmek

? İş Hukuku, işçi ile işveren arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarının tümünden oluşmaktadır.

Özel Hukukun Dalları

Kişilerin toplum içinde yaşamaları nedeniyle bir hüküm ve değer ifade eden eylem ve davranışlarını, işlem ve ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarının neler olduğunu ve bunların önemini kavrayabilmek Medeni Hukuk, kişilerin toplum halinde yaşaması bakımından bir hüküm ve değer arz eden bütün eylem ve davranışlarını, işlemlerini ve ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarının tümüdür. Medeni hukuk düzenlemekte olduğu ilişkilerin niteliğine göre, beş bölüme ayrılır. Bunlar, "kişiler hukuku", "aile hukuku", "miras hukuku", "eşya hukuku" ve "borçlar hukuku"dur. Kişiler arasındaki ticari ilişkilerin türlerini; şirket, kıymetli evrak, sigorta kavramlarını ve bunlara iliş- kin örnekler türetebilmek Ticaret hukuku, kişiler arasındaki "ticari ilişkileri" düzenleyen hukuk kurallarıdır. Ticaret Hukuku ile medeni hukuk arasında çok sıkı bir bağ vardır.

Medeni hukuk kişiler arasında günlük yaşamdaki ticari işletme ile ilgili olmayan ilişkileri, ticaret hukuku ise, ticari işletme ile ilgili olanları düzenler. Ticaret hukuku, "ticari işletme hukuku", "şirketler hukuku", "kıymetli evrak hukuku", "deniz ticareti hukuku" ve "sigorta hukuku olmak üzere beş bölüme ayrılır. Aynı uyrukluğa sahip olmayan kişiler arasındaki özel ilişkilerin niteliğini anlayabilmek ve bunlara uygulanabilecek hukuk kurallarını ne şekilde belirleneceğini anlayabilmek Devletler Özel Hukuku, çeşitli devletlere bağlı olan, aynı uyruklukta (tabiiyette) olmayan kişiler arasındaki özel hukuk ilişkilerine hangi devletin kanununun uygulanacağını ve kişilerle şeylerin uyrukluğunu düzenleyen hukuk kurallarından oluşur.

Devletler özel hukukunun düzenlediği ilişkiler daima bir yabancı unsur karışmıştır. Bu yabancı unsur "kişi" veya "yer" unsuru olabilir.

Hukukun Kaynakları

Hukuk kaynağından ne anlaşılması gerektiğini ortaya koyabilmek

? Hukukun kaynakları denilince "hukuku doğuran kaynaklar" ve "hukuku bildiren kaynaklar" akla gelir. Hukuku doğuran kaynaklar, hukuk kurallarının nasıl ve ne şekilde meydana geldiklerini, nereden çıktıklarını ifade eder. Hukuku bildiren kaynaklar ise, hukuk kurallarının hangi şekillerde göründüklerini gösteren kaynaktır ki, bunlara "hukukun şekli kaynakları" denir. Hukukun şekli kaynaklarını "yazılı kaynaklar" ve "yazısız kaynaklar" biçiminde bir ayırıma tabi tutarız. Bunlara "yardımcı kaynaklar"ı da ekleyebiliriz. Hukukun yazılı kaynaklarının neler olduğunu ve bunların hangi makam tarafından çıkarılarak ne şekilde yürürlüğe girdiğini saptayabilmek

? Yazılı kaynaklar deyimi ile, hukuk kurallarının yazılı bir biçimde yer almış oldukları metinler ifade edilmek istenir. Bunlar yazılı hukuk kurallarını içeren kaynaklardır.Yazılı hukuk kuralları yetkili mercilerce konulmuşlardır.Yazılı kaynaklar; kanunlar, kanun hükmünde kararnameler, tüzükler ve yönetmeliklerden oluşur. Hukukun yazılı olmayan kaynaklarının ne şekilde oluştuğunu ve hukuk kaynağı şekline nasıl dönüştüğünü kavrayabilmek

? Yazısız kaynağı örf ve adet (gelenek) hukuku oluşturur. Bu kurallar, yetkili bir organ tarafından bilerek ve istenerek konulmazlar. Bunlar toplumda kendiliğinden doğarlar. Örf ve adet hukuku kuralları herhangi bir yerde yazılı olmayıp, toplumun ruhunda vicdanında yer alırlar. Bir adetin bir geleneğin örf ve adet hukuku kuralı olabilmesi için üç unsurun bir arada bulunması gerekir. Bunlar, "maddi unsur", "manevi unsur" ve "hukuki unsur"dur. Hukukun yardımcı kaynaklarının neden ibaret bulunduğunu ve bunların bir olaya uygulanmaktaki etkilerinin ne olduğunu ortaya koyabilmek

? Yardımcı kaynaklar ise bilimsel görüşler (doktrin) ile yargısal kararlardan oluşur. Hakim önüne gelmiş olan bir anlaşmazlığı çözümlerken bu kaynaklara mutlaka başvurmak zorunda olmayıp, dilerse bunlardan faydalanabilir.

Hakkın Tanımı ve Türleri

Hakkın ne anlama geldiğini saptayabilmek ve tanımını yapabilmek

? Hak, hukuk düzeni tarafından kişilere tanınmış olan yetkilerdir. Her hak mutlaka bir hukuk kuralına dayandığı gibi, her hakkın mutlaka bir sahibi de vardır; sahipsiz hak olmaz. Hakkın türlerini ve bunlar arasındaki farklılıkları kavrayabilmek, hangi haklara sahip olduğumuzu ve bunları kimlere karşı ne şekilde ileri sürebileceğimizi

saptayabilmek ve bunlara örnekler türetebilmek.

? Haklar, doğdukları hukuk kuralına göre "kamu hakları" ve "özel haklar" şeklinde bir ayırıma uğrarlar. Kamu hakları, kamu hukukundan doğan haklardır. Kamu haklarını kendi aralarında "kişisel haklar", "sosyal ve ekonomik haklar" ve "siyasi haklar" olmak üzere üçe ayırırız. Özel haklar ise, özel hukuktan doğan haklar olup, mahiyetlerine, konularına, kullanılmalarına ve nihayet amaçlarına göre çeşitli türlere ayrılırlar. Bunlar içinde en önemli ayırım "mutlak haklar" "nisbi haklar" ayırımıdır. Mutlak haklar, herkese karşı ileri sürülebildikleri halde, nisbi haklar ancak belli bir kişiye veya kişilere karşı ileri sürülebilirler.

Hakkın Kazanılması, Kaybedilmesi, Kullanılması ve Korunması

Hakları doğuran olguların neler olduğunu, kişilerin hakları ne şekilde kazandıklarını ve hakların kazanılmasında iyiniyetin işlevini kavrayabilmek

? Hakkın kazanılması, bir hakkın bir kişiye bağlanmasını, bir hak ile bir kişi arasında bir bağlantı kurulmasını ifade eder. Bir hakkın bir kişiye bağlanmasıyla hukuki olay ya hukuki fiil ya da hukuki işlem yollarıyla gerçekleşir. Haklar biri aslen, diğeri devren olmak üzere başlıca iki türlü kazanılır. Bir hakkın aslen kazanılması demek, bir kimsenin o zamana kadar hiç kimseye ait olmayan bir hakkı kendi fiiliyle elde etmesi demektir. Bir hakkın devren kazanılması ise, bir kimsenin o hakkı o zamana kadar sahibi bulunan kişiden elde etmesi demektir. Hakkın kazanılmasında iyiniyetin de rolü vardır. İyiniyet, bir hak kazanılırken hakkın kazanılmasına engel olan bir hususun varlığı veya kazanma için gerekli bir unsurun yokluğu hakkında kişide mevcut, mazur görülebilen bir bilgisizlik veya yanlış bir bilgidir. Hakların kaybedilmesi ve hakların kaybedilmesine neden olan olguların nelerden ibaret bulunduğunu saptayabilmek ve bunları örneklendirebilmek

? Hakkın kaybedilmesi, bir hakkın sahibinden ayrılması, onun elinden çıkması demektir. Hakkın kazanılmasında olduğu gibi, kaybedilmesinde de hukuki olaylar, hukuki fiiller ve hukuki işlemler rol oynar. Kişilerin sahip olduğu hakları hangi sınırlar içinde ve ne şekilde kullanabileceklerini belirleyebilmek.

? Bir hakka sahip bulunan kimse, bu hakkını nasıl kullanacaktır? Anayasamız ve Medeni Kanunumuz bu konuda özel hükümler koymuşlardır. Ancak, bir hakkın nasıl kullanılması gerektiği yolunda Medeni Kanunumuz genel bir kural getirmiştir ki, bu kurala "dürüstlük kuralı" diyoruz. Dürüstlük kuralı, bir hak sahibinin hakkını kullanırken veya bir borçlunun borcunu yerine getirirken iyi ve doğru hareket etmesi, yani dürüst, namuslu, aklı başında, davranışının sonucunu bilen, orta zekalı her insanın benzer olaylarda izleyecek olduğu yolda hareket etmesi demektir. Bir hak, sahibi tarafından iyiye kullanıldığı sürece hukuk düzeni tarafından korunur. Hak sahibi hakkını kötüye kullanırsa, hukuk düzeni onu korumaz. Hakkın kötüye kullanılması demek, bir hakkın dürüstlük kurallarına apaçık derecede aykırı surette ve özellikle amacı dışında kullanılmış olması ve bundan da başkalarının zarar görmüş veya zarar görme tehlikesiyle karşılaşmış bulunmaları demektir. Kişilerin sahip oldukları hakları korumanın yollarını saptayabilmek

? Hakkın korunması modern hukuk sistemlerinde devlet eliyle olmaktadır. Hak sahibi hakkının devlet eliyle korunması için dava açar. İstisnai olarak haklar bazen bizzat sahipleri tarafından da korunur. Örneğin meşru müdafaa ve zaruret halinde durum böyledir. Hakkın korunmasında ispat sorunu da önem kazanır. Acaba bir davada iddiaları kim ispat edecektir? Buna "ispat yükü" denir. Medeni Kanunumuz aksi belirtilmedikçe taraflardan her birinin kendi iddiasını ispatla yükümlü olduğunu belirtmiştir. Ancak, iddiasını kanuni bir karineye dayandıran kimse ispat yükünden kurtulur.

Kişi, Kişi Türleri ve Gerçek Kişilerin Ehliyeti

Kişi ve kişilik kavramlarının tanımını yapabilmek

? Hukukta kişi terimi, haklara ve borçlara sahip olabilen, yani hakları ve borçları bulunabilen varlıkları ifade eder. Başka bir söyleyişle, hak sahibi, borç sahibi olabilen varlıklar hukuk açısından birer kişidir. Hukuk düzenince hangi varlıkların kişi olarak kabul edildiklerini kavrayabilmek

? Hukuk düzeni biri gerçek kişi, diğeri tüzel kişi olmak üzere iki türlü kişi kabul etmektedir. Gerçek kişiler sadece insanlardan ibarettir. Tüzel kişiler ise, belli bir amacı gerçekleştirmek üzere kurulmuş ve hukuk düzeninin aradığı koşullara sahip bulunan kişi toplulukları ile mal topluluklarıdır. Gerçek kişiliğin başlangıç anını saptayabilmek

? Gerçek kişilik, çocuğun sağ olarak tamamen doğduğu anda başlar; çocuk ölü doğarsa kişilik kazanamaz. Ancak, kendisine gebe kalınan ve doğumu beklenilmekte olan çocuk (cenin) da, sağ doğmak koşuluyla kendisine gebe kalındığı andan itibaren hak ve borç sahibi olabilir. Gerçek kişiliğe son veren durumları belirleyebilmek

? Gerçek kişilik biri ölüm, diğeri gaiplik olmak üzere iki halde sona erer. Gaipliğe, bir kimsenin ölüm tehlikesi içinde kaybolması veya kendisinden uzun zamandan beri haber alınamaması halinde, ilgilinin talebi üzerine mahkemece karar verilir. Hak ehliyetinin ne olduğunu ve bu ehliyete sahip olmanın koşullarını ortaya koyabilmek

? Hak ehliyeti, bir kimsenin hak ve borç sahibi olabilme, yani hakların ve borçların süjesi olabilme iktidarıdır. Hak ve borç sahibi olabilme iktidarına sahip bulunan varlıklar hukukta kişi sayıldıklarına göre hak ehliyeti ile kişi kavramları aynı anlama gelmektedir. Hak ehliyetinden hiçbir ayırım gözetilmeksizin herkes yararlanır. Haklara ve borçlara sahip olma ehliyeti bakımından kişiler arasında genellik ve eşitlik ilkesi geçerlidir. Fiil ehliyetinin ne olduğunu ve bu ehliyete sahip olmanın koşullarını ortaya koyabilmek

? Fiil ehliyeti ise, bir kimsenin, kendi fiilleriyle hak edinebilmesi ve borç altına girebilmesidir. Fiil ehliyetinin ikisi olumlu, biri olumsuz olmak üzere başlıca üç koşulu vardır ki, bunlar da ayırt etme gücüne sahip olmak, ergin olmak ve kısıtlı olmamaktır. Fiil ehliyetinin içeriğine, hukuki işlem ehliyeti, haksız fiillerden sorumlu olma ehliyeti ve dava ehliyeti girmektedir. Fiil ehliyeti açısından, gerçek kişilerin hukuki durumlarını ve fiil ehliyetinin koşullarının tamamına veya bir kısmına sahip olan kişilerin hukuki durumunu ortaya koyabilmek Fiil ehliyetine göre gerçek kişilerin hukuki durumu aynı değildir. Gerçekten, ayırt etme gücüne sahip ve ergin olan ve aynı zamanda kısıtlı da bulunmayan bir kişinin hukuki durumu ile ayırt etme gücüne sahip olmayan bir kişinin hukuki durumu birbirinden çok farklıdır. Öte yandan, ayırt etme gücüne sahip olmayan kişilerin hukuki durumu ile ayırt etme gücüne sahip olan fakat ergin olmayan veya kısıtlı bulunan kişilerin durumu da aynı değildir. Bu itibarladır ki, fiil ehliyetinin koşullarına sahip olup olmamaları veya bunlardan bazılarına sahip olup, bazılarına sahip olmamaları bakımından gerçek kişileri dört kategoriye (gruba) ayırmak mümkündür: tam ehliyetliler, sınırlı ehliyetliler, sınırlı ehliyetsizler ve tam ehliyetsizler.


ölücanlar_42
Şube Müdürü
14 Şubat 2011 13:04

HUKUKA GİRİŞ GENEL ÖZET

HÜKMİ ŞAHSİYET ¬

Hükmi Şahsiyet* belli bir gayeyi gerçekleştirmek üzere bağımsız bir varlık halinde teşkilatlanmış olup* haklara ve borçlara sahip olma iktidarı hukuk düzenince tanınmış bulunan şahıs ve mal topluluklarıdır.

TÜRLERI:

1) Bünyelerine göre: iki grupta toplanmaktadır.

a. Şahıs Toplulukları: Şahısların bir araya gelmelerinden doğan tüzel kişi¬liktir. Dernekler* şirketler* belediyeler bu gruba girerler.

b. Mal Toplulukları: Belli bir malı ya da malları* gerçekleştirmek istedikleri* gayeye adamalarından meydana gelen hükmi şahıslardır. Vakıflar ve kamu kurum¬ları bu niteliktedir.

2. Tabi oldukları hukuka göre:

a. Özel Hukuk Hükmi Şahısları: Özel Hukuka tabi olan şahıslardır. Bu türhükmi şahıslar diğer şahıslarla olan ilişkilerinde eşit durumdadırlar. Bunlar şahısla¬rın iradeleriyle kurulurlar ve yine kendi iradeleri ile feshedilebilirler. Bunlar iktisadi gaye güden hükmi şahıslar (Şirketler) ve gayri iktisadi gaye güden hükmi şahıslar. (dernekler) olarak ikiye ayrılırlar.

b.Kamu Hukuku Hükmi Şahısları: Bunlar bir kanunla kurulurlar ve özel hukuk hükmi şahısları gibi kendilerini feshedemezler. Bunlar şahıs topluluğu nite¬liğindeki kamu idareleri ve mal topluluğu niteliğindeki kamu kurumları olarak ikiye ayrılırlar.

HÜKMİ ŞAHSİYETİN BAŞLANGICI:

Türk Hukukunda üç sistem bulunmaktadır.

1. Dernekler hakkında "Serbest Kuruluş Sistemi" geçerlidir.

2. Milletler arası Derneklerde "İzin'Sistemi" geçerlidir. izni verecek makam Bakanlar Kurulu'dur*

3. Vakıflar ve şahıs şirketleri bakımından ise "Tescil sistemi" geçerlidir.

HÜKMİ ŞAHSİYETİN EHLİYETLERİ:

1. Hak Ehliyet: Hükmi Şahıslar* insanlara has olandan başka her hakka sahiptirler.

2. FiiI ehliyeti: Hükmi şahısların mı ehliyeti kanuna ve tüzüklerine göre lü¬zumlu organlara sahip oldukları andan itibaren başlar.

HÜKMİ ŞAHSİYETİN SONA ERMESİ: iki grupta toplanmaktadır.

A. İnfisah (Dağılma): Bir derneğin hükmi şahsiyetinin belli hallerde her¬ hangi bir işleme veya karara gerek olmaksızın* kendiliğinden sona ermesidir. infisahı gerektiren haller şunlardır;

- gayenin gerçekleşmesi

- kuruluş gaye ve şartların kaybedilmesi

- sürenin geçmiş olması

- yönetim kurulu kuramayacak hale gelme

- aciz hale düşme

- üstüste iki olağan genel kurul toplantısının yapılamaması

- ilk genel kurul toplantısının yapılmaması

B. FESİH (Dağıtılma)

- Kendi Yetki Organının Kararıyla

- Yargısal Bir Kararla

- idari Bir Kararla

SONA ERMENİN SONUÇLARI: Hükmi şahsiyet sona erince "malların tasfiyesi" işlemine girişilir. Yani alacakları tahsil edilerek* borçları ödenir.

Fesih* kendiliğinden dağılma veya kapatılmanın kesinleştiği tarihte başlar.

Hukuk Kavramı

Hukuk kavramını* doğasını oluşturan iki temel öğeyi kullanarak tanımlayabilmek

? Hukuk* bir toplum içindeki kişilerin birbirleri ile ve toplumla olan ilişkilerini düzenleyen* uyulması zorunlu* yani maddi yaptırımı bulunan kurallar bütünüdür. Hukukun gerekliliğini kanıtlayan bir örnek türetebilmek

? Sosyal hayatın bir düzen içinde olması için kişilerin gerek birbirleriyle gerek toplumla olan ilişkilerinde uyacakları birtakım kuralların varlığı zorunludur. Kişiler sosyal hayattaki ilişkilerinde bu kuralların koymuş olduğu "emir" ve "yasaklar"a uygun biçimde davranmak zorundadırlar. Aksi halde* bir takım tepkilerle karşılaşırlar. Bu tepkiye yaptırım (müeyyide) diyoruz. Sosyal hayatı düzenleyen kuralların kaynaklarını ve bunlar arasındaki temel farklılıkları sıralayabilmek

? Hukuk* sosyal hayatı düzenleyen kurallardan sadece biridir. Diğer sosyal kuralları din* ahlak ve görgü kuralları olarak sayabiliriz.

? Din kuralları* yüce güç tarafından konulmuş ve peygamberler vasıtası ile kişilere ulaşmış bulunan birtakım emir ve yasaklardan oluşan kurallardır. Yaptırımı manevidir. Kişiyi bu kurallara uymaya zorlayamayız.

? Ahlâk kuralları* sosyal hayatta gerek kişinin kendi nefsine karşı* gerekse kişilerin birbirlerine karşı nasıl davranması gerektiğini gösteren kurallardır. Bu kuralların yaptırımı da manevidir.

? Görgü kuralları* bir kimsenin belli bir olayda ne şekilde davranması gerektiğini gösteren manevi yaptırımlı sosyal kurallardır.

? Hukuk kuralları* sosyal hayatta kişilerin birbirleri ile ve devletle olan ilişkilerini düzenleyen maddi yaptırımlı* yani devlet gücü ile desteklenmiş kurallar olduğu için diğer sosyal kurallardan ayrılmaktadır. Kişiler hukuk kurallarına uymak zorundadırlar. Oysaki diğer sosyal kurallar manevi yaptırıma sahip oldukları için bu kurallara uymak zorunlulukları bulunmamaktadır.

HUKUKUN KAVRAMI

Hukuk* sosyal hayatı düzene bağlayan kuralların maddi müeyyide ile desteklenmiş olanlarıdır.

Toplumsal yaşamın düzen ve güven havası içerisinde akıp gidebilmesi için hukuk gereklidir.

Sosyal hayatı düzenleyen kurallara uygun davranılmadığı takdirde karşılaşılacak tepkiye müeyyide denir. Din* Ahlak ve Görgü Kurallarının Müeyyidesi (Yaptırımı) = Manevidir. Hukuk Kurallarının Müeyyidesi (Yaptırımı)=Maddidir.

Sosyal hayatı düzenleyen kurallar şunlardır:

1. Din kuralları

2. Ahlak kuralları

3. Görgü kuralları

4. Hukuk kuralları

1. Din Kuralları : Allah Tarafından peygamberler vasıtası ile bizlere ulaştırılmış bulunan emir ve yasaklardan oluşur.

Örneğin: Kötü söz söylememek. Din kurallarına uyulmaması halinde karşılaşılacak tepki MANEVI niteliktedir.. Bu ise "GÜNAHKAR OLMA" ve "AHİRETTE TANRl'NIN ÖN GÖRDÜĞÜ CEZAYA MAHKÜM OLMA" şeklinde ortaya çıkar.

2. Ahlak Kuralları: İnsanların birbirleriyle olan ilişkilerini düzenleyen kurallardır. Şahısların: "BİZZAT KENDİ NEFİSLERİNE" karşı nasıl davranması gerektiğini gösteren ahlak kurallarına subjektif ahlak kuralları denir. Örneğin: Yalan söylememek* iyi hisler beslemek* kötü insan olmamak.

Şahısların başkaları ile olan ilişkileri ve davranış biçimlerini düzenleyen ahlak kurallarına Objektif ahlak kuralları denir. Örneğin: Yoksul bir kimseye yardım etmek* başkasının malına* canına ve namusuna göz dikmemek.

Müeyyide (yaptırım) herhangi bir kuralın koymuş olduğu emir ve yasaklara uygun şekilde hareket etmeme halinde karşılaşılacak olan tepkidir.

Müeyyide türleri ise şunlardır;

1. Ceza

2. Cebri İcra

3. Tazminat

4. Hükümsüzlük

5. İptal

Hukuk Kurallarının Özelliği (Hukukun Yaptırımı)

Yaptırım ve hukuki yaptırım türlerini tanımlayabilmek ve örnekleyebilmek

? Hukuk kuralları maddi yaptırımlı* yani uyulması zorunlu kurallardır. Hukuk kurallarına uymayanlar* diğer sosyal kurallardan farklı olarak birtakım maddi yaptırımlarla karşılaşırlar. Bu maddi yaptırımlar bazen ceza biçiminde; bazen cebri icra* yani zorla yaptırma biçiminde; bazen verilen maddi veya manevi zararın ödetilmesi (tazminat) biçiminde ortaya çıkarlar.

Aynı şekilde* hukuk kurallarına uymamanın sonucu* bazen yapılan bir hukuki işlemin hükümsüzlüğü* bazen de o işlemin ortadan kaldırılması (iptal) biçiminde gerçekleşir. Hukuk sistematiğinin ne olduğunu* hangi açılardan yapıldığını ve önemini kavrayabilmek

? Hukukun sistemi denilince* mahiyetleri ve özellikleri bakımından birbirlerinden çok farklı olan çeşitli ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarının bir tertibe* bir düzene tabi tutulması anlaşılır. Böylece az çok birbirine benzeyen ilişkileri düzenlemekte olan hukuk kuralları bir isim altında bir araya toplanmış olur. Hukuk* birisi Kamu Hukuku* diğeri Özel Hukuk olmak üzere başlıca iki ana gruba ayrılmaktadır.

? Bir kişi ile diğer bir kişi arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarına özel hukuk; bir kişi ile devlet* veya bir devlet ile diğer bir devlet arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarına da "kamu hukuku" denir.

HUKUK KURALLARININ ÖZELLİĞİ

1. Ceza: Örneğin; Ölüm cezası* ağır hapis cezası hafif hapis* kamu hizmet¬lerinden mahrumiyet* meslek ve sanatın geçici olarak tatil edilmesi.

Bazı cezalara ise Disiplin Cezaları denir.

2. Cebri İcra: Örneğin; A'ya olan 500 Milyon TL. Borcunu öde¬meyen B bu borcu mahkemenin vereceği karar neticesinde hala ödemezse devletin 'bir organı olan İcra Dairesi tarafından cebri icra yolu ile ödemek zorundadır.

3. Tazminat: Bir kimse haksız fiil yoluyla bir başkasına zarar verirse maddi ve manevi tazminata mahkum edilir.

Yani haksız fiilin müeyyidesi tazminattır.

4. Hükümsüzlük: Bir hukuki işlemi kanunun istediği şekilde yapma¬mak o hukuki işlemin hükümsüzlüğünü meydana getirir. Yani bu durumda ortaya çıkan müeyyide hüküınsüzlüktür. Hükümsüzlüğün çeşitli tür ve dereceleri vardır.

a. Yokluk: Örneğin; Resmi evlendirme memuru huzurunda yapıl¬mayan bir evlenme "YOKLUK" müeyyidesine tabidir.

b. Butlan: Örneğin; Bir akıl hastasının yapmış olduğu evlenme ise "BUTLAN" müeyyidesine tabidir. Bu durumda savcı veya herhangi bir ilgilinin müracaatı üzerine evlilik mahkemece iptal edilir. BUTLAN: Hükümsüz* geçersiz demektir.

c. Tek Taraflı Bağlamazlık: Buna karşılık mümeyyiz bir küçüğün* Örneğin; 15 yaşındaki bir çocuğun anne ve babasının iznini almaksızın yapmış olduğu bir satış sözleşmesi "TEK TARAFLI BAĞLAMAZLIK" müeyyidesine tabidir. Bu sözleşme 15 yaşındaki çocuğu bağlamaz iken diğer tarafı bağlayacaktır. Ancak çocuğun anne ve babası "İCAZET (Onay)" vennez ise sözleşme her iki taraf için de hükümsüz olacaktır.

5. İptal: Hukuka aykırı bir şekilde yapılmış olan "İDARİ İŞLEMİN" iptali istenir. Yani devlet tarafından yapılan hukuka aykırı idari işlemlerin karşılaşacakları tepki iptal müeyyidesidir. İptal müeyyidesinde bir taraf devlettir. Örneğin: Bir kamu kurumu çalışanı haksız şekilde işten çıkartılırsa* tayini yapılırsa bu kişiler yapılan idari işlemin iptalini mahkemeden talep ederler. Ya da bir yüksek öğretim kurumunun yetkili kurulu bir öğrencinin hukuka aykırı biçimde sınavlara girmesine engel olursa* belediye arsasına inşaat yapacak olan vatandaşa haksız olarak inşaat izni vermezse bunların müeyyidesi iptaldir.

Hukukun Sistemi: Mahiyetleri ve Özellikleri itibariyle birbirinden farklı olan çok çeşitli hukuk kurallarının bir tertibe* bir tasnife tabi tutulmasına hukukun sistemi adı verilir.

Roma Hukuku 2'ye ayrılır.

1. Özel Hukuk: Eşit şahıslar arasındaki ilişkiyi düzenler.

2. Kamu Hukuku: Devlet ile şahıs veya devlet ile başka devlet arasındaki ilişkiyi düzenler.

Bir hukuki ilişkinin kamu hukuku veya özel hukukun uygulama alanı içine girdiğini tespit edilmesinde dikkat edilecek kriter (ölçü) devletin bu ilişkiye hangi sıfatla katıldığıdır. Yani şayet devlet bu ilişkiye "üstün bir otorite"* "kamu kudreti" sahibi olarak katılıyorsa bu ilişki kamu hukukuna dahildir.

? Karaborsacılık yapan bir tüccar mesleğini yürütmek¬ten 3 ay süreyle yasaklanmış ise* ne tür bir müey¬yide ile karşılaşmıştır?

Ceza

? Hükümsüzlüğün* yok¬luk* butlan ve tek taralfı bağ¬lamazlık olmak üzere 3 türü vardır. Ayrıca butlan da* mutlak butlan ve nisbi butlan olmak üzere ikiye ayrılır.

? Hukuk kurallarına aykırı biçim¬de yapılmış olan İdari İşlemler* yargı organlarınca hangi müeyyideye tabi tutulur?

İptal

İdari makamların bireye haksız yere uyguladığı işlemler* yargı organlarınca iptal edilir.

? Alacaklının icra dairesi vası¬tasıyla* bir kişinin mallarını haczetmesine ne denir?

Cebri icra

Bir kanun hükmünü ye¬rine getirmeyenler* bu kuralı cebri icra yoluyla yerine getir¬meye zorlanırlar.

ÖZET:

Hukuk kuralları maddi müeyyideli* yani uyulması zorunlu kurallardır. Hukuk kurallarına uymayanlar* diğer sosyal kurallardan farklı olarak bir takım maddi müeyyidelerle karşılaşırlar. Bu maddi müeyyideler bazen Ceza biçiminde. bazen cebri icra* yani zorla yaptırma biçiminde* bazen verilen maddi veya manevi zararın ödetilmesi (tazminat) biçiminde ortaya çıkarlar. aynı şekilde* hukuk kurallarına uymamanın sonucu* bazen yapıIan hukuki işlemlerin hükümsüzlüğü* bazen de o işlemin ortadan kaldırılması biçiminde gerçekleşir.

Hukukun sistemi denilince* mahiyetleri ve özellikleri bakımından birbirlerinden çok farklı olan çeşitli ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarının bir tertibe* bir düzene tabi tutulması anlaşılır. Böylece az çok birbirine benzeyen ilişkileri düzenlemekte olan hukuk kuralları bir isim altında bir ara_ toplanmış olur. Hukuk* birisi Kamu Hukuku* diğeri Özel Hukuk olmak üz re başlıca iki ana gruba ayrılmaktadır.

Bir şahıs ile diğer bir şahıs arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarına "özel hukuk"; bir şahıs ile Devlet* veya bir Devlet ile diğer bir Dev arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarına da "kamu hukuku" denir.

Hukukun Kaynakları

Hukuk kaynağından ne anlaşılması gerektiğini ortaya koyabilmek

? Hukukun kaynakları denilince "hukuku doğuran kaynaklar" ve "hukuku bildiren kaynaklar" akla gelir. Hukuku doğuran kaynaklar* hukuk kurallarının nasıl ve ne şekilde meydana geldiklerini* nereden çıktıklarını ifade eder. Hukuku bildiren kaynaklar ise* hukuk kurallarının hangi şekillerde göründüklerini gösteren kaynaktır ki* bunlara "hukukun şekli kaynakları" denir. Hukukun şekli kaynaklarını "yazılı kaynaklar" ve "yazısız kaynaklar" biçiminde bir ayırıma tabi tutarız. Bunlara "yardımcı kaynaklar"ı da ekleyebiliriz. Hukukun yazılı kaynaklarının neler olduğunu ve bunların hangi makam tarafından çıkarılarak ne şekilde yürürlüğe girdiğini saptayabilmek

? Yazılı kaynaklar deyimi ile* hukuk kurallarının yazılı bir biçimde yer almış oldukları metinler ifade edilmek istenir. Bunlar yazılı hukuk kurallarını içeren kaynaklardır.Yazılı hukuk kuralları yetkili mercilerce konulmuşlardır.Yazılı kaynaklar; kanunlar* kanun hükmünde kararnameler* tüzükler ve yönetmeliklerden oluşur. Hukukun yazılı olmayan kaynaklarının ne şekilde oluştuğunu ve hukuk kaynağı şekline nasıl dönüştüğünü kavrayabilmek

? Yazısız kaynağı örf ve adet (gelenek) hukuku oluşturur. Bu kurallar* yetkili bir organ tarafından bilerek ve istenerek konulmazlar. Bunlar toplumda kendiliğinden doğarlar. Örf ve adet hukuku kuralları herhangi bir yerde yazılı olmayıp* toplumun ruhunda vicdanında yer alırlar. Bir adetin bir geleneğin örf ve adet hukuku kuralı olabilmesi için üç unsurun bir arada bulunması gerekir. Bunlar* "maddi unsur"* "manevi unsur" ve "hukuki unsur"dur. Hukukun yardımcı kaynaklarının neden ibaret bulunduğunu ve bunların bir olaya uygulanmaktaki etkilerinin ne olduğunu ortaya koyabilmek

? Yardımcı kaynaklar ise bilimsel görüşler (doktrin) ile yargısal kararlardan oluşur. Hakim önüne gelmiş olan bir anlaşmazlığı çözümlerken bu kaynaklara mutlaka başvurmak zorunda olmayıp* dilerse bunlardan faydalanabilir

HUKUKUN KAYNAKLARI

1. Yazılı Kaynaklar (Asli kaynaklar) (Mevzu Hukuk = Mevzuat) a. Kanunlar

b. Kanun Hükmünde Kararnameler

c. Tüzük (Nizamname)

d. Yönetmelik (Talimatname)

2. Yazısız Kaynaklar (Tali=ikincil Kaynaklar) Örf ve adet hukuku a. Özel örfve adet hukuku (Örneğin; Paftos* örfü belde* ticari örf ve adetler)

b. Genel örf ve adet hukuku(Örneğin ortakçılık* yarıcılık)

3. Yardımcı Kaynaklar

a. Kazai İçtihatlar

b. İlmi İçtihatlar

1. YAZILI KAYNAKLAR

A. KANUNLAR; Genel* sürekli ve soyut hukuk kurallarına kanun denir. Kanun anayasanın yetkili kıldığı organ tarafından çıkarılır.

Kanunu çıkaran organa yasama organı denir.

KANUN TASARISI (LAYİHASI); Bakanlar kurulunun (hükümettin) meclise sunduğu kanun projesine denir.

KANUN TEKLİFİ; Milletvekillerinin meclise sunduğu kanun

projesine denir.

TBMM tarafından kabul edilen kanunları Cumhurbaşkanı 15 gün içerisinde yayımlar.

Cumhurbaşkanı yayımlanmasını uygun bulmadığı kanunları bir daha görüşülmek Üzere meclise geri gönderir. Şayet meclis yine kabul ederse Cumhurbaşkanı yayımlamak zorundadır. CUMHURBAŞKANI BÜTÇE KANUNLARINI GERİ GÖNDEREMEZ.

Kanunlar Başbakanlık tarafından çıkartılmakta olan resmi gazetede yayınlanır.

Kanunların hangi tarihte yürürlüğe gireceği genellikle kendi metin¬lerinde belirtilir. Kanun kendi metninde yürürlük tarihini göstermemişse resmi gazetede yayınlandığı tarihten itibaren 45 gün içerisinde yürürlüğe girer.

Kanunların genel olması demek; aynı durumdaki tüm kişileri ve olayları kapsamına alması demektir.

Kanunların sürekli olması demek; yürürlüğe girdikten sonraki tüm olaylar için uygulanması demektir.

Kanunların yazılı olması demek; yazılı olmasıdır.

TBMM tarafından onaylanmış milletler arası anlaşmalarda kanun sayılır.

Kanunlar anayasaya aykırı olamaz. Buna anayasanın üstünlüğü ilkesi denir.

Kanunların anayasaya uygun olup olmadığının denetimi iki yönden yapılır. Siyasal denetim ve yargısal denetim. Siyasal denetimi meclis* yargısal denetimi anayasa mahkemesi yapar.

C. TÜZÜKLER (NİZAMNAME)

Kanunların nasıl uygulanacağını gösterir. Danıştay incelemesinden geçirilir* Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılır ve cumhurbaşkanı tarafından imzalanır* resmi gazetede yayınlanır. Tüzüklerin iptaline ilişkin davalara Danıştay bakar.

D. YÖNETMELİK (TALİMATNAME)

Başbakanlık* bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin kendi görev alanlarını ilgilendiren kanun ve tüzüklerin uygulanmasını göstermek üzere çıkardıkları kurallardır. Her yönetmelik resmi gazetede yayımlanmaz. Hangi yönetmeliklerin yayımlanacağı kanunlarda belirtilir.

Yönetmeliğin iptali için Danıştay da dava açılır.

2. YAZISIZ KAYNAK=TALİ KAYNAK (ÖRF VE ADET HUKUKU) Yazısız hukuk kurallarıdır. Üç unsuru vardır.

Bunlar;

1. Maddi Unsur; Devamlılık ve tekrarlanmadır. Bu nedenle MODA ÖRF ADET HUKUKU OLAMAZ

2. Manevi Unsur; Kurala duyulan genel inanıştır.

3. Hukuki Unsur; Hukuki müeyyidedir.

Hakim ilk önce kanunu uygular. Eğer kanunda hüküm ikinci olarak yoksa örf ve adeti uygular.

Örf ve adet hukuku* genel örf ve adet hukuku ve özel örf ve adet hukuku olmak üzere ikiye ayrılır.

Genel örf ve adet hukuku; ülkenin her yerinde bilinir ve uygulanır. İki örneği vardır; 1. Ortakçılık ve 2. Yarıcılık. 1. Ortakçılık; Ürün veren hayvanların bakımını bir başkasına bırakması ve buna karşılık ortakçı denilen bu kişinin de kendisine bırakılan hayvanların sağladığı ürünlerin bir kısmını kendisinde tutmasıdır. 2. Yarıcılık; Toprak ürününün paylaşımı.

Özel örf ve adet hukuku; Ülkenin bir yöresinde uygulanır. Örneğin Paftos; başkasına ait arazi üzerinde bağ yetiştirme* örfü belde; başkasına ait arazi üzerinde bina yapma.

ÖZET:

Hukukun kaynakları denilince ?hukuku doğuran kaynaklar" ve "hukuku bildiren kaynaklar hatıra gelir.

Hukuku doğuran kaynaklar* hukuk kurallarının nasıl ve ne suretle mey¬dana geldiklerini* nereden çıktıklarını ifade eder. Hukuku bildiren kay¬naklar ise* hukuk kurallarının hangi şekillerde göründüklerini gösteren kaynaktır ki bunlara "hukukun şekli kaynakları" denir.

Hukukun şekli kaynaklarını "yazılı kaynaklar" ve "yazısız kaynaklar" biçi¬minde bir ayırıma tabi tutarız. Bunlara "yardımcı kaynaklar"ı da ekleyebi¬Iiriz. Yazılı kaynaklar; kanunları kanun hükmünde kararnameler* tüzükler ve yönetmeliklerden oluşur. Yazısız kaynağı ört ve adet (gelenek) huku¬ku teşkil eder. Yardımcı kaynaklar ise ilmi içtihatlar (doktrin) ile kaza-i (yar¬gısal) içtihatlardan ibarettir.

Kamu Hukukunun Dalları

Devlet örgütünü ve devlet örgütü içindeki organların görev ve yetkileri ile ilişkilerini saptayabilmek

? Kamu hukuku bir üst kavram olup çeşitli dallardan oluşmaktadır. Kamu hukukunun dalları: Anayasa Hukuku* Ceza Hukuku* Yargılama Hukuku* Devletler Umumi Hukuku* Vergi Hukuku ve İş Hukukundan ibarettir. Anayasa Hukuku* devletin şeklini* yapısını* organlarının görev ve yetkilerini* vatandaşları n temel hak ve ödevlerini düzenleyen hukuk kurallarının tümüdür. Devlet idaresinin yapısını* işleyişini ve kişilerle olan ilişkilerini kavramak* bunlara ilişkin örnek türetebilmek

? İdare Hukuku* Devlet idaresinin örgüt ve işleyişini* kişilerin İdare ile olan ilişkilerini ve anlaşmazlıklarını ve kamu hizmetlerinin görülmesi gibi konuları düzenleyen hukuk kurallarının tümüdür. Hangi eylem ve davranışların suç oluşturacağını ve bunlara hangi cezaların verilebileceğini kavrayabilmek

? Ceza Hukuku* suç teşkil eden eylem ve davranışların nelerden ibaret bulunduğunu* suç işleyenlere ne gibi cezaların verileceğini belirleyen hukuk kurallarından oluşmaktadır. Hukuk kurallarının bağımsız ve tarafsız mahkemelerce belli bir olaya ne şekilde uygulandığını anlayabilmek

? Yargılama Hukuku* hukuk ve ceza davalarının görülmesinde uyulacak yöntemleri belirleyen hukuk kurallarından oluşmaktadır. Türk yargı sistemi; Anayasa yargısı* İdari yargı* Askeri yargı ve Adli yargı olmak üzere başlı dört yargı sistemi tanımaktadır. Bağımsız devletlerin birbirleriyle ve uluslararası kuruluşlarla olan ilişkilerini kavrayabilmek

? Devletler genel hukuku* egemen devletlerin birbirleriyle olan devletlerarası ilişkilerini veya devletler ile uluslar arası kuruluşların birbirleriyle olan ilişkilerini düzenleyen hukuk dalıdır. Devlet ile kişiler arasında vergi ilişkisinin nasıl kurulduğunu* bu ilişkide devletin ve kişilerin hak ve yükümlülüklerinin ne olduğunu ortaya koyabilmek

? Vergi Hukuku* Devlet ile kişiler arasındaki mali ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarından oluşmaktadır. Vergi hukukunun temel ilkelerinden birisi* vergide genellik ve adalet ilkesidir. Vergi hukukunda kanunilik esası geçerlidir. Hizmet sözleşmesinin tarafı olan işçi ve işverenin ilişkilerinin niteliğini anlayabilmek

? İş Hukuku* işçi ile işveren arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarının tümünden oluşmaktadır.

Özel Hukukun Dalları

Kişilerin toplum içinde yaşamaları nedeniyle bir hüküm ve değer ifade eden eylem ve davranışlarını* işlem ve ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarının neler olduğunu ve bunların önemini kavrayabilmek Medeni Hukuk* kişilerin toplum halinde yaşaması bakımından bir hüküm ve değer arz eden bütün eylem ve davranışlarını* işlemlerini ve ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarının tümüdür. Medeni hukuk düzenlemekte olduğu ilişkilerin niteliğine göre* beş bölüme ayrılır. Bunlar* "kişiler hukuku"* "aile hukuku"* "miras hukuku"* "eşya hukuku" ve "borçlar hukuku"dur. Kişiler arasındaki ticari ilişkilerin türlerini; şirket* kıymetli evrak* sigorta kavramlarını ve bunlara iliş- kin örnekler türetebilmek Ticaret hukuku* kişiler arasındaki "ticari ilişkileri" düzenleyen hukuk kurallarıdır. Ticaret Hukuku ile medeni hukuk arasında çok sıkı bir bağ vardır.

Medeni hukuk kişiler arasında günlük yaşamdaki ticari işletme ile ilgili olmayan ilişkileri* ticaret hukuku ise* ticari işletme ile ilgili olanları düzenler. Ticaret hukuku* "ticari işletme hukuku"* "şirketler hukuku"* "kıymetli evrak hukuku"* "deniz ticareti hukuku" ve "sigorta hukuku olmak üzere beş bölüme ayrılır. Aynı uyrukluğa sahip olmayan kişiler arasındaki özel ilişkilerin niteliğini anlayabilmek ve bunlara uygulanabilecek hukuk kurallarını ne şekilde belirleneceğini anlayabilmek Devletler Özel Hukuku* çeşitli devletlere bağlı olan* aynı uyruklukta (tabiiyette) olmayan kişiler arasındaki özel hukuk ilişkilerine hangi devletin kanununun uygulanacağını ve kişilerle şeylerin uyrukluğunu düzenleyen hukuk kurallarından oluşur.

Devletler özel hukukunun düzenlediği ilişkiler daima bir yabancı unsur karışmıştır. Bu yabancı unsur "kişi" veya "yer" unsuru olabilir.

KAMU HUKUKUNUN DALLARI

Kamu hukukunun en önemli özelliği devletin üstün durumda olma¬sıdır.

KAMU HUKUKU

1. Anayasa Hukuku

2. idare Hukuku

3. Ceza Hukuku

4. Yargılama Hukuku

5. Devletler Umumi Huk

6. Vergi Hukuku

7. İş Hukuku olmak üzere 7 kısma ayrılmaktadır.

1-) ANAYASA HUKUKU:

Türkiye Cumhuriyetinin 1982 tarihlidir. Bu anayasa 12 Eylül 1980 harekatından sonra oluşan Danışma Meclisince hazırlanmıştır. Anayasaya son şeklini Milli Güvenlik Konseyi vermiştir. 7 Kasım 1982 tarihinde halk oylamasına sunulmuş ve kabul edilmiştir.

Anayasamız bir başlangıç ve buna ilaveten (bunun haricinde) 7 kısım¬dan oluşmaktadır. Toplam 177 asıl madde ve 16 geçici maddesi vardır.

ANAYASANIN TEMEL İLKELERİ

1. İnsan Haklarına Saygılı Devlet ilkesi

2. Atatürk Milliyetçiliğine Bağlı Devlet ilkesi

3. Demokratik Devlet ilkesi

4. Laik Devlet ilkesi

5. Sosyal Devlet ilkesi

6. Hukuk Devleti ilkesi olmak üzere toplam 6 temel ilkeye dayanmaktadır.

1. insan Haklarına Saygılı Devlet İlkesi

İnsan Haklan Evrensel Bildirgesi Birleşmiş Milletler Genel KurullU1da 10 Aralık 1948 tarihinde kabul edilmiştir ve 30 maddeden oluşmaktadır.

2. Atatürk Milliyetçiliğine Bağlı Devlet İlkesi

Atatürk milliyetçiliği.ırk *din* dil ayrımı yapmaksızın Türk vatan ve milletinin bölünmez bir bütün olduğu* Türk devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkesin Türk sayılması gerektiği temel inancına dayan¬maktadır.

Anayasamızın 66. maddesi Türk devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türk'tür demek suretiyle din* dil ve ırk farkı gözetmeksizin herkesi Türk saymıştır. Bu madde Atatürk milliyetçiliğinin bir yansımasıdır.

4. Laik Devlet İlkesi

Osmanlı devleti teorik bir yapıya sahipti.

Laiklik* dinsizlik* ahlaksızlık* dine ve Allaha karşı olmak demek

Anayasanın 24. maddesinde herkes vicdan ve dini inanç ve kanaat hürriyetine sahiptir ilkesi ile de teminat altına alınmıştır.

5. Sosyal Devlet ilkesi

Sosyal devlet ilkesini gerçekleştirecek iki önlem vardır.

Bunlar;

1- Ulusal gelirin toplum bireyleri arasında adaletli bir biçimde dağıl¬masını sağlayacak mali* iktisadi önlemleri almak (GELİRİN ADALETLİDAĞILIMI)

2- Vatandaşlara insan haysiyetine yakışır asgari bir yaşayış düzeyi sağlayabilmek için gerekli sosyal yardım önlemlerini almak ve geliştirmek. (SOSYAL YARDIM)

Anayasamızda sosyal devlet ilkesinin gerçekleşmesini sağlamak için çeşitli ilkelere yer verilmiştir. Örneğin ailenin korunması* topraksız çift¬çilerin topraklandırılmaları* çalışanların sosyal ve ekonomik önlemlerle korunması* adaletli bir ücret rejiminin uygulanması* herkesin sosyal güvenlik hakkına sahip olması.

6. Hukuk Devleti İlkesi

Hukuk devleti vatandaşlara temel hak ve hürriyetleri tanıyan ida¬renin ve idare makamlarının hukuka bağlılıklarını sağlayarak vatandaş¬larına hukuki güvenlik sağlayan devlettir.

Hukuk devleti ilkesi için şu hususların gerçekleşmesi gerekir.

Hukuk devleti ilkesinin unsurları;

ı. Temel hak ve hürriyetler güven altında bulunmalıdır; Temel hak ve hürriyetler ancak kanunla sınırlanabilir.

2. Kanunların ve Kanun Hükmünde Kararnamelerin Anayasaya uygunluğu sağlanmalıdır; Bu görev anayasa mahkemesine verilmiştir. Anayasa mahkemesi kanunların* kanun hükmünde kararnamelerin ve TBMM meclis içtüzüğünün anayasaya uygun olup olmadığını denetler* anayasaya aykırı hükümlerin tamamını yada bir kısmını iptal eder.

3. İdarenin hukuka bağlılığı sağlanmalıdır. Anayasamıza göre idarenin her tür eylem ve işlemine karşı yargı yolu açıktır. Bu hüküm ile yönetimde keyfiliği önlemek istemiştir.

1. YASAMA ORGANI

2. YÜRÜTME ORGANI

A-) CUMHURBAŞKANI

B-) BAKANLAR KURULU

3. YARGI ORGANI

1. YASAMA ORGANI: Yasama Organı TBMM'dir.

TBMM genel oyla seçilen 550 milletvekilinden oluşur. 30 yaşını doldurnuş her Türk milletvekili seçilebilir. Seçimler 2Yılda bir yapılır.

2. YÜRÜTME ORGANI

a-) Cumhurbaşkanı;

Cumhurbaşkanı TBMM tarafından seçilir. Cumhurbaşkanı seçile¬cek kişilerin 40 yaşını doldurmuş olmaları ve yüksek öğrenim yapmış olmaları gerekir. 7 yıllık bir süre için seçilir. Bir kimse iki defa cum¬hurbaşkanı seçilemez.

Cumhurbaşkanı sorumsuzdur. Ancak vatana ihanet ile suçlanabilir.

Bunun haricinde suçlanamaz.

b-) Bakanlar Kurulu;

Bakanlar kurulu başbakan ve bakanlardan oluşur. Başbakan cumhur¬başkanı tarafından TBMM üyeleri arasından atanır. Bakanlar başbakanca seçilir ve cumhurbaşkanınca atanır. Bakanlar meclis dışından da seçile¬bilirler. Başbakanın meclis içinden seçilmesi gerekir.

3. YARGI ORGANI

Anayasaya göre yargı yetkisi Türk Milleti adına bağımsız mahkeme¬lerce kullanılır. Hakimler görevlerinde bağımsızdırlar.

Hakimler azlolunamaz* kendileri istemedikçe anayasada gösterilen yaştan önce (65) emekliye ayrılamaz* aylıklarından yoksun bırakılamaz. Mahkemelerin kurulması* görev ve yetkileri* işleyişi ve yargılama usulleri kanunla düzenlenir.

Yargı organlarının yüksek mercileri Yargıtay* Danıştay* Askeri Yüksek İdare Mahkemesi* Askeri Yargıtay* Uyuşmazlık Mahkemesi* Sayıştay* Anayasa Mahkemesidir.

Yargı organları ile ilgili bir kuruluş da Hakimler ve Savcılar Yüksek Kuruludur. Bu kurulun başkanı Adalet bakanıdır. Bu kurul hakimlerin özlük işleri hakkında kesin karar verir.

2-) İDARE HUKUKU İdare terimi hukuki açıdan iki Biri idare işlerini gören teşkilat hizmeti ve faaliyetleridir.

İDARI TEŞKİLAT

Genel idare ve mahalli idare olmak üzere iki kısımdan oluşur.

1) Genel İdare

Genel idare bütün ülkeyi kapsamakta olup merkez teşkilatı ve taşra teşkilatı olmak üzere ikiye ayrılır.

a-) Merkez Teşkilatı

Cumhurbaşkanı* Bakanlar Kurulu ve bu kurulun üyeleri en önde gelir.

b-) Taşra Teşkilatı

Ülke yönetimi iller ve ilçelere ayrılır. İl idaresinin başında vali* ilçe idaresinin başında kaymakam bulunur. Her ilde her bakanlığın temsilcisi olarak birer müdür bulunur. (Milli Eğitim Müdürü* Sağlık Müdürü* Sanayi ve Ticaret Müdürü gibi).

2-) Mahalli İdareler

Mahalli idareler İl özel idareleri* Belediye İdareleri ve Köy idareleri

olmak üzere üç gruptan oluşur.

Mahalli idarelerde yerinden yönetim ilkesi hakimdir. Mahalli idareler kamu hukuku hükmi (tüzel) şahıslarıdır ve kanunla düzenlenirler. Seç¬menler tarafından seçimle oluşturulur.

İl özel idaresinin organlarından olan il genel meclisi üyeleri* belediye idaresinin organları olan belediye başkanı ve belediye meclisi üyeleri* köy idaresinin organı olan muhtarlar ve köy ihtiyar meclisi üyeleri seçimle işbaşına gelir.

İDARİ PERSONEL

Kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevleri yapmak üzere atanan kişiye memur denir. Memurların özlük işleri kanunla düzen¬lenir. Bununla ilgili kanun 657 sayılı devlet memurları kanunudur.

İDARİ İŞLEMLER

İdarenin hukuki işlemleri idari işlem ve idari sözleşme olarak iki gruba ayrılır.

İdari işlem idare tarafından yapılan tek taraflı bir işlemdir. İdari işlemler de yapıcı ve belirtici olmak üzere iki kısımda incelenir. Yapıcı işlem tüzük ve yönetmelik çıkarma* belirtici idari işlemler ise diploma düzenleme* vergi tahakkuk ettirme gibi.

İdari sözleşmeye örnek; Maden Kanununda düzenlenen madenlerle ilgili işletme imtiyazı.

3-) CEZA HUKUKU

Suç teşkil eden eylemleri ve bu eylemlere verilecek cezaları düzenler. Ceza Hukukunun kaynağı 1926 tarihli Türk Ceza Kanunudur.

Ceza Hukukunun temel ilkesi kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesidir.

Suçlar ve cezalar mutlaka kanunla belirlenir.

SUÇUN UNSURLARI

Suç; Kanunun ceza tehdidi ile yasaklamış olduğu fiildir.

Suçun üç unsuru vardır;

1-) Kanuni Unsur (Tipiklik)*

2-) Maddi Unsur (Hareket);

a-) İcra (Yapma)*

b-) İhmal (Yapmama)*

3-) Manevi Unsur (Kusurluluk)

a-) Kast

b-) Taksir

1-) Kanuni Unsur

Fiilin ceza kanununda yazılı olan tanıma uygun olmasıdır. Bu unsura tipiklik de denilmektedir. Bu unsur kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesinin bir sonucudur.

2-) Maddi Unsur

Harekete dayanır. Maddi Unsur da kendi içerisinde ikiye ayrılır;

a-) İcra (Yapmak); Hırsızlık suçu* menkul bir malın bir yerden alınmasıyla işlendiği yani bir yapmayı gerektirdiği için icra-i bir suçtur.

b-) İhmal (Yapmamak); Örneğin geçit bekçisinin tren yolunu kapatması* hemşirenin öldürmek istediği hastaya ilaç vermemesi gibi.

3-) Manevi Unsur

Fiilin kusurlu bir irade tarafından yaratılmış olmasıdır ki buna kısaca kusurluluk denilmektedir. Kusurluluk kendi içerisinde ikiye ayrılır;

a-) Kast; Kanunun suç saydığı bir eylemi bilerek ve isteyerek işlernek iradesidir. Bilmek ve istemek kast unsurunun özetidir. Kanunu bilmek mazeret sayılmaz ilkesinin sonucudur.

b-) Taksir; Hukuka aykırı sonucu g örmek fakat istememektir. Kasttan sonucun istenmesi olması ile ayrılır.

CEZA VE CEZA EHLİYETİ

Ceza; Suçun karşılığı olarak öngörülen müeyyidedir.

Cezanın iki amacı vardır;

1-) Suçlunun ıslahı

2-) Suç işlemeyi önlemek.

Ceza Ehliyeti; İşlenen suç nedeniyle kişinin cezalandırılıp cezalan¬dırılmayacağını ifade eder.

Akıl maluliyetine (hastalığına) tutulmuş olan kimseye ceza verilmez. Tam ehliyetsizler; 0-11 yaş arası ceza yok.

Tam olmayan ehliyetliler;

1 -) 11-15 yaş arası grubu kapsar

a-) 11-15 yaş arasındaki kişi suç işlediğini bilincinde ise ceza verilir fakat indirim yapılır.

b-) Suç işlediğinin bilincinde değilse ceza verilmez.

2-) 15-18 yaş arası grubuna indirimli ceza uygulanır.

Tam Ehliyetliler; 18 yaşını bitiren herkes tam ehliyetlidir. Sağır ve dilsizler bakımından tam ehliyet 24 yaşın bitirilmesi ile başlamaktadır.

4-) YARGILAMA HUKUKU

Yargı hukuk kurallarının bağımsız ve tarafsız mahkemeler tarafından dava konusu olaya uygulanmasıdır. Dört çeşit yargıdan bahsedilir. Türk Yargı Sistemi;

1-) Anayasa yargısı (Anayasa Mahkemesi)

2-) İdari Yargı (Danıştay)

3-) Askeri Yargı (Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve Askeri Yargıtay)

4-) Adli Yargı (Yargıtay)

a-) Medeni Yargı

b-) Ceza Yargısı

Adli yargı* medeni yargı ve ceza yargısı olmak üzere iki kısma ayrılır.

Yargılama Hukuku da buna uygun olarak medeni yargılama hukuku ve ceza yargılama hukuku olmak üzere ikiye ayrılır.

MEDENI YARGILAMA HUKUKU

Medeni yargı özel hukuk alanında ortaya çıkan uyuşmazlıkların mahkemece çözüme bağlanmasında takip edilecek usul ve esasları

düzenler. Medeni Yargılama Hukuku Özel Hukuk kapsamına girer.

Medeni Yargılama Hukukunun Kaynağı 1927 tarihli Hukuk Usulü Muhakemeler Kanunudur.

1-) Hüküm Mahkemeleri

Hüküm mahkemelerine İlk derece mahkemesi de denir. Hüküm (ilk derece) mahkemeleri ikiye ayrılır;

1-) Asliye Hukuk Mahkemesi

2-) Sulh Hukuk Mahkemesi

Her ilçede bir asliye hukuk mahkemesi bulunur. Asliye hukuk mah¬kemeleri tek hakimlidir. Ticaret mahkemeleri üç hakimlidir.

2-) Denetim Mahkemesi

Denetim Mahkemesi (kontrol=temyiz) Yargıtaydır. İlkderece mahke¬melerini Yargıtay denetler.

Medeni Yargılama Hukuku ikiye ayrılır.

1-) Çekişmeli Yargı (Nizalı Kaza)

2-) Çekişmesiz Yargı (Nizasız Kaza)

1-) Çekişmeli Yargı: Bu yargıda iki taraf arasında uyuşmazlık vardır. Bu uyuşmazlığın çözümü için yargıya başvurulur yani dava açılır* Örneğin bir tarla üzerinde iki kişinin aynı anda mülkiyet iddiasında bulunması ya da karı koca arasında varolan şiddetli geçimsizlik sebebiyle mahkemeye müracaat edilmesi.

Mahkemeye başvuran tarafa davacı*diğer tarafa (kendisine dava açılan tarafa) davalı denir.

Dava* dava dilekçesi ile açılır.

Üç çeşit dava vardır; 1-) İfa Davası* 2-) Tesbit Davası* 3-) İnşa-i Dava.

2-) Çekişmesiz Yargı; Zıt menfaatlere sahip iki taraf ve bunlar ara¬sında bir çekişme* anlaşmazlık yoktur. Ferdi menfaatleri korumak için alınacak tedbirleri kapsar. Örneğin; Akıl hastasına vasi tayin etme* evlat edinmeye izin alma* küçüğün kazai rüştüne karar verme* vakıfların mahkeme siciline tescili.

CEZA YARGILAMA HUKUKU

Ceza hukuk alanında mahkemelerin uygulayacakları yöntem ve esasları belirlemektedir. Temel Kanun i 929 tarihli Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunudur.

Medeni yargılamada davayı davacı açarken ceza yargılamasında dava savcılık tarafından açılır. Savcı tarafından açılan bu davaya kamu davası denir. Savcı devlet adına ceza davası açar.

Ceza yargılama hukuku mahkemeleri;

1-) Sulh Ceza Mahkemesi( Tek Hakimli)

2-) Asliye Ceza Mahkemesi( Tek Hakimli)

3-) Ağır Ceza Mahkemesi( Üç Hakimli)

Denetim mahkemesi ise Yargıtay dır.

Sulh ceza mahkemesi savcı hazır olmadan davaya bakabilir.

Ancak asliye ceza mahkemesi ile ağır ceza mahkemesinde savcının hazır olması bulunması gerekir.

Mahkumiyet kararından önce kişinin hürriyetinin kısıtlanmasına tutuklama (tevkif) denir.

İCRA VE İFLAS HUKUKU

Medeni yargılama hukukunun bir parçasıdır ve onu tamamlar. Borcunu ödemeyen kişilerin mallarının devlet organları vasıtasıyla zorla elinden alınarak satılmasını ve alacaklının alacağının ödenmesini düzenler. Bu amaçla kendisine başvurulan organa icra dairesi denir.

İcra dairelerinin kararlarına karşı başvurulacak makama icra tetkik mercii adı verilir.

Eğer icra takibi bir mahkeme kararına dayanıyorsa buna ilamlı takip denir. icra takibi mahkeme kararına dayanmıyorsa buna ilamsız takip denir.

İflas; Kural olarak tacirler iflas eder. İflasın açılmasıyla birlikte borçlu müflis adını alır. İflas eden kişinin mallarının meydana getirdiği bütüne iflas masası denir.

5. DEVLETLER UMUMİ HUKUKU

Devletler ile devletlerin ve devletler ile uluslararası kuruluşların ilişkilerini düzenler. Bu hukuk dalına milletlerarası hukuk da denir.

Bir devletin kendi ülkesindeki vatandaşlar arasındaki ilişkileri düzen¬leyen hukuka iç hukuk* bağımsız bir devlet ile diğer bir devletin ya da uluslararası kuruluşun ilişkilerini düzenleyen hukuka da dış hukuk denir.

Devletler Umumi Hukukunun Kaynakları şunlardır;

1-) Antlaşmalar*

2-) Milletlerarası Teamül (Yazısız kural* davranış kuralı)

3-) İçtihatlar (Mahkeme Kararları)

4-) Doktrin (Konu ile uğraşan bilim adamlarının görüşleri)

6. VERGİ HUKUKU

Vergi Hukukunda üç ilke vardır;

1-) Genellik

2-) Adalet

3-) Kanunilik

1-) Vergide Genellik; Vatandaşlar arasında ayrım yapmaksızın herkesin vergi yükümlüsü olmasını ifade eder.

2-) Vergide Adalet; Herkesten maddi gücüne göre vergi alınmasını ön görür.

3-) Vergide Kanunilik; Vergi ve buna benzeyen mali yükümlülüklerde

ancak kanunla korunabilmesini sağlamaktadır.

7. İş HUKUKU

İş Hukukunun Kaynağı1971 tarihli iş Kanunudur.

İş Hukukunun Konuları Şunlardır:

1. Hizmet akdi

2. Sendikalar

3. Toplu İş Sözleşmesi

4. Grev ve Lokavt

Hizmet akdi Borçlar Kanununda düzenlenmiştir. Hizmet akdinin iki unsuru vardır; İşçinin hizmet taahhüdü**işverenin ücret taahhüdü. İşçiler ve işverenler sendika kurabilirler. Memurlar sendika kuramaz. Sendikalar* Sendikalar Kanununda düzenlenmiştir. Sendikalar Kanunu işçi* iş veren* iş yeri* sendika ve konfederasyonu tanımlamaktadır. İşçi; Hizmet akdine dayanarak çalışanlara denir.

İş veren; İşçi sayılan kimseleri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiye veya tüzel kişiliği olmayan kamu kuruluşlarına denir.

Sendika; İşçilerin ve iş verenlerin menfaatleri için kurdukları tüzel

kişiliğe sahip kuruluş.

Konfederasyon; Değişik iş kollarından en az beş sendikanın bir araya gelmesi suretiyle meydana getirdikleri tüzel kişiliğe sahip üst kuruluşa denir. Sendikalar federasyon oluşturamaz. Sadece konfederasyon oluşturabilir.

Sendikalar iş kolu esasına göre kurulur. İş yeri esasına göre sendika kurulamaz.

Toplu İş Sözleşmesi; Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanununda düzenlenmiştir. Toplu iş sözleşmesi işçi sendikası ile iş veren arasında ya da işçi sendikası ile işveren sendikası arasında imzalanır.

Hizmet akdi ferdi anlaşma niteliğindedir. Toplu iş sözleşmesi ise statü niteliğindedir.

Grev; işçilerin topluca çalışmamalarıdır. Kanun hükümlerine uygun yapılan greve kanuni grev* kanuni grev için aranan şartlar gerçekleşmeden yapılan greve ise kanun dışı grev denir. Siyasi amaçlı grev* genel grev* dayanışma grevi kanun dışı grevdir. İş yeri işgali* işi yavaşlatma* verimi düşürme ve diğer direnişler hakkında kanun dışı grevin müeyyideleri uygulanır.

Lokavt; işçilerin iş veren tarafından toplu halde işten uzaklaştırılmalarıdır. Kanun hükümlerine uygun yapılan lokavta kanuni lokavt* kanuni şartlar gerçekleşmeden yapılan lokavta kanun dışı lokavt adı veril¬mektedir.

Grev ve lokavt yasağının bulunduğu işler Şunlardır:

. Can ve mal kurtarma işleri

. Cenaze ve gömme işleri

. Banka ve noterlik işleri

. itfaiye* şehir içi kara deniz ve demir yolu ile raylı taşıma hizmetlerinde

. Su* elektrik* havagazı* termik santrali besleyen linyit üretimi* doğal gaz ve petrol sondajı* petrol kimya işlerinde

Grev ve Lokavtın yapılamayacağı iş yerleri ise şunlardır;

-Hastane* aşı ve serum imal eden yerler* klinik* senatoryum* dispanser*

eczane* prevantoryum

-Eğitim ve öğretim kurumlarında* çocuk bakım evlerinde* huzur ev¬Ierinde

- Mezarlıkta

- Milli Savunma Bakanlığı* Jandarma Genel Komutanlığı* Sahil Güvenlik Komutanlığınca doğrudan işletilen yerlerde.

ÖZET:

Kamu hukuku bir üst kavram olup çeşitli dallardan oluşmaktadır. Kamu hukukunun dalları: Anayasa Hukuku* Ceza Hukuku* Yargılama Hukuku* Devletler Umumi Hukuk* Vergi Hukuku ve iş Hukukundan ibarettir. Ana¬yasa Hukuk* devletin şeklini* yapısını* organlarının görev ve yetkilerini* vatandaşların temel hak ve ödevlerini düzenleyen hukuk kurallarının tü¬müdür. idare Hukuku* Devlet idaresinin teşkilat ve işleyişini* şahısların idare ile olan ilişkilerini ve kamu hizmetlerinin görülmesini.düzenleyen hukuk kurallarının tümüdür. Ceza Hukuku* suç teşkil eden eylem ve dav¬ranışların nelerden ibaret bulunduğunu* suç işleyenlere ne gibi cezaların verileceğini belirleyen hukuk kurallarından ibarettir. Yargılama Hukuku* hukuk ve ceza davalarının görülmesinde uyulacak yöntemleri belirleyen hukuk kurallarından oluşmaktadır. Devletler Umumi Hukuku* devletlera¬rası ilişkileri düzenleyen hukuk dalıdır. Vergi Hukuku Devlet ile şahıslar arasındaki mali ilişkileri düzenleyen-hukuk Kurallarıdır. iş Hukuku* işçi ile işveren arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarının tümümden meydana gelir.

SÖZLEŞMEDE ŞEKİL

Şekil iradenin belli bir biçimde veya belli vasıtalarla açıklanması demektir.

Kanuni Şekil: Bizzat kanunun öngördüğü şekildir.

İradi Şekil: Kanunun şekle tabi tutmadığı bir sözleşmeyi taraftarın kendi istek ve iradeleriyle şekle bağlı kılmalarıdır. Taraflar bir şekil karar¬laştırmışlarsa bu şekil geçerlilik şekli niteliğine bürünür. İki tarafın karar¬laştırdığı şekle uygun yapılmayan sözleşme tarafları bağlamaz.

Geçerlilik Şekli: Bir sözleşme belirtilen şekilde yapılmadıkça geçerli olarak doğmayacaksa bu şekil geçerlilik şartıdır. Borçlar kanununda kural sözleşmelerin şekilsizce yapılmasıdır.

İspat Şekli: Bir sözleşmenin varlığının ispatı için öngörülen şekildir. İspat şekli borçlar huku¬kunu ilgilendirmez. ispat şekli Medeni Yargılama Hukukunu ilgilendirir. Medeni Yargılama hukukunu düzenleyen Hukuk Usulü Muhakerneleri Kanununa göre bazı işlemlerin yapıldıkları zamanki miktarları veya değerleri belli bir rakamı aştığı takdirde bunların senetle ispatını şart koşmaktadır. 40.000.000*-TL yi aşan sözleşmeler yazılı şekilde-senetle ispat olunmalıdır. Usul Kanununun bu hükmü Borçlar Kanununda yer alan şekil serbestisini sınırlamaktadır.

Sözlü Şekil: Sözlü şekil Borçlar Kanununda yoktur. Medeni Kanunda sadece iki muamelede sözlü şekil vardır. Bunlar; evlenme ve sözlü vasi¬yettir. Bu hukuki muamelelerde irade açıklamasının sözle yapılması gerekir. .

Bizim hukukumuzda aslolan yazılı ve resmi şekildir.

Şekle uymamanın müeyyidesi mutlak butlandır. Şekle uyulmadığı takdirde sözleşme batıldır.

Sözleşmelerde irade ile açıklama arasında bazen uygunsuzluk olabilir.

¬İrade ile açıklama arasındaki uygunsuzluk her iki tarafça kasdi olarak meydana getirilmiş se buna muvazaa*gayrıkasdi olarak meydana getirilmişse buna iradebozukluğu denir.

Muvazaa: Muvazaa bir sözleşmede her iki tarafın iradeleri ile sırasında bilerek ve isteyerek yani kasden yaratılmış olan uygunsuzluktur.

Mutlak muvazaa ve nispi muvazaa olmak üzere ikiye ayrılır. Mutlak muvazaa da taraflar gerçekte hiçbir muamele yapmadığı halde başkalarına karşı sanki bir hukuki muamele yapmış gibi görür isterler. Örneğin; Bir tacirin kredinin yükseltilmesi amacıyla arkadaşına borç senedi vermesi

Sözleşmenin sadece saiklerine ilişkin hata ile ada hesap yanlışlığı esaslı hata değildir.

2. Hile: Bir kimse yalan ve yanıltmalarda bir irade açıklamasında bulunmaya yöneItilir. Yani kişi kasden hataya düşürülür. Örneğin; altın suyuna batırılmış bakır bir bilezik hakiki altın bilezik olarak gösterilerek satılırsa bu hiledir. Hile teşkil eden davranışlar ceza hukukunda dolan¬dırıclık suçunu oluşturur.

3. İkrah (Korkutma): Bir kimsenin kendisine veya yakınlarından birine zarar verileceği tehditi altında iradesini açıklamasıdır.

Hata* hile ve ikrahın söz konusu olduğu hallerde iradesi bozulmuş olan taraf sözleşme ile bağlı değildir. Ancak karşı taraf bağlıdır. Müeyyidesi tek taraflı bağlamazlıktır. Zaman süresi bir yıldır.

1. İradenin belli bir şeklide açıklanmasına ne ad verilir?

A) Şekil B) Beyan C) Dermeyan D) Usul E) Hiçbiri

Yanıt: A'dır.

2.Sözlü şekil hangi kanunda yer almaktadır?

A) Ticaret kanunu* B) Borçlar Kanunu

C) Medeni kanun D) Ceza kanunu

E) İdare mahkemeleri kanunu *

Yanıt: C'dir.

3.Bir kimsenin kendisine ya da yakınlarından birine yönelik tehdit altında istemediği bir sözleşmeyi yapmasının sonucu nedir?

A) yokluk B) Tek taraflı bağlamazlık

C) Hata D) Hile

E) Hiçbiri

Yanıt: B'dir

4.Bir kimsenin tehdit altında bulunarak* gerçek iradesine uygun olmayan bir İrade açıklamasında bulunması durumunda* aşağıdakilerden hangisi söz konusu olur?

A) Hata B) Hile c) İkrah D) Anlaşma E) Muvazaa

Yanıt: C'dir. ikrah* korkutma demektir ki* irade bozukluğu hallerinden biridir.

5.Aşağıdaki mukavelelerden hangisi resmi şekle tabidir?

A) Evlenme akdi

B) Miras mukavelesi

C) Kefalet Sözleşmesi

D) Alacağın temliki

E) Gayrimenkul Satımı

Yanıt: A'dır.

6. Yazılı şekle uymamanın müeyyidesi nedir?

A) Mutlak butlan

B) Nisbi butlan

C) iptal

D) Tek taraflı bağlamazlık

E) Yokluk

Yanıt: A'dır.

7.Sözleşmenin mahiyetinde hata ne tür bir hatadır?

A) Saikte hata

B) Esaslı Hata

C) Mutlak Hata

D) Nisbi Hata

E) Gayede Hata

Yanıt: B'dir.

TAPU SİCİLİ

Tapu Sicili* gayri menkuller üzerinde mevcut ayni hakların durumunu de¬vamlı olarak göstermek üzere* devlet tarafından veya devletin sorumluluğu altın¬da* ayni aleniyet sistemine göre tutulan sicildir. *

Kadastro; gayri menkullerin şekillerinin* sınırlarının* yüzölçümlerinin fenni (teknik) ve geometrik usullerle (yöntemlerle) tespit edilerek planlar içerisinde gös¬terilmesidir.

UNSURLARI: İki ana grupta incelenir:

1. ASLİ SİCİLLER: Bu da üç grupta toplanır.

A) Tapu kütüğü: Özel mülkiyete konu olan gayri menkullerin yazıldığı kü¬tüktür.

B) Yevmiye defteri: Aynı hakların tescil* değiştirme ve terkinine ilişkin ta¬leplerin saat* tarih ve sıra numarası altında yazıldığı defterdir.

C) Tamamlayıcı Belgeler: Kütükteki kayıtları tamamlayan ve onlara daya¬nak teşkil eden evraktır. Bunlar da "Plan" ve "evrak-ı müsbite? den ibarettir.

2-FERİ SİCİLLER: Bunlar asli sicillere yardım eden sicillerdir.

-Mal sahipleri sicili

-Hacizler sicili

- Alacaklılar Sicili

- Tashihler Sicili

- Muhaberat Sicili

TAPU SİCİLİNE* HAKİM OLAN iLKELER:

1) Tescil ilkesi: Ayni haklar* ancak tapu siciline tescil (kaydedilmek) ile do¬ğarlar.

2) Açıklık ilkesi: Tapu sicili* ilgili olan herkese açıktır.

3) İlliyet ilkesi: Tescilin geçerli olması* tescile dayanak teşkil eden hukuki sebebin geçerliliğine bağlıdır.

4) Güven İlkesi: Resmi sicil olmak itibariyla* herkes tapu sicilindeki kayıt¬ların doğruluğuna güvenebilir.

5) Devletin Sorumluluğu ilkesi: Devlet* tapu sicilinin gereği gibi tutulma¬sından doğan bütün zararlardan sorumludur.

TAPU SİCİLİNE YAPILAN İŞLEMLER:

Dört grupta toplanır:

1. Kayıt: Gayri menkulün tapu kütüğüne yazılmasıdır.

2. Tescil: Daha önceden kayıtlı bir gayrimenkul üzerinde yeni bir ayni hak¬

kın yaratılmasına yarayan işlemdir.

3. Şerh: Şahsi hakların* tapuya geçirilmesi işlemidir.

4. Beyan: Gayri menkulleri ilgilendiren bazı hukuki ve fiili ilişkilerin herkes tarafından bilinmesi amacıyla yapılan işlemdir.

1.Aşağıdakilerden hangisi feri siciller arasında yer alır?

A) Yevmiye Defteri

B) Tapu Kütüğü

C) Hacizler sicili

D) Evrak-ı Müsbite

E) Plan

Yarıt: C'dlr. Hacizler

2. Bir ayni hakkı ortadan kaldıran işlem aşağıdakilerden hangisidir?

A) Beyan. B) Tescil C) Şerh D) Kayıt E) terkin

Yanıt: E'dir. Bir ayni hakkı ortadan kaldıran işlem "silme (terkin)"dir.

3.Tapuya şerh edilen bir vefa hakkında* şerhin ortadan kalkması için geç¬mesi gereken süre aşağıdakilerden hangisidir?

A) 1 ay B) 6 ay C) 1 yıl D) 5 yıl E) 10 yıl

Yanıt: E'dir.

4. ?Tescil Talebi olmaksızın* tapu sicil memuru kendiliğinden tescil yapa¬maz" Bu ilkeye verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?

A) Talep B) Kayıt C) Şerh D) Geçerlilik E) Hukukilik

Yanıt: A'dır.

5. "Tescil yapılmadıkça bir ayni hak doğmuş veya başkasına devredilmiş olmayacağı gibi* ortadan kalkmış da olmaz" ifadesi ile tescilin hangi

özelliği belirtilmiştir? ¬

A) Tescilde aleniyet hükmü B) Tescile güven hükmü

C) Tescilin müspet hükmü D) Tescilin menfi hükmü

E) Tescilde illiyet hükmü

Yanıt: D'dir.

Temsil

? Temsil* bir hukuki işlemin bir kimsenin adına ve hesabına bir başkası tarafından yapılmasıdır. Temsil ilişkisinde daima üç kişi vardır; Temsilci* temsil olunan ve üçüncü kişi. Temsil türlerini sıralayabilmek* bunları birbirleriyle karşılaştırabilmek* farklılıklarını ayırt edebilmek ve bunlara örnekler türetebilmek

? Temsilin dolaylı temsil-dorudan doğruya temsil ve yetkili temsil-yetkisiz temsil türleri vardır. Dolaylı temsilde* kendisine yetki verilmiş olan temsilci hukuki işlemi yaparken bunu başkasının adına ve hesabına yapmakta olduğunu karşısındaki üçüncü kişiye söylemez. Bu tür temsilde temsilci hukuki işlemi başkası hesabına kendi adına yaptığı içindir ki* bu işlemden doğan hak ve borçlar da kendisine ait olur.

? Doğrudan doğruya temsilde ise* kendisine yetki verilmiş olan temsilcinin yapmış olduğu hukuki işlemin hüküm ve sonuçları işlemin yapıldığı andan itibaren doğrudan doğruya temsil olunana ait olur. Doğrudan doğruya temsilin söz konusu olabilmesi için* temsilcinin temsil yetkisine sahip olması ve temsil olunan adına ve hesabına hareket etmesi gerekir. Temsil yetkisi* ya doğrudan doğruya kanundan veya temsil olunanın iradesinden doğabilir. Temsil yetkisi temsil olunan tarafından şekle tâbi olmadan tek taraşı bir irade açıklaması ile verilebilir. Temsil yetkisi özel ve genel yetki niteliğinde olabilir.

? Yetkisiz temsil* bir kimsenin gerekli olan yetkiye sahip olmaksızın bir başkasının adına ve hesabına hukuki işlemler yapması demektir. Bu işlemlerden doğan hak ve borçlar temsil olunanı bağlamaz* yani temsil olunana ait olmaz* temsil olunana ait olabilmesi için onun tarafından onaylanması gerekir.

TEMSİL-2

Bir hukuki muamelenin bir kimsenin nam ve hesabına bir başkası tarafından yapılmasıdır. Temsil ilişkisinde üç taraf vardır. Bunlar;

1. Temsil Olunan

2. Mümessil (Temsilci)

3. Üçüncü Şahıs

Örneğin; Samsun'dan Ankara'ya tayini çıkan bir banka memuru* Ankara'daki arkadaşına kendisine ev tutması için temsil yetkisi verir ve Ankara'daki arkadaşı da onun nam ve hesabına bir ev kiralarsa buradaki temsil ilişkisinde kira sözleşmesini yapan Ankara?daki arkadaş mümessil ve ev sahibi 3. şahıs* Samsun'daki memurda temsil olunandır.

TEMSİLİN TÜRLERİ

1. Vasıtalı Temsil:

2. Vasıtasız Temsil:

1. Temsil Yetkisinin Bulunması: Mümessilin temsil yetkisi kanundan ya da temsil olunanın iradesinden doğmuş olabilir. Velayet altındaki küçükler ile kısıtlıları temsil eden kimsenin veli ya da vasinin temsil yetkileri doğrudan doğruya kanundan doğmaktadır. Bu nedenle veli ve vasiye kanuni mümessiller denir. Temsil yetkisi hukuki muameleden de doğabilir. Bu durumda vekalet sözleşmesi vardır.

2. Temsil Olunanın Namına Hareket Etme: Mümessilin temsil olunanın namına hareket etmesi gerekir. Mümessil hukuki muameleyi yaparken kendisinin mümessil sıfatıyla hareket etmekte olduğunu karşı¬sındaki 3. şahsa bildirecektir. Eğer bunu yapmazsa vasıtalı temsil söz konusu olur. Fakat bazı durumlarda başkasının namına hareket ettiğini bildirmese bile yine de vasıtasız temsil söz konusu olur. Eğer kendisiyle işlem yapılan 3. şahıs mümessilin vasıtasız temsilci olduğunu hal ve durumdan anlayabiliyorsa ya da hukuki muamelenin mümessil veya temsil olunandan biri ile yapılması 3. şahıs için önemli değilse vasıtasız temsil söz konusudur.

Yetkili Temsil: Mümessil başkasının nam ve hesabına hukuki muameleler yapabilme yetkisine sahip bulunuyorsa yetkili temsil söz konusu olur.

Yetkisiz Temsil: Mümessilin yetkisi yoksa yetkisiz temsil söz konusu olur.

Temsil yetkisi kanundan ya da temsil olunanın iradesinden doğar. Kanundan doğan temsil yetkisine kanuni temsil ve iradeden doğan temsil yetkisine ise iradi temsil adı verilir.

iradi temsil temsil olunanın iradesinden doğar. Temsil yetkisi verme tek taraflı bir hukuki muameledir* Mümessilin bu yetkiyi kabul ettiğini bildirmesine ve kendisine yetki verildiğinden haberdar olmasına ihtiyaç yoktur. Bu husus temsili vekaletten ayıran en önemli özelliktir.

1. Bir hukuki muamelenin başkası adına yapılmasına ne denir?

A) Temsil

B) Mümessil

C) işlem

D) Yetki

E) Selahiyet

Yanıt: A'dır.

2. "Temsil? hangi kanunda düzenlenmiştir.

A) Borçlar

B) Medeni

C) Ticaret

D) Ceza

E) Danıştay kanunu

Yanıt: A'dır.

3.Bir kimsenin gerekli yetkiye sahip olmaksızın bir başkasının nam ve he¬sabına hukuki muamele yapmasına ne ad verilir?

A) İradi temsil

B) Kanuni temsil

C) Yetkisiz temsil

D) Yetkili temsil

E) Vasıtasız temsil

Yanıt: C'dir.

4.Aşağıdakilerden hangisi* temsil yetkisini sona erdirmez?

A) Müessilin istifa etmesi

B) Temsil olunanın ikametgahının değişmesi

C) Mümessilin yetkisinin sona ermesi

D) Belli bir iş için verilen temsil yetiksinde* o işlemin yapılması

E) Belli bir süre için verilmiş 1emsil yetkisinde* sürenin sona ermesi.

Yanıt: B'dir.

5. Temsil olunan* mümessile vermiş olduğu temsil yetkisini ne zaman sı¬nırlayabilir?

A) Temsil verilmeden önce

B) Temsil verilince

C) Temsil verildikten sonra* herhangi bir zamanda

D) Temsil verildikten sonra 10 gün içinde

E) Hiçbiri

Yanıt: C'dir.

6.Aşağıdakilerden hangisinde mümessilin özel bir yetkiye sahip olması gerekir?

A) Kambiyo taahhüdünde bulunmada

B) Gayrimenkulü kiraya vermede

C) Ödünç para vermede

D) Kefil olmada

E) Menkul mal satımında .

Yanıt: A'dır.

Yargı

Genel Olarak yargı kavramının ne anlama geldiğini kavrayabilmek* yargı türlerini saptayabilmek Yargı yetkisi* Anayasamızdaki "yasama" ve "yürütme" yetkilerinin yanında yer alan üçüncü yetkidir. Yargı yetkisi* Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır. Maddi anlamda yargı demek* hukuk kurallarının bağımsız mahkemeler tarafından belli bir olaya uygulanması faaliyeti demektir. Ülkemizdeki yargı türlerini* "Anayasa yargısı"* "İdari yargı"* "Askeri yargı" ve "Adli yargı" (Adalet yargısı) biçiminde bir ayırıma tabi tutarız. Anayasa yargısı kavramının tanımını verebilmek* Anayasa Mahkemesi?nin kuruluşunu* görevlerini belirleyebilmek ve Anayasaya uygunluğun denetim yollarını saptayabilmek Anayasa yargısı* Anayasa Mahkemesinin bu sıfatla baktığı işler ile Yüce Divan sıfatıyla gördüğü işlerdeki faaliyetleri kapsayan yargı türü veya koludur. Anayasa Mahkemesi* kanunların* kanun hükmünde kararnamelerin ve

Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün esas ve şekil bakımından* Anayasa değişikliklerinin sadece şekil bakımından Anayasaya uygunluğunu denetlediği gibi* Cumhurbaşkanını* Bakanlar Kurulu üyeleri ile yüksek yargı organlarının başkan ve üyelerini görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla yargılayan bir yüksek yargı organıdır. İdari yargı kavramının tanımını verebilmek* idari yargı yerlerinin hangileri olduğunu ve bunların görevlerini saptayabilmek İdari yargı ise* idari makamların idare hukuku alanındaki faaliyetleri dolayısıyla ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümlenmesini konu alan bir yargı türü veya koludur. İdari yargıyı* "Genel İdari Yargı" ve "Askeri İdari Yargı" olmak üzere ikiye ayırırız Genel İdari Yargı alanında* idare mahkemeleri* vergi mahkemeleri ve bölge idare mahkemelerinin yanında bir yüksek idare mahkemesi olan Danıştay yer alır. Danıştay* idari mahkemelerce verilen ve kanunun başka bir idari yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme yeridir. Kanunla gösterilen belli davalara da ilk ve son derece mahkemesi olarak bakar. Askeri yargı kavramını tanımlayabilmek* askeri yargı türlerini belirleyebilmek ve bunların görevlerini saptayabilmek Askeri yargı* askeri mahkemelerin askeri ceza hukuku alanındaki yargısal faaliyetleri ile asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin bulunan idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların çözümlenmesindeki yargısal faaliyetler olarak tanımlanabilir. Askeri yargı* askeri mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından yürütülür. Askeri yargının* "Askeri ceza yargısı" ve "askeri idari yargı" olmak üzere iki türü vardır. Askeri ceza yargısı* askeri mahkemelerin askeri ceza hukuku alanındaki yargısal faaliyetleridir. İlk derece (hüküm) mahkemeleri olan askeri mahkemeler ve disiplin mahkemelerinin yanında kontrol mahkemesi olarak Askeri Yargıtay* askeri mahkemelerden verilen karar ve hükümlerin temyiz yoluyla son inceleme yeri olduğu kadar* belli davalara ilk ve son derece mahkemesi olarak da bakan bir yargı organıdır.

Askeri idari yargıda yargısal faaliyetleri yürüten yargı yeri* Askeri Yüksek İdare Mahkemesidir. Adli yargı kavramının tanımını verebilmek* adli yargı türlerini belirleyebilmek ve bunların görevlerini saptayabilmek Adli yargı* diğer yargı türleri dışında kalan yargısal faaliyetleri* yani adliye mahkemeleri tarafından yürütülmekte olan yargısal faaliyetleri kapsayan yargı türüdür. Adli yargının "ceza yargısı" ve "medeni yargı" olmak üzere iki türü vardır. Ceza yargısı* ceza mahkemelerinin ceza hukuku alanındaki yargısal faaliyetlerini; medeni yargı ise* hukuk mahkemelerinin özel hukuk alanındaki yargısal faaliyetlerini kapsar. Ceza yargısındaki ilk derece (hüküm) mahkemeleri* sulh ceza* asliye ceza ve ağır ceza mahkemeleri; medeni yargıdaki ilk derece (hüküm) mahkemeleri ise* sulh hukuk ve asliye hukuk (ve asliye ticaret) mahkemeleridir. Adli yargıda yüksek mahkeme Yargıtaydır. Yargıtay* adliye mahkemeleri tarafından verilen ve kanunun başka bir adli yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme mercii olduğu kadar* belli davalara ilk ve son derece mahkemesi olarak bakan bir yargı organıdır.

ZİLYETLİK

Zilyetlik* bir kimsenin bir şeyi elinin altında bulundurması" demektir. Medeni kanun zilyetliği* bir şey üzerinde fiilen tasarruf sahibi olma" şeklinde tanımlanmaktadır. O halde zilyetlik* "bir şey üzerinde fiili hakimiyet" veya bir eşyayı fiili hakimiyet ve kudret alanı içinde bulundurma" biçiminde tanımlana¬bilir.

UNSURLARI: Bir eşya üzerinde zilyetliğin söz konusu olabilmesi için ilk olarak "fiili hakimiyet" ve ikinci olarak "zilyetlik iradesi"nin bulunması gerekir.

TÜRLERİ:

1. Asli ZiIyetlik - Feri ZlIyetlik: Malik sıfatıyla hareket eden kimsenin zil¬yetliği "asıl"* buna karşılık bir şeyi sınırlı ayni veya şahsi bir hakka dayanarak fiili hakimiyeti altında bulunduran kimsenin zilyetliği ise "fer"i zilyetliktir.

2. Vasıtasız zilyetIik - Vasıtalı zilyedlik: Vasıtasız zilyedlik* fiili hakimiye¬ti doğrudan doğruya icra eden kimsenin zilyetliğidir* Vasıtalı zilyedlik ise* eşya üze¬rinde bir başkası vasıtasıyla fiili hakimiyet sahibi olan kimsenin zilyedliğidir.

3. Tek zilyedlik - Birlikte zilyedIik: tek zilyedlik; bir eşya üzerinde bir tek şahsın yanız başına zilyed olması demektir. Birlikte zilyedlik ise bir eşya üzerinde fiili hakimiyeti aynı hukuki sıfatla ve aynı zamanda beraberce kullanan birden faz¬la kimselerin zilyedliğidir*

4. Eşya ZiIyedliği - Hak ZiIyedliği: Eşya zilyedliği* maddi bir mal üzerin¬ deki fiili hakimiyettir. Hak zilyedliği ise* ayni haklarda söz konusu-olan zilyedliktir.

5. ZiIyed Yardımcılığı: Bir eşya üzerinde fiili hakimiyeti başkasının adına menfaatine kullanan kimsenin durumudur.

ZİLYEDLİĞİN KAZANILMASI: iki şekilde kazanılır.

1. Aslen Kazanma: Bir eşyanın zilyedliğinin bir başkasına naklen ve devren değil* doğrudan doğruya kazanan şahsın tek taraflı bir fiili ile elde edilme¬si demektir. .

2. Devren Kazanma: Bir eşya üzerinde mevcut bulunan zilyedliğin zilyedin isteği ile bir başkasına geçmesi* nakledilmesi demektir. Buna "Zliyedliğin devri" veya "zilyedliğin nakli" denir. iki türde olur. Biri teslimle kazanma* diğeri Teslim¬siz Kazanmadır.

Teslimle kazanma* eşyanın teslimi ile olur. Teslimsiz kazanma ise Kısa El¬den Teslim* Hükmen Teslim* Zilyedliğin Havalesi* Emtiayı Temsil Eden Senetlerin Devri ve Miras yolu :!e olabilir.

ZİLYEDLİĞİN KAYBEDİLMESİ: Zilyedliğin kaybedilmesi demek* eşya üzerinde fiili hakimiyet icra etme imkanının devamlı olarak ortadan kalkmış olması demektir ki* bu da zilyedin iradesiyle veya iradesi dışında olur.

ZİLYEDLİĞİN KORUNMASI: Üç yol vardır:

1. Savuma Hakkı: Zilyed* bütün gasp ve tecavüz fiillerini kuvvet kullan¬makta defetmek hakkına sahiptir.

2. ZiIyedlik Davaları: Medeni kanunumuz zilyedliğin tecavüz ve gasp fi¬illerine karşı dava yoluyla da korumaktadır ki* bu davalara "zilyedIik davaları" de¬nir. Biri "yeddin iadesi davası"* diğeri "tecavüzün meni davası" olmak üzere başlıca iki türdedir.

3. Zilyedliğin İdari yoldan Korunması: Bir gayri menkule zilyed bulunan kimse* bu gayri menkule tecavüzde bulunulduğu taktirde* gayrimenkulun bulundu¬ğu yerin kaymakam veya valisine müracaatla tecavüzün men'ini (önlenmesini) ta¬lep edebilir.

SORUMLULUK: iyi niyetli zilyed* eşyada gerçekleşen zarardan dolayı so¬rumlu olmaz. Kötü niyetli zilyet* eşyada meydana gelen hasarı ödemekle mükel¬lettir.

1.Aşağıdakilerden hangisi emtıayı temsil eden senetlerden biri değildir?

A) Konşimento

B) Taşıma Senedi

C) irad Senedi

D) Rehin Senedi

E) Makbuz Senedi

Yanıt: C'dlr.

2.Eşya üzerinde bır başkası vasıtasıyla fiili hakimiyet sahibi olan kimsenin zilyedIik türü nedir? '

A) Feri B) Vasıtalı C) Hak D) Eşya E) Hiçbiri

Yanıt: 'B'dır.

3.Bir kimse sizin saatinizi çalarsa saatiniz üzerindeki hakimiyetinin huku¬ki niteliği nedir?

A) Malik B) Zilyed C) Hak sahibi

D) Zilyet yardımcısı E) Aynı hak sahibi

Yanıt: B'dlr.

4.Aşağıdakilerden hangisi zilyedliğin teslimsiz kazanılma yollarından de¬ğildir?

A) Hükmen teslim B) Miras C) Havale

D) Kısa Elden Teslim E) Hiçbiri

Yanıt: E'dir.

5.Maddi mallar üzerindeki zilyedlik nedir?

A) Hak zilyedliği B) Eşya zilyedliği C) Zilyed yardımcılığı

D) Vedia E) Sükna

Yanıt: B'dir.

6.Üç arkadaşın birlikte ev kiralamaları halinde* her biri ev üzerinde ne tür zilyed olur?

A) Asli Zilyed B) Müşterek Zilyed C) Vasıtalı Zilyed

D) Hak Zilyedi E) iştirak Halinde Zilyed

Yanıt: B'dir.

Özet Zilyetlik* bir şey üzerinde fiili hakimiyet veya bir eşyayı fiili hakimiyet alanı içinde bulundurmaktır. Bir eşyayı fiili hakimiyet ve kudret alanı içinde bu¬lunduran kimseye "zilyet" denir. Bir eşya üzerinde zilyetliğin söz konusu olabilmesi için iki unsura gerek vardır: Fiili hakimiyet ve zilyetlik iradesi.

Bir eşya üzerinde malik sıfatıyla hareket eden kimsenin zilyetliğine "asli zilyetlik"* bir eşyayı sınırlı ayni veya şahsi bir hakka dayanarak fiili hakimiyeti altında bulunduran kimsenin zilyetliğine ise "fer'i zilyetlik" de denir. Bir eşya üzerinde bir şahsın tek başına zilyet olması halinde 'tek zilyetlik"* birden fazla kimsenin hep beraber zilyet olması halinde birlikte zilyetlik" söz konusu olur. Birlikte zilyetlik de "müşterek zilyetlik" ve "iştirak halinde zilyetlik" olmak üzere ikiye ayrılır. Zilyetlik biri aslen* diğeri devren olmak üzere iki yoldan kazanılabilir.

Kişiliğin Korunması ve Tüzel Kişilik

Kişilik hakkı kavramının ne anlama geldiğini ortaya koyabilmek

? Kişilik hakları, bir kişinin maddi, manevi ve iktisadi bütünlüğü ve varlıkları üzerindeki mutlak haklardı r.O halde bir kimse, kişiliğine dahil olan unsurlara örneğin sağlığına, vücut tamlığına, şeref ve haysiyetine, sırlarına, ismine, resmine ve özgürlüklerine karşı hukuka aykırı saldırılarda bulunmaktan kaçınılmasını herkesten ister.Kişilik hakları kişiye bağlı hak olduklarından, başkalarına devredilemedikleri gibi, mirasçılara da geçmezler. Kişilik haklarının konusunu tespit edebilmek

? Kişilik hakları, bir kişinin "maddi", "manevi" ve "iktisadi" bütünlüğü üzerindeki mutlak haklarıdır. Kişilik haklarının konusunu üç noktada toplayabiliriz; "maddi bütünlük üzerindeki haklar", "manevi bütünlük üzerindeki haklar" ve "iktisadi bütünlük üzerindeki haklar". Hukuk düzenince kişiliğin içe karşı nasıl korunduğunu saptayabilmek

? Hukuk düzeni kişiliğin korunması için gerekli önlemleri almıştır.Kişilik içe ve dışa karşı olmak üzere iki türlü korunmaktadır. Kişiliğin içe karşı korunması demek, bir kişinin kişilik haklarının bizzat kendisine karşı korunması demektir.Bu da, kimsenin kısmen bile olsa hak ve fiil ehliyetlerinden vazgeçmesinin ve özgürlüklerini hukuka veya ahlâka aykırı biçimde kısıtlamasının önlenmesi şeklinde olmaktadır. Hukuk düzenince kişiliğin dışa karşı nasıl korunduğunu ve bunun için hangi hukuki yollara başvurulabildiğini saptayabilmek

? Kişiliğin dışa karşı korunması ise, kişilik haklarına başkaları tarafından yapılacak hukuka aykırı saldırılara karşı bir kimsenin çeşitli dâvalarla korunmasıdır.Bu dâvalar; tespit, saldırıya son verilmesi, önlemeve tazminat dâvalarıdır.Tazminat dâvaları da maddi ve manevi tazminat dâvaları olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Tüzel kişilik kavramından ne anlamamız gerektiğini kavrayabilmek Hukuk düzeni, gerçek kişilerin yanında bir kişi türü olarak tüzel kişilere da yer vermiştir. Bazı hizmetlerin gerçek kişiler tarafından yürütülmesine imkan bulunamamış olması, tüzel kişilerin kabul edilmesi zorunluluğunu doğurmuştur. Tüzel kişilik, belli bir amacı gerçekleştirmek üzere bağımsız bir varlık halinde örgütlenmiş olup haklara ve borçlara sahip olma iktidarı hukuk düzenince tanınmış bulunan kişi ve mal topluluklarıdır. Tüzel kişilik türlerini belirleyebilmek

? Tüzel kişiler bünyeleri itibariyle "kişi topluluğu" ve "mal topluluğu" biçiminde olabilir. Tabi oldukları hukuka göre tüzel kişileri biri "özel hukuk tüzel kişileri", diğeri "kamu hukuku tüzel kişileri" olmak üzere ikiye ayırırız. Tüzel kişiliğin başlangıcını belirleyebilmek

? Tüzel kişilerin insanlar gibi fizyolojik varlığı olmadığından onların kişiliğinin başlangıç anını doğum gibi biyolojik bir olaya bağlamaya olanak yoktur. O halde, bu anın hukuk düzenince belirlenmesi bir zorunluluktur. Tüzel kişilerin hangi anda kişilik kazandıklarını tespit eden sistemler, "serbest kuruluş sistemi", "izin sistemi" ve "tescil sistemi" olmak üzere üçe ayrılır. Türk hukukunda bu sistemlerden birinin benimsemesi yoluna gidilmeyerek her üç sisteme de yer verilmiştir. Tüzel kişilerin sahip olduğu ehliyetleri kavrayabilmek

? Tüzel kişilerin da hak ve fiil ehliyetleri vardır. Tüzel kişilerin de hak ehliyeti olmasına karşın; cins, yaş, hısımlık gibi yaradılış icabı sadece insanlara özgü medeni haklar pek tabii tüzel kişiler hakkında söz konusu olmaz. Aynı şekilde, fiil ehliyetinin koşulları, ayırt etme gücüne sahip olmak, ergin olmak ve kısıtlı olmamak, tüzel kişiler için geçerli değildir. Tüzel kişilerin hangi hallerde sona ereceğini ortaya koyabilmek

? Tüzel kişilerin sona ermesi, biri "infisah (dağılma)", diğeri "fesih (dağıtılma)" olmak üzere başlıca iki yoldan gerçekleşir.

Borç İlişkisi, Sorumluluk, Borcun Kaynakları

Borç sözcüğünün hangi anlamda kullanıldığını kavrayabilmek

? Borç deyiminin çeşitli anlamları vardır. Dar anlamda borç bir taraftan sadece para borcunu, diğer taraftan iki kişiden birinin diğerine karşı yerine getirmekle yükümlü olduğu bir davranışı ifade eder. Geniş anlamda borç deyimi ise, alacaklı ve borçlu diye isimlendirilen iki taraf arasında mevcut bulunan hukuki bir bağı ifade eder ki, buna "borç ilişkisi" denir. Borç ilişkisinin tanımını verebilmek ve unsurlarını ortaya koyabilmek

? Borç ilişkisi, iki taraf arasında mevcut olan ve bunlardan birini (borçlu) diğerine (alacaklı) karşı belli bir davranış biçiminde (edim) bulunmakla yükümlü kılan hukuki bir bağdır. Borç ilişkisinin üç unsuru vardır: Alacaklı, borçlu ve edim. Alacaklı ve borçlu, borç ilişkisinin taraflarıdır. Edim, aralarındaki borç ilişkisi dolayısıyla alacaklının borçludan isteyebileceği, borçlunun da yerine getirmekle yükümlü bulunduğu bir davranış biçimidir. Edimin konusu; vermek,yapmak veya yapmamak olabilir. Edimin konusunun hukuka, ahlaka ve adaba aykırı olmaması ve imkansız bulunmaması gerekir. Borç ilişkisinde, borçlunun alacaklıya karşı yükümlülüğünü ve bu yükümlülüğün türlerini saptayabilmek

? Edimler, müspet edim-menfi edim; kişisel edim maddi edim; ani edim-sürekli edim ve nihayet bölünebilen edim bölünmez edim gibi ayırımlara uğrarlar. Sorumluluk, borçlunun edimini yerine getirmemesi halinde alacaklının borçlunun malvarlığına el koyabilme imkanı demektir. Sorumluluğun, kişi ile sorumluluk ve mal ile sorumluluk türleri vardır. Mal ile sorumluluk da sınırsız sorumluluk ve sınırlı sorumluluk biçiminde ikiye ayrılır. Sınırlı sorumluluk, belli mallarla veya belli miktarlarla sınırlandırılmış olabilir. Borç ilişkisinin doğmasına neden olan olguları belirleyebilmek, tanımını verebilmek, şartlarını tespit edebilmek ve örnekler türetebilmek ? Borcun kaynakları deyimi, taraflar arasında bir borç ilişkisini doğuran olguları ifade eder. Bir borç ilişkisinin doğmasına sebep olan olgular başlıca üç tanedir: "hukuki işlemler", "haksız fiiller" ve "sebepsiz zenginleşme". Sözleşmenin tanımını verebilmek ve sözleşmenin meydana gelebilmesi için hangi unsurları kapsaması gerektiğini kavrayabilmek

? Sözleşme, iki tarafın bir hukuki sonucu elde etmek üzere iradelerini karşılıklı ve birbirine uygun surette açıklamaları demektir. Bir sözleşmenin meydana gelebilmesi için iki irade açıklamasına ihtiyaç vardır. Bunlardan zaman bakımından önce yapılanına icap, sonra yapılan ve icaba olumlu bir cevap niteliğinde olanına ise, kabul denir. İcapta bulunan taraf (icapçı) kural olarak bu icabı ile bağlıdır. Fakat icapçı, kanunda belirlenen hallerde icabından dönebilir. Aynı şekilde, kabulcü de kabulü ile bağlı olmakla beraber, kanunda belirlenen hallerde bundan cayabilir. Kabul beyanı açık olabileceği gibi, örtülü de olabilir. Haksız fiilin tanımını verebilmek, taraflarını tespit edebilmek ve hükümlerinin neler olduğunu ortaya koyabilmek

? Haksız fiiller, hukuk düzeninin uygun bulmadığı zarar verici fiillerdir. Haksız fiil işlenince, fiili işleyen (fail) ile zarara uğrayan (mağdur) arasında bir borç ilişkisi doğar ve fail mağdurun uğramış olduğu zararı tazmin etme borcu altına girer. Sebepsiz zenginleşmenin tanımını verebilmek, şartlarını tespit edebilmek ve örnekler türetebilmek ? Sebepsiz zenginleşme ise, bir kimsenin malvarlığının haklı bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin malvarlığı aleyhine çoğalması demektir. Sebepsiz zenginleşme sonucunda, zenginleşen ile fakirleşen arasında bir borç ilişkisi doğar ve zenginleşen taraf zenginleştiği miktarı fakirleşen tarafa geri verme borcu altına girmiş olur.

Sözleşmelerde Şekil ve Uygunsuzluk

Şekil, iradenin belli bir biçimde veya belli araçlar ile açıklanması demektir. şekil, kaynaklarına göre kanuni şekil ve iradi şekil, amaçlarına göre ise, geçerlilik şekli ve ispat şekli olmak üzere çeşitli türlere ayrılmaktadır. Kanuni şekil, bizzat kanun tarafından öngörülen şekildir. İradi şekil ise, kanunun şekle tabi tutmadığı bir sözleşmeyi tarafların kendi istekleri ile şekle tabi tutmalarıdır. Geçerlilik şekli, bir sözleşmenin geçerli olarak meydana gelebilmesi için uyulması gereken şekildir. İspat şekli ise, bir sözleşmenin varlığını ispat etmek üzere öngörülmüş olan şekildir. Geçerlilik şekli olarak, sözlü, yazılı ve resmi şekil türleri vardır. Yazılı şekil, tarafların el yazısı, daktilo veya diğer bir araç ile bir senet düzenleyerek altını imzalamalarıdır. Resmi şekil ise, hukuki işlemin yetkili resmi bir makam önünde yapılmasını ifade eder ki, bizim hukukumuzda resmi makam, noterler ile tapu memurlarıdır. Bir hukuki işlem şekle uyulmadan yapılırsa geçerli olmaz. İrade ile irade açıklaması arasında uygunsuzluk ya bilerek ve istenerek yaratılır-ki buna muvazaa denir- veya istenmeyerek gelebilir ki buna da irade bozukluğu adı verilir-. Muvazaanın mutlak muvazaa ve nisbi muvazaa olmak üzere iki türü vardır. İrade bozukluğunu doğuran durumlar ise; hata, hile ve ikrah (korkutma) olmak üzere üç tanedir. İradesi hata, hile veya tehdit yoluyla bozulan taraf, yaptığı sözleşme ile bağlı olmadığını bir yıl içinde karşı tarafa bildirebilir; bildirmez ise sözleşme geçerli hale gelir.

Temsil

? Temsil, bir hukuki işlemin bir kimsenin adına ve hesabına bir başkası tarafından yapılmasıdır. Temsil ilişkisinde daima üç kişi vardır; Temsilci, temsil olunan ve üçüncü kişi. Temsil türlerini sıralayabilmek, bunları birbirleriyle karşılaştırabilmek, farklılıklarını ayırt edebilmek ve bunlara örnekler türetebilmek

? Temsilin dolaylı temsil-dorudan doğruya temsil ve yetkili temsil-yetkisiz temsil türleri vardır. Dolaylı temsilde, kendisine yetki verilmiş olan temsilci hukuki işlemi yaparken bunu başkasının adına ve hesabına yapmakta olduğunu karşısındaki üçüncü kişiye söylemez. Bu tür temsilde temsilci hukuki işlemi başkası hesabına kendi adına yaptığı içindir ki, bu işlemden doğan hak ve borçlar da kendisine ait olur.

? Doğrudan doğruya temsilde ise, kendisine yetki verilmiş olan temsilcinin yapmış olduğu hukuki işlemin hüküm ve sonuçları işlemin yapıldığı andan itibaren doğrudan doğruya temsil olunana ait olur. Doğrudan doğruya temsilin söz konusu olabilmesi için, temsilcinin temsil yetkisine sahip olması ve temsil olunan adına ve hesabına hareket etmesi gerekir. Temsil yetkisi, ya doğrudan doğruya kanundan veya temsil olunanın iradesinden doğabilir. Temsil yetkisi temsil olunan tarafından şekle tâbi olmadan tek taraşı bir irade açıklaması ile verilebilir. Temsil yetkisi özel ve genel yetki niteliğinde olabilir.

? Yetkisiz temsil, bir kimsenin gerekli olan yetkiye sahip olmaksızın bir başkasının adına ve hesabına hukuki işlemler yapması demektir. Bu işlemlerden doğan hak ve borçlar temsil olunanı bağlamaz, yani temsil olunana ait olmaz, temsil olunana ait olabilmesi için onun tarafından onaylanması gerekir.

Borcun İfası, İfa Edilmemesi ve Sona Ermesi

İfa kavramını tanımlamak; borcun türlerine göre ifa edilmesi gereken yeri belirlemek

? İfa, borç ilişkisinin konusu olan edimin borçlu tarafından alacaklıya karşı yerine getirilmesi ve böylece borcun sona erdirilmesidir. Böylece borçlu borcundan kurtulmakta, alacaklı alacağını almakta ve sonuçta taraflar arasındaki borç ilişkisi de ortadan kalkmaktadır. İfa, her borç ilişkisinin amacıdır. İfanın sonuç doğurabilmesi için, borçlunun üstlenmiş

olduğu edimi belirlenen yer ve zamanda yerine getirmiş olması gerekir. İfa yeri, borcun ifa edilmesi gereken yerdir. İfa yerini taraflar kendi aralarında serbestçe belirleyebilirler. Taraflar ifa yerini kendi aralarında belirlememişlerse, para borcu ödeme zamanında alacaklının yerleşim yerinde (ikametgahında), belli bir şeyin teslimi borcu sözleşme yapılırken o şeyin bulunduğu yerde, diğer borçlar ise borçlunun yerleşim yerinde (ikametgahında) yerine getirilirler.

İfa zamanı, borcun ifa edilmesi gereken andır. Borçlunun edimini yerine getirmekle yükümlü olduğu, alacaklının ise edimin yerine getirilmesini istemeye hakkı olduğu bu ana muacceliyet denir. Kural olarak her borç, doğduğu anda muaccel olur. Borcun ifa edilmemesi kavramını tanımlamak; borcun ifa edilmemesinin sonuçlarını kavramak

? Borcun ifa edilmemesi (ademi ifa), borçlunun üstlenmiş olduğu edimi hiç veya gereği gibi yerine getirmemesi demektir. Borcun ifa edilmemesinin çeşitli sonuçları vardır. Alacaklı, ifa etmeme halinin niteliğine göre çeşitli yollara başvurma olanağına

sahiptir. Borçlunun temerrüdünü kavramak; şartlarını ve sonuçlarını belirlemek Borçlunun temerrüdü (direnimi), borcun ifa edilmemesi hallerinden biridir. Borcun ifa edilmemesi iki biçimde ortaya çıkabilir. Borçlu edimi kendi kusuruyla imkansız hale getirdiği için ifada bulunamaz ki buna kusurlu imkansızlık denir. İkinci olarak, borçlu ifası halen mümkün olmasına karşın muaccel olan borcunu alacaklının ihtarına karşın zamanında yerine getirmemektedir ki, buna da "borçlunun temerrüdü (direnmesi)" denir. Borcun genel olarak sona ermesini saptayabilmek

? Borcun sona ermesi deyimi bir taraftan borç ilişkisinin ortadan kalkmasını, diğer taraftan iki taraf arasında kurulmuş borç ilişkisinden doğmuş olan tek bir borcun sona ermesini ifade etmektedir. Kural olarak asıl borcun sona ermesi halinde, buna

bağlı olan faiz ve cezai şart gibi yan borçlar da sona erer. Borcu sona erdiren sebeplerin başında ifa gelir. Bunun yanında yenileme, birleşme, kusursuz imkansızlık, takas, zamanaşımı ve ibra da borcu sona erdiren sebeplerdir.

Takas kavramını tanımlamak; türlerini, şartlarını ve hükümlerini kavramak

? Takas, bir borcun bir karşı alacağın feda edilmesi suretiyle sona erdirilmesidir. Takasın söz konusu olabilmesi için, borçların karşılıklı, benzer ve muaccel olması ve taraşardan birinin takas açıklamasında bulunması gerekir. Borçların takas yoluyla ortadan kaldırılabilmesi için, karşı tarafın bunu kabul etmesi gerekmemekle beraber, bazı borçların takas edilebilmesi için karşı tarafın da rızası gerekir. Takasın hükümleri kesindir, taraşarın anlaşmasıyla ortadan kaldırılamaz. Zamanaşımı kavramını tanımlamak, şartlarını tespit edebilmek ve hükümlerini belirlemek

? Borcu sona erdiren sebeplerden biri de zamanaşımıdır. Zamanaşımı, kanun tarafından belirlenmiş şartlar altında ve belli süre içinde alacaklının hareketsiz

kalması sonucu alacağın ifasını isteme yetkisinin sona ermesidir. Bir borcun zamanaşımına uğraması için, borcun muaccel olması, kanunun belirlediği sürenin geçmiş olması, zamanaşımının durmamış ve kesilmemiş bulunması gerekir. Kanunlarda çeşitli zamanaşımı süreleri öngörülmüştür. Genel zamanaşımı süresi on yıldır. Zamanaşımına uğramış olan borç ortadan kalkmaz ancak, dava yoluyla isteme yetkisi sona erer; bu borca ek*** borç denir.

Sözleşme Türleri II Vekalet Sözleşmesi, Kefalet Sözleşmesi, Finansal Kiralama Sözleşmesi, Franchise Sözleşmesi, Factoring Sözleşmesi

Vekalet Sözleşmesinin tanımını verebilmek, Vekalet sözleşmesinin taraflarını ve bunların yükümlülüklerini kavrayabilmek, Sözleşmenin sona erme nedenlerini saptayabilmek Vekalet sözleşmesiyle vekil, vekalet verene karşı bir işin idaresini veya bir hizmetin görülmesini üstlenir. Vekalet sözleşmesi ücretli olabileceği gibi ücretsiz de olabilir. Vekil kural olarak üstlendiği işi bizzat yapmak zorundadır, başkasına yaptıramaz. Ancak kanunda belirlenen ayrık durumlarda, o işi başkasına yaptırabilir. Vekalet sözleşmesi, diğer sözleşmeler gibi normal sona erme sebepleriyle ortadan kalkabilir. Ayrıca vekalet sözleşmesine özgü sona erme sebebi olan azil veya istifa sebebiyle de vekalet sözleşmesi sona erebilir. İstifa, vekilin tek taraşı irade açıklaması ile sözleşmeyi sona erdirmesidir. Azil ise, vekalet verenin tek taraşı irade açıklaması ile vekilin görevine son vermesidir. Kefalet Sözleşmesinin tanımını verebilmek, Kefalet sözleşmesinin taraflarını ve bunların yükümlülüklerini kavrayabilmek, Sözleşmenin sona erme nedenlerini saptayabilmek Kefalet, teminat (güvence) amacını güden sözleş melerdendir.

Kefalet sözleşmesiyle kefil borçlunun borcunu ifa etmemesi halinde bundan şahsen sorumlu olmayı alacaklıya taahhüt eder. Kefalet borcu ancak geçerli bir asli borcun mevcudiyeti halinde hüküm ifade ettiğinden "fer?i" borçtur. Kefalet borcu aynı zamanda "tali" bir borçtur; zira önce asıl borçlunun takip edilmesi ve borç asıl borçlu tarafından ödenmezse ondan sonra kefile başvurulması gerekir. Kefalet sözleşmesinin geçerli olarak doğabilmesi için, geçerli bir asli borcun mevcut olması, kefilin ehliyeti, sözleşmenin yazılı olarak yapılması ve kefilin sorumlu olacağı tutarın belirtilmiş bulunması gerekir. Kefil asıl borçlu ile birlikte, borçlunun kusur veya temerrüdünün kanuni sonuçlarından, dava ve takip masraflarından ve faizlerden sorumludur. Finansal kiralama sözleşmesinin tanımını verebilmek, finansal kiralama sözleşmesinin taraflarını ve bunların yükümlülüklerini kavrayabilmek, sözleşmenin sona erme nedenlerini saptayabilmek

Finansal kiralama sözleşmesinin esası, malın mülkiyet hakkı ile ekonomik olarak işe yararlılığının birbirinden ayrılması, malın hukuki sahibi ile ekonomik sahibinin farklı kişiler olmasıdır. Finansal kiralama sözleşmesi kiralayanın, kiracının istemi ve seçimi üzerine üçüncü kişiden satın aldığı veya başka şekilde sağladığı malın zilyetliğini, her türlü faydayı sağlamak üzere ve belli bir süre feshetmemek şartı ile bedeli karşılığında, kiracıya bırakmayı öngördüğü bir sözleşmedir. Finansal kiralama sözleşmesinin esaslı unsurları; finansal kiralama konusu mal, finansal kiralama bedeli, feshedilmezlik süresi ve taraflar arasındaki anlaşmadır. Kiracının temel borcu, kiralama bedelini ödemek, kiralayanın temel borcu ise, sözleşme konusu malı satın alarak veya başka şekilde sağlayarak zilyetli ğini kiracıya bırakmaktır. Finansal kiralama sözleşmesi, süreli ise kendiliğinden sona erebileceği gibi, taraflardan birinin feshi ve sözleşmeden dönmesi gibi nedenlerle sona erer. Franchise sözleşmesinin tanımını verebilmek, franchise sözleşmesinin taraflarını ve bunların yükümlülüklerini kavrayabilmek, Sözleşmenin sona erme nedenlerini saptayabilmek Franchising, bir kimsenin, başkasının ilke ve buyruklarına uyarak ve bir bedel karşılığında onun ürününü ya da hizmetini değerlendirerek pazarlama imtiyazı sağlamasıdır. Franchise verenin borçları, malları franchise alana kullandırma ve franchise alanı desteklemektir. Franchise alanın borçları ise; mal ya da hizmetin sürümünü yapmak ve artırmak, kendisine sunulan maddi olmayan malları kullanmak, işletme pazarlama ilkelerine uymak ve ücret ödemektir. Franchise sözleşmesi, sürenin sona ermesi, olağan fesih, olağanüstü fesih, taraflardan birinin ölümü, işası ve ehliyetini kaybetmesi hallerinde sona erer. Factoring sözleşmesinin tanımını verebilmek, factoring sözleşmesinin taraflarını ve bunların yükümlülüklerini kavrayabilmek, sözleşmenin sona erme nedenlerini saptayabilmek Factoring, müşterinin üçüncü kişilerden olan alacaklarının, factoring şirketi tarafından bedeli peşin ödenerek satın alınmasıdır. Mal ve hizmet satışı yapan bir ticari işletmenin vadeli alacaklarının factor denilen bir mali kuruluş tarafından, alacaklıya başvuru hakkı olmaksızın satın alındığı finansal hizmettir. Verilen tanımdan da anlaşılacağı gibi factoring işleminde üç ilgili taraf bulunmaktadır:Müşterinin alacaklarını, karşılığını peşin olarak ödeyerek devir ve satın alan şirket (factor), alacaklarını factoring şirketine devreden işletme (satıcı) ve müşterinin alacaklı olduğu işletme ya da kişi (borçlu)


ölücanlar_42
Şube Müdürü
03 Mart 2011 15:07

MEDENİ USUL HUKUKU DERS ÖZETİ DEVAMIDIR.

? İlk itirazlar, davanın esasına girilmesini engelleyen ve davanın başında ileri sürüldüğü takdirde dikkate alınabilen usule ilişkin itirazlardır.

? Davalının cevap dilekçesinin davacı tarafa tebliğ edilmesi üzerine davacı bu dilekçeye 10 gün içinde replik layihası verebilir.

? Islah, tarafların yapmış olduğu usul işlemlerini tamamen veya kısmen düzeltmeleri demektir.

Tahkikata tabi olan davalarda tahkikat bitinceye kadar ıslah yapılabilir.

? Tahkikat aşaması davanın en önemli ve en uzun aşamasıdır. Bu aşamada hâkim daha aktiftir.

? Kural olarak taraflar duruşmaya çağrılmadan ve duruşma yapılmadan hüküm verilemez.

? Duruşmalar alenidir; ancak mahkeme, genel ahlak ve kamu güvenliği nedeniyle duruşmanın gizli yapılmasına karar verebilir.

? Duruşmada okunan hüküm sonucuna kısa karar denilir.

? Tasarruf ilkesi; davanın taraflarının yargılamanın başlangıcını, konusunu ve sona ermesini belirleyebilmeleri anlamına gelmektedir.

? Davacının bir talebi olmadan mahkemenin kendiliğinden bir davaya bakması yasaktır.

? Kural olarak, davadan tamamen feragat edilmesi halinde, davalının rızası aranmaksızın uyuşmazlık sona ermektedir.

? Davadan feragat, davacının mahkemeye yapacağı, tek taraflı açık bir irade beyanı ile gerçekleştirilir.

? Feragat; hüküm kesinleşinceye kadar, davanın her aşamasında, yani istinaf veya temyiz aşamalarında dahi yapılabilen bir taraf usul işlemidir.

? Kısmi feragat halinde ise; feragat edilen kısım için dava sona erer.

? Davayı kabul işlemi sadece davalı tarafından yapılabilirken; ikrar, davalı veya davacı tarafından yapılabilir.

? Dava, şarta bağlı olarak kabul edilemez.

? Davanın kabulü halinde davalı, yargılama giderlerini davayı kaybetmiş gibi ödemek zorunda kalır.

? Davayı kabul de davayı feragat gibi kesin hükmün hukuki sonuçlarını doğurur.

? Sulh sözleşmesinin söz konusu olabilmesi için, taraflar arasında mutlaka önceden sözleşme ya da haksız fiil gibi bir hukuki ilişki bulunmalıdır.

? Sulh bir anlamda, tarafların kısmi kabulü ve kısmi feragatiyle oluşur.

? Avukatın müvekkili adına karşı tarafla sulh yapabilmesi için, bu konuda vekâletnamesinde özel bir yetkinin bulunması gerekir.

? Sulh sözleşmesi ve bunun üzerine verilen mahkeme kararı, maddi anlamda kesin hüküm oluşturur.

? Taraflar, mahkeme önünde yapmış oldukları sulh sözleşmesi ile bağlıdırlar. Bu nedenle sulhten dönemezler.

? Taraflarca gönderilen mazeret dilekçesindeki mazeret kabul edilmezse, dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilir.

? Dava dilekçesinin işlemden kaldırılmasından sonra, davanın en geç üç ay içerisinde yenilenmesi gerekir.

? Yenilenmiş olan dava, yeni bir dava olmayıp, eski davanın devamıdır.

? Davanın açılmamış sayılmasına ilişkin karar, kanun yollarına götürülebilir.

? İspat ve delillere ilişkin hükümler esas itibarıyla HUMK? da; ispat yükü bakımından genel hüküm ise, Türk Medeni Kanunu?nda düzenlenmiştir.

? Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür.

? İkrar delil değil, taraf usul işlemidir. Ancak, doktrinde ikrarın delil olduğunu savunanlar da vardır.

? Kabul, davlı tarafın davaya son veren bir taraf usul işlemidir.

? Adli nitelikteki ikrar kural olarak ikrar edeni ve hâkimi bağlayıcı niteliklerdir.

? Vasıflı ikrara gerekçeli inkâr da denilmektedir.

? Tanık beyanları ve bilirkişi raporları takdiri deliller arasında yer alır.

? Yemin; yemin eden tarafı ve mahkemeyi bağlayıcı yönüyle kesin deliller arasında kabul edilmektedir.

? Hukuki işlemler dışında kalan konularda serbest delil sistemi benimsenmiştir.

? Hukuka uygun olarak elde edilmemiş olan deliller hâkim tarafından dikkate alınmaz.

? Senetle ispatı zorunlu olan bir uyuşmazlıkta, hâkim eğer karşı tarafın muvafakatını alırsa bu durumda tanık dinleyebilir.

? Senetle ispat zorunluluğu sadece senetle ispat mecburiyetini değil, aynı zamanda tanıkla ispat yasağını getirmektedir.

? Usul ve füru arasındaki hukuki işlemler miktar ya da değerine bakılmaksızın tanıkla ispatlanabilir.

? Ticari davalarda hâkim davaya ilişkin bir teamül olup olmadığını araştırabilir. Gerekirse sanayi ve ticaret odalarına sorar.

? Hâkim senetle ispat yükü kendisinde olan tarafın senedin kaybolduğu yönündeki iddiasının gerçek olduğuna kanaat getirirse tanık dinler ve bunu takdir eder.

? Borçlu tarafından el yazısı ile yazılmış fakat imzasız olan bir senet ya da mektup, bilgisayar ya da daktilo ile yazılan her borçlunun parafını taşıyan belgeler de yazılı delil başlangıcı sayılır.

? Senet, bir kimsenin kendi aleyhine delil olarak kullanılmak üzere meydana getirmiş olduğu imzalı belge olarak tanımlanabilir.

? Hazırlanması sırasında resmi bir makamın katılımının bulunduğu senetlere resmi senet denir.

? Onaylama biçimindeki noter senetlerinde, senet taraflarca hazırlanır ve onaylanması için notere sunulur.

? Resmi senetler aleyhine sahtelik davası, senet mahkemeye getirilmeden önce de açılabilir.

? İhtiyar heyetleri yazı bilmeyen ve imza atamayan kişilerin senetlerini onaylayarak bu senetlere resmi senet vasfı kazandırmaktadır.

? İspat vasıtası olarak yemin, senet ve tanık bulunmayan veya tanıklığa başvurulamayan yerlerde en son çare olarak uygulanır.

? Bir vakayı ispat yükü kendisine düşen taraf, o vakıayı başka delillerle ispat edemezse, diğer tarafa yemin teklifinde bulunabilir.

? Yemin, bir ispat aracı olduğu için ancak delillerle ispat edilebilen hususlar hakkında teklif olunabilir.

? Yemin edecek taraf on sekiz yaşında küçük ise veya kısıtlı ise yemin, kanuni temsilci tarafından yerine getirilir.

? Hâkim, yemin teklifini yerinde görmezse, bu teklifi bir ara kararı ile reddeder.

? Duruşmada yemin sorusunu ve formülünü hâkim hazırlar ve durumun önemi, yalan yere yemin etmenin hukuki ve cezai sonuçları hakkında yemin edecek tarafın dikkatini çeker.

? Yalan yere yemin etmek, ceza yargılaması bakımından önemli bir suçtur.

? Hâkim, resen yemin teklifini, ispat için gösterilen tüm delilleri inceledikten sonra ve ancak yargılamanın sonunda yapabilir.

? Mahkemeye gelerek tanıklık beyanında bulunmak istemeyen kimse, gerekirse zor kullanılarak getirilir.

? Kural olarak, hâkimin resen tanık dinlemesi mümkün değildir.

? Yakın hısımlık, meslek sırrı sahibi olmak gibi sebeplerle tanıklıktan çekinmek mümkündür.

? 15 yaşından küçük olanlar, akıl hastaları, kamu hizmetinden yasaklı olanlar, tanıklıktan çekinme hakkı bulunanlar ve taraflardan birinin evinde oturan ya da emrinde çalışanlar yeminsiz dinlenirler.

? Taraflar sormak istedikleri soruları hâkime bildirir ve hâkim de kendisine bildirilen soruları tanıklara sorar.

? Bir mahkeme ancak kendi yargı çevresindeki bir tanığı dinleyebilir.

? Hâkimlik mesleğinin getirdiği genel ve hukuki bilgi ile çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişi dinlenemez.

? Çözümü hâkim tarafından bilinmeyen özel ve teknik bilgiyi gerektiren hallerde bilirkişiye başvurulur.

? Hâkim resen bilirkişi incelemesine karar vermişse, bilirkişi giderleri hâkim tarafından belirlenmek üzere taraflardan birine ya da ikisine birlikte yüklenir.

? Bilirkişiler gerçek ya da tüzel kişiler arasından seçilebilir.

? Bilirkişiler, hâkimler hakkındaki sebeplere dayanarak taraflarca reddedilebilir.

? Hâkim bilirkişi raporu ile bağlı olamadığından, ilk bilirkişi raporu ile istenen hususların gereği gibi aydınlanmadığı kanısına varırsa, yeniden bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verebilir.

? Keşif, bir delil elde etme yöntemi ve çekişmeli olguları hâkimin doğrudan algılamasını sağlayan bir aydınlanma yöntemidir.

? Deliller yalnızca kanunda açıkça belirtilenlerden ibaret değildir. Çünkü HUMK genel olarak sınırlayıcı bir delil listesi getirmemiştir.

? Bütün usul hukuku sözleşmelerinde olduğu gibi delil sözleşmelerinde de uyuşmazlığın belirli ve yazılı olması şarttır.

? Delil tespiti ile ileride kaybolacağı veya gösterilmeleri bakımından güçlükler çıkabilecek olan delillerin, zamanı geldiğinde açılmış olan davada veya ileride açılacak davada incelenmesi mümkün olur.

? Kanun yolları, olağan ve olağanüstü kanun yolları şeklinde ikiye ayrılır.

? İstinaf, temyiz ve karar düzeltme olağan kanun yollarındandır.

? Yargılamanın yenilenmesi olağan üstü bir kanun yoludur.

? İstinaf yoluna, ilk derece mahkemelerince verilen nihai kararlara karşı başvurulabilir.

? İstinaf yoluna hem çekişmeli ve hem de çekişmesiz yargıda başvurulabilir.

? İstinaf istemlerinde yetki, Bölge adliye mahkemesinin resen inceleyeceği bir husustur.

? İstinaf yoluna başvurunun süresi, nihai kararın tebliği tarihinden itibaren 15 gündür.

? Tarafların istemi olmadan istinaf incelemesi yapılamaz.

? İstinaf yoluna başvurma, kararın icrasını durdurmaz.

? İlk derece mahkemesinde uyuşmazlık hangi usule tabi olarak çözülmüşse, istinaf aşamasında da aynı usul geçerlidir.

? Dava dosyası dilekçeler aşaması tamamlandıktan sonra Bölge adliye mahkemesinin önüne gelir.

? Ön inceleme aşamasında esasa girmeden, istemin kanuna uygunluk çerçevesinde değerlendirmesi yapılır.

? Bölge adliye mahkemeleri bazı hallerde duruşma yapmadan da karar verebilir.

? İnceleme aşamasından sonra duruşma ve böylece tahkikatın tamamlanması aşamasına geçilir.

? Bölge adliye mahkemesinin verdiği kararın hüküm sonucunda, istem sonuçlarının her biri hakkında verilen hüküm gösterilir.

? İstinaf isteminin reddi kararı onama kararına benzer bir karardır.

? İlk derece mahkemesi kararının kaldırılması ve dosyanın gönderilmesi kararı nitelik bakımından bozma kararına benzemektedir.

? İstinaf yargılaması sonunda dört tür karar verilebilir; İstinaf isteminin reddi kararı, ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılması ve gönderme kararı, davanın kısmen veya tamamen kabulü ya da davanın reddi kararı.

? Birleştirilen davalarda temyiz sınırı her dava için ayrı ayrı belirlenir.

? Temyiz nedenleri kanunda sınırlayıcı bir biçimde sayılmış olup, bunların dışındaki nedenlerle temyize gidilemez.

? Genel temyiz nedeni hüküm mahkemesinin bir hukuk kuralını yanlış uygulamasıdır.

? Mahkemenin görevsizliği, birbirine çelişik kararların verilmiş olması, delillerin hukuka aykırı biçimde reddi, yargı yolunun caiz olmaması, hâkimin davaya bakmakta yasaklı olması veya hükmün gerekçesiz olması gibi haller mutlak temyiz nedenidir.

? Yerel mahkeme bozma kararına uyarsa sadece bozma nedenleri ile sınırlı bir inceleme yapar.

? Hüküm mahkemesinin kararı usul ve kanuna uygun bulunursa Yargıtay? ca onaylanır.

? Bölge adliye mahkemelerinin faaliyete başlamasıyla karar düzeltme yolu yürürlükten kalkacaktır.

? Karar düzeltme yoluna ancak hükmün tarafları sadece bir kez başvurabilirler.

? Temyiz kanun yolunun mahkemesi Yargıtay?dır.

? Kesin hükmün varlığı için öncelikle nihai bir mahkeme kararının bulunması gerekir.

? Kesin hükmün varlığı için ya kanun yoluna başvurma hakkının bulunmaması, ya başvuru süresinin geçmiş olması, ya da kanun yolunda gereli yargı işlemlerinin tamamlanmış olması gerekir.

? Biçimsel anlamda kesin hüküm, bu hükme karşı başvurulabilecek başka bir kanun yolu bulunmadığı anlamına gelir.

? Kararın kesinleşmiş olduğunun, kesinleşme biçimi de belirtilmek suretiyle kararı veren hakimce ilamın üzerine şerh edilmesine kesinleşme şerhi denir.

? Biçimsel anlamda kesinleşmiş kararlara tanınan kanuni gerçeklik niteliğine maddi anlamda kesin hüküm denir.

? Maddi anlamda kesin hüküm ile taraflar arsındaki uyuşmazlıkların bir daha ortaya atılmayacak biçimde çözümlenmesi amaçlanır.

? Müteselsil borçlulukta, alacaklının müteselsil borçlulardan birine karşı açtığı davada verilen hüküm, diğer müteselsil borçlular bakımından kesin hüküm teşkil etmez.

? Dava konusu aynı olan davalar, aynı sebebe dayanılarak aynı taraflar arasında yeniden açılamaz.

? Bir kısmi dava esastan reddedilmişse, talep edilmeyen alacak kısmı için de hüküm söz konusu olur.

? Kesin hükmün kesin delil etkisi, aynı taraflar arasında, aynı konuda ve aynı sebebe dayanan davalarda söz konusu olur.

? Yargılamanın iadesi yolunda, kanun tarafından belirlenmiş ağırlıkta hata ve noksanlıklarla etkilenmiş olan bir kesin hükümle sonuçlanan davanın yeniden görülmesi amaçlanmaktadır.

? Yargılamanın iadesi kavramı yerine hukukta iadei muhakeme, yargılamanın yenilenmesi gibi kavramlarda kullanılmaktadır.

? Hüküm verildikten sonra düzenlenmiş belgelere dayalı olarak yargılamanın iadesi istenemez.

? Yargılamanın iadesine belge ya da senedin elde edilmesinden itibaren üç ay içinde başvurulabilir.

? Hükümden sonra verilen bir mahkeme kararı ile hükme esas alınan belgenin sahte olduğuna karar verilmişse, bu bir yargılamanın iadesi nedenidir.

? Bir yargılamada verdiği ifade hükme esas alınan tanığın, hükümden sonra yalan tanıklıktan dolayı ceza mahkemesinde mahkûm olması sebebiyle yargılamanın iadesine gidilebilir.

? Öğretide, bilirkişi raporunu tercüme eden tercümanın kasdi yanlışının tespiti halinde de yargılamanın iadesine gidilebileceği kabul edilmektedir.

? Hangi işlemlerin hileli sayılacağı konusunda hâkimin takdir yetkisi bulunmaktadır.

? Hâkimin reddi nedenleri olduğu halde, kendini reddetmeyip yargılamaya devam eden hâkim tarafından hüküm verilmiş olması ise yargılamanın iadesi nedeni değildir.

? Yargılamanın iadesini isteme süresi, Avrupa insan hakları mahkemesi kararının kesinleştiği tarihten itibaren bir yıldır.

? Yargılamanın iadesini isteme süreleri, hak düşürücü süreler, olduğundan hâkim tarafından resen dikkate alınır.

? Yargılamanın iadesi davası mutlaka duruşmalı incelenir.

? Tahkimin konusu sadece tarafların iradesine tabi olan uyuşmalıklardır.

? Tahkim sözleşmesi ile taraflar aralarında var olan ya da olabilecek uyuşmazlıkların çözümünü hakeme bırakmak konusunda anlaşmaktadırlar.

? Tahkim sözleşmesi ile taraflar tahkim yoluna başvurmayı kabul etmekte ve devlet mahkemelerine giden yolu kapatmış olmaktadırlar.

? Hakem sözleşmesi, taraflar ile hakemler arasında yapılan bir borçlar hukuku sözleşmesidir.

? Medeni haklarını kullanma ehliyetine sahip herkes, taraflarca hakem tayin edilebilir.

? Uygulamada en çok başvurulan yöntem, tarafların hakemleri seçmelerinden sonra bu iki hakemin bir araya gelerek üçüncü hakemleri seçmeleridir.

? Hakemlerde de dava dilekçesi ile açılır ve tahkime gidilmesi kural olarak mahkemeye başvurulması ile aynı sonuçlara yol açar.

? İhtiyati tedbir veya ihtiyati haciz kararı verme yetkisi mahkemelere aittir; hakemlerin bu konuda yetkisi yoktur.

? Hakem kararları kesinleşmeden icra edilemez.

? Hakem kararlarına karşı Yargıtay?da temyiz yoluna gidilebilir.

? Hakem kararları hakkındaki temyiz sebepleri mahkeme kararları hakkında öngörülen temyiz sebeplerinden çok daha sınırlıdır.

? Hakemler Yargıtay?ın bozma kararına karşı direnme kararı veremezler; bozma kararına uymak zorundadırlar.

? Milletlerarası Tahkim Kanunu, yabancılık unsuru taşıyan ve tahkim yerinin Türkiye olarak belirlendiği veya taraflarca ya da hakemlerce bu kanun hükümlerinin seçildiği uyuşmazlıklarda uygulanır.

? Milletlerarası tahkim ile iç tahkim arasındaki temel farklılık, hakem kararlarının denetlenmesi bakımından ortaya çıkmaktadır.

? Milletlerarası tahkimde iptal davası, hakem kararlarının taraflara bildirildiği tarihten itibaren 30 gün içinde açılabilir.

? İhtiyati tedbirlerin temel amacı, dava konusu ile ilgili bir güvence sağlamaktır.

? İhtiyati tedbirler genel olarak HUMK? da düzenlenmiştir. Ancak, diğer bir çok kanunda da bir takım geçici koruma tedbirlerine yer verilmiştir.

? İhtiyati haciz, ihtiyati tedbirden farklı olarak yalnızca para alacaklarına ilişkin davalarda veya icra takiplerinde söz konusu olabilir.

? Taraflar arasındaki çekişmeli malların yediemine teslimi sadece taşınırlar için uygulanabilecek bir ihtiyati tedbirdir.

? Mahkeme, uyuşmazlık konusu olan şeyin korunması için gerekli her türlü tedbiri alabilir.

? Dava açılmadan önce ihtiyati tedbir, bu tedbirin en az masrafla ve en çabuk nerede yerine getirilmesi mümkün ise o yer mahkemesinden ya da dava için yetkili mahkemeden talep edilebilir.

? İhtiyati tedbir kararı verilebilmesi için, bunu talep eden tarafın ihtiyati tedbir talebine konu olan hakkını tam olarak ispat etmesine gerek yoktur.

? İhtiyati tedbir kararı aleyhine istinaf ya da temyiz yoluna gidilemez; sadece itiraz söz konusu olabilir.

? İhtiyati tedbir dava açılmadan önce talep edilmiş ve bu talep kabul edilmiş ise; kararın verildiği tarihten itibaren 10 için de uyuşmazlıkla ilgili davanın açılması gerekir.

MEDENİ USUL HUKUKU (Ders) Özeti

? Uyuşmazlık; bir hakkın varlığı, kapsamı veya sonuçları hakkında meydana gelen anlaşmazlıktır. Dava ise; bir uyuşmazlığın hali için devlet yargısına müracaat demektir.

? Medeni usul hukuku bir hukuku ilişkinin tarafları arasındaki ilişkilere, ancak bu konuda uyuşmazlık ortaya çıktıktan sonra başvurulan kuralları, ihtiva eden bir hukuki alandır.

? Avrupa insan hakları sözleşmesi (AİHS) insan haklarına ilişkin metinlerin en gelişmiş ve en niteliklisidir.

? Türkiye Cumhuriyeti?nde Devlet yargısı içinde iddia, savunma ve yargılama üçgeni içerisinde meslekten olmayan kişilerin yer alması kural olarak söz konusu değildir.

? Yardımcı adalet personeli; yargılama ve karar verme faaliyetine doğrudan doğruya katılmasa da, yargılama işlerinin yürütülmesinde vazgeçilmez bir unsurdur.

? Anayasa ile sağlanmak istenen mahkemelerin siyasi iktidar karşısında bağımsız olmasıdır.

? Hâkimler; kanunda belirtilenlerden başka resmi ve özel hiçbir görev alamazlar. (AY m. 140,V)

? Hâkimlerin özlük işleri; kuruluş ve yetkileri Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca düzenlenir. (AY m.159)

? HUMK? da yer alan hâkimin davaya bakmasının yasak olduğu durumlar ile hâkimin reddini gerektiren hallere ilişkin hükümlerin konuluş amacı, hâkimin her bir davada tarafsızlığını sağlamaktır.

? Hâkim kendi davasına bakamaz.

? Yasaklılık sebeplerinden birinin varlığı halinde hâkim, davanın taraflarının hepsinin açık ve yazılı muvafakatlarıyla davaya bakmaya devam edebilir.

? Hâkimin davada reddini gerektiren hallerde, hâkimin davaya bakarken tarafsız kalamayacağından duyulan bir şüphe vardır.

? Hâkimin iki taraftan birine karşı bir davası ya da husumeti bulunması durumunda reddi hâkim söz konusudur.

? Hâkimin tarafsızlığından önemli sayılacak şüphelerin bulunması reddi hâkim nedenidir.

? Hâkimin reddi talebi; ret nedenini bilen tarafından en geç ilk duruşmada bildirilmelidir.

? Hâkimin reddi dilekçesi; reddi istenen hâkimin mensup olduğu mahkemeye hitaben yazılır.

? Zamanında yapılmayan, inandırıcı olmayan ve davayı uzatma amaçlı ret talepleri geri çevrilebilir.

? Ret istemini inceleyecek olan merci duruşma yapıp yapmamakta serbesttir.

? Hâkimin kendisini reddetmesi, taraflardan birisinin hâkimi reddetmesinde olduğu gibi bir süreye tabi olmadığından hâkim kendisinin reddini her zaman isteyebilir.

? Esas hüküm bakımından temyiz yolu kapalı bulunan dava ve işlerde hâkimin reddi istemi ile ilgili merci kararları kesindir.

? Hâkim ister taraflarca reddedilmiş olsun isterse kendisini reddetmiş olsun, ilgili merci tarafından karar verilinceye kadar o davaya bakamaz.

? Yargıtay kanununa göre, Yargıtay dairelerinin veya genel kurullarının başkan ve üyelerinin de ret nedenlerine dayanılarak reddi istenebilir.

? Mahkemelerin kuruluşu, görevleri ve yetkileri kanunla düzenlenir.

? Göreve ilişkin olarak kanunlarda yer alan kurallar, kamu düzenine ilişkin olup emredici bir nitelik taşırlar.

? Genel mahkemeler; sulh hukuk ve asliye hukuk mahkemeleridir.

? Miktar veya değere görevli mahkemenin tayininde, dava konusunun davanın açıldığı tarihteki değeri esas alınır.

? Davacı dava konusunun miktarını belirtmekten kaçınırsa, dava dilekçesi işleme konulmaz.

? Hakim gerekirse dava konusunun değerinin tespitinde bilirkişiye dahi başvurabilir.

? Objektif dava birleşmesi bir davacının bir davalıya karşı birden fazla talebini, aynı dava dilekçesi ile illeri sürmesi demektir.

? Seçimlik davalar, seçim hakkının borçludan olması durumunda söz konusu olur.

? Terditli ( kademeli) davalarda davacı mahkemeden öncelikle asıl talebinin incelenmesini ve bu talep hakkında karar verilmesini; asıl talebi kabul edilmezse ikinci, yani yardımcı talebinin incelenmesini talep eder.

? Davacı hukuki yararının bulunması şartıyla alacağının sadece bir kısmını dava ederek geri kalan kısmını saklı tutabilir.

? Açılmış ve görülmekte olan bir davanın davalısının davacıya karşı aynı mahkemede dava açmasına ??karşı (mütekabil) dava?? denir.

? Kira sözleşmesine dayanan her türlü dava, miktar veya değerine bakılmaksızın sulh hukuk mahkemelerinde görülür.

? Taşınır ve taşınmaz mallarda yalnızca zilyetliğin korunması ile ilgili davalar sulh hukuk mahkemelerinde görülür.

? Vakıflara ilişkin davalarda görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir.

? Asliye ticaret mahkemesi; asliye hukuk mahkemesinin görevine giren ticari davalara ve işlere bakmak üzere kurulmuş bir hukuk mahkemesidir.

? Aile mahkemesinin kurulmasındaki amaç, aile hukukundan kaynaklanan dava ve işlerin görülmesidir.

? Aile mahkemesi asliye hukuk mahkemesi seviyesinde ve tek hâkimli bir mahkemedir.

? Denizcilik ihtisas mahkemesi, deniz ticaretine ilişkin uyuşmazlıklardan doğan davalar bakmakla görevlidir.

? Fikri ve sınaî haklar hukuk mahkemesi, Fikir ve sanat eserleri kanunu? nda düzenlenmiş hukuki ilişkilerle ilgili uyuşmazlıklardan doğan davalara bakar.

? İcra mahkemesi, icra-iflas işleri için kurulmuş bir özel mahkemedir.

? İş mahkemesi; iş hukukundan doğan davalara ve işlere bakmak üzere kurulmuş, tek hâkimli bir uzmanlık mahkemesidir.

? Kadastro mahkemesi; Kadastro kanununun uygulaması ile ilgili dava işlere bakmak üzere kurulmuş olan, tek hâkimli bir uzmanlık mahkemesidir.

? Tüketici mahkemesi; Tüketicinin korunması hakkında kanunun uygulanması ile ilgili ortaya çıkacak uyuşmazlıkların çözümü için kurulmuş bir uzmanlık mahkemesi olup tek hâkimlidir.

? Mahkeme, önüne gelen bir davada görevli olup olmadığını, davanın her aşamasında resen gözetir.

? Hem görev hem yetki itirazında bulunulmuşsa, mahkeme yetki sorunundan önce ilk olarak görevli olup olmadığını inceleyip karara bağlamalıdır.

? Görevsizlik kararı veren mahkeme; bu kararından hangi mahkemenin görevli olduğunu belirtmeli ve bu mahkemeyi kararında göstermelidir.

? Mahkeme görev itirazının reddine karar verirse, bu bir ara karar olduğu için, bu karara karşı kanun yollarına başvurulamaz.

? Görevsizlik kararına karşı, davacının on gün içerisinde görevli mahkemeye başvurması halinde yeniden harç alınmaz.

? Kural olarak, görevsiz mahkemenin yaptığı usul işlemleri görevli mahkemede geçersizdir.

? Aynı yargı çevresinde aynı mahkemeden birden fazla varsa, bunlar arasındaki iş dağılımı nöbetçi mahkeme tarafından belirlenir.

? Aynı yargı çevresinde bulunan asliye hukuk mahkemesi ile asliye ticaret mahkemesi arasında Türk ticaret kanununa dayanan bir iş bölümü ilişkisi bulunmaktadır.

? İş bölümü itirazı bir ilk itirazdır.

? Gönderme kararı üzerine yapılacak olan işlemler, görevsizlik kararının kesinleşmesi üzerine yapılacak olan işlemlerle aynıdır.

? Yetki kuralları; bir davanın hangi yerdeki görevli mahkemede açılacağını belirleyen kurallardır.

? Kural olarak, hâkim yetkili olup olmadığını resen dikkate alamaz. Yetkisizlik ancak taraflarca ileri sürülebilir.

? Yetki konusunda ana kural; davanın davalının yerleşim yerinde (ikametgâhında) açılmasıdır.

? Medeni kanuna göre, bir kimsenin yerleşmek niyetiyle oturduğu yer, onun yerleşim yeri sayılır.

? Davalının Türkiye?de yerleşim yeri yoksa davada Türkiye? de son defa oturduğu yer mahkemesinde bakılır.

? Davalı sayısı birden fazla ise; dava davalıların tümüne karşı bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir.

? Özel yetki kuralları davacıya çoğu kez davasını açabilmesi için genel yetki kurları yanında bir seçim hakkı tanırlar.

? Sözleşmenin ifa yeri tarafların aralarında yapmış oldukları sözleşmeden açıkça anlaşılıyorsa, dava söz konusu ifa yeri mahkemesinde açılabilir.

? Haksız fiilden doğan davalar; haksız fiilin meydana geldiği yer mahkemesinde de açılabilir.

? Taşınmazın aynına ilişkin olan davalar taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde görülür.

? Terekenin taksimine ilişkin davalarda yetkili mahkeme, miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesidir.

? Asıl davayı görmeye yetkili mahkeme, karşı davayı görmeye de yetkilidir.

? Davalı süresinde yetki itirazında bulunmazsa dava yetkisiz mahkemede görülmeye devam olunur.

? Sulh hukuk mahkemelerinde yetki itirazı sözlü olarak da yapılabilir.

? Yetkisizlik kararı veren mahkeme, söz konusu kararında yetkili mahkemeyi göstermek zorundadır.

? Yetkisizlik kararı veren mahkeme dava dosyasını kendiliğinden yetkili mahkemeye göndermez. Bu konuda gerekli olan işlemleri davacının yapması gerekir.

? Kesin yetkinin söz konusu olduğu hallerde yetki sözleşmesi yapılamaz.

? Merci tayini için iki mahkemenin bir dava hakkında ayrı ayrı görevsizlik veya yetkisizlik kararı vermiş olmaları ve bu her iki kararında temyiz edilmeksizin kesinleşmiş olması gerekir.

? Olağanüstü hallerde belirli bir yerdeki davalara başka bir yer mahkemesinde bakılmasına karar verme yetkisi Adalet Bakanlığı?na aittir.

? Bir hukuk davası; dilekçeler aşaması, tahkikat aşaması, sözlü yargılama aşaması ve hüküm aşaması olmak üzere dört aşamadan oluşur.

? Davacının, talebinde davalının bir şeyi yapmaya, bir şeyi vermeye veya bir şeyi yapmamaya mahkûm edilmesini istediği dava türüne eda davası denir.

? Bir hukuki ilişkinin varlığının ya da yokluğunun veyahut içeriğinin belirlenmesi amacıyla açılan davaya tespit davası denir.

? Bir davada delil olarak kullanılabilecek hususların tespiti için ya da bir dava içerisinde iddia ve savunma olarak ileri sürülebilecek hususlara ilişkin de tespit davası açılabilir.

? İnşai davalar, kural olarak kanunun açık hükmünün bulunduğu hallerde açılabilmektedir.

? Dava şartlarına davanın dinlenebilmesi (mesmu olması, görülebilmesi) şartları da denir.

? Türk mahkemelerinin yargı (hakkı) yetkisi, Türkiye Cumhuriyeti?nin coğrafi sınırları ile sınırlıdır.

? Kesin yetki hallerinin mahkemece kendiliğinden gözetilmesi gerekir.

? Dava ehliyetine sahip olmayan tarafın davada kanuni temsilcisi tarafından temsil edilmiş olması gerekir.

? Hakkında kesin hüküm bulunan uyuşmazlık, yeni bir dava konusu yapılamaz.

? Menfaat, açılan dava ile kurulan yargılama hukuku ilişkisindeki her türlü talep bakımından bir kabule şayanlık ( görülebilirlik, dinlenebilirlik) şartıdır.

? Mahkemede eda davası ya da inşai dava açılmasında menfaatin olup olmadığını ancak şüphe halinde inceler.

? Genel dava şartları yanında, kanunda bazı davalar için özel dava şartları öngörülmüştür.

? Mahkeme, dava şartlarını kendiliğinden araştırmak zorundadır.

? Dava şartları, dava açıldığı andan hüküm verilinceye kadar var olmalıdır.

? Hâkim önüne gelen bir hukuk davası üç aşamada incelenir.1- Dava şartlarının incelenmesi 2- Varsa ilk itirazların incelenmesi 3- Davanın esasına girilmesi

? Bir davada birbiri ile uyuşmazlık halinde olan iki taraf yoksa o zaman çekişmesiz yargı işi söz konusu olur.

? Taraf ehliyeti, davada taraf olabilme ehliyetidir. Ve dava şartıdır.

? Gerçek kişilerin hak ehliyeti ve dolayısı ile taraf ehliyeti ölümle sona erer.

? Elbirliği ile mülkiyette maddi mecburi dava arkadaşlığı söz konusudur.

? Şekli bakımdan mecburi dava arkadaşlığı söz konusudur.

? İhtiyari dava arkadaşlığında dava arkadaşı kadar dava vardır.

? Fer?i müdahalenin varlığı için görülmekte olan bir dava olmalı ve davaya müdahale etmek isteyen kişinin, lehine müdahale etmek istediği tarafın davayı kazanmasında menfaati bulunmalıdır.

? İhbar herhangi bir şekle tabi olmadığı gibi hâkimin veya karşı tarafın iznine de tabi değildir.

? Üçüncü kişi, Fer?i müdahil olarak davaya katılırsa, bu davadaki yetkileri tamamen fer?i müdahilin yetkileri gibidir.

? Asli müdahilin usulüne uygun biçimde dava açması ve harçlarını ödemesi ile asli müdahale tamamlanmış olur.

? Kanuni temsilin doğumu, içeriği, sona ermesi kanunla belirlenmiştir.

? Dava ehliyeti olmayan bir kişi adına ancak kanuni temsilcisi tarafından dava açılabilir.

? Genel vekâlet, davada gerekli olan tüm işlemleri yapabilme yetkisidir.

? Vekâletnamesini mahkemeye vermeyen vekil dava açamaz. Ve yargılama ile ilgili hiçbir görev yapamaz.

? Mahkeme, taraflardan birinin talebi olmadan kendiliğinden bir davayı görmeye başlayamaz.

? Dava dilekçesinde bulunması gereken bazı hususlar kamu düzenine ilişkin olduğu için, mahkeme tarafından kendiliğinden gözetilir.

? Dilekçede yer alan davacı ya da davalı isimleri sonradan değiştirilemez.

? Dava dilekçesinde değer gösterilmemişse, mahkeme davacıya bu değeri tespit ettirir.

? Davacı, dava dilekçesinde yer alan vakıaları sonradan, rızası olmadan ya da davasını ıslah etmeden, değiştiremez ya da genişletemez.

? Davacı, hukuki nedeni dava dilekçesinde göstermek zorunda değildir. Zira hakim Türk kanunlarını kendiliğinden uygulamakla yükümlüdür.

? Cevap süresi kural olarak on gün olup, kanun tarafından belirlenmiştir.

? Davacı, talep sonucunda kendi lehine karar verilmesini isteyebilir, yoksa başkası lehine hüküm verilmesini isteyemez.

? Dava dilekçesinin altında imza bulunmaması, bir ilk itiraz nedenidir ve bunun üzerine dava dilekçesinin iptaline karar verilir.

? Dava dilekçesi hâkime verilir ve hakim, dilekçenin verildiği tarihi yazarak, dava esas defterine kaydedilmek üzere, dilekçeyi kaleme havale eder.

? Dava, dava dilekçesinin mahkeme kalemine (esas defterine) kaydı tarihinde açılmış sayılır.

? Bilgisayar kullanan mahkemeler bakımından dava dilekçesi, harcın yatırılmasını takiben tevzi bürosuna verilir ve büroda bilgisayara kaydedilir. Tevzi bürosu bilgisayarına kayıt tarihi, davanın açıldığı tarihtir.

? Alacaklının müteselsil borçludan birine karşı açmış olduğu dava ile diğer müteselsil borçlular hakkında da zamanaşımı kesilmiş olur.

? Davalı daha önce mütemerrit kılınmamış ise; dava açılması ve dava dilekçesinin tebliği ile davalı temerrüde düşer.

? Davanın açıldığı tarihte dava şartları eksikse davanın esasına girilemez.

? Dava açıldıktan sonra, davacı, davalının rızası olmadıkça davasını geri alamaz.

? Açtığı davadan feragat eden davacı, aynı hakka dayanarak yeniden dava açamaz.

? Davacı kanunda gösterilen istisnalar dışında, davasını genişletemez ve değiştiremez.

? Davacı, dava açtıktan sonra talep sonucunu değiştiremez veya genişletemez.

? Davalı, davanın genişletilip değiştirilmesine rıza göstermez ise, davacı ıslah yoluna başvurabilir.

? Davalı, açılmış olan davaya karşı cevaplarını cevap layihası ile mahkemeye bildirir.

? Bir davın karşı dava olarak açılabilmesi için asıl dava ile karşı dava arasında bir bağlantının bulunması zorunludur.

? Cevap layihasında ileri sürülmemiş olan def?ilerin sonradan ileri sürülmesi savunmanın genişletilmesi veya değiştirilmesi yasağı kapsamındadır.

Toplam 41 mesaj

Çok Yazılan Konular

Sözlük

Son Haberler

Editörün Seçimi