Sanki büyük bir seramik atölyesi: Kütahya

iren17
Başbakan Müsteşarı

19 Nisan 2010 09:51

Efsaneye göre, eski zamanların birinde, Kütahya yakınlarında yaşlıca bir kadın yaşarmış. Yaptığı çanak çömleğin güzelliği, civar illerde nam salmış. Diğer çömlekçiler kadını kıskanmış, işinin sırrını öğrenmek istemişler. Ser verip sır vermeyen bu yaşlı kadını yakın takibe almışlar. Gel zaman git zaman bir de görmüşler ki, kadın bugünün Kütahya?sının olduğu yere geliyor ve çantalarını toprakla doldurarak dönüyor. Hikâye yayılmış, kısa süre içinde tüm civar illerde yaşayan çömlekçiler Kütahya?ya göç etmiş.

Ve yüzyıllar boyunca güzel eserler vermeyi sürdürmüşler.

Sıtkı Usta?nın renkleri

14. yüzyıldan beri çinicilik merkezlerinden biri olan Kütahya?nın Çiniciler Çarşısı, bugün birçok sanatçı ve zenaatçinin ekmek kapısı. Şehrin büyük firmalarının mağazalarını gezdim; çok şıklardı. Örneğin 2500 kişinin çalıştığı Kütahya Seramik?te, bir gün içinde 100 bine yakın model tezgahlardan geçiyordu. Kimi özel ürünler için, saatlerce el emeği göz nuru dökülüyordu.

Ama bir Sıtkı Usta var ki; çok seviyorum adamın işlerini. Onun renkleri bambaşka, onun desenleri başka türlü. Kuşlar yapıyor, kanatları yok. O sarıları, mavileri, yeşilleri nasıl anlatayım?

Kütahya hiç bozulmamış

Bu sefer Kütahya?da çok dolaştım. Bizim standartlarımızda da çok uzun kaldım: Tam üç gün!

Şehrin dokusunu çok sevdim. Sokaklarına, eski evlerine, çarşılarına bayıldım. Üniversiteyi gezdim, bütün müzelerine girdim, tüm eski camilerini yine ziyaret ettim. Hem kaynak kitaplarımdan çalıştım, hem turladım. Sabah ayazında üşüdüm, gece şehrin tek rock barında canlı müzik dinledim. Ama bütün geziden iki anı kaldı geriye: Hocaefendi?yle uzun sohbet, Sıtkı Usta?yla geçen bütün bir akşam.

Sıtkı Usta, Kütahyalı ve şehrinden çıkmayı hiç düşünmemiş bile. Bugün kocaman bir atölyesi ve ona hayran hatırı sayılır bir takipçi ordusu var. Dünyanın her yanına gönderdiği eserlerini hep Kütahya?da dünyaya getiriyor. Antik kenti tanıtmak için uğraşıyor. Yeri geliyor ucuz rekabetle, ehil olmayan muhterisle karşı karşıya kalıyor. Günü geliyor, onun aydınlığı bile cahil cüretini bastırmaya yetmiyor...

Onun dünyası derin, onun hayalleri çok renkli. İşi var, hedefi belli, yetenek ortada.

Geziden geriye kalan diğer kişi, Hocaefendi. İsmi Mehmet Dumlu. Büyük bir seramik atölyesi ve dükkanın sahibi. Son derece dinç, ama artık 78 yaşında.

Onu anlatmak bana düşmez; Kütahya?ya giderseniz bir yolunu bulup tanışmanızı öneririm.

Nasıl gidilir?

İstanbul?a 360, Ankara?ya 310 km uzakta. Bursa üzerinden Bozüyük?ü takip etmek en akıllıca yol. Otobüsle giderseniz de problem yok, çok fazla sefer var. Ama en güzeli trenle gitmek. Biraz uzun ve zahmetli olabilir, lakin trenle bir şehre girmek de klasiktir.

alıntı

Efsaneye göre, eski zamanların birinde, Kütahya yakınlarında yaşlıca bir kadın yaşarmış. Yaptığı çanak çömleğin güzelliği, civar illerde nam salmış. Diğer çömlekçiler kadını kıskanmış, işinin sırrını öğrenmek istemişler. Ser verip sır vermeyen bu yaşlı kadını yakın takibe almışlar. Gel zaman git zaman bir de görmüşler ki, kadın bugünün Kütahya?sının olduğu yere geliyor ve çantalarını toprakla doldurarak dönüyor. Hikâye yayılmış, kısa süre içinde tüm civar illerde yaşayan çömlekçiler Kütahya?ya göç etmiş.

Ve yüzyıllar boyunca güzel eserler vermeyi sürdürmüşler.

Sıtkı Usta?nın renkleri

14. yüzyıldan beri çinicilik merkezlerinden biri olan Kütahya?nın Çiniciler Çarşısı, bugün birçok sanatçı ve zenaatçinin ekmek kapısı. Şehrin büyük firmalarının mağazalarını gezdim; çok şıklardı. Örneğin 2500 kişinin çalıştığı Kütahya Seramik?te, bir gün içinde 100 bine yakın model tezgahlardan geçiyordu. Kimi özel ürünler için, saatlerce el emeği göz nuru dökülüyordu.

Ama bir Sıtkı Usta var ki; çok seviyorum adamın işlerini. Onun renkleri bambaşka, onun desenleri başka türlü. Kuşlar yapıyor, kanatları yok. O sarıları, mavileri, yeşilleri nasıl anlatayım?

Kütahya hiç bozulmamış

Bu sefer Kütahya?da çok dolaştım. Bizim standartlarımızda da çok uzun kaldım: Tam üç gün!

Şehrin dokusunu çok sevdim. Sokaklarına, eski evlerine, çarşılarına bayıldım. Üniversiteyi gezdim, bütün müzelerine girdim, tüm eski camilerini yine ziyaret ettim. Hem kaynak kitaplarımdan çalıştım, hem turladım. Sabah ayazında üşüdüm, gece şehrin tek rock barında canlı müzik dinledim. Ama bütün geziden iki anı kaldı geriye: Hocaefendi?yle uzun sohbet, Sıtkı Usta?yla geçen bütün bir akşam.

Sıtkı Usta, Kütahyalı ve şehrinden çıkmayı hiç düşünmemiş bile. Bugün kocaman bir atölyesi ve ona hayran hatırı sayılır bir takipçi ordusu var. Dünyanın her yanına gönderdiği eserlerini hep Kütahya?da dünyaya getiriyor. Antik kenti tanıtmak için uğraşıyor. Yeri geliyor ucuz rekabetle, ehil olmayan muhterisle karşı karşıya kalıyor. Günü geliyor, onun aydınlığı bile cahil cüretini bastırmaya yetmiyor...

Onun dünyası derin, onun hayalleri çok renkli. İşi var, hedefi belli, yetenek ortada.

Geziden geriye kalan diğer kişi, Hocaefendi. İsmi Mehmet Dumlu. Büyük bir seramik atölyesi ve dükkanın sahibi. Son derece dinç, ama artık 78 yaşında.

Onu anlatmak bana düşmez; Kütahya?ya giderseniz bir yolunu bulup tanışmanızı öneririm.

Nasıl gidilir?

İstanbul?a 360, Ankara?ya 310 km uzakta. Bursa üzerinden Bozüyük?ü takip etmek en akıllıca yol. Otobüsle giderseniz de problem yok, çok fazla sefer var. Ama en güzeli trenle gitmek. Biraz uzun ve zahmetli olabilir, lakin trenle bir şehre girmek de klasiktir.

alıntı

iren17
Başbakan Müsteşarı

19 Nisan 2010 09:52

Nasıl gidilir?

İstanbul?a 360, Ankara?ya 310 km uzakta. Bursa üzerinden Bozüyük?ü takip etmek en akıllıca yol. Otobüsle giderseniz de problem yok, çok fazla sefer var. Ama en güzeli trenle gitmek. Biraz uzun ve zahmetli olabilir, lakin trenle bir şehre girmek de klasiktir.

Nerede kalınır?

Şehir içi otellerini unutun, bir tane bile şık otele rastlamadım. Maalesef iyi otel için biraz yol kat etmek gerekiyor. En iyi otel bence, Tutav Termal Otel. Dört yıldızlı; üstelik kaplıca oteli. Gezinizi hem kültür-sanat, hem de sağlık maksatlı değerlendirebilirsiniz. Şu anda kampanyaları var, iki kişi yarım pansiyon konaklama 900 TL, bir kişi ücreti 525 TL. (''Yedi gece kal beş gece öde'' kampanyası). Yine de bir kontrol edin. Tel: (0274) 249 42 12, www.tutavtermal.com.tr

Ne yapılır?

Kütahya Arkeoloji Müzesi?ni ziyaret edebilirsiniz. Özellikle ''Amazonlar Lahti'', kaçırılmaması gereken bir parça. Cladius Severinus ve eşine ait olan mezar, Aizonai kazılarında 1990 yılında bulunmuş. Mezar, MS 2. Yüzyıl?a ait.

Çinicilik Müzesi?ni mutlaka gezin.

Çiniciler Çarşısı?nda birçok sanatçının eserlerini görmek mümkün. Ne yazık ki fazla turistik, biraz ''uyduruk'' şeyler ararsanız da, doğru adres burası.

Sıtkı Usta?nın şehir içinde dükkanı var; ama asıl galeri, Eskişehir yolunda.

Çinili Cami, nefes kesici güzellikte. Aslında eski bir cami değil, ama nasıl incelikli yapmışlar, helal olsun!

Diğer ziyaret edilebilecek eski camiler: Kurşunlu, Lala Hüseyinpaşa ve Ulu Cami.

Kütahya Kalesi?ni gezebilirsiniz. Nefes kesici bir durum yok, ama döner gazino enteresan.

Hıdırlık Tepesi, şehrin en yüksek noktası. Aslında havalar biraz daha güzelleşince, daha iyi olur; piknik yapma yerleri de var.

Germiyan Sokağı, eski Kütahya evleri ile dolu. Çok güzeller. Germiyan Konağı?nda yemek yiyebilirsiniz.

Evliya Çelebi?nin doğduğu ev, müze olmuş. Yalnız dikkat, önceden adresi öğrenin ve tarif alın. Kütahya?da sokaktan yol yardımı almak çok güç. Sanki kimse evinden ve sokağından başka yere çıkmamış.

Eski Eşyalar Pazarı ve Bedesten?i çok sevdim. Öyle bir ayarlayın ki, yarım gününüz sadece çarşı-pazarda geçsin.

Kütahya?nın en eski aktarı, ''Aktar Sivrioğlu'', çarşı içinde. Dükkan da sahipleri de çok huzur verici.

Bir önemli kişi daha: Mehmet Dumlu. Hacı, hafız, 78 yaşında tasavvuf yolunda ilerlemiş bir ''mürşid''. Sohbetine doyamadım. Söyledim, siz de kendiniz tanımalısınız. Ama işte birlikte geçen saatlerin özeti: Bir: Her şeye sevgiyle bak. İki: Yaratılanı sev, yaradandan ötürü. Üç: Hocaefendi?yi tanımam nasipmiş, kısmetse gene görmek isterim.

Macar bağımsızlık kahramanı Lajos Kossuth?un yaşadığı ev, bugün müze (Macaristan Başkonsolosluğu?nu aradım, ''Koşut'' diye okunuyormuş).

Aizonai antik kenti, çok etkileyici. Hadrian?ın yaptırdığı Zeus Tapınağı, büyük ölçüde korunmuş. Bu sefer gidemedim, ama geçen yıl ziyaret etmiştim.

Yoncalı kaplıcaları çok iyi. Suya sadece bir kez girebildim, ama hep hayal ederim ya ben, içimden ''şurada iki hafta kalsam, günde iki kere banyolara girsem, bir saat yürüyüş yapıp kitaplar okusam'' diye geçirdim. Eskiden gezi yazarları böyle çalışırmış. Zaman yanlış ben ne yapayım!

Bir de son söz: Kütahya?da dokumacılık ve ince oya işleri de çok gelişmiş. Şehirde irili ufaklı birçok modaevi var, bazıları meşhur politikacıların eşlerine bile çalışıyormuş. İlgilenenlere duyurulur...